Các món ăn ngon ở Bình Định
Cùng Phượt – Bình Định có địa hình đa dạng: núi, biển, trung du và đồng bằng nhỏ, có lắm sản vật ẩm thực nổi tiếng và đã từng là cố đô của nhiều vương triều phong kiến xưa; là trung tâm giao lưu văn hóa cả nước và thế giới. Người Bình Định lại giàu óc sáng tạo trong chế biến món ăn ngon để thưởng thức và trao đổi với các nơi khác nên ẩm thực và các món ăn ngon ở Bình Định cũng rất nổi tiếng đối với du khách gần xa. Nếu đến với đất võ mà vẫn chưa được thưởng thức các món ăn đặc sản thì cũng chưa thể hiểu hết về con người và vùng đất Bình Định.
©Bản quyền hình ảnh: Trong bài viết có sử dụng một số hình ảnh được tìm kiếm thông qua công cụ Google Image của các tác giả qua.que.me, Bích Tuyền Phan Diệp, Lẩu Irreplaceable, Thuan Phung Phung, Phương Thảo, Thảo Tây, Huan Duy Vo, Tino Hieu, Nguyễn Thị Thuỳ Anh, huynhanh82, svylee, Rose Blue, daubutocroi, Ti Pu, Thùy Dung nhằm minh họa rõ hơn cho nội dung bài viết. Bản quyền những hình ảnh này thuộc về tác giả. Chính sách của Cùng Phượt về bản quyền hình ảnh các bạn có thể theo dõi tại đây.
Bánh xèo tôm nhảy
Bánh xèo tôm nhảy rau mầm là món phải thử khi đến Quy Nhơn (Ảnh – cungphuot.info)
Thú vị ngay từ tên gọi, bánh xèo tôm nhảy từ lâu đã trở thành một món ăn nổi tiếng và mang hương vị riêng của quê hương Bình Định. Điều hấp dẫn nhất đối với những người đầu tiên thưởng thức món ăn này, đó là nhân bánh chỉ gồm có tôm, mỗi chiếc bánh có chừng 8-9 con tôm tròn mẩy, chín đỏ au nằm xen lẫn với giá đỗ khiến cho mặt bánh vô cùng lôi cuốn và hấp dẫn. Loại tôm này nhỏ, nhưng thịt chắc và thơm, khi ăn vào sẽ thấy ngọt bùi đến lạ.
Để chiếc bánh được thơm ngon, giòn đều, người ta thường chiên trên bếp đang rực hồng, dùng miếng mỡ chài xoa đều một lớp mỏng lên mặt chảo, khi lớp mỡ nóng già mới đổ bột bánh vào, nhanh tay cho tôm và rắc vài mầm giá đỗ, hành lá xắt khúc rải lên trên cho thêm phần hấp dẫn. Chỉ chừng 3 phút sau, bánh đã tỏa mùi hương thơm lựng đầy mời gọi. Đến khi mặt dưới của chiếc bánh vàng giòn, viền bánh co lại và giá đỗ tái đi là có thể đem ra dùng nóng.
Món này thường ăn kèm với rau mầm cho bớt ngán. Loại rau xanh mươn mướt ấy ăn hơi the cay nhưng rất mát và bổ, cùng với xoài chua thái sợi và vài thứ rau sống khác. Khi ăn, tất cả được cuộn trong miếng bánh tráng chấm mắm tỏi ớt nữa mới đúng điệu.
Bạn có thể thưởng thức bánh xèo tôm nhảy ngon ở quán Gia Vĩ, số 14 Diên Hồng, Tp Quy Nhơn
Bún chả cá
Đây là món đặc sản nổi tiếng nhất ở thành phố biển xinh đẹp Quy Nhơn. Điểm làm nên sự khác biệt so với bún chả cá ở những địa phương khác chính là chả cá và nước dùng. Chả cá ở đây được chế biến hoàn toàn từ cá tươi với nhiều gia vị được nêm nếm kĩ lưỡng theo phương thức gia truyền. Nước dùng chủ yếu được nấu từ xương cá, đầu cá tạo ra vị ngọt dễ chịu, khó quên. Ăn kèm với bún chả cá là chén tương ớt đặc trưng được pha chế chỉ Bình Định mới có.
