Thị trường việc làm hiện nay có rất nhiều ngành nghề nhưng nguồn lao động trẻ cũng rất đông và sẵn sàng tham gia vào hệ thống này. Nhu cầu việc làm quá lớn so với sức cung việc làm vì thế tình trạng thất nghiệp xuất hiện ngày càng nhiều hơn. Đây là giai đoạn khó khăn nhất với mỗi người lao động vì phải đối diện với các vấn đề về mặt tài chính cũng như cảm giác mặc cảm. Vậy khi thất nghiệp nên làm gì để thoát khỏi những cảm xúc tiêu cực và tìm ra hướng đi tốt nhất?
Thực trạng vấn đề thất nghiệp hiện nay tại Việt Nam
Theo thông cáo báo chí của Tổng cục Thống kê, trong quý IV năm 2021 có hơn 1,6 triệu người trong độ tuổi lao động rơi vào tình trạng thất nghiệp. So sánh với quý III năm 2021, con số này giảm 113,1 nghìn người nhưng tăng 369,2 nghìn người so với cùng kỳ năm 2020. Tỷ lệ người trong độ tuổi lao động thất nghiệp trong quý IV năm 2021 là 3,56%, tăng 0,93% so với cùng kỳ năm 2020.
Số người và tỷ lệ người trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp trong năm 2020 và 2021 được biểu diễn qua biểu đồ như sau:
Trong đó, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp tại khu vực thành thị là 5,09%, tăng 1,39% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp của người lao động trong độ tuổi từ 15 đến 24 tuổi thất nghiệp trong quý IV năm 2020 là 8,78%, tăng 0,84% so với cùng kỳ năm 2020. Tỷ lệ này ở khu vực thành thị là 13,23%, cao hơn 6,52% so với khu vực nông thôn.
Vậy khi thất nghiệp nên làm gì để nhanh chóng ổn định?
Với các con số thống kê trên, có thể thấy thất nghiệp không còn là một vấn đề hiếm gặp. Vậy khi rơi vào tình trạng này, người thất nghiệp nên làm gì để đối mặt với khoảng thời gian “vô công rỗi nghề”? Nên làm gì để chuẩn bị cho hành trình đi tìm việc làm tiếp theo?
Đầu tư cải thiện sức khỏe của bản thân
Đa phần những người còn băn khoăn chưa biết khi thất nghiệp nên làm gì, mọi người sẽ cảm thấy chán nản và bắt đầu bỏ bê bản thân. Hình ảnh những người thất nghiệp với trang phục xộc xệch, tóc tai rối bời và gương mặt phờ phạc là những gì phim ảnh thường phác họa. Đó chính là hiện thực của một số người khi rơi vào trạng thái chênh vênh do mất việc làm hiện nay.
Tuy nhiên, bên cạnh những người lựa chọn cách cực đoan như trên, vẫn có một bộ phận người thất nghiệp tận dụng khoảng thời gian này để nâng cấp bản thân. Tham gia các lớp học yoga, đến các lớp tập gym hay tham gia các lớp aerobics để rèn luyện sức khỏe thể chất là lựa chọn của nhiều người để giải quyết khoảng thời gian rảnh rỗi này.
Cùng với sức khỏe thể chất, chăm sóc cho sức khỏe tinh thần cũng là một việc nên làm. Các hoạt động như thiền, đọc sách hay tham gia các diễn đàn sẽ giúp người bị thất nghiệp nhận ra rằng thất nghiệp không đáng sợ như thế. Các loại sách và báo chí còn giúp người đọc tiếp cận với các xu hướng hiện tại để kịp thời thay đổi bản thân. Trong một số sách báo còn có thông tin tuyển dụng cho người lao động.
Trò chuyện cùng người thân, bạn bè hoặc chia sẻ cùng người lạ trên các diễn đàn cũng sẽ giúp người lâm vào tình trạng thất nghiệp giải tỏa được những cảm xúc tiêu cực. Một tinh thần lạc quan và thái độ tích cực sẽ giúp mọi người thu hút được những điều tốt đẹp và may mắn đến với mình.
Dành thêm nhiều thời gian để ở bên gia đình
Gia đình là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất đối với mỗi người. Tuy nhiên, với guồng quay hối hả của công việc và nhịp sống hiện đại, nhiều người đã quên đi việc dành thời gian cho gia đình. Chính vì thế, tận dụng khoảng thời gian tạm thời không có việc làm để ở cạnh bên gia đình là lựa chọn của nhiều người khi không biết thất nghiệp nên làm gì.
