Trẻ em rất dễ bị táo bón và thường làm trẻ khó chịu, quấy khóc. Đa số các mẹ đều thấy lo lắng cho sức khỏe của trẻ, tìm cách cải thiện tình trạng này và băn khoăn không biết trẻ bị táo bón nên ăn gì?
1. Vì sao bé bị táo bón
Trẻ nhỏ hay mắc các bệnh đường tiêu hóa như táo bón là do hệ tiêu hóa của trẻ còn đang hoàn thiện. Chế độ ăn của trẻ nếu không cân đối và hợp lý như ăn thiếu chất xơ, nhiều chất béo là nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón. Mẹ thường có tâm lý cho trẻ ăn nhiều đạm, protein từ thịt, cá, trứng, sữa mà quên hoặc bổ sung thiếu chất xơ cho trẻ nhỏ. Chất xơ là thành phần quan trọng trong hoạt động của hệ tiêu hóa.Nên nếu thiếu chất xơ sẽ khiến trẻ bị táo. Bên cạnh đó, những đồ ăn nhiều chất béo, đồ dầu mỡ chiên rán gây nên khó khăn cho quá trình tiêu hóa, phân thải ra ngoài khó khăn hơn.
Một nguyên nhân gây ra táo bón ở trẻ có thể do trẻ không uống đủ nước, không bổ sung đủ lượng nước cho cơ thể dẫn đến thiếu nước cho quá trình bài tiết ở ruột, khiến phân cứng và khó tiêu hơn.
Trẻ nhỏ ít vận động cũng có thể bị táo bón, hệ tiêu hóa cũng như đường ruột bị trì trệ, hoạt động kém. Ngoài ra, một số nguyên nhân như thói quen nhịn đi vệ sinh, các bệnh lý về đường tiêu hóa cũng khiến trẻ dễ bị táo bón.
2. Biểu hiện táo bón ở trẻ
Tình trạng táo bón ở trẻ có thể nhận biết qua một số dấu hiệu, biểu hiện sau:
- Trẻ đi đại tiện ít hơn hai lần một tuần
- Đi đại tiện phân khô cứng hoặc vón cục như phân dê
- Mỗi lần đi trẻ khó chịu, bị đau hậu môn
- Nếu trẻ đã biết nói trẻ sẽ nói cho mẹ biết trẻ không thể đi đại tiện được
- Trẻ liên tục thay đổi tư thế, gồng mình, cong mông để rặn
- Nắn sờ bụng trẻ thấy chướng, đầy hơi, đau bụng
- Tình trạng són phân ít nhất 1 lần/tuần
Nếu mẹ thấy có những biểu hiện này ở trẻ thì có thể trẻ bị táo bón. Mẹ nên thay đổi chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ để cải thiện tình trạng tiêu hóa, giúp trẻ tiêu hóa bình thường,
3. Trẻ em bị táo bón nên ăn gì?
3.1. Thực đơn giàu chất xơ, hạn chế chất béo
Chất xơ có vai trò vô cùng quan trọng đối với hoạt động của hệ tiêu hóa. Chất xơ ở ruột già là môi trường tốt để các vi khuẩn có lợi lên men, hút nước giúp mềm phân, khối lượng phân nhiều và thải ra ngoài dễ dàng hơn. Nên thực phẩm hàng đầu giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ là nên bổ sung đủ lượng chất xơ trong khẩu phẩn ăn của trẻ. Một số loại thực phẩm giàu chất xơ mẹ có thể cho trẻ ăn như: Rau khoai lang, mồng tơi, cải xanh, súp lơ, rau bina, rau diếp cá, rau má,… Hoa quả có mận khô, các cây họ cam, bưởi, đu đủ, chuối tiêu, xoài, lê, táo, kiwi,… Các loại củ nhiều chất xơ có khoai lang, củ cải đường,…
Cùng chế độ ăn nhiều chất xơ thì mẹ nên chú ý hạn chế cho trẻ ăn nhiều đồ chiên rán, đồ uống có gas, bánh kẹo ngọt gây khó khăn cho quá trình đại tiện, nếu trẻ ăn những thực phẩm này khi đang bị táo bón có thể làm tình trạng táo bón ở trẻ trở nên nghiêm trọng hơn.
