5/5 – (1 vote)
Bài viết được viết bởi Dược sĩ Nguyễn Văn Mạnh: Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi PGS.TS Phạm Văn Hoan.
Khi bước sang giai đoạn lão hóa, các cơ quan bắt đầu suy yếu khiến cơ thể luôn mệt mỏi. Việc bổ sung hoa quả vào chế độ ăn sẽ cung cấp thêm nhiều vitamin, chất khoáng và chất xơ tốt cho sức khỏe cho người cao tuổi. Vậy, người già nên ăn quả gì? Mời bạn đọc tìm hiểu bài viết dưới đây.
1. Bưởi
Bưởi là loại trái cây có ít calo và rất giàu chất dinh dưỡng tốt cho người lớn tuổi. Trong một quả bưởi cỡ trung bình có chứa 64% RDI Vitamin C, giúp hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và cơ thể. Ngoài ra, một quả bưởi 200 gam chứa 182 gam nước và 2,2 gam chất xơ. Hai thành phần này đều có thể giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón thường gặp ở người lớn tuổi và thúc đẩy đường tiêu hóa khỏe mạnh.
Đối với người cao tuổi, tốt nhất nên ăn bưởi vào thời điểm sau khi ăn sáng khoảng 30 phút đến 1 giờ. Đây là “thời điểm vàng” trong ngày, giúp cơ thể hấp thu những thành phần dinh dưỡng trong bưởi, đem lại năng lượng để hoạt động trong ngày.
Tuy nhiên, khi ăn bưởi bạn cần chú ý những điều như sau:
- Không nên sử dụng bưởi khi sử dụng thuốc kháng sinh: Những trái cây giàu vitamin C, bao gồm bưởi, sẽ làm giảm khả năng hấp thụ thuốc vào ruột.
- Không ăn bưởi khi đói: Tại thời điểm dạ dày rỗng, khi ăn bưởi sẽ làm tăng lượng acid trong dạ dày khiến cơ thể người cao tuổi cảm thấy cồn cào, đầy hơi, chướng bụng và nguy hiểm đối với người già có tiền sử bệnh liên quan đến dạ dày.
- Người già bị tiêu chảy hoặc tiêu hóa kém không nên ăn bưởi: Bưởi có tính lạnh sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng của người già.
2. Cam, quýt
Người già nên ăn quả cam, quýt bởi trong một quả cam trung bình cung cấp 58Kcal, 1,3g protein, 1,9g chất xơ, 195mg kali, 83mg vitamin C… Với sự đa dạng chất dinh dưỡng như trên, cam là một lựa chọn hỗ trợ sức khỏe người cao tuổi hàng đầu:
- Nguồn chống oxy hóa tốt
- Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
- Một số công dụng khác đáng kể của cam như ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận, dự phòng thiếu máu do thiếu sắt, thúc đẩy chức năng não…
Lưu ý: Đối với người già có tiền sử ợ chua, không nên sử dụng cam hay nước trái cây vì có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng. Bên cạnh đó, chỉ nên sử dụng tối đa 3 quả cam mỗi ngày để cung cấp đủ Vitamin C cho cơ thể, tránh sử dụng quá nhiều sẽ dẫn đến các bệnh về sỏi thận. Ngoài ra, không sử dụng nước ép cam để uống một số loại thuốc như thuốc huyết áp vì có thể gây tương tác với thuốc của bạn.
