Trong “Hán Việt từ điển giản yếu” của tác giả Ðào Duy Anh, “giao thừa” có nghĩa là “Cũ giao lại, mới tiếp lấy – Năm cũ qua, năm mới đến.
Đêm giao thừa còn có tên gọi khác là đêm Trừ Tịch, đêm linh thiêng nhất trong năm. Vào thời khắc này, các gia đình Việt Nam sẽ làm lễ thắp hương cúng gia tiên để tiễn năm cũ đón năm mới, đồng thời cầu sức khỏe, may mắn tài lộc, an khang thịnh vượng sẽ đến với tất cả thành viên trong gia đình.
Giao thừa diễn ra từ 11 giờ đêm ngày cuối cùng của năm theo Âm lịch đến 1 giờ sáng mùng 1 Tết Âm lịch.
Giao thừa 2022 diễn ra vào ngày 29 tháng Chạp, tức Thứ Hai, ngày 31 tháng 1 năm 2022, còn ngày mùng 1 Âm lịch vào thứ ba ngày 1/2/2022 dương lịch.
Người phương Đông có quan niệm rằng, việc lựa chọn đúng hướng, ngày giờ xuất hành sẽ khiến cho gia chủ có công việc làm ăn thuận lợi, gặp nhiều may mắn trong công việc và sức khỏe được như mong muốn. Do đó, sau lễ cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà, thông thường gia chủ sẽ xuất hành ra khỏi nhà theo hướng và thời gian đã chọn để cầu may cho bản thân cũng như cả gia đình.
Lễ chùa, lễ đền miếu là nơi mà nhiều gia đình chọn là điểm đến trong chuyến xuất hành sau giao thừa. Người dân thường đi lễ chùa cầu xin Thần Phật phù hộ cho gia đình một năm mới an lành, hạnh phúc.
Mua muối đêm giao thừa cũng là quan niệm được nhiều thế hệ truyền lại. Các cụ có câu “đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”. Muối không chỉ có ý nghĩa xua đuổi tà ma, điềm rủi mà chúng còn mang ý nghĩa thể hiện sự gắn kết tình cảm quan hệ gia đình mặn mà, con cái khỏe mạnh, thuận hòa.
Do vậy, sau đêm giao thừa người ta thường mua những bịch muối nhỏ được gói trong bao giấy màu vàng, màu đỏ ở các khu phố, khu chợ.
Bên cạnh đó, trong đêm giao thừa, xông đất cũng là một trong những tục lệ truyền thống lâu đời không thể thiếu. Người xông đất là người đến chúc tết đầu tiên của gia đình có thể là ngẫu nhiên đến hoặc được gia chủ lựa chọn trước sẽ hợp tuổi hợp mệnh.
Hầu hết gia đình Việt rất coi trọng tục này vì họ tin rằng người đầu tiên nếu như hợp tuổi có thể đem lại may mắn, tài lộc cho cả năm.