Bánh hỏi lòng heo
Bánh hỏi có nguồn gốc từ Diêu Trì, là một món ăn không thể thiếu mỗi buổi sáng của người dân Bình Định. Bánh hỏi được làm từ gạo như cách làm bún nhưng sợi bánh thanh mảnh hơn. Ản kèm với bánh hỏi là lòng và thịt heo thái miếng, bên cạnh là một chén cháo nóng hổi cùng nước mắm tỏi ớt pha hơi ngọt để phù hợp với khẩu vị của người miền Trung.
Các món ăn từ sứa
Nếu bạn sành ăn thì khi đến Quy Nhơn phải thưởng thức ngay các món ăn từ sứa như: bún cá sứa, sứa nước lèo, gỏi sứa … Sứa ở đây là loại sứa trắng xanh vớt từ đầm Thị Nại, làm sạch. Với gỏi sứa phải có chuối chát, xoài xanh, rau mùi các loại, đậu phộng, dừa sợi, mắm ớt tỏi cay nồng trộn với nhau. Miếng sứa mát lạnh, giòn sực với đầy đủ vị chua, cay, mặn, ngọt, thơm mùi đậu phộng, béo của dừa sợi ấy ăn kèm bánh tráng mè thì chỉ có mà thèm mãi không thôi.
Gà chỉ xôi cháy
Từ thành phố Quy Nhơn, dọc theo quốc lộ 1A (tuyến đường Quy Nhơn – Sông Cầu) nếu để ý các bạn sẽ thấy 2 bên đường có rất nhiều các quán gà mọc lên. Đây chính là thung lũng gà chỉ, một món ăn không lạ nhưng là một trong những món nên thử khi du lịch Quy Nhơn. Gọi là gà chỉ, đơn giản bởi khi tới quán, khách sẽ lựa chọn những chú gà đã được nhốt sẵn trong chuồng để quán chế biến, chỉ chú nào thì thịt chú đó, cái tên gà chỉ cũng từ đó mà ra.
Gà có thể được chế biến theo nhiều cách như nướng, chiên mắm, luộc hay hấp, tất cả phụ thuộc vào sở thích của thực khách đến với quán. Phần xôi cháy cũng được nấu khá cầu kỳ sao cho lớp vỏ nóng giòn nhưng bên trong có phần tơi ra.
Ngay trong thành phố Quy Nhơn (gần khu Ghềnh Ráng Tiên Sa) có quán gà chỉ Sáu Cao thấy khá nổi tiếng và đông khách, ngoài ra nếu ban ngày có thời gian chạy dọc tuyến Quy Nhơn Sông Cầu thì vô số quán gà chỉ cho bạn lựa chọn (Đường Sơn Quán)
Cá mương cuốn rau rừng
Cá mương có nhiều ở thượng nguồn các con sông lớn của Bình Định, nhưng loại cá này tập trung nhiều nhất ở khu vực thượng nguồn sông Kut một nhánh nhỏ của sông Kôn. Cá bắt lên làm sạch, chiên vàng, ăn chung với rau rừng như: lá bương, lá giang, lá lộc vừng… chấm với mắm nêm. Vị giòn của cá hòa quyện với vị thơm bùi của các loại rau tạo nên một cảm giác cực kỳ thú vị cho người ăn. Muốn ăn bạn nhớ ghé xã Tây Phú huyện Tây Sơn, hoặc một số nhà hàng, quán ăn ở huyện Vĩnh Thạnh.