3. Táo
Người già nên ăn quả gì thì táo là một trong những loại trái cây phổ biến nhất trên thế giới. Với hàm lượng calo thấp nhưng lại chứa một lượng lớn chất xơ, vitamin C và nhiều nhất chống oxy hóa khác nhau, ăn táo mỗi ngày có thể giúp cải thiện sức khỏe cho người cao tuổi
Tuy nhiên, người cao tuổi không nên ăn quá nhiều táo mỗi ngày, do có thể làm tăng nhanh lượng chất xơ trong thời gian ngắn gây đầy bụng, chướng hơi. Ngoài ra, đối với người lớn tuổi cần tiết chế lượng đường nạp vào cơ thể cũng nên chú ý khi tiêu thụ táo. Bên cạnh đó, người già cũng cần chú ý thời điểm khi sử dụng táo:
- Thời điểm tốt nhất để ăn táo là vào buổi sáng. Acid galactose trong táo rất hữu ích trong việc giải độc cơ thể, đồng thời pectin trong vỏ táo giúp hỗ trợ chức năng tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Khi ăn táo trước bữa ăn sáng 1 – 2 tiếng, cơ thể sẽ hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn.
- Nên ăn cả vỏ táo: Vỏ táo có chứa nhiều flavonoid và quercetin (trong 100g vỏ táo có 19mg quercetin), giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Không nên ăn táo trước giờ đi ngủ vì sẽ gây khó ngủ do hệ tiêu hóa cần được nghỉ ngơi, việc tiêu hóa sẽ làm tăng gánh nặng cho dạ dày.
4. Nho
Người cao tuổi nên ăn nho, đây là một loại thực phẩm phổ biến, nho đem lại rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe người cao tuổi như: ngăn ngừa ung thư, bệnh tim, cao huyết áp và táo bón. Đối với người lớn tuổi, hàm lượng chất dinh dưỡng trong nho còn tăng cường miễn dịch, hỗ trợ bệnh táo bón, người già bệnh Alzheimer, ngăn chặn sự phát triển của các khối u trong bạch huyết, gan, dạ dày, đại tràng, ung thư da.
- Không ăn nho cùng hải sản, sữa, các thực phẩm giàu kali, nhân sâm vì có thể ảnh hưởng tới việc hấp thu, gây kết tủa với protein trong sữa, tăng kali quá mức…
- Người bệnh tiểu đường, có bệnh về răng miệng hay hệ tiêu hóa kém cũng nên hạn chế ăn nho.
5. Kiwi
Quả kiwi đặc biệt giàu vitamin C, vitamin E và một lượng nhỏ vitamin A rất tốt trong việc cải thiện sức khỏe ở người cao tuổi. Cụ thể, hai quả kiwi nhỏ tầm 80g sẽ bao gồm: 47mg vitamin C, 39 Kcal, 2g chất xơ và các hợp chất khác. Một số công dụng đặc biệt của kiwi phải kể đến như:
- Giảm triệu chứng của bệnh hen suyễn:
- Hỗ trợ tiêu hóa:
- Cải thiện hệ miễn dịch:
- Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Quả kiwi giúp cải thiện hệ miễn dịch ở người lớn tuổi
Vậy người già cần sử dụng quả kiwi thế nào cho đúng cách và hiệu quả nhất:
- Trái kiwi dễ gây dị ứng, mặc dù triệu chứng ở hầu hết những người mẫn cảm là nhẹ nhưng vẫn có những trường hợp gặp các phản ứng nghiêm trọng. Nếu bạn có tiền sử dị ứng quả bơ, quả sung, quả phỉ, phấn hoa thì bạn có thể bị phản ứng chéo với quả kiwi.
- Không tiêu thụ kiwi thường xuyên khi đang sử dụng thuốc huyết áp hoặc thuốc chống đông máu vì có thể tăng cường tác dụng của chúng.
6. Đu đủ
Không còn xa lạ gì với người Việt Nam, trái đu đủ không chỉ là một loại quả thơm ngon mà còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, giúp hỗ trợ cải thiện sức khỏe. Mặc dù phổ biến nhưng nhiều người lại khó biết được đu đủ rất tốt cho người già.
- Chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh
- Thuộc tính chống ung thư có thể giảm nguy cơ ung thư, có thể bằng cách giảm các gốc tự do.
- Cải thiện tiêu hóa
Bên cạnh những lợi ích tuyệt vời với sức khỏe, đu đủ cũng tiềm ẩn những nguy cơ lớn đặc biệt trên những người lớn tuổi có kèm tình trạng như:
- Vấn đề về đường hô hấp: Đu đủ chứa enzym papain là chất gây dị ứng mạnh, có thể làm trầm trọng thêm các rối loạn hô hấp.
