Cúng Mụ cho trẻ sơ sinh là phong tục của người Việt khi bé được một tháng tuổi. Nhưng lễ cúng mụ này có ý nghĩa như thế nào, phải chuẩn bị những gì và được tiến hành ra sao? Hãy cùng tìm hiểu những thông tin về lễ cúng mụ để công việc chuẩn bị không thiếu sót nhé.
Tại sao phải cúng Mụ cho trẻ sơ sinh?
Mỗi đứa trẻ sinh ra đều do các vị đại tiên, 12 Bà mụ tạo ra những bộ phận trên cơ thể của bé. Đây cũng là dịp để gia đình và họ hàng tạ ơn các bà mụ và đức ông đã mang bé đến cho gia đình một cách bình an và đầy đủ. Ăn mừng đứa bé non nớt đã sống khỏe mạnh sau 1 tháng cũng như thông báo với tất cả mọi người khác trong họ hàng và xóm làng về thành viên mới của gia đình, hi vọng mọi người sẽ cùng che chở và nuôi dạy đứa bé nên người. Với ý nghĩa thiêng liêng như vậy, lễ đầy tháng cho bé đã được duy trì và tồn tại từ đời này sang đời khác không hề thay đổi, là một nét đẹp tuyệt vời trong văn hóa đời sống người Việt.
Tính ngày cúng Mụ cho trẻ sơ sinh
Thông thường, cha mẹ sẽ xem ngày âm lịch để cúng đầy tháng cho trẻ theo quy tắc bé trai thì lùi lại 1 ngày, bé gái lùi lại 2 ngày so với ngày bé sinh ra.
Ví như: Bé trai sinh ngày 9 tháng 2 âm lịch sẽ được cúng đầy tháng vào ngày 8 tháng 3 âm lịch; bé gái sinh ngày 19 tháng 4 âm lịch sẽ được cúng mụ vào ngày 17 tháng 5 âm lịch.
Hiện nay, nhiều cha mẹ trẻ thường chọn đúng ngày dương 1 tháng sau sinh của bé để cúng mụ, cách tính này vẫn được nhưng sẽ làm sai lệch truyền thống phong tục của đất nước.
Chuẩn bị đồ lễ cúng mụ đầy tháng
Lễ cúng mụ cho trẻ sơ sinh mỗi vùng miền mỗi khác vì văn hóa vùng miền, truyền thống và hoàn cảnh kinh tế gia đình. Tuy nhiên, cần đảm bảo những lễ vật sau:
Lễ vật cúng Đức ông và 3 Đức Thầy (tổ sư, tiên sư và thánh sư): 1 con gà luộc cánh tiên, 1 bát cháo lớn, 1 tô chè, 3 đĩa xôi, thịt quay 1 đĩa, hoa quả 5 loại, 1 mâm cơm măn, trầu cau, rượu và giấy tiền vàng bạc.
Lễ vật cúng 12 Bà mụ: 12 bát chè, 12 đĩa xôi, 12 bát cháo, 12 đĩa bánh kẹo, 12 miếng thịt quay đều nhau, 12 quả trứng vịt hoặc 12 ly rượu nhỏ, 12 ly nước nhỏ (thêm 12 bộ váy áo màu xanh, 12 đôi hài và 12 nén vàng để dâng lên 12 bà mụ nếu gia đình có điều kiện).
Cùng với những lễ vật trên còn có thêm bình trà, nhang, đèn, hoa, gạo, muối, muỗng và 1 đôi đũa hoa (là đôi đũa có bông trên đầu và vót ngược đầu).
Bày mâm cúng chuẩn nhất
Đồ cúng đầy tháng thường được xếp cân đối trên hai bàn nhỏ, một mâm cao, một mâm thấp, một mâm lớn một mâm nhỏ. Mâm lớn đặt lễ vật của 12 Bà mụ, mâm nhỏ đặt đồ cúng dâng lên Đức Ông. Các mâm cúng thường được sắp xếp theo nguyên tắc đông bình tây quả, lễ vật hướng tây còn bình hoa phía đông.
Các nghi lễ cúng mụ cho trẻ sơ sinh
Lễ khấn vái: Mâm cỗ được đặt ngay ngắn thì cha mẹ hoặc ông bà của bé sẽ thắp nhang và khấn vái mong cho bé luôn khỏe mạnh, bình an.
Lễ khai hoa: Bé sẽ được đặt giữa bàn và người chủ lễ sẽ thắp hương và xin phép khai hoa rồi bồng bé lên cành nhành hoa đọc những câu chúc tốt lành quơ trước miệng bé.
Lễ đặt tên: Lễ này hiện nay không còn phổ biến như ngày trước vì hầu hết các gia đình đều đặt tên trước hoặc ngay khi bé chào đời chứ không đợi đến lúc đầy tháng. Nhưng một số gia tộc lớn vẫn còn giữ lễ này. Nghi lễ đặt tên sẽ bắt đầu với hình thức xin keo. Mỗi một cái tên xướng lên, chủ lễ sẽ dùng hai đồng tiền gieo vào chiếc đĩa, một đồng sấp một đồng ngửa thì tên được chấp thuận, nếu hai đồng cùng sấp hoặc cùng ngửa 3 lần thì phải đổi tên.
Lễ tẩy uế: Mẹ của bé sẽ được làm phép tẩy uế sau 30 ngày ở cữ. Mẹ sẽ bồng bé bước qua một nồi nước sôi trong có đinh nung đỏ 7 hoặc 9 lần rồi đi quanh nhà. Trong lúc đi, nên làm rơi tiền để mong cuộc sống của bé sau này sung túc.
Kết thúc tất cả nghi lễ, mọi người sẽ phát lì xì và cùng nhau chúc phúc cho bé.
Lễ cúng mụ cho trẻ sơ sinh là lễ cúng quan trọng, đánh dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mỗi người, với những thông tin hướng dẫn trên đây, hi vọng sẽ giúp cha mẹ chuẩn bị lễ vật chuẩn nhất.