Dé bò Tây Sơn
Theo những người lớn tuổi ở Tây Sơn, “dé” là phần cơm trong ruột non. Muốn nấu dé, lấy phần ruột non, cùng các thứ lòng chay, huyết, lá sách cắt vừa miếng; ướp chút muối, tiêu, bột ngọt, hành, đem xào qua cho thấm gia vị, thêm ít tép sả đập dập rồi đổ nước nấu kỹ. Nước sôi thả lá dang vào, nêm cho vừa miệng là có món. Khi ăn, bỏ giá sống vào tô trước khi múc nước, dé. Rắc lên các thứ rau mùi xắt mỏng như ngổ, lá lốt, ngò tàu, rau răm, mấy lát ớt…
Múc dé ra chén, có nước có cái, bẻ bánh tráng vào là ăn. Dé còn có thể ăn chung với bún tươi. Vị ngọt mềm của mấy lát gan, tụy, thêm chút nhân nhẩn của dé, chút thơm của các thứ rau mùi và giòn giòn rau giá, bánh tráng, nhất là tất cả cùng về hùa với lá dang chua chua, ớt cay cay, làm nên một tổng phổ đủ cung bậc quyến rũ trên lưỡi. Sau cảm nhận hương và vị đó, bạn sẽ còn thấy cái hậu ngọt, thơm vị bò, hấp dẫn đến không ngờ.
Bún tôm Châu Trúc
Làng Châu Trúc nằm quay mặt ra bờ đầm Châu Trúc (còn gọi là đầm Trà Ổ) là một trong những đầm nước ngọt lớn nhất tỉnh. Người dân làng Châu Trúc sống bằng nghề làm ruộng và chài lưới. Chính hai nghề này và tâm hồn người Châu Trúc đã tạo nên một món ăn thú vị, thấm đẫm hồn đất, hồn nước và mộc mạc như tâm hồn người dân cần cù lao động. Đó là món bún tôm Châu Trúc. Đầu tiên phải kể đến khâu làm bún. Gạo được ngâm vào nước cho mềm rồi mang đi xay. Nước bột gạo được cho vào túi vải đăng ráo nước, sau đó đưa bột vào cối giã nhuyễn. Mỗi cối bột là một dặn. Dặn (khuôn) ép bún được làm bằng ống nhôm, một đầu để trống, một đầu hàn kín, đáy xăm lỗ li ti để khi ép, bún từ đó mà chạy ra. Thân dặn được lắp vào bàn ép đặt cố định trên nồi nước luộc bún bắc trên bếp lò. Người bán bún ép bún từ dặn, bún chạy thẳng vào nồi nước luộc. Nước sôi, cọng bún gạo từ màu trắng đục chuyển sang màu trắng trong là coi như bún chín, dùng rá vớt bún, xóc sơ qua trong nước nguội là coi như xong phần bún.
Tôm dùng làm bún phải là những con tôm đất được đánh bắt từ đầm Châu Trúc, hãy còn sống, nhảy tanh tách, bỏ vào cối giã nhuyễn cùng với tí muối, tí ớt… Khi có người đến ăn bún, người bán dùng đũa gẩy một đũa thịt tôm cho vào bát, cho chút bột ngọt, nước mắm, múc nước luộc bún đang sôi đổ vào bát khuấy đều, sau đó cho bún vào, rắc mấy cọng hành ngò, vẩy chút tiêu. Tô bún nghi ngút khói, toả hương thơm dìu dịu, lại có thêm một cái bánh tráng nướng giòn, ăn vào thấy cay cay, vừa ngon, vừa ngọt, trong lành mà đậm đà hương vị.
Bún rạm Phù Mỹ
Là một trong những món ăn dân dã nổi tiếng của Bình Định nhờ sự hòa quyện giữa những sợi bún tươi với nước rạm đậm đà, giàu hương vị.
Con rạm nhỏ hơn cua đồng với lớp vỏ cứng, mình dẹt, nhiều gạch, thịt ngọt và béo. Để làm món này, rạm phải chọn loại ở đầm Trà Ổ mới có vị ngọt, thơm khác biệt. Thường những người sành ăn sẽ chọn những con rạm cái vì vỏ mềm, nhiều gạch, càng to, thịt chắc. Rạm được ngâm cho sạch đất rồi rửa lại, xay nhuyễn, lọc nước như cách làm cua, nêm nếm gia vị rồi đem đun lên trên bếp lửa liu riu. Hành khô xắt nhỏ được phi thơm cùng mỡ hay dầu ăn rồi đổ vào nước rạm cho dậy vị thơm. Khi sôi, nước rạm sẽ sánh lại và nổi những váng thịt, váng mỡ đặc cả nồi nước.
