Ô nhiễm môi trường đang trở thanh vấn nạn đáng báo động cần sự chung tay của tất cả mọi người mới có thể cải thiện được vấn đề. Ô nhiễm môi trường biển là một trong những vấn đề như thế. Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung liên quan tới vấn đề Ô nhiễm môi trường biển là gì?
Ô nhiễm môi trường biển là gì?
Căn cứ quy định tại khoản 4 – Điều 1 – Công ước Luật Biển năm 1982, khái niệm ô nhiễm môi trường được định nghĩa như sau:
“ Việc con người trực tiếp hoặc gián tiếp đưa các chất liệu hoặc năng lượng vào môi trường biển, bao gồm cả các cửa sông, khi việc đó gây ra hoặc có thể gây ra những tác hại như gây tổn hại đến nguồn lợi sinh vật, và đến hệ động vật và hệ thực vật biển, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người, gây trở ngại cho các hoạt động ở biển, kể cả việc đánh bắt hải sản và các việc sử dụng biển một cách hợp pháp khác, làm biển đổi chất lượng nước biển về phương diện sử dụng nó và giảm sút các giá trị mỹ quan của biển.”
Đặc trưng của ô nhiễm môi trường biển, cụ thể như sau:
– Ô nhiễm môi trường biển là hành vi đưa các chất liệu hoặc năng lượng vào môi trường biển, gây ra các tác động xấu. Đối tượng mà môi trường ô nhiễm gây tác động xấu không chỉ là chất lượng nước biển như quan niệm thông thường về biển mà còn là các tài nguyên sinh vật biển cũng như sức khỏe con người.
– Chủ thể gây ô nhiễm chính là con người, gián tiếp hoặc trực tiếp thực hiện hành vì như xả thải ra biển, chặt phá rừng phòng hộ ven biển … Trong Luật Quốc tế, các chủ thể gây ô nhiễm (quốc gia và các chủ thể khác) sẽ chịu trách nhiệm pháp lý quốc tế và phải bồi thường thiệt hại.
– Phạm vi các hành vi các hành vi gây ô nhiễm không chỉ bao gồm các hành vi gây tác hại tới môi trường biển tại thời điểm hiện hành mà còn bao gồm các hành vi gây ô nhiễm trong tương lai thể hiện ở thuật ngữ “có thể gây tác hại”. Sự tiếp nhận quan điểm “phát triển bền vững” trong khái niệm này thể hiện rất rõ cách thức tiếp cận phòng ngừa đối với các nguồn ô nhiễm của Công ước.
Có thể thấy, quan niệm về ô nhiễm môi trường biển trong Công ước Luật Biển năm 1982 bao trùm các hành vi gây ô nhiễm hiện tại và tương lai; kể cả các hành vi sử dụng biển hợp pháp gây ô nhiễm. Tuy nhiên, khái niệm môi trường biển trong Công ước chỉ giới hạn điều chỉnh các hành vi gây ô nhiễm do con người trực tiếp hoặc gián tiếp gây ra mà không điều chỉnh vấn đề ô nhiễm môi trường biến do tác động của tự nhiên như động đất, sóng thần … Mặc dù cách tiếp cận này dường như khá hợp lý khi xem xét vấn đề ô nhiễm môi trường trong mối quan hệ với các hoạt động của con người.
Nguyên nhân gây ô nhiễm biển?
Hiểu được ô nhiễm môi trường biển là gì? chúng ta cũng cần làm rõ các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường để có thể đưa ra giải pháp. Gây nên ô nhiễm môi trường biển có rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên được phân thành các loại và chia thành hai nguyên nhân lớn, cụ thể:
– Nguyên nhân tự nhiên
+ Sự phun trào dung nham của núi lửa dưới lòng đáy biển. Đã gây ra nhiều tác nhân làm các loài sinh vật biển chết hàng loạt, khiến cho nguồn nước cũng bị thay đổi xấu đi.