- Sỏi thận: hàm lượng vitamin C quá cao nếu không được bài xuất sẽ gây ứ đọng tại thận và hình thành sỏi thận
- Các rối loạn dạ dày, ruột: enzyme papain trong đu đủ có thể gây kích thích đường tiêu hóa, khởi phát cơn đau dạ dày – ruột.
7. Chuối
Cũng giống như các loại trái cây khác, chuối cũng chứa các thành phần dinh dưỡng tuyệt vời giúp giảm huyết áp, ngăn ngừa sỏi thận, giảm nguy cơ loãng xương, hỗ trợ tiêu hóa ở người già. Cứ 100g chuối sẽ chứa 3,7g chất xơ hòa tan. Chất xơ này sẽ giúp đào thải các độc tố, cặn bã trong đường ruột ra ngoài dễ dàng hơn.
Do vậy người cao tuổi nên ăn mỗi ngày 1 trái chuối để hỗ trợ trị dứt điểm tình trạng táo bón kéo dài. Cũng vì lý do trên thì chuối đã nằm trong danh sách quả gì mà người già nên ăn.
Ngoài ra, nó còn có vai trò kiểm soát lượng đường trong máu giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Bên cạnh những tác dụng tuyệt vời của quả chuối, bạn cũng cần quan tâm đến việc sử dụng chuối đúng cách để nhận được nhiều lợi ích sức khỏe, cụ thể:
- Không nên ăn quá nhiều chuối vì nó có thể gây tình trạng mệt mỏi, ốm yếu và tiêu chảy, thậm chí dẫn đến tê liệt chân tay và tổn hại đến hệ thần kinh. Chỉ nên ăn 2 – 3 quả chuối mỗi ngày sau ăn 1 – 2 tiếng.
- Không nên ăn chuối quá chín hoặc chuối để lâu vì có thể làm tăng hàm lượng các thành phần không tốt đối với cơ thể như tyramine, phenathylamine và acid amin.
- Không ăn chuối khi bụng đói vì nó sẽ làm tăng lượng magie, gây mất cân bằng với lượng vitamin C khiến người lớn tuổi dễ bị đau dạ dày.
8. Bơ
Cũng trả lời cho câu hỏi “Người già nên ăn quả gì?” thì bơ có chứa thành phần là các chất béo lành mạnh, không chứa cholesterol và vitamin E, có thể giúp tăng cường chức năng nhận thức ở người lớn tuổi (bệnh Alzheimer).
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo rằng, nên bổ sung chất béo không bão hòa lành mạnh như quả bơ thay vì chất béo bão hòa trong thực phẩm như thịt đỏ. Từ đó, giúp giảm cholesterol LDL (cholesterol có hại), chất béo trung tính và huyết áp.
Hơn nữa, ăn bơ đặc biệt có lợi đối với người lớn tuổi đang gặp các vấn đề về mắt. Điều này là do bơ có chứa lutein và zeaxanthin giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, nguyên nhân hàng đầu gây mù ở người lớn tuổi. Hầu hết các chất chống oxy hóa của quả bơ được tìm thấy trong phần thịt màu xanh gần với vỏ nhất.
Người già nên ăn một quả bơ mỗi ngày và chia làm hai lần trước khi ăn 1 – 2 tiếng.
Thời điểm tốt nhất để ăn bơ là vào buổi sáng để hấp thu dưỡng chất tối đa. Chú ý không nên ăn quá nhiều nếu thấy bụng khó chịu.
9. Việt quất
Nói đến các loại quả tốt cho người già thì không thể không nhắc đến quả việt quất. Nó chứa các thành phần dinh dưỡng như chất chống oxy hóa, vitamin C, K và giàu chất xơ giúp làm chậm quá trình lão hóa, bảo vệ sức khỏe tim mạch, phòng ngừa ung thư và bệnh tiểu đường ở người cao tuổi.