Các bữa cơm quây quần, những nụ cười sảng khoái hay mỗi khi được nhặt rau, rửa chén với mẹ sẽ giúp thất nghiệp không còn nhàm chán. Những khoảnh khắc bên cạnh gia đình cũng sẽ chữa lành các mệt mỏi trong quá trình làm việc trước đó.
Các cảm xúc tiêu cực cũng sẽ được xoa dịu khi chúng ta được sum vầy bên gia đình. Vì thế, nếu không may rơi vào tình trạng thất nghiệp, hãy dành thời gian cho gia đình để vượt qua quãng thời gian khó khăn này.
Đi du lịch để giải khuây và khám phá những vùng đất mới
Một trong những cách hiệu quả mà nhiều người lựa chọn để giải khuây khi có những kỳ nghỉ dài là đi du lịch. Được trải nghiệm các phong cảnh và tập quán đa dạng tại các vùng đất khác nhau là một phương án giết thời gian hợp lý. Bình thường, chúng ta không có nhiều thời gian để đi đây đó do mải dành thời gian cho công việc. Vì thế, tại sao không tận dụng thời gian chưa có việc làm để đi du lịch?
Đi du lịch không nhất thiết phải đi đến các quốc gia khác như châu Âu hay châu Mỹ, các địa điểm du lịch trong nước cũng là lựa chọn không tệ. Việt Nam nổi tiếng với các thắng cảnh đẹp như biển Mũi Né, đảo Phú Quốc, vịnh Hạ Long. Các công trình kiến trúc như kinh thành Huế, thành nhà Hồ, phố cổ Hội An cũng là những điểm đến tuyệt vời.
Đối với những người có điều kiện kinh tế không quá dư dả, một chiếc xe máy đi đến các tỉnh thành gần đó cũng là một hình thức du lịch lý tưởng. Nếu tài chính không phải là một vấn đề lớn, mọi người có thể cùng gia đình lựa chọn các điểm hoặc tour du lịch xa hơn. Khi thất nghiệp nên làm gì thì đây thật sự là cách tuyệt vời để bạn thư giãn và là cơ hội tuyệt vời để bạn nạp đầy năng lượng để bắt đầu một hành trình mới.
Ghi danh vào các khóa học hoặc tự học nâng cao kiến thức
Trên thực tế, thất nghiệp không quá đáng sợ như nhiều người vẫn nghĩ. Có thể xem quãng thời gian thất nghiệp như một kỳ nghỉ dài ngày để nghỉ ngơi và chuẩn bị lại bản thân. Thay vì tụ tập bạn bè hoặc vùi mình trong nhà cả ngày, người lao động có thể tham gia các khóa học hoặc tự tìm hiểu các kiến thức chuyên ngành để nâng cao giá trị tri thức của bản thân.
Tiếp tục học tập sẽ giúp người thất nghiệp không bị mai một các kiến thức chuyên ngành cũng như kỹ năng nghiệp vụ. Không ngừng học hỏi cũng là một minh chứng cho đam mê cũng như sự nghiêm túc của người lao động đối với ngành nghề mình chọn. Điều này sẽ giúp người lao động ghi điểm trong mắt nhà tuyển dụng. Trong quá trình học tập có thể kết giao thêm nhiều bạn để giao lưu và chia sẻ kiến thức.
Thử sức ở lĩnh vực mới với công việc bán thời gian
Khó khăn lớn nhất đối với người thất nghiệp chính là khó khăn về mặt tài chính do không có thu nhập. Hướng giải quyết trước mắt cho vấn đề này chính là tìm cho mình một công việt tạm thời. Các công việc bán thời gian tại các nhà hàng, quán ăn, làm cộng tác viên cho các dự án, doanh nghiệp hoặc các công việc mang tính tạm thời khác sẽ là một nguồn thu nhập ổn cho người đang trong giai đoạn thất nghiệp.
Thay vì cứ mãi ngồi suy nghĩ thất nghiệp nên làm gì, việc đi làm các công việc tạm thời sẽ giúp người lao động vừa không bị phí hoài thời gian vừa có thêm thu nhập. Có đến 75% các chuyên gia về nhân sự khuyên người thất nghiệp nên đi tìm các công việc phụ trong quá trình thất nghiệp. Dù xuất phát điểm là một công việc tạm bợ, nhưng nếu thể hiện tốt, người lao động hoàn toàn có cơ hội làm việc lâu dài.
