Cây kinh giới là loại rau ăn phổ biến ở nước ta, được bày bán ở hầu hết các chợ rất dễ mua. Nhưng ít ai biết rằng loại cây này có nhiều tác dụng chữa bệnh tuyệt vời như điều hòa nhiệt độ, mụn nhọt, rôm sẩy cho trẻ em…
Cây kinh giới là loại rau ăn phổ biến ở nước ta, được bày bán ở hầu hết các chợ rất dễ mua. Nhưng ít ai biết rằng loại cây này có nhiều tác dụng chữa bệnh tuyệt vời như điều hòa nhiệt độ, mụn nhọt, rôm sẩy cho trẻ em…
Cẩn thận khi ăn cây kinh giới sống
Tôi vốn là người rất thích ăn lá kinh giới, thường kết hợp ăn sống với thịt luộc, đậu phụng rán, bún đậu chấm với mắm tôm rất ngon. Một lần ăn tôi bị đau bụng, tiêu chảy vô cùng khó chịu và mệt mỏi, phải nhập viện khám lấy thuốc uống.
Qua trao đổi với bác sĩ tôi mới biết là do mình dùng loại rau kinh giới không hợp vệ sinh, do mua ngoài chợ không đảm bảo chất lượng. Hiện nay để có được rau ăn lá to đẹp, nhiều người nông dân sử dụng thuốc kích thích và thuốc hóa học, khi chưa hết số ngày an toàn đã hái mang đi bán.
Sau đó tôi không còn ăn rau kinh giới ngoài chợ nữa, thay vào đó mua tại các cửa hàng rau sạch, siêu thị uy tín mới dám dùng. Và cũng kể từ đấy tôi không còn bị ngộ độc khi ăn kinh giới nữa.
Rau kinh giới còn gọi là rau gì
Tên gọi khác của cây kinh giới là kinh giới rìa, kinh giới trồng (tên tiếng anh là Elsholtzia cristata), được biết đến là một loại rau thơm, vừa là cây thuốc, thảo dược thuộc nhóm Hoa môi (Lamiaceae).
Cây có chiều cao từ 40-60cm, thân vuông, mọc thẳng, có lông mịn và ngắn, ở phần gốc có màu hơi tía.
Lá mọc đối, thường không có cuống. Cây thường ra hoa vào mùa hè và mùa thu.
Hoa tự mọc, có chiều dài từ 3-8cm, không cuống và có màu tím nhạt.
Quả có hình trái xoan, dài khoảng 1mm, màu nâu, mặt bóng.
Loại cây này có mùi rất thơm, có vị cay và ấm. Nước sắc kinh giới kết hợp với cồn ngâm kiệt xuất có tác dụng rất tốt trong việc hạ nhiệt, chống dị ứng, an thần…
Cây có các thành phần hóa học chủ yếu như sau: d- Menthone, d- Limone, 1,8% tinh dầu (Kinh giới tươi có thêm 1 ít d.Limonen).
Tác dụng của lá kinh giới
Rất nhiều người thắc mắc về câu hỏi Cây kinh giới chữa bệnh gì hay Công dụng của rau kinh giới. Tất cả những vấn đề đó sẽ được trả lời ngay dưới đây.
Bạn đọc có thể tham khảo nhưng lưu ý hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng theo nhé!
1. Điều hòa nhiệt độ, chữa sốt
Bài thuốc:
- Kinh giới: 12g cành và lá
- Sắn dây: 24g
Cách dùng:
- Sắc lấy nước uống.
2. Chữa đau mình, đau đầu ê ẩm không ra mồ hôi
Bài thuốc:
- Rau kinh giới: 20g
Cách dùng:
- Sắc lấy nước uống, uống khi nóng
- Dùng 3 lần/ ngày.
3. Điều trị rôm sẩy cho trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ sơ sinh
Kinh nghiệm dân gian để lại, cây kinh giới tươi dùng để nấu nước uống, tắm hàng ngày rất tốt cho việc phòng chống mẩn ngứa, rôm sẩy mụn nhọt.
