12 biện pháp tu từ trong Tiếng Việt thường gặp nhất

Khi nào thì bài văn sử dụng các biện pháp tư từ như so sánh? Biện pháp nhân hóa hay ẩn dụ được sử dụng trong trường hợp nào? Có bao nhiêu biện pháp Tu từ từ vựng đã được học trong chương trình THPT? Cùng Newshop xem qua các trường hợp cụ thể

 nhé!

Biện pháp tu từ là gì?

Biện pháp tu từ là cách sử dụng các phương tiện ngôn ngữ nhằm giúp diễn đạt lời văn hay, đẹp, biểu cảm và hấp dẫn. Có khoảng 20 biện pháp tu từ Tiếng Việt. Tuy nhiên, học sinh thường không hệ thống được các biện pháp tu từ từ vựng và dễ nhầm lẫn giữa các biện pháp. Cùng Newshop tổng hợp lại 9 biện pháp tu từ từ vựng hay gặp nhất trong chương trình THPT.

1. Biện pháp so sánh

Được sử dụng khi muốn miêu tả hay đối chiếu sự vật, sự việc này có nét tương đồng với sự vật hay sự việc khác nhằm tăng sức gợi hình, tăng sức biểu cảm cho bài văn. 
Cấu trúc so sánh thường hay gặp nhất có dạng: A là B, A như B hay Bao nhiêu … Bấy nhiêu.
Có 2 loại so sánh thường gặp: so sánh ngang bằng (A như B) hay So sánh không ngang bằng (A so với B hơn hay kém)

Biện pháp tu từ so sánh
Biện pháp so sánh

Biện pháp so sánh

2. Biện pháp Nhân hóa

Là biện pháp dùng những từ ngữ vốn dùng để miêu tả hành động của con người để miêu tả vật, dùng loại từ gọi người để gọi sự vật không phải là người làm cho sự vật, sự việc hiện lên sống động, gần gũi với con người.
Có ba kiểu nhân hóa thường gặp: 

  • Dùng từ ngữ vốn gọi con người để gọi vật

  • Dùng từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ  hoạt động, tính chất của vật

  • Trò chuyện, xưng hô với vật như với người.

Biện pháp tu từ nhân hóa
Biện pháp nhân hóa

Biện pháp nhân hóa

3. Biện pháp ẩn dụ

Là biện pháp dùng sự vật, hiện tượng này để gọi tên cho sự vật, hiện tượng khác dựa vào nét tương đồng (giống nhau) nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Các cách dùng biện pháp ẩn dụ:

  • Dùng hình ảnh ẩn dụ được dùng bao trùm toàn bộ tác phẩm

  • Dùng hình ảnh ẩn dụ cảm giác: cảm giác của giác quan này được sử dụng miêu tả cho cảm giác của giác quan khác.

VD: Ngoài thềm rơi chiếc lá đa. Tiếng rơi rất mỏng… (vừa nói được cái tiếng rơi rất nhẹ rất êm, vừa hình dung được cái dáng cong cong, mỏng mảnh của cái lá, vừa cho thấy cảm nhận, trí tưởng tượng, cách diễn đạt rất tinh tế của người viết…

  • Dùng hình ảnh ẩn dụ phẩm chất để diễn đạt về những hình ảnh tương đồng về phẩm chất

  • Ẩn dụ cách thức diễn tả hình ảnh tương đồng về cách thức

4. Biện pháp hoán dụ

Là biện pháp dùng sự vật này để gọi tên cho sự vật, hiện tượng khác dựa vào nét liên tưởng gần gũi nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

5. Biện pháp điệp ngữ

Là biện pháp dùng từ ngữ (hoặc cả một câu) được lặp lại nhiều lần trong khi nói và viết nhằm nhấn mạnh, bộc lộ cảm xúc…
Có nhiều dạng điệp ngữ thường gặp: 

  • Điệp ngữ cách quãng

  •  Điệp nối tiếp:

  • Điệp vòng tròn:“Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy

6. Biện pháp chơi chữ

 

Là biện pháp lợi dụng đặc sắc về âm, nghĩa nhằm tạo sắc thái dí dỏm hài hước.

Ví dụ: 

Mênh mông muôn mẫu màu mưa
Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ

Biện pháp tu từ chơi chữ
Biện pháp chơi chữ

7. Biện pháp nói quá

Là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, qui mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

8. Biện pháp nói giảm, nói tránh

Là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, giảm mức độ để tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự, tránh cảm giác phản cảm và tránh thô tục, thiếu lịch sự. 
Biện pháp này có tác dụng tăng nhận thức và sự biểu cảm trong diễn đạt.

9. Biện pháp tương đối phản lập

Là biện pháp tu từ dùng từ ngữ biểu thị khái niệm đối lập nhau cùng để xuất hiện trong một ngữ cảnh, để làm rõ hơn đặc điểm của đối tượng được miêu tả. 

