Thân mình cá Esox lucius thon tròn, dài khoảng 1,5m; mõm to; miệng rộng; mắt có thể di chuyển mau lẹ và nhìn được hầu như theo mọi hướng; trọng lượng khoảng 23kg. Chúng thường nấp ở một nơi, thần mình luôn co thành hình chữ “S”, có sẵn búng người ra bắt mồi. Chúng chỉ sống một mình và bảo vệ khu vực dành riêng kiếm mồi của mình.
Cá chó kiên nhẫn ẩn mình giữa cây cỏ dưới nước, chúng ngụy trang nhờ những đốm không màu trên người và im lặng đứng yên suốt một thời gian dài, chờ những con mồi lơ đãng đến đúng tầm. Khi cơ hội đến, thịt cá chó lao ra, chộp con mồi bằng hai cái hàm chắc khỏe. Cá chó tấn công với nhịp độ cực nhanh, nên khó có con mồi nào chạy thoát.
Đến 90% thức ăn của thịt cá chó là những con cá đo được nhỏ, nhưng thịt cá chó cũng bắt ăn thêm bất cứ động vật sống nào mà hàm của chúng chộp được. Cá chó ăn cả sâu bọ, rắn, vịt con, động vật thuộc bộ Không đuôi, tôm, chim nước, động vật gậm nhấm và nhiều loại thú có vú nhỏ khác. Kích thước thức ăn “vừa miệng” nhất của cá chhó là từ 1/3 đến 1/2 độ lớn cơ thể chúng. Cá chó lớn cũng thích ăn thịt cả những con thịt cá chó không quan trọng. Những con thịt cá chó to (thường là cá mái) còn ăn cả cá chết, cá sắp chết hay cá bệnh. Nhiều câu truyện cổ còn kể rằng thịt cá chó sống nuốt tươi cả những con chó, vịt, thiên nga,…
Răng của thịt cá chó Esox lucius không thể cắn đứt con mồi mà chỉ thi hành nhiệm vụ nắm chặt con mồi và đẩy con mồi xuống thực quản nhờ vào di thay đổin kẽ của hàm trên và hàm dưới. Dịch tiêu hóa của thịt cá chó rất mạnh, có thể tiêu hủy không chỉ con mồi mà còn làm tiêu biến luôn cả lưỡi câu, muỗng thép hay dây kim loại. Do vậy, thịt cá chó chẳng chần chừ gì mà không tấn công và ăn cả những con cá đang bị mắc câu.
Nhiều nơi người ta còn gọi thịt cá chó là sói nước, bạo chúa ao hồ, hay cá mập nước ngọt. Loại cá này thường bị người ta lùng bắt bởi chúng ăn nhiều loại cá có giá trị (như cá hồi).
Những người nuôi và đánh bắt cá nước ngọt thường quyết định nhầm lẫn: họ nghĩ rằng khi bắt hết thịt cá chó lớn sẽ làm cải thiện số lượng những loại cá nước ngọt khác. Nhưng thật ra, khi những con thịt cá chó lớn bị bắt hết, những con thịt cá chó không quan trọng sẽ mặc sức tung hoành vì loại đi được 1 kẻ thù. Trong tự nhiên, thịt cá chó lớn thường ăn thịt thịt cá chó không quan trọng, tự thân ra sự cân bằng sinh thái.
Hiện nay, người ta đã biết xem thịt cá chó như sau một loại cá dùng cho môn thể thao câu cá. Cá chó vẫn năng động ngay cả vào đông giá nước giá lạnh, chúng lại rất tham ăn nên dễ bị mắc câu.
Cá mái to hơn cá trống. Vào đầu xuân, khi băng tuyết bắt đầu tan ra thì cũng là lúc thịt cá chó đẻ trứng bên mép nước, thậm chí trên các đồng cỏ ngập nước do tuyết tan. Một con cá nặng 1,4kg có thể đẻ 35.000 trứng, một con nặng 13kg có thể mang lại 300.000 trứng.
Nhiều cá trống bơi theo sau cá mái để thụ tinh cho trứng. Tuy nhiên, những con cá mái to lớn sau khi đẻ trứng xong có thể quay sang ăn thịt cả những con cá trống vừa mới thụ tinh cho trứng của mình. Cá bố và cá mẹ không hề chăm sóc trứng lẫn cá con. Trứng bó sát vào cây cỏ và nở sau 10-15 ngày, tỉ lệ trứng được thụ tinh là trên 50%, trứng và con non sau đó chết rất nhiều. Con non vẫn bám vào thân cây cỏ, nhờ cái giác hút về phía trước đầu cho đến khi lòng đỏ được dùng hết. Lúc này con non bắt đầu chuyển sang ăn động vật không có xương sống nhỏ.
Phần lớn trứng và con non mới nở trở thành mồi cho thịt cá chó lớn, cá rô, cá tuế, chim nước, thú nước và một số loại sâu bọ. Chưa tới 0,1% trứng tiến lên được đến lúc trưởng thành. Hầu hết thời gian thịt cá chó non phải sống ẩn nấp, tránh kẻ thù. Nhờ thói quen ăn nhiều nên cá non lớn rất nhanh, trong vòng 1 năm đã dài đến 20cm.
Cá chó lớn có hai kẻ thù chính: Cá mút đá và nhân thế. Cá chó mái trong thời gian đẻ trứng thường xuất hiện không ở nơi nước cạn nên đơn giản trở thành mồi của gấu, chó và những động vật ăn thịt khác.
Cá chó Esox lucius thường nhiễm phải nhiều loại động vật ký sinh bao gồm: sán lá, sán sơ mít, nếu không được nấu chín kỹ dễ nhiễm sang người ăn chúng.
Tuổi thọ trung bình của thịt cá chó khoảng 10-12 năm, cũng có chữ sống đến 20 năm.