+ Do sự bào mòn, sạt lở núi đồi.
+ Do triều cường nước dâng cao vào sâu trong đất liền làm ô nhiễm sông ngòi.
+ Hòa tan nhiều chất muối khoáng có nồng độ quá cao. Bao gồm cả chất gây ung thư (Asen, chất kim loại nặng, …)
+ Do sự phun trào núi lửa, bụi khói bốc lên cao, sẽ bị kéo xuống biển theo các hạt mưa.
+ Do hiện tượng băng tan.
– Nguyên nhân nhân tạo
+ Dùng chất nổ, dùng điện, chất độc để đánh bắt thủy sản sẽ khiến các loài sinh vật biển chết hàng loạt. Có thể khiến một số loài bị tuyệt chủng. Ngoài ra, nếu việc khai thác này không được kiểm soát thì các xác của các sinh vật biển còn xót lại trên biển sẽ bị phân hủy, sẽ gây ô nhiễm cho nước biển.
+ Ở các vùng nước lợ, rừng ngập mặn ven biển và các hệ rạn san hô chưa được bảo tồn tốt. Có thể dẫn đến hậu quả xấu như mất cân bằng hệ sinh thái dưới biển. Làm mất đi môi trường sống của một số lời lưỡng cư.
+ Các chất thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, nông nghiệp … chưa qua xử lý từ các nhà máy, khu đô thị … sẽ được đổ ra sông, theo dòng chảy ra biển làm ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng.
+ Vứt rác thải bừa bãi, thiếu văn hóa trong hoạt động du lịch, sinh hoạt tập thể. Việc nuôi trồng thủy hải sản ở ven biển, công ty, doanh nghiệp cùng với sự phát triển kinh tế cũng kéo theo tình trạng ô nhiễm nước biển từ các chất thải của hoạt động gây ra.
+ Sự cố tràn dầu có lẽ là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển nhiều nhất. Làm nước biển nhiễm một số chất độc hại, gây ra cái chết hàng loạt cho nhiều sinh vật biển.
Thực trạng môi trường biển ở Việt Nam và một số biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường biển
– Thực trạng môi trường biển ở Việt Nam
+ Tính tới năm 2018, Việt Nam đứng thứ 04 trên toàn Thế giới về số lượng rác thải nhựa được đổ ra biển với khoảng 1.8 triệu tấn.
+ Ở một số khu biển ven bờ và cửa sông bị ô nhiễm dầu, các tàu nhỏ chạy bằng xăng dầu đã thải ra biển khoảng 70% lượng dầu thải, chất hữu cơ từ chất thải sinh hoạt hay các nhà máy, khi công nghiệp thiếu quy hoạch, hệ thống xử lý nước thải còn ít.
– Một số biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường biển
+ Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động khai thác trên biển. Thường xuyên tuần tra hoạt động khai thác thủy hải sản của ngư dân.
+ Nghiêm cấm và nghiêm khắc xử phạt các hành vi sử dụng chất nổ, điện trong đánh bắt thủy hải sản.
+ Thiết lập hệ thống xử lý chất thải trong đất liền trước khi thải ra biển để không làm ô nhiễm nước biển.
+ Bên cạnh những biện pháp ngăn ngừa, phạt, cấm thì cũng cần có các biện pháp khắc phục vùng biển ô nhiễm bằng than hoạt tính, vô bột … Tích cực dọn dẹp rác thảo nhựa và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của từng cá nhân.
Như vậy, có thể thấy được tình hình ô nhiễm môi trường biển hiện nay đang là một thực trạng đáng báo động cần có sự chung tay của toàn thế cộng đồng để khắc phục. Bên cạnh đó, trong bài viết chúng tôi cũng đã đưa ra những nội dung nhằm làm rõ vấn đề: Ô nhiễm môi trường biển là gì?
>>>>> Tham khảo thêm: Môi trường sống là gì?