Sự thật từ Châu Đốc
Hai chủ trại cá nheo Mỹ đến An Giang trước khi Hiệp định Thương mại song phương Việt – Mỹ (BTA) chính thức được phê chuẩn. Tại các bè cá của mình trên dòng sông Hậu, ông Đặng Thanh Nhàn, chủ 4 bè cá lớn ở Châu Đốc, đã hướng dẫn các “đồng nghiệp” Mỹ toàn bộ quy trình canh tác từ thả nuôi, chăm sóc đến thu hoạch cá. Theo đó, chi phí cho việc thả nuôi, chăm sóc và thu hoạch cá ở Châu Đốc rẻ hơn nhiều so với Mỹ. Ở Châu Đốc, các bè nuôi cá, cho dù phải đầu tư 500 – 700 triệu cho đến hàng tỉ đồng VN, vẫn rẻ hơn số vốn đầu tư cần thiết cho một diện tích hồ tương đương để nuôi cá nheo Mỹ. Lương tháng cho công nhân của ông Nhàn chỉ 400.000 đồng, trong khi lương công nhân Mỹ 10 USD/ngày.
Tỉ lệ cá giống thả nuôi cho thu hoạch ở Mỹ là 30% vì chim ăn (Chính phủ Mỹ có luật bảo vệ chim muông nên không ai dám bắn) nên hao hụt tới 70%. Trong khi tỉ lệ hao hụt tại bè cá ông Nhàn chỉ tối đa là 10%. Thức ăn ở bè cá Châu Đốc: (tự chế 2, công nghiệp 1), ở Mỹ thức ăn hoàn toàn công nghiệp.
Hoàn toàn hài lòng, nên lúc chia tay ông Nhàn, các chủ trại cá nheo Mỹ nói sẽ sang VN cùng ông Nhàn nuôi cá, khi BTA có hiệu lực.
“Tôi tin phía VN sẽ thắng kiện…”
Đó là lời khẳng định của luật sư Christopher A. Muessel, Công ty Tư vấn luật quốc tế Mỹ – Baker Mc Kenzie tại cuộc hội thảo do Phòng Thương mại-Công nghiệp Vn (VCCI), Bộ Thương mại và Dự án Star – Việt Nam đồng tổ chức tại Cần Thơ với chủ đề “Tìm hiểu Hiệp định Thương mại Việt – Mỹ (BTA) và xúc tiến quan hệ đầu tư, thương mại”.
Luật sư Christopher A. Muessel cho rằng, các doanh nghiệp (DN) VN có thể vượt qua cuộc kiện tụng này khi các bằng chứng kiểu câu chuyện cá bè Châu Đốc được công khai. Thứ đến là khẳng định được Chính phủ VN không trợ giá; DN vốn nghèo không đi bán giá thấp trên đất Mỹ. Hai điều căn bản này hoàn toàn nằm ngoài sự điều chỉnh của Luật Chống phá giá ở Mỹ.
Theo luật sư Christopher A. Muessel: Để thâm nhập vững chắc vào thị trường Mỹ, các DN VN cần hiểu thật rõ luật lệ, tập quán làm ăn, sinh hoạt của dân Mỹ vốn thích giải quyết mọi chuyện bằng tòa án – đây là nếp sinh hoạt bình thường của dân Mỹ. Cuối cùng, một số vấn đề khác cũng cần lưu ý khi thâm nhập thị trường Mỹ, đó là phải thực hiện thật đúng những quy định về nhãn mác, về tiêu chuẩn chất lượng, quyền sở hữu trí tuệ, và tốt nhất là tránh xa những khiếu nại về trách nhiệm sản phẩm, phạm vi bảo hành.