Chình mun Châu Trúc
Cá Chình có ở nhiều nơi như những vùng cửa sông, cửa biển, đầm phá nước lợ, các hồ nuôi tôm dọc bờ biển miền Trung và ở Bình Định. Cá Chình thuộc họ nhà Lươn, Chạch nhưng lớn hơn nhiều, có con nặng hàng ký. Đặc biệt, Chình mun thì chỉ có ở đầm Châu Trúc. Gọi là Chình mun có lẽ vì da nó đen chũi như gỗ mun, nổi tiếng thơm, ngon và có giá trị bổ dưỡng rất cao.
Ghẹ Đề Ghi
Mùa ghẹ bắt đầu từ tháng 2 đến tháng 8 (âm lịch), các tháng còn lại ít ghẹ hơn, nhưng ngư dân vẫn ra khơi đều đặn, trừ khi biển động mới ở nhà. Ghẹ Đề Gi có 3 loại gồm ghẹ nhím, ghẹ nhàn và ghẹ ba ghi, nổi tiếng ngon ngọt, mua mớ ghẹ tươi xong cách thưởng thức dễ nhất là đem hấp chấm muối tiêu chanh. Có thêm chút thời gian có thể nấu món canh ghẹ -rau muống hoặc ghẹ nấu lá giang vò thật mịn với chút lá lốt thái chỉ.
Cua Huỳnh Đế Tam Quan
Cua huỳnh đế là đặc sản của vùng biển Tam Quan và Ðề Gi (Bình Ðịnh), được ngư dân tôn xưng là vua của các loài cua. Với bộ áo giáp dày và cứng, màu vàng rực như hoàng bào, li ti gai nhọn xuôi theo thân, que và càng to, cạnh sắc lẻm như dao, nó xứng đáng được gọi là loài cua mang chữ “đế”. Ðặc biệt, đầu cua dài và có nhiều râu… Bạn muốn thưởng thức cua Huỳnh đế? Câu trả lời là “không dễ!”. Chẳng phải do ví tiền mà cái chính là vì sự hiếm hoi của nó. Theo kinh nghiệm của ngư dân, cua Huỳnh đế chỉ xuất hiện nhiều ở vùng biển Tam Quan (Bình Định), Tuy Phong (Bình Thuận), Sa Huỳnh (Quảng Ngãi). Những vùng biển sạch, có đáy cát vàng và nguồn nước trong xanh mới “quyến rũ” được loại cua mang thương hiệu “vua” đến trú ngụ và sinh trưởng. Cua Huỳnh đế chỉ rộ nhất vào mùa xuân, khoảng từ tháng 12 đến tháng 3 âm lịch. Có thể nói thịt cua huỳnh đế thơm ngon, bổ dưỡng vào loại “quán quân”. Vì thế, ngày xưa nó là loại cua thường chễm chệ trên mâm vàng của thiên tử.
Bánh tráng Tam Quan
Bình Định còn được biết đến là xứ dừa với vùng đất Tam Quan nổi tiếng bởi nhiều món ăn, đồ dùng được chế biến từ những trái dừa. Trong đó, bánh tráng dừa được nhiều người yêu thích và hay mua về làm quà mỗi khi ghé qua Bình Định.
Tại thị trấn Tam Quan (huyện Hoài Nhơn), có khá nhiều làng nghề nổi tiếng, trong đó có làng nghề làm bánh tráng nước dừa. Không chỉ là một món ăn truyền thống mang đậm hương vị địa phương, chiếc bánh tráng mỏng manh còn chứa đựng rất nhiều tâm huyết của những người con xứ Dừa với mong muốn gìn giữ và phát triển nghề truyền thống.
