Ngày nay, tình trạng đột quỵ, tai biến đang ngày càng có dấu hiệu tăng cao và trẻ hóa. Tại Việt Nam mỗi năm ghi nhận hơn 200.000 ca tai biến, hơn 50% không qua khỏi, 50% còn lại may mắn thoát chết thì phải hứng chịu nhiều di chứng nặng nề. Việc chăm sóc người đã và đang bị tai biến là một bài toán khó, cần kết hợp đúng và đủ giữa dinh dưỡng và luyện tập để họ nhanh chóng hồi phục sức khỏe. Bài viết này sẽ chia sẽ giúp các bạn hiểu rõ người bị tai biến nên ăn gì và không nên ăn gì.
1. Chế độ dinh dưỡng cho người bị tai biến
Theo các chuyên gia, một thực đơn đầy đủ dinh dưỡng cần phải có đủ 4 nhóm chất cơ bản chính: chất đạm, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Mỗi nhóm chất sẽ đảm nhận một nhiệm vụ khác nhau, tạo ra những nguồn năng lượng khác nhau nuôi dưỡng cơ thể khỏe mạnh. Riêng đối với người có bệnh, chế độ dinh dưỡng cần được chú tâm hơn cả. Vì vậy, khi xây dựng thực đơn cho người bị tai biến chúng ta cần chú ý đến các vấn đề sau:
- CHẤT ĐẠM
Để có thể nhanh chóng hồi phục sau tai biến, lượng chất đạm cần nạp mỗi ngày là 0.8/kg cân nặng/ngày. Nên sử dụng các thực phẩm có chứa hàm lượng cholesterol thấp như: đạm thực vật có trong đậu phụ, nấm, đỗ đen, đậu tương, đỗ đỏ,…..hay đạm từ động vật như cá biển, cá đồng, sữa, ức gà, thịt đỏ,…Bên cạnh đó người bị tai biến nên tránh các thực phẩm có chứa hàm lượng cholesterol cao đến từ đồ chiên rán,dầu mỡ, nước uống có ga…
- CHẤT BÉO
Mỗi ngày, người bệnh cần nạp lượng chất béo từ 25-30g/ngày. Trong đó, chất béo thực vật nên chiếm ⅔, còn chất béo từ động vật chiếm ⅓. Các axit béo có trong thực vật( đậu phộng, vừng, hạt điều, dầu oliu,….) sẽ giúp cơ thể nhanh chóng chữa lành, làm giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể, làm tan cục máu đông trong mạch máu não. Nhờ đó mà nguy cơ đột quỵ được giảm thiểu tối đa.
- CHẤT XƠ
Hầu hết các loại thức ăn chứa nhiều chất xơ đều rất tốt đối với cơ thể. Chất xơ tạo cảm giác no lâu, giảm ham muốn ăn uống giúp cho con người hạn chế nguy cơ tăng đường huyết, béo phì, thừa cân, tăng cholesterol,….Đây đều là những nguyên nhân chính dẫn đến nguy cơ đột quỵ, tai biến ở con người. Nguồn chất xơ dồi dào phong phú thường có trong các loại trái cây, rau củ, các loại đậu, các loại hạt dinh dưỡng.
- VITAMIN VÀ KHOÁNG CHẤT
Vitamin và khoáng chất là vi dinh dưỡng ít được chú ý bổ sung trong thực đơn hằng ngày. Tuy nhiên, chúng lại đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của cơ thể. Người bị tai biến nên tích cực bổ sung các vitamin và khoáng chất bằng cách ăn nhiều hoa quả, trái cây. Đặc biệt là chuối, bởi loại trái cây này chứa hàm lượng Kali cao sẽ làm giảm huyết áp, hỗ trợ quá trình hồi phục sau tai biến.
2. Người bị tai biến nên ăn gì, uống gì?
2.1. Cá
Cá là một trong những thực phẩm “ vàng” đối với người bị tai biến. Cá có hàm lượng các acid béo cao, giàu omega, giàu protein,vitamin, các khoáng chất. Cá chứa ít chất béo bão hòa hơn các tất cả các loại thịt khác, cung cấp nhiều dinh dưỡng hơn cho người bệnh.
Việc ăn cá đều đặn, thường xuyên sẽ giúp chúng ta ngăn chặn nguy cơ mắc các bệnh liên quan tới tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ. Omega 3 có trong cá sẽ làm giảm nồng độ triglyceride trong máu, hạn chế hình thành những mảng xơ vữa và hiện tượng máu vón cục trong lòng mạch máu – tác nhân số 1 gây nên tình trạng tai biến.
2.2. Chất xơ
Đối với bệnh nhân bị tại biến, các hoạt động di chuyển, vận động hay ăn uống đều gặp rất nhiều khó khăn. Điều này dễ gây ra tình trạng táo bón, về lâu dài các chất độc sẽ dồn tụ ngày càng nhiều trong cơ thể, làm bệnh tình biến chuyển nghiêm trọng hơn. Do vậy, việc bổ sung thật nhiều chất xơ là điều không thể thiếu khi lên thực đơn cho người bị tai biến. Chất xơ giữ vững lượng đường huyết có trong máu, ngăn ngừa táo bón, thúc đẩy hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả, làm giảm các nguy cơ gây nên bệnh tai biến, đột quỵ. Một số thực phẩm giàu chất xơ nên thêm vào bữa ăn như: dưa chuột, cà rốt, cà chua, bông cải xanh, bắp cải, cải bó xôi, đậu hà lan. rau khoai, rau xà lách,…..