Tác dụng tuyệt vời đối với người cao tuổi có thể kể đến là tác dụng giúp duy trì chức năng não và cải thiện trí nhớ. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng việt quất có thể cải thiện chức năng ghi nhớ ở người lớn tuổi bị suy giảm trí nhớ [1].
Mỗi ngày, người lớn tuổi nên ăn khoảng 100 – 150 gam mỗi ngày và 2 – 3 lần/1 tuần là tốt nhất.
Đặc biệt cần chú ý không nên ăn quá nhiều vì có thể gặp các tác dụng phụ như đầy hơi, tiêu chảy, phát ban da, ngất xỉu, chảy máu, khó thở hoặc hạ huyết áp.
10. Óc chó
Quả óc chó là một trong những loại hạt đem lại những công dụng tuyệt vời. Nó chứa nhiều chất béo không bão hòa, chất xơ, protein, vitamin, khoáng chất và lượng calo cao hơn một các loại thực phẩm khác. Đây có thể là một bữa ăn nhẹ nhàng và thích hợp cho người lớn tuổi.
Mặc dù hạt óc chó tốt cho sức khỏe người già nhưng đối với người cao tuổi chỉ nên sử dụng khoảng 6 – 9 quả óc chó mỗi ngày và có thể ăn vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, tốt nhất là vào buổi sáng.
11. Dưa hấu
Dưa hấu là loại quả người già nên ăn, một loại trái cây nhiều nước (khoảng 92%) và chứa đầy đủ các loại vitamin, thành phần sinh học quan trọng, bao gồm: vitamin A, vitamin C, Lycopene, Citrulline,…. Người lớn tuổi ăn nhiều dưa hấu sẽ hạn chế được sự lão hóa của não đặc biệt là những người từ 60 tuổi trở lên.
Vậy, nên ăn dưa hấu như thế nào? Khi bổ sung dưa hấu vào chế độ ăn cho người già, bạn cần chú ý những điều dưới đây:
- Không nên ăn quá nhiều hoặc ăn trước và sau bữa ăn bởi nó có chứa một lượng nước lớn có thể làm loãng dịch dạ dày, gây khó tiêu và ảnh hưởng đến chức năng của đường tiêu hóa.
- Đối với người cao tuổi mắc suy thận, không nên ăn chuối cùng dưa hấu bởi đây là hai loại hoa quả có lượng kali cao dễ làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim và ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Không ăn dưa hấu khi cơ thể đang nhiễm lạnh như sốt cao, khát nước, đau họng… bởi nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của các tình trạng này.
12. Dừa
Nước dừa chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm các khoáng chất mà nhiều người không được cung cấp đủ trong chế độ ăn hàng ngày. Không chỉ có nước dừa mà dầu dừa cũng tốt cho sức khỏe người cao tuổi, giúp ngăn ngừa các bệnh mãn tính, như: Ngăn ngừa sỏi thận, hỗ trợ cải thiện bệnh Alzheimer và bệnh viêm khớp
Tuy nhiên, khi ăn dừa có thể gây ra một số phản ứng dị ứng bao gồm phát ban trên da và gây khó thở ở người cao tuổi. Do đó, cần lưu ý khi sử dụng dừa cho người già,.các nhà khoa học khuyến cáo nên sử dụng nước dừa như sau:
- Nước dừa nên được uống vào buổi sáng.
- Chỉ nên sử dụng 1 đến 2 quả dừa trong một ngày, không nên uống quá nhiều.
- Nếu uống khi đói thì nên uống từng ngụm nhỏ.
Trên đây là những thông tin về vấn đề “Người già nên ăn quả gì?”. Hy vọng qua bài viết này, bạn có thêm những thông tin hữu ích, từ đó giúp đem lại sức khỏe tốt nhất cho người lớn tuổi. Chúc bạn và gia đình sức khỏe!
Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.