Bánh dây Bồng Sơn
Bánh dây, còn được người Bình Định gọi là bún dây, là món ăn có nguồn gốc từ huyện Hoài Nhơn. Hiện nay, với sự giao thương rộng mở, di cư học tập, làm ăn, sinh sống của nhiều người, kèm theo đó nhiều món ăn đặc sản từ nhiều vùng miền được quảng bá, nên bánh dây đã có mặt ở nhiều nơi trong tỉnh Bình Định. Tuy nhiên, muốn được thưởng thức dĩa bánh dây ngon chính gốc thì phải về thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn.
Bánh dây thường được bán vào buổi sáng và tối. Tuy nhiên, loại bánh này nếu ăn nhiều sẽ dễ bị đầy bụng nên người ta thường ăn sáng nhiều hơn. Khi có thực khách gọi, người bán sẽ nhanh tay xé rời từng vỉ bánh, ngắt từng đoạn ngắn, vừa ăn cho vào dĩa. Một ít dầu hẹ được thoa đều, đậu phộng rang giã nhỏ được rải lên, thêm muỗng nước mắm tỏi chanh ớt. Và trên cùng là một ít rau sống gồm giá, xà lách, diếp cá, rau thơm xanh rì.
Tré
Tré có vị chua, ngọt, thơm dịu nguyên liệu làm Tré gồm: thịt lợn, riềng, tỏi thái mỏng, nêm gia vị cho vừa miệng ăn. Sau đó lót một lớp lá ổi, dùng một lớp rơm khô lót bên ngoài và bó cho thật chặt. Tré được ủ 2 – 3 ngày sẽ chín; các gia vị thấm vào thịt tạo nên một mùi thơm đặc trưng, cộng với vị riềng, tỏi lên men rất thơm ngon, quyến rũ.
Bún song thằn
Sở dĩ có tên gọi “song thằn” vì khi làm bún, người ta thường bắt dây bún từng đôi một. Nhiều người đọc trại thành bún “song thần”. Bún song thằn nổi tiếng vì có hương vị thơm ngon đặc biệt và có giá trị dinh dưỡng cao vì làm từ đậu xanh.
Đặc sản Bình Định mua về làm quà
Nem Chợ Huyện
Thôn Vinh Thạnh thuộc xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước (ngày xưa là huyện lỵ Tuy Phước) không chỉ nổi tiếng với hậu tổ tuồng Đào Tấn, mà còn nổi tiếng với món “nem chợ Huyện”. Có thể nói, nem chợ Huyện là tinh hoa, là đặc sản của thú ẩm thực của mỗi người dân nơi đây. Nem chợ Huyện ngon do cách chế biến một phần nhưng yếu tố chính vẫn là thịt. Thịt ở đây được chọn lựa rất kỹ và phải là thịt heo cỏ. Thịt nạc được giã nhuyễn, ướp với nước mắm ngon gói lá vông ta ở trong, và nhiều lớp lá chuối bên ngoài để vài ngày mới lấy ra ăn, hương vị rất thơm và ngon.
Có hai loại nem, nem tươi và nem chua. Nem tươi là nem nướng ăn ngay. Nem tươi có mùi vị thơm lựng sau khi được nướng than, ăn kèm với rau mùi, tía tô, rau răm, chuối, khế xắt nhỏ, dưa leo, nước chấm (hoặc xì dầu) và vài múi tỏi, trái ớt. Nem tươi ăn liền, ai muốn để dành hoặc làm quà cho người thân thì mua nem chua. Nem chua là nem tươi được gói bằng lá vông, bên ngoài bọc lá chuối. Ngày nay người ta dùng lá ổi thay cho lá vông, nhưng nem được gói bằng lá vông ngon và dịu hơn. Sau khi gói được 3 ngày thì nem đến độ chín, chua như món dưa cay tuyệt vời.