10. Biện pháp đảo ngữ

Đảo ngữ là biện pháp nhằm thay đổi trật tự cấu trúc của câu với mục đích nhấn mạnh các ý chính, đặc điểm của các đối tượng cũng như làm cho câu văn, câu thơ thêm sinh động và hài hoà hơn. 

– Đảo ngữ là biện phap tu từ thay đổi trật tự cấu tạo ngữ pháp thông thường của câu, nhằm nhấn mạnh ý, nhấn mạnh đặc điểm của đối tượng và làm câu thơ, câu văn thêm sinh động, gợi cảm, hài hòa về âm thanh,…

– Ví dụ:

                             “Lom khom dưới núi: tiều vài chú

                                Lác đác bên sông: chợ mấy nhà”

=> Tô đậm cảm giác cô liêu và hoang vắng 

11. Biện pháp liệt kê

Biện pháp tu từ này được dùng với mục đích tăng thêm hiệu quả diễn đạt để văn bản không dài dòng và lặp lại quá nhiều trong văn cả cách nói và cách viết. 
Đây được coi là biện pháp tu từ, được sử dụng để làm tăng hiệu quả biểu đạt, diễn đạt, chứ không phải sự kể lể dài dòng, rườm rà, lặp đi lặp lại trong cách nói và viết. Cho nên người học cần phải phân biệt rạch ròi hai hiện tượng này.

Ta có 4 kiểu liệt kê:

  • Liệt kê theo từng cặp

Với kiểu liệt kê này, mỗi cặp từ được dùng trong văn bản liên kết với nhau bằng những từ: và, cùng, với,… nhằm phân biệt với các nhóm từ khác. 

  • Liệt kê không theo từng cặp

Kiểu liệt kê không theo từng cặp ở giữa các từ được cách nhau bởi dấu phẩy, dấu chấm với điều kiện các từ cùng mô tả và diễn đạt một điểm chung nào đó như con người, sự vật hay mối quan hệ nào đó.

  • Liệt kê tăng tiến

Liệt kê tăng tiến là kiểu liệt kê cần theo một thứ tự và quy luật nhất định như: từ thấp đến cao, từ nhỏ đến lớn,…

  •  Liệt kê không tăng tiến

Ở kiểu liệt kê không tăng tiến thì các vị trí cần liệt kê vốn không quan trọng, chỉ câu mang đúng ý nghĩa và người đọc có thể hiểu được. 

12. Biện pháp dấu chấm lửng

Dấu chấm lửng hay dấu ba chấm được dùng để biểu thị những ý mà người đọc, người viết chưa biểu đạt hết nhằm tạo nên điểm nhấm và tăng thêm cảm xúc. 

Phương pháp học văn hiệu quả

Ngữ văn là môn thi bắt buộc trong kì thi THPT Quốc gia và là môn thi quan trọng  mà bất cứ sĩ tử nào cũng muốn vượt qua. Tuy nhiên, không ít sĩ tử phải vất vã hay thậm chí toát mồ hôi ngay khi nhận được đề văn trên tay. Nhiều em còn có tâm trạng hoang mang khi mỗi năm, đề văn lại có những cập nhật mới theo xu hướng của xã hội. 

Để có thể vượt qua kì thi áp lực phía trước, nắm chắc kiến thức và vận dụng được kiến thức là điều mà các em cần chú trọng ngay từ bây giờ. Ôn thi ngữ văn không chỉ trong khối lượng kiến thức lớp 12 mà sẽ còn có cả kiến thức lớp 11. Nắm trong tay những kỹ năng làm bài, cẩm nang ôn luyện chắc chắn và hiệu quả, việc nhận được điểm 7, 8, 9 hay 10 là điều dễ dàng. Newshop xin giới thiệu một vài tựa sách luyện thi Ngữ Văn hay dành cho các em 2k3 tham khảo:

Bộ Đề Tinh Tuyển Luyện Thi THPT Quốc Gia Ngữ Văn

Bộ Đề Tinh Tuyển Luyện Thi THPT Quốc Gia Ngữ…

219.000đ

175.200đ

-20%

Mua ngay

Thực Chiến Đề Thi THPT Quốc Gia Môn Văn - Luyện Là Mê Chuẩn Đề Cấu Trúc

Thực Chiến Đề Thi THPT Quốc Gia Môn Văn -…

179.000đ

170.000đ

-5%

Mua ngay

Trọng Tâm Kiến Thức Và Phát Triển Năng Lực Môn Ngữ Văn

Trọng Tâm Kiến Thức Và Phát Triển Năng Lực Môn…

135.000đ

109.000đ

-19%

Mua ngay

 