4. Chữa mụn nhọt, sưng vú
Bài thuốc:
- Kinh giới: 12g lá
- Mã đề: 10g
- Kim ngân: 10g
- Bồ công anh: 10g
- Thổ phục linh: 10g
- Ké đầu ngựa: 10g
- Cam thảo nam: 10g
Cách dùng:
- Tất cả đem thái nhỏ rồi sắc cùng 400ml nước cho đến khi còn 100ml
- Uống 2 lần/ ngày.
5. Chữa mất tiếng, ho
Bài thuốc:
- Kinh giới: 12g
- Tang diệp: 12g
- Địa cốt bì: 12g
- Tang bạch bì: 12g
- Bán hạ chế: 8g
- Tử tô: 8g
- Trần bì: 4g
Cách dùng:
- Đem sắc uống 1 lần/ngày.
6. Điều trị cảm hàn
Bài thuốc:
- Kinh giới: 3-4g
- Hoắc hương: 3-4g
- Tía tô: 3-4g
- Ngải cứu: 3-4g
- Gừng: 3-4g
- Mã đề: 3-4g
Cách dùng:
- Đem sắc lấy nước uống, sử dụng trong ngày.
7. Điều trị dị ứng
Sử dụng bộ phận ở trên mặt đất của cây đặc biệt là phần ngọn mang hoa thì càng tốt. Đem sao cho nóng già, sau đó lấy mảnh vải gạc bọc vào hoặc có thể sử dụng mảnh lưới vó gai. Rồi chà xát vào chỗ bị ngứa, lặp lại nhiều lần sẽ giúp giảm ngứa nhanh chóng.
8. Sử dụng để cầm máu, trừ ứ
Kinh giới đem nghiền nhỏ. Mỗi lần 8 gram đem uống với nước, ngày uống từ 2-3 lần dùng cho chảy máu cam, chứng thổ huyết và tiểu ra máu.
Trường hợp sản hậu chảy máu cam nhiều thì: Kinh giới, bồi khô đem tán thành bột. Uống 8 gram hỗn hợp trên cùng với nước Đồng tiện.
9. Cháo kinh giới
Nguyên liệu:
- Kinh giới: 1 nắm
- Bạc hà: 1 nắm
- Đậu hạt: 80g
- Gạo lứt: 100g
- Dấm
- Muối
Cách chế biến:
- Kinh giới và bạc hà sắc lấy nước, lọc bỏ bã
- Cho đậu hạt đã xay vỡ và gạo lứt vào nấu thành cháo
- Khi cháo chín cho thêm ít dấm, muối
- Ăn ngay khi đói
- Dùng được cho cả người già bị tê bại tay chân hay bị bại liệt nửa người.
10. Điều trị bệnh trĩ
Bài thuốc:
- Kinh giới tuệ sống (hoa kinh giới): 12g
- Ngũ bội tử: 12g
- Hoàng bá: 12g
- Phèn phi: 4g
Cách dùng:
- Đem hỗn hợp sắc lấy 300ml – 400ml nước
- Dùng để ngâm hậu môn mỗi ngày.
11. Phòng chống bệnh sởi
Bài thuốc:
- Kinh giới tuệ sống (hoa kinh giới): 20g
- Thanh hao: 20g
- Vỏ quả bưởi: 20g
Cách dùng:
- Tất cả đặt lên hòn than đang đỏ hồng
- Sử dụng khói xông người khoảng 15 phút.
12. Điều trị kinh nguyệt nhiều không dứt
Bài thuốc:
- Kinh giới tuệ (hoa kinh giới): 12g
- Bồ hóng: 8g
Cách dùng:
- Hoa kinh giới sao đen
- Bồ hóng sao cho đến khi hết khói
- Đem hỗn hợp đã sao trộn đều, uống cùng nước chè
- Uống 1 lần/ngày.
13. Điều trị bắp chân lở loét
Nguyên liệu:
- Kinh giới
- Cam thảo
- Nước cốt hành
Cách làm:
- Rửa sạch vùng bắp chân lở loét bằng nước cam thảo
- Kinh giới đem đốt thành than, trộn đều với nước cốt hành và bôi lên da.