3.2. Uống đủ nước
Nước giữ vai trò quan trọng đối với hoạt động trao đổi chất của cơ thể và giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ. Do trẻ thường mải chơi, quên uống nước, chỉ uống khi khát, do đó mẹ nên nhắc nhở hay cho trẻ uống nước. Nước sẽ giúp làm mềm phân và ngăn ngừa nguy cơ táo bón ở trẻ. Tùy vào độ tuổi của trẻ, mẹ có thể tham khảo lượng nước phù hợp và có thể uống nước lọc, nước trái cây, sinh tố:
- Với trẻ dưới 6 tháng đang bú mẹ hoàn toàn thì không cần uống nước, nhưng nếu trẻ bị táo bón thì vẫn cho uống 100 – 200ml nước/ngày.
- Trẻ bắt đầu ăn dặm từ 6 – 12 tháng uống 200 – 300ml nước/ngày.
- Trẻ 1 – 3 tuổi uống 500 – 600ml nước/ngày.
- Trẻ 3 – 5 tuổi uống 1000ml nước/ngày.
- Trẻ lớn hơn 10 tuổi uống bằng người lớn: 1500 – 2000ml nước/ngày.
3.3. Bổ sung cho trẻ thực phẩm giàu magie và kẽm
Magie và kẽm là các dưỡng chất tốt cho sức khỏe như điều hòa hệ thần kinh, vận chuyển canxi vào não, tổng hợp các hormon tăng trưởng giúp tăng cường hệ miễn dịch và còn giúp tăng cường hoạt động của ống tiêu hóa, chức năng của đại tràng trong việc bài tiết chất thải cũng ổn định hơn. Thực phẩm giàu magie là các hạt nguyên xơ, ngũ cốc như vừng đen, hạt lanh, hạt hướng dương, yến mạch, lúa mì, dưa hấu,… Kẽm có trong các thực phẩm hải sản như tôm, cua, thịt bò, hàu, ngũ cốc,…
3.4. Sữa chua
Sữa chua là thực phẩm hàng đầu mà mẹ nên cho trẻ ăn để cải thiện tình trạng táo bón. Trong sữa chua có chứa nhiều lợi khuẩn probiotic, giúp bổ sung lượng lớn lợi khuẩn cho đường ruột của trẻ. Probiotic sẽ hỗ trợ biến đổi chất xơ từ thức ăn ở ruột non thành vitamin, axit amin, axit lactic và còn sản sinh khí H2S, NH3, CO2 giúp trẻ tiêu hóa, hấp thụ thức ăn. Probiotic giúp bảo vệ đường ruột trẻ trước các tác hại của vi khuẩn xấu. Nên nếu trẻ em bị táo bón hay tiêu chảy, mẹ nên tăng cường cho trẻ ăn 1-2 hộp sữa chua/ngày. Mẹ chú ý sữa chua không dùng cho trẻ bị táo bón dưới 6 tháng tuổi.
3.5. Bột sữa kết hợp bí đỏ
Bí đỏ chứa hàm lượng chất xơ cao cùng lượng vitamin và khoáng chất lớn nên thường được mẹ bổ sung vào chế độ ăn dặm của trẻ nhỏ. Mẹ có thể kết hợp bí đỏ với sữa bột để trẻ ăn giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn, kích thích ăn ngon.
Mẹ cần chuẩn bị:
- 10g bột gạo
- 12g sữa bột
- 30g bí đỏ
- 2,5g dầu nành
- 200ml nước
- 10g đường
Cách làm: Mẹ luộc chín bí đỏ và xay nhuyễn. Cho bột gạo vào nồi khuấy đều với nước rồi cho bí đỏ vào nấu chín, sau đó cho thêm đường đun nhỏ lửa tới khi bột chín. Đổ bột ra bát, cho dầu nành vào rồi mới cho sữa bột khuấy đều.
3.6. Dùng bột sắn dây trị táo bón cho trẻ
Sắn dây có tính mát, thường được dùng như món ăn giúp thanh nhiệt, làm mát cơ thể bằng cách ăn bột sắn dây đã được nấu chín hoặc pha với nước ấm. Mẹ có thể nấu bột sắn dây cho bé ăn mỗi ngày để làm mát cơ thể, giải độc, điều hòa hệ tiêu hóa của trẻ, phù hợp với cả đối tượng trẻ nhỏ ăn dặm.
