Xây dựng một chế độ ăn uống khoa học với đầy đủ các thành phần dưỡng chất thiết yếu là cách để bạn duy trì một lá gan khỏe mạnh. Những người bị men gan cao cần biết nên ăn gì và kiêng ăn gì để có thể điều chỉnh khẩu phần ăn cho phù hợp. Từ đó có thể hỗ trợ tốt nhất cho quá trình kiểm soát cũng như điều chỉnh men gan một cách tự nhiên.
Vai trò của chế độ ăn với việc kiểm soát men gan
Khi tế bào gan chết đi thì một lượng men gan sẽ được phóng thích vào máu với nồng độ dưới 40UI/L. Men gan cao là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng các chỉ số men gan vượt mức cho phép.
Tình trạng men gan cao cảnh báo rằng các tế bào gan đang bị tổn thương hay cũng có thể gan đang bị viêm. Nếu không sớm phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời thì sẽ ảnh hưởng đến chức năng gan. Đồng thời khiến tế bào gan bị hủy hoại ngày càng nhiều, dẫn đến viêm gan cấp hoặc hôn mê gan. Thậm chí không ít trường hợp còn dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan hay ung thư gan đe dọa cả tính mạng.
Nguyên nhân gây ra tình trạng men gan cao có thể là do hệ quả của tế bào gan bị tổn thương bởi virus, rượu bia, tác động của thuốc hạ mỡ máu, giảm đau, hạ sốt… Bên cạnh đó, việc duy trì một chế độ ăn uống và sinh hoạt thiếu lành mạnh cũng được cho là nguyên nhân phổ biến.
Chính vì thế, việc điều chỉnh chế độ ăn uống được cho là yếu tố rất quan trọng với việc kiểm soát men gan. Bổ sung những thực phẩm tốt sẽ giúp hỗ trợ hoạt động, tăng cường thanh lọc và thải độc ở gan. Đồng thời giúp cho các tế bào gan luôn được khỏe mạnh, hạn chế phóng thích men gan.
Cùng với đó, người bệnh cũng được khuyên là nên hạn chế các thực phẩm gây hại. Nhất là thực phẩm có hàm lượng chất béo và muối đường nhiều. Điều này sẽ giúp giảm áp lực hoạt động cho tế bào gan. Từ đó có thể hỗ trợ tốt hơn cho quá trình chữa lành và hồi phục tổn thương gan.
Người bị men gan cao nên ăn gì để hỗ trợ cải thiện chức năng gan?
Có nhiều loại thực phẩm chứa các thành phần hữu ích cho hoạt động của gan. Chúng có thể giúp tăng cường thanh lọc, giải độc để tế bào gan luôn được khỏe mạnh. Người bị men gan cao nên chú ý bổ sung các thực phẩm sau trong chế độ ăn để kiểm soát hiệu quả:
1. Người bị men gan cao nên ăn bưởi
Bưởi là loại trái cây có hàm lượng chất chống oxy hóa cao nên có thể giúp bảo vệ gan một cách tự nhiên. Đặc biệt là các thành phần naringenin và naringin có trong bưởi được cho là sẽ hỗ trợ tốt quá trình chữa lành tổn thương gan.
Cơ chế tác dụng của các thành phần oxy hóa có trong bưởi sẽ theo 2 cách là giảm viêm và bảo vệ tế bào. Đồng thời làm giảm sự phát triển của xơ gan khi mô liên kết tích tụ quá mức trong gan.
Thành phần naringenin trong bưởi còn kích thích quá trình sản sinh các enzyme cần thiết để đốt cháy chất béo. Từ đó có thể giúp ngăn ngừa lượng chất béo dư thừa tích tụ trong gan. Còn thành phần naringin có thể giúp cải thiện khả năng chuyển hóa rượu, đồng thời chống lại những tác động tiêu cực của rượu.
2. Trà xanh tốt cho hoạt động của gan
Trà xanh là thức uống đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhiều nghiên cứu đã chứng minh nó có thể mang đến lợi ích đặc biệt cho gan. Uống trà xanh mỗi ngày có liên quan trực tiếp tới việc cải thiện chỉ số về máu của sức khỏe gan.
Khảo sát ghi nhận rằng, uống trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa trong khoảng 12 tuần liên tục sẽ giúp cải thiện nồng độ men gan. Đồng tời giảm căng thẳng do lão hóa và giảm lương chất béo dư thừa tích tụ trong gan. Ngoài ra, việc uống trà xanh còn được ghi nhận là có khả năng làm giảm nguy cơ bị ung thư gan.
3. Men gan cao nên uống cà phê
Cà phê là thức uống không chỉ kích thích hệ thần kinh giúp tinh thần thoải mái mà còn rất hữu ích với sức khỏe của lá gan. Các bác sĩ chuyên khoa cho biết, uống cà phê có thể làm giảm nguy cơ xơ gan hay tổn thương gan vĩnh viễn ở người bị bệnh gan mãn tính.