BỘ ĐỀ ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC MÔN NGỮ VĂN

Ta không thể phủ nhận, việc các đề kiểm tra, đề đánh giá năng lực của học sinh đang có rất nhiều sự thay đổi và dần trở thành vấn đề phổ biến. Không thể quên kể đến chính là kỳ thi THPT quốc gia hằng năm. Với mong muốn mang đến cho các bạn học sinh một nguồn tài liệu hiệu quả và chất lượng để phục vụ cho việc ôn tập hướng đến những kết quả mong đợi thì công ty cổ phần Sách và Công nghệ giáo dục VN đã biên soạn và cho ra đời đầu sách Bộ Đề Đánh Giá Năng Lực Môn Ngữ Văn. 
Nội dung kiến thức được xây dựng bám sát với cấu trúc, kỹ năng và định hướng bộ giáo dục đưa ra nhằm phát triển năng lực, phẩm chất của người học. Cũng thì thế mà đầu sách này được rất nhiều học sinh tin dùng trong các kỳ thi quan trọng cũng như trong các bài kiểm tra đánh giá định kỳ tại trường lớp. 
Sách được chia thành 2 phần chính: 

  • Phần 1: Các bộ đề đánh giá năng lực được biên soạn dựa theo ma trận bộ giáo dục đưa ra cho các mẫu đề thi tốt nghiệp THPT. Các câu hỏi và bài tập được phân bố hợp lí theo 04 mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao.

  • Phần 2: Phần đáp án chi tiết giúp các bạn tự đánh giá lại khả năng sau mỗi lần làm bài. 

sach-ngu-van-bí-quyet-chinh-phuc-ky-thi

MUA NGAY

 

ÔN LUYỆN THI TỐT NGHIỆP THPT MÔN NGỮ VĂN THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI

Được xây dựng nhằm hướng đến 2 mục tiêu chính là đảm bảo nhu cầu luyện thi tốt nghiệp THPT cho học sinh và mang đến nguồn kiến thức có sự phân hoá tạo điều kiện cho học sinh có thêm nguồn tham khảo chất lượng để xét tuyển vào các trường Đại học top đầu. Ôn Luyện Thi Tốt Nghiệp THPT Ngữ Văn Theo Định Hướng Đổi Mới đã được cho ra đời và trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy của rất nhiều sĩ tử tương lai. Đến với đầu sách này, các bạn học sinh có thể cập nhật nội dung cũng như cách thức lấy điểm cho các phần trong bài thi thông qua các hướng dẫn chi tiết. 

Đầu sách được phân thành 3 phần chính:

  • Phần 1: Đưa ra những định hướng và cập nhật những kĩ năng làm bài chuẩn cho các bạn học sinh

  • Phần 2: Cập nhật các kiến thức cốt yếu và trọng tâm phục vụ cho phần nghị luận văn học. 

  • Phần 3: Tập hợp các mẫu đề thi tham khảo bám sát với định hướng đổi mới.

Với nguồn kiến thức thiết thực và những ưu điểm trên, đầu sách này hứa hẹn sẽ là nguồn tài liệu vô cùng bổ ích giúp các bạn học sinh dễ dàng chinh phục những bài thi đa dạng khác nhau và nhận về những điểm số đáng mong đợi cho bản thân. 

chiến lược luyện thi thpt môn ngữ văn

MUA NGAY


 

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KÌ THI THPT QUỐC GIA NGỮ VĂN

Đầu sách được biên soạn và xây dựng đúng với tinh thần và yêu cầu Bộ Giáo Dục đưa ra. Đến với Những điều cần biết kỳ thi THPT quốc gia Ngữ Văn các bạn học sinh có thể tự tin tiếp cận những nội dung cũng như yêu cầu các đề thi đưa ra. 

Đúng như M, Gorky từng nói “Văn học là nhân học”, khi học văn là lúc và học cả chiều sâu của nền văn hoá. Đó cũng là tinh thần mà đầu sách mới này muốn gửi gắm đến các bạn học sinh, gúp các bạn bên cạnh việc học còn có thể áp dụng tốt vào cuộc sống. 

Sách được chia ra với 3 phần ứng với 3 chuyên đề: 

  • Phần 1: Đọc Hiểu – Cung cấp đầy đủ kiến thức về lý thuyết và tích hợp các bài tập thực hành hiệu quả. 

  • Phần 2: Phần Nghị luận xã hội – Được tích hợp theo hướng thực hành liên môn.

  • Phần 3:  Nghị luận văn học – Giúp học sinh có thể so sánh, nhận định các tác phẩm cùng các mẫu đề hay kèm theo

>>> Xem thêm:

Kho Tàng Sách Luyện Thi THPT Quốc Gia Ngữ Văn Hay Nhất

 

 

Rate this post

Viết một bình luận