3.7. Mật ong kết hợp vừng đen
Mật ong kết hợp với vừng đen cũng có thể cải thiện tình trạng táo bón, giúp ổn định tiêu hóa, làm chất bôi trơn giúp trẻ đại tiện dễ dàng hơn. Ngoài ra bạn cũng có thể chế biến vừng đen cùng cháo ăn rất ngon, hoặc mật ong kết hợp với nước chanh giúp thanh lọc cơ thể cho bé. Mật ong vừng đen chắc chắn là một trong những thực đơn cho trẻ bị táo bón thú vị.
3.8. Cho bé uống sữa mát, có thành phần chất xơ hòa tan
Một trong nhiều nguyên nhân gây táo bón ở trẻ nhỏ là dùng sữa không thích hợp dinh dưỡng với trẻ. Một số loại sữa quá nhiều dinh dưỡng khiến trẻ không hấp thu hết hoặc táo bón. Mẹ nên chọn các loại sữa mát cho trẻ, sữa không có thành phần đường mía, có vị ngọt tự nhiên, dịu nhẹ gần như sữa mẹ và bổ sung nhiều chất xơ giúp cho quá trình tiêu hóa của trẻ.
4. Trẻ bị táo bón không nên ăn gì?
Không nên ăn thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ
Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ như đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh là những thực phẩm trẻ bị táo bón nên tránh xa vì không có giá trị dinh dưỡng và nếu ăn sẽ làm tình trạng táo bón càng trầm trọng.
Thịt đỏ
Thịt đỏ chứa hàm lượng chất đạm cao khiến hệ tiêu hóa tốn thời gian làm việc hơn. Hàm lượng sắt có trong thịt đỏ cũng rất lớn gây nên tình trạng khó tiêu và táo bón. Vì thế mẹ không nên cho bé ăn quá nhiều thịt đỏ trong các bữa ăn hàng ngày để phòng táo bón và không nên ăn khi trẻ đang bị táo bón.
Sữa và các chế phẩm từ sữa
Trong sữa và các sản phẩm làm từ sữa có chứa lượng đường lactose cao. Đây cũng là nguyên nhân gây nên chứng táo bón do loại đường này làm tăng khí và gây đầy bụng ở trẻ. Nên để cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ mẹ chỉ nên cho trẻ ăn sữa chua và hạn chế sữa, chế phẩm từ sữa.
Ngũ cốc đã qua chế biến
Ngũ cốc đã qua chế biến sẽ mất đi một lượng lớn chất xơ, đồng thời lượng tinh bột trong loại thực phẩm này sẽ làm trẻ khó tiêu. Mẹ hãy cho trẻ ăn ngũ cốc nguyên hạt thay vì ngũ cốc đã qua chế biến.
Tuyệt đối kiêng bánh kẹo, nước ngọt có gas
Thực phẩm chứa đường sẽ tạo thêm gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Socola làm chậm nhu động ruột, nước ngọt có gas không những không cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể mà còn khiến trẻ bị đầy hơi chướng bụng.
Bánh mì
Bánh mì là một trong những loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột. Đối với trẻ dưới 12 tháng tuổi, bột mì đã qua chế biến sẽ khiến bé nặng bụng, khó tiêu, tăng nguy cơ bị táo bón.
Để trẻ bị táo bón vẫn hấp thu dưỡng chất tốt nhất từ thực phẩm ăn hàng ngày, hỗ trợ tiêu hóa tốt thì nên bổ sung thêm lợi khuẩn cho đường tiêu hóa. Cha mẹ có thể chọn men vi sinh có chứa 2 lợi khuẩn là probiotics và prebiotics. Men vi sinh được sản xuất bằng công nghệ lab2pro, giúp lợi khuẩn có thể sống tốt trong suốt quá trình tiêu hóa và phát huy tác dụng. Chi tiết xem thêm về sản phẩm TẠI ĐÂY.
Qua nội dung trên đây, các mẹ đã biết khi trẻ bị táo bón nên ăn gì để cải thiện nhanh tình trạng táo bón và còn ngăn ngừa táo bón nếu ăn đúng cách, chọn đúng thực phẩm.