Bên cạnh đó, cà phê còn có khả năng làm giảm viêm và tăng mức độ glutathione để chống lại quá trình oxy hóa. Ngoài ra còn có khả năng kiểm soát lượng men gan phóng thích và ngăn ngừa chất béo tích tụ trong gan. Nên uống cà phê vào buổi sáng đẻ có thể nâng cao lợi ích cho sức khỏe nói chung và quá trình kiểm soát men gan cao nói riêng.
4. Việt quất tốt cho gan
Việt quất là loại trái cây đặc biệt thơm ngon có hàm lượng cao chất anthocyanin và các chất chống oxy hóa khác. Tiêu thụ loại trái cây này trong khoảng 3 – 4 tuần sẽ bảo vệ cho lá gan khỏi bị hư hại.
Các chất oxy hóa thường thấy trong việt quất còn có thể làm chậm sự phát triển của tổn thương, xơ hóa và các mô sẹo trong gan. Ngoài ra, còn có tác dụng ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư gan ở người trong nghiên cứu ống nghiệm.
Bổ sung việt quất vào chế độ ăn uống mỗi ngày là cách tốt để kiểm soát men gan hiệu quả. Đồng thời giúp bảo vệ tế bào gan và cung cấp các chất chống oxy hóa cần thiết để giữ gìn sức khỏe. Ngoài việt quất có thể bổ sung các loại quả mọng khác như phúc bồn tử, dâu tây, dâu đen, mâm xôi, kỷ tử…
5. Muốn gan khỏe mạnh hãy ăn nho
Nho, đặc biệt là nho tím và nho đỏ có chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi, điển hình như resveratrol. Nhờ đó mà đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Ăn nho và uống nước ép nho được nhiều nghiên cứu đánh giá là rất có lợi cho gan.
Nho có thể giúp giảm viêm, đồng thời ngăn ngừa thiệt hại cũng như tăng mức độ chống oxy hóa cho gan. Các nhà nghiên cứu cho biết, bổ sung chiết xuất hạt nho trong vòng 3 tháng còn giúp cải thiện chức năng gan.
6. Nước ép củ cải đường
Nước ép củ cải đường cũng là loại thức uống đặc biệt tốt cho sức khỏe của gan, giúp làm hạ men gan ở những người bị men gan cao. Tất cả là nhờ vào hàm lượng nitrat và chất chống oxy hóa betalains trong củ cải đường rất dồi dào.
Uống nước ép củ cải đường có thể làm giảm tổn thương do viêm và oxy hóa ở gan. Cùng với đó là làm tăng các enzyme giải độc tự nhiên cho gan nói riêng và cơ thể nói chung.
7. Người bị men gan cao nên ăn rau họ cải
Một số loại rau họ cải như cải mầm, bông cải xanh, cải bó xôi… đều được khuyến khích nên ăn khi đang bị men gan cao. Chúng có hàm lượng chất xơ cao cùng nhiều hợp chất thực vật có lợi.
Ăn rau họ cải thường xuyên sẽ làm răng mức độ enzyme giải độc, bảo vệ gan khỏi bị hư hại. Một nghiên cứu gần đây ở những người bị gan nhiễm mỡ cho thấy, việc ăn rau họ cải có thể giúp cải thiện nồng độ men gan, đồng thời làm giảm stress oxy hóa.
8. Quả hạch tốt cho gan
Nếu băn khoăn không biết bị men gan cao nên ăn gì thì quả hạch chính là một câu trả lời hoàn hảo. Hàm lượng chất béo, vitamin E, chất chống oxy hóa và hợp chất thực vật có lợi dồi dào trong quả hạch mang đến vô vàn lợi ích cho sức khỏe.
Các thành phần này không chỉ tốt cho sức khỏe tim mạch mà còn rất tốt cho sức khỏe của lá gan. Thường xuyên ăn các loại quả hạch như óc chó, hạnh nhân, hồ đào… có thể cải thiện nồng độ men gan và làm giảm tình trạng tích tụ chất béo dư thừa ở cơ quan này.
9. Cá béo hỗ trợ kiểm soát men gan
Cá béo là nguồn thực phẩm có hàm lượng acid béo omega-3 cao giúp làm giảm viêm và chống oxy hóa hiệu quả. Nhờ đó mà rất tốt cho sức khỏe tim mạch và hoạt động của gan.
Thực tế cho thấy, những người bị men gan cao ăn một lượng cá béo phù hợp mỗi ngày có thể kiểm soát tốt men gan. Đồng thời chống viêm, ngăn ngừa chất béo tích tụ và cải thiện tốt tình trạng kháng insulin.
10. Nên ăn dầu oliu khi bị men gan cao
Khi các chỉ số men gan đang ở mức cao thì dầu oliu chính là một nguồn thực phẩm lành mạnh có thể tiêu thụ mỗi ngày. Một nghiên cứu ở những người mắc NAFLD cho thấy, mỗi ngày tiêu thụ khoảng 1 thìa cà phê dầu oliu có thể giúp cải thiện men gan và hàm lượng chất béo tích tụ.