14. Điều trị ngón chân lở loét
Kinh giới đem giã nát rồi đắp vào ngón chân.
15. Điều trị lậu sưng đau
Lấy hoa kinh giới đem nấu nước thật đặc rửa thường xuyên sẽ khỏi.
16. Điều trị viêm mũi dị ứng
Bài thuốc:
- Hoa kinh giới: 8g
- Bạc hà: 8g
- Hoa húng quế: 8g
- Cây cứt lợn: 12g
- Lá cối xay: 12g
Cách dùng:
- Sắc lấy nước uống 2 lần/ngày.
17. Điều trị sản hậu bị trúng phong
Kinh giới đem tán nhuyễn, hòa cùng với rượu.
18. Điều trị tiêu ra máu
Bài thuốc:
- Lá kinh giới: 80g
- Hoa hòe: 40g
Cách dùng:
- Tất cả sao cho đến khi màu vàng sẫm, tán thành bột
- Mỗi lần uống 12g cùng với nước trà xanh.
19. Điều trị mọi chứng ở đầu, ở mắt đau do phong khí gây nên đầu đau, lao huyết, chóng mặt
Bài thuốc:
- Hoa kinh giới
- Rượu
Cách dùng:
- Tán thành bột, uống mỗi lần 12g cùng rượu.
20. Điều trị trẻ nhỏ bị rốn sưng
Hoa kinh giới nấu nước thật đặc để rửa. Sau đó dùng đem Hành nướng lên, cắt mỏng chờ đến khi nguội khi đó hành sẽ hết hơi hỏa độc, rồi đem dán váo rốn trẻ.
21. Điều trị trẻ em bị thoát giang
Nguyên liệu:
- Lá kinh giới: 1 phần
- Tạo giáp: 1 phần
Cách làm:
- Đem các vị nấu nước thật đặc để rửa
- Sau đó, bạn lấy sắt được nung đỏ nhúng vào hỗn hợp nước đó, rồi lấy nước đó bôi cho trẻ.
22. Trị các chứng phong làm mắt lệch, miệng méo (liệt mặt)
Bài thuốc:
- Lá kinh giới (xanh): 1kg
- Bạc hà (tươi): 1kg
Cách dùng:
- Tất cả cho vào cối đá giã nát, lấy 1 miếng vải trắng lọc lấy bã, vắt lấy nước rồi cho vào nồi nhôm hoặc nồi đất nấu thành cao.
- Lấy 2 phần bã đem phơi nắng rồi tán thành bột
- Đem bột đó trộn với cao rồi làm thành viên to bằng hạt ngô
- Uống 2 lần/ ngày, mỗi lần 15 viên.
Lưu ý: Kiêng những thực phẩm có tính động phong hỏa như cua biển, tôm, thịt mỡ, rượu.
23. Trị chảy nước mũi, nhức đầu, cảm gió lạnh
Bài thuốc:
- Hoa kinh giới (khô): 1 phần
- Bạch chỉ: 1 phần
Cách dùng:
- Các vị mang tán nhỏ
- Mỗi ngày lấy 4g uống với nước chè nóng cho ra mồ hôi.
Theo cuốn: Cây rau làm thuốc – TS Võ Văn Chi
24. Trị nôn mửa, sưng đau họng
Bài thuốc:
- Kinh giới (hoa, lá và cành): 10g
- Hương nhu: 10g
- Tía tô: 10g
- Hoắc hương: 10g
- Ngải cứu: 10g
Cách dùng:
- Tất cả mang đun sôi với 300ml trong 5 phút
- Chia ra uống 2 lần mỗi ngày lúc còn nóng.
Theo cuốn: Cây rau làm thuốc – Vụ y học cổ truyền
25. Trị phong độc, ban chẩn, dị ứng
Lấy hoa kinh giới khoảng 10g tán nhỏ, ngâm vào 1000ml giấm thanh, gạn bỏ bã, thấm vào miếng gạc chà xát lên chỗ bị dị ứng và ban chẩn.