Giữ liên lạc với đồng nghiệp cũ và xây dựng các mối quan hệ mới
Theo tâm lý thông thường, người bị mất việc và đang chật vật với vấn đề thất nghiệp nên làm gì thường không muốn liên lạc với đồng nghiệp cũ. Nguyên nhân chủ yếu là do tâm lý mặc cảm, tự ti và áp lực đồng trang lứa khi nhìn đồng nghiệp ngày càng thành công. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của nhiều người, việc giữ liên lạc với đồng nghiệp cũ sẽ tăng khả năng tìm được việc làm mới khoảng 45%.
Trong các cuộc trò chuyện với đồng nghiệp cũ, mọi người có thể hỏi thăm và dò la được các thông tin và nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp. Miễn đó không phải là doanh nghiệp hoặc công ty đối thủ của doanh nghiệp cũ, mọi người hoàn toàn có thể ứng tuyển và tìm cho mình một công việc mới.
Kết giao và xây dựng thêm nhiều mối quan hệ khác cũng giúp cơ hội tìm được công việc tăng cao hơn. Khi có thêm nhiều bạn, mọi người sẽ tìm hiểu được các nhu cầu việc làm của thị trường, từ đó chọn được việc làm thích hợp với bản thân. Hoặc với các mối quan hệ thân thiết hơn, khả năng được giới thiệu vào một vị trí việc làm mới là rất cao.
Điều chỉnh cách sử dụng tài chính
Khi không còn các khoảng thu nhập cố định như tiền lương hàng tháng, người lao động đương nhiên không thể chi tiêu thoải mái như trước. Khi rơi vào tình trạng thất nghiệp, người lao động sẽ được hưởng một khoản trợ cấp thất nghiệp theo quy định của nhà nước. Mức thu nhập từ các công việc tạm thời cũng sẽ hỗ trợ cho người lao động trong khoảng thời gian không có việc làm.
Một số người lao động còn có một khoản tiết kiệm từ sổ tiết kiệm hoặc thẻ tín dụng. Khi rơi vào tình trạng không còn việc làm, người lao động nên tính toán lại các khoản tiền trên để xây dựng một kế hoạch chi tiêu hợp lý. Điều này sẽ giúp người thất nghiệp không gặp phải khủng hoảng tài chính trong lúc tìm hướng giải quyết cho vấn đề thất nghiệp nên làm gì.
Lập kế hoạch tìm công việc mới và xây dựng CV tốt hơn
Khi đối mặt với tình trạng thất nghiệp, mong muốn của mọi người sẽ là nhanh chóng tìm được một công việc mới. Do đó, khi rơi vào tình huống bị thất nghiệp và không biết thất nghiệp nên làm gì, hãy lên kế hoạch tìm cho mình một công việc mới. Khi lên kế hoặc, cần xác định rõ mình có thể làm gì, muốn làm gì và phù hợp với công việc nào. Thu hẹp phạm vi tìm kiếm sẽ mang lại cơ hội việc làm cao hơn.
Sau khi xác định được công việc mới, việc tiếp theo người lao động cần làm chính là chuẩn bị cho mình một bản CV thật chỉn chu. Trong CV, người lao động nên dùng các từ ngữ chuyên ngành để giúp CV nhận được sự chú ý của nhà tuyển dụng. Để tránh khoảng thời gian trống do thất nghiệp làm xấu CV, người lao động có thể ghi các khóa học và các công việc tạm thời trước đó.
Khi viết CV, cần lưu ý thể hiện được kinh nghiệm và sự trưởng thành của mình. Người đã có kinh nghiệm làm việc không thể viết CV giống như của các bạn sinh viên mới ra trường. Cập nhật lại các mẫu CV đương thời và sử dụng các từ khóa chuyên ngành để CV có thể lọt vào danh sách được chọn khi nhà tuyển dụng duyệt CV bằng phần mềm.
Thất nghiệp là điều không ai mong muốn, nhưng khoảng thời gian không có việc làm cũng giúp người lao động nhìn lại về các quyết định của mình. Khi không biết thất nghiệp nên làm gì, người bị thất nghiệp có thể tham khảo các chia sẻ trên để thất nghiệp không còn quá khó khăn nữa.