Ngoài ra, dầu oliu còn giúp làm tăng mức protein liên quan tới các hiệu ứng chuyển hóa tích cực. Đồng thời sự tích lũy chất béo cũng sẽ ít hơn và lưu lượng máu cũng tốt hơn trong gan.
11. Người bị men gan cao nên ăn tỏi
Khi được hỏi bị men gan cao nên ăn gì thì nhiều chuyên gia khuyến khích người bệnh nên ăn tỏi. Hoạt chất allicin dồi dào trong tỏi sẽ giúp bảo vệ tế bào gan khỏi viêm nhiễm và tổn thương.
Thực tế ghi nhận rằng, thường xuyên bổ sung tỏi vào chế độ ăn mỗi ngày sẽ giúp cải thiện chỉ số men gan. Đồng thời làm giảm trọng lượng cơ thể cũng như hàm lượng chất béo tích tụ ở những người bị gan nhiễm mỡ không do rượu.
12. Bột yến mạch có lợi cho chức năng gan
Tiêu thụ bột yến mạch chính là một cách dễ dàng để có thể bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống. Chất xơ có trong yến mạch được đánh giá là rất hữu ích cho gan nhờ chứa hợp chất beta-glucans.
Thành phần hợp chất này có hoạt tính sinh học rất tốt trong cơ thể. Beta-glucans giúp điều chỉnh hệ thống miễn dịch và làm tăng khả năng chống viêm. Đồng thời đặc biệt hữu ích trong cuộc chiến chống lại béo phì và bệnh tiểu đường. Beta-glucans từ yến mạch sẽ giúp bảo vệ tế bào gan và giảm lượng chất béo được lưu trữ trong gan.
Nên kiêng ăn gì khi đang bị men gan cao?
Bên cạnh những thực phẩm hữu ích thì có nhiều nhóm thực phẩm có thể ảnh hưởng xấu đến các tế bào gan. Nếu thường xuyên tiêu thụ sẽ ảnh hưởng đến chỉ số men gan và khiến tình trạng men gan cao diễn biến phức tạp.
Để hỗ trợ tốt cho quá trình kiểm soát, người bị men gan cao nên chú ý kiêng ăn các thực phẩm sau:
1. Thực phẩm chứa nhiều chất béo no
Mỡ động vật, đồ chiên xào, thực ăn chế biến sẵn… là những loại thực phẩm có hàm lượng chất béo no cao mà người bị men gan cao nên tránh xa. Chất béo khi được dung nạp vào cơ thể sẽ làm tăng áp lực cho hoạt động của gan.
Bên cạnh đó còn làm tăng sự tích tụ mỡ dư thừa trong gan khiến cho gan bị tổn thương nặng nề hơn. Chính điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sự gia tăng của các chỉ số men gan, đồng thời khiến cho chức năng gan suy giảm dần.
2. Cần hạn chế ăn đường và muối khi bị men gan cao
Tiêu thụ những sản phẩm có hàm lượng muối đường cao cũng là một trong những thói quen xấu làm ảnh hưởng đến sức khỏe của gan. Chúng không chỉ làm gia tăng áp lực mà còn thúc đẩy sự phát triển của các phản ứng viêm.
Thực phẩm nhiều đường bao gồm ngũ cốc, đồ uống hay bánh kẹo. Còn muối thì có nhiều trong thức ăn đóng hộp, thịt nguội hay thịt xông khói. Cắt giảm những loại thực phẩm này trong chế độ ăn có thể làm giảm đáng kể căng thẳng cho gan.
3. Kiêng uống rượu bia
Lạm dụng rượu bia là nguyên nhân phổ biến làm phát sinh các vấn đề bất thường tại gan. Trong đó phổ biến là tình trạng men gan cao, viêm gan hay gan nhiễm mỡ.
Chính vì thế mà những người bị men gan cao được khuyến cáo là nên kiêng uống rượu bia để bảo vệ sức khỏe của cơ quan này. Uống nhiều rượu bia sẽ khiến vấn đề nghiêm trọng thêm, tăng nguy cơ bị viêm gan mãn tính, xơ gan hay thậm chí là ung thư gan.
4. Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều tinh bột
Tinh bột là nguồn thực phẩm cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyên rằng, đừng nên tiêu thụ quá nhiều tinh bột khi đang bị men gan cao. Tinh bột khi được dung nạp vào cơ thể có thể gây ra áp lực cho gan. Đồng thời làm trầm trọng thêm một số bệnh lý liên quan đến hoạt động của gan như tiểu đường hay béo phì.
Bài viết đã giúp người bệnh nhìn nhận rõ bị men gan cao nên ăn gì và kiêng ăn gì. Mong rằng, bạn có thể dựa vào đó để xây dựng chế độ ăn uống khoa học nhất, phục vụ đắc lực cho việc kiểm soát men gan một cách hiệu quả. Nếu còn băn khoăn về chế độ ăn khi bị men gan cao thì bạn nên tìm đến bác sĩ để được tư vấn nhiều hơn.