Nem chợ Huyện có thể ăn với rau thơm, có thể cuốn với bánh tráng, hoặc chỉ ăn độc mỗi nem để tận hưởng hương vị độc đáo của món đặc sản này. Nem khi ăn được chấm với nước mắm hay nước tương tùy theo khẩu vị của mỗi người. Tuy nhiên, nước chấm được ưa thích nhất vẫn là nước mắm pha loãng với đậu phộng giã nhỏ thêm đường và tỏi, ớt khiến nước chấm quanh quánh ngọt đậm đà.
Bánh ít lá gai
Bánh ít là món bánh rất Bình Định – từ cách làm đến hương vị đều rất riêng. Bánh có hình nón, đáy vuông, sắc cạnh, nhọn lên tới đỉnh. Nếu có vài chiếc bánh đặt trong đĩa ta có thể tưởng tượng đó là những cụm tháp Chàm cổ kính sừng sững trên chỏm núi của vùng đất An Nhơn
Mè xửng Tam Quan
Mè xửng từ lâu được coi là những sản phẩm đặc trưng của vùng Tam Quan (Hoài Nhơn). Trong đó mè xửng Bà Điền (thị trấn Tam Quan) đã trở thành đặc sản Bình Định, ngày càng được người tiêu dùng trong nước biết đến nhiều hơn.
Bánh hồng Tam Quan
Đây là một đặc sản của Hoài Nhơn, được làm từ nguyên liệu là nếp và dừa. Bánh hồng khi hoàn thiện được phủ lớp bột trong phía ngoài, bánh có màu trắng trong; khi ăn bánh vừa có độ dẻo của bột, vị ngọt, giòn của dừa. Bánh hồng Tam Quan được chọn từ hai nguyên liệu đặc trưng của Hoài Nhơn là nếp ngự Hoài Sơn và dừa tươi, làm thủ công, không sử dụng chất bảo quản.
Nước mắm nhĩ Tam Quan
Đây là sản phẩm của làng nghề sản xuất nước mắm truyền thống Tam Quan (xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn), được chế biến từ cá cơm với công thức truyền thống.
Nếp Chánh Trạch Mỹ Thọ
Nếp Chánh Trạch Mỹ Thọ nổi tiếng thơm, dẻo, hạt to tròn được dùng chế biến nhiều món bánh ngon như bánh ít, bánh hồng, bánh tét; đặc biệt là dùng để ủ rượu rất thơm ngon.
Rượu Bàu Đá
Tên gọi của rượu là do được nấu chủ yếu từ làng Cù Lâm thuộc xã Nhơn Lộc, Thị xã An Nhơn. Bàu Đá là tên của một bàu nước ngày xưa cả làng dùng chung, là nguồn nước để chưng cất rượu Bàu Đá. Bàu nước cổ này ngày nay đã cạn nước, nguồn nước chủ yếu để ủ men, cất rượu bây giờ là từ những mạch nước giếng của làng.
Để có một lít rượu Bàu Đá ngon, công đoạn nấu rất công phu: rượu được nấu bằng gạo lứt, nấu một mẻ 5 kg gạo (lấy được 3,5 – 4 lít rượu) phải mất 6 giờ. Dụng cụ dùng để nấu đều làm bằng sành, thủy tinh và tre nên có hương vị đặc trưng. Khi chưng cất không được vội vàng, phải dùng lửa liu riu mới vắt cạn được tinh chất gạo. Người nấu rượu lâu năm không cần nếm cũng có thể thẩm định được chất lượng của rượu bằng cách lắng nghe tiếng rơi của giọt rượu trong vại sành lúc chưng cất và hương rượu thoáng qua. Rượu có nồng độ rất cao, hơn 50 độ.
Tìm trên Google:
- các món ăn ngon ở Bình Định
- đặc sản Bình Định làm quà
- ăn gì khi du lịch Bình Định
- các quán ăn ngon ở Bình Định
- đến Bình Định nên ăn gì
- địa điểm ăn uống Bình Định
- ẩm thực Bình Định
3.5/5 – (2 đánh giá)