26. Trị mắt đỏ, hoa mặt, chóng mặt, nghẹt mũi
Bài thuốc:
- Kinh giới (hoa, lá, cành): 1 phần
- Xuyên khung: 1 phần
- Cúc hoa: 1 phần
- Bạch chỉ: 1 phần
- Khương hoạt: 1 phần
- Phòng phong: 1 phần
- Tế tân: 1 phần
- Hương phụ: 1 phần
- Bạch cương tàm: 1 phần
- Cam thảo: 1 phần
Cách dùng:
- Tất cả tán nhỏ, ray lấy bột mịn
- Lấy 4-6g uống với nước ấm sau bữa ăn
- Mỗi ngày 2-3 lần.
27. Trị lậu huyết, băng huyết
Bài thuốc:
- Kinh giới: 15g
- Gương sen: 16g
Cách dùng:
- Sao đen tán bột
- Lấy 5g uống, mỗi ngày 3 lần khi còn đói.
28. Trị viêm xoang
Bài thuốc:
- Lá kinh giới
- Mật ong
- Nước cốt chanh
Cách dùng:
- Lá kinh giới rửa sạch, thái nhỏ và phơi khô
- Lấy ra 1 thìa nhỏ sắc với nước sôi 15 phút cho ra hết tinh dầu
- Pha thêm chút mật ong cho ngọt (không được pha đường) rồi uống.
- Nếu khó uống có thể thêm chút nước cốt chanh, mỗi ngày từ 2-3 lần
- Cố gắng duy trì trong thời gian dài mới có hiệu quả.
29. Làm trắng da
Lá kinh giới chứa 1,8% tinh dầu, nó có vị cay và tính ấm. Vì vậy, nó rất tốt trong việc điều trị các bệnh về da như dị ứng, mẩn ngứa, kích thích tiết mồ hôi và làm khô, thoáng lỗ chân lông.
Nguyên liệu:
- Lá kinh giới
- Ngải cứu
- Tía tô
Cách làm:
- Tất cả lá rửa sạch, để ráo nước, cho vào nồi đun sôi 15-30 phút cùng 500ml nước
- Đổ nước lá ra chậu nhỏ, cho 1/2 quả chanh tươi và 1/2 thìa cà phê muối vào
- Rửa sạch mặt bằng nước ấm cho lổ chân lông nở ra, ghé mặt vào chậu nước lá còn nóng mà xông. Dùng 1 chiếc khăn trùm đầu quanh mặt để hơi lá tập trung tại mặt càng nhiều càng tốt
- Thời gian xông khoảng 20-30 phút, khoảng cách từ mặt đến chậu càng lúc càng gần theo độ nguội của nước lá
- Dùng khăn thấm nước và mồ hôi trên mặt, bôi lớp kem dưỡng ẩm hoặc toner se khít lỗ chân lông
- Mỗi tuần nên xông từ 2-3 lần, tốt nhất là trước khi đi ngủ khoảng 30 phút.
Cách sử dụng kinh giới
Cây sau khi trồng được 1-2 tháng là có thể hái lá dùng tươi, phơi hoặc sấy khô, sau đó bảo quản và dùng dần. Không sử dụng cây khi sởi toàn phát và thời kỳ hồi phục.
Chú ý: Những người hay đại tiện lỏng, lá lách yếu, mắc chứng tự ra mồi hôi thì không nên dùng.
Rau kinh giới mua ở đâu
Là một loại rau ăn phổ biến, ở miền Bắc bạn có thể mua ở bất cứ cửa hàng thực phẩm nào từ chợ, cửa hàng mini cho đến siêu thị,… Trong Sài Gòn thì có thể mua tại các siêu thị.
Tuy nhiên, hãy cẩn thận về nguồn gốc nhé vì nếu mua phải rau không sạch sẽ rất nguy hiểm. Ngoài ra nếu gia đình bạn có khoảng trống có thể mua cây giống về trồng trong chậu.
Hình ảnh cây kinh giới