2.3. Hoa quả
Chế độ ăn thô thuần thực vật, hoa quả đã được chứng minh là có tác dụng tự chữa lành cho cơ thể. Hoa quả là thực phẩm dễ ăn, dễ hấp thụ. Có thể ăn trực tiếp hoặc làm sinh tố, nước ép tùy theo sở thích của mỗi người. Những loại quả được khuyên dùng cho người bị tai biến là: việt quất, kiwi, cam, dâu tây, mâm xôi,….. Các loại quả này đều chứa hàm lượng vitamin C cao, giàu chất chống oxi hóa, giúp triệt tiêu sự xâm hại của các gốc tự do, làm giảm chứng xơ vữa động mạch.
2.4. Sữa
Sữa là thức uống giàu chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Uống sữa đúng cách sẽ giúp cho người bệnh bổ sung đầy đủ dưỡng chất, tăng cường sức đề khác, hỗ trợ phục hồi nhanh sau tai biến. Một số loại sữa được khuyên dùng như:
-
Sữa bò hữu cơ: Đây là loại sữa từ đàn bò được chăn nuôi bằng thức ăn hữu cơ ( không có hóa chất và thuốc bảo vệ thực vật. Sữa bò hữu cơ có nhiều thành phần kali giúp cải thiện bệnh cao huyết áp, omega 3 giúp cải thiện hệ tim mạch.
-
Sữa đậu nành không đường: Sữa đậu nành có nguồn gốc hoàn toàn từ thực vật, không chứa cholesterol, có rất ít chất béo bão hòa. Nhờ đó, sữa đậu nành có tác dụng ngăn ngừa và làm tan cục máu đông, hạn chế căn bệnh tai biến quái ác.
-
Sữa gạo: Thành phần chính của sữa gạo là carbohydrate giúp làm giảm hàm lượng cholesterol trong máu, duy trì huyết áp. Hơn nữa, trong sữa gạo chỉ chứa một hàm lượng protein rất nhỏ, không gây khó khăn cho hệ tiêu hóa, tạo cảm giác thoải mái cho người bị tai biến.
-
Sữa chua tự nhiên: Trong sữa chua có chứa nhiều canxi, kali và đặc biệt hàng triệu men vi sinh có lợi cho cơ thể. Một hộp sữa chua mỗi ngày sẽ giúp bạn cải thiện hệ tiêu hóa, tăng sức đề kháng, chống huyết áp cao.
3. Người bị tai biến không nên ăn gì?
3.1. Muối
Muối là một trong những loại gia vị quen thuộc trong mỗi bữa ăn hằng ngày. Thế nhưng sử dụng loại gia vị này như thế nào cho hợp lí thì cần cân đo đong đếm kĩ. Riêng đối với người bị tai biến, lượng muối nạp mỗi ngày càng ít càng tốt, thậm chí là không cho. Do thành phần của muối chứa nhiều natri, có thể giữ nước trong cơ thể, làm tăng huyết áp. tăng nguy cơ đột quỵ, tai biến.
3.2. Chất béo
Chất béo về cơ bản được chia làm hai loại: chất béo tốt và chất béo xấu. Những chất béo tốt đa được đề cập ở phần trên của bài viết. Còn các chất béo xấu cần tránh như: mỡ động vật, đường, nội tạng động vật, đồ chiên rán, xào nấu nhiều dầu mỡ,……Những chất béo bão hòa này ăn vào sẽ gây hại nghiệm trọng cho sức khỏe. Chúng sản sinh ra nhiều cholesterol trong máu, gây xơ vữa động mạch. Theo WHO, thói quen ăn mặn là tác nhân gây ra 62% các ca đột quỵ não và 49% trường hợp nhồi máu cơ tim.
3.3. Rượu bia và thuốc lá
Như chúng ta đã biết, rượu bia và thuốc là là những chất kích thích có hại đối với sức khỏe mỗi người. Người bị tai biến khi sử dụng sẽ làm suy giảm nhanh chóng chức năng của các bộ phận trong cơ thể, gây khó khăn, kéo dài thời gian điều trị, phục hồi. Vì vậy, người bị tai biến tuyệt đối tránh xa rượu bia và thuốc lá.
Bạn hãy tham khảo thêm trợ thủ đắc lực giường y tế đa năng không thể thiếu trong thời gian điều trị và phục hồi người bị tai biến.
Trên đây là những lời khuyên của Hakawa Việt Nam về chế độ dinh dưỡng đối với người bị tai biến. Chúc các bạn áp dụng thành công và nhanh chóng hồi phục, trở về cuộc sống hạnh phúc, an yên đời thường.