Phân hữu cơ là gì? Hiểu rõ hơn về phân hữu cơ. Phân loại các loại phân hữu cơ hiện nay tại Việt Nam. Cung cấp kiến thứ nông nghiệp 4.0 với nền phát triển của Thế Giới.
Phân loại phân bón hữu cơ
Phân bón hữu cơ được phân loại dựa trên hai nhóm chính bao gồm:
- Phân bón hữu cơ công nghiệp: (Phân bón hữu cơ khoáng, phân bón hữu cơ sinh học, phân bón hữu cơ vi sinh, phân bón vi sinh).
- Phân bón hữu cơ truyền thống: (Phân chuồng, phân rác, phân xanh..)
Phân bón hữu cơ công nghiệp
Đây là loại phân được làm ra từ những nguyên liệu khác nhau. Sử dụng quy trình của công nghiệp để chế biến với khối lượng lớn. Áp dụng những kỹ thuật tiên tiến để nâng cao chất lượng và tăng cường sinh dưỡng so với các loại phân bón truyền thống.
a. Phân hữu cơ vi sinh
Phân bón chứa nhiều hệ thống vi sinh vật hữu ích bao gồm: Vi sinh vật ký sinh, vi sinh vật cố định đạm, vi sinh vật phân giải chất hữu cơ, vi sinh vật đối kháng, vi sinh vật phân hửu xenlulo…
*Ưu điểm:
Bổ sung đẩy mạnh hệ sinh thái trong đất. Phân giải những chất cây trồng khó hấp thụ thành các dạng chất dể hấp thụ cho cây trồng. Xử lý các mần bệnh hoặc ức chế sự phát triển của những vi sinh vật gây bất lợi cho cây trồng. Gia tăng sự hiệu quả hấp thụ phân bón của cây trồng.
*Nhược điểm:
- Phân bón vi sinh chỉ cung cấp một lượng dinh dưỡng hạn chế đôi khi có những loại vi sinh không cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng (Vi sinh vật giải lân, vi sinh vật cố định đạm…). Thế nên phân vi sinh không có khả năng cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng cần thiết dành cho cây trồng.
- Phân vi sinh áp dụng cho từng nhóm cây trồng cụ thể và hạn sử dụng của phân vi sinh rất ngắn. Ví dụ: Phân vi sinh cố định đậm chỉ thích hợp để cung cấp cho những nhóm cây họ đậu…
- Sử dụng phân vi sinh để bón cây. Cần phải bón thêm phân hữu cơ để cung cấp nguồn thức ăn cho hệ thống vi sinh.
b. Phân bón hữu cơ sinh học
Phân hữu cơ sinh học có thành phần hữu cơ phải đạt trên 22%. Nguyên liệu làm ra phân bón là nguyên liệu hữu cơ được pha trộn và xử lý bằng phương pháp lên men với một hoặc nhiều vi sinh vật. Nhằm để cân bằng hàm lượng cũng như tăng các chất dinh dương quan trọng cho cây trồng.
Phâm đạm cá cũng là một loại phân bón hữu cơ sinh học.
*Ưu điểm
- Bổ sung cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trồng. Ngoài ra cũng cung cấp những khoáng chất thích hợp cho từng nhóm cây trồng
- Dùng được nhiều giai đoạn phát triển cho cây trồng.
- Phân hữu cơ sinh học sẽ cải tạo đặc tính hóa – sinh – lý của đất. Bổ sung nhiều hàm lượng như Humic, acid Humic, chất mùn … Đồng thời ngăn chặn rửa trôi các chất dinh dưỡng, đồng thời phân giải và ngăn chặn xói mòn trên đất.
- Cung cấp các vi sinh vật phân giải các chất khó hấp thu thành dể hấp thu cho cây trồng. Thân thiện với môi trời, an toàn với người và các sinh vật có ích. Tăng hiệu quả hấp thu dinh dương các chất dinh dưỡng trong quá trình bón phân cho đất.
- Cung cấp chất kháng sinh tự nhiên, giúp cây trồng có sức đề kháng và chống chịu với sâu bệnh hại.
*Nhược điểm
So với những loại phân bón khác hiện nay. Thì phần bón hữu cơ sinh học có giá thành tương đối cao. Nhưng đổi lại được chất lượng tốt. Giúp tăng năng suất và chất lượng của nông sản.
c. Phân bón hữu cơ vi sinh
Thành phần trong phân bón các chất hữu cơ phải đạt trên 15%. Được chế biến từ nguồn nguyên liệu hữu cơ theo quy trình công nghiệp. Lên men hoặc trộn nhiều chủng vi sinh có lợi chứa các bào từ sống.
* Ưu điểm
- Cải tạo độ phì nhiêu cho đất. Giúp đấy trồng tơi xốp, bổ sung các yếu tố dinh dưỡng đa trung vi lượng cho cây trồng. Đồng thời cung cấp một hoặc nhiều vi sinh vật có lợi cho đất như: Vi sinh vật phân giải các chất khó hấp thu thành để hấp thu, vi sinh vật đối kháng, ký sinh …
- Giúp hạn chế, ức chế sự phát triển của các mần bệnh trong đất, nâng cao đề kháng cho cây trồng.
* Nhược điểm
So với phân bón hữu cơ sinh học thì những hàm lượng thành phần của các chất tạo nên phân bón thấp hơn.
d. Phân hữu cơ khoáng
Thành phần phân hữu cơ khoáng sẽ trộn thêm những nguyên tốt khoáng vô cơ: N, P, K. Phải chứa từ 8 – 18% tổng các chất vô cơ trong thành phần (Hóa học: N, P, K). Chứa ít nhất 15% các thành phần hữu cơ.
* Ưu điểm
Thành phần khoáng cao, thương được sử dụng nhiều trong quá trình làm bông dưỡng trái cho cây trồng.
* Nhược điểm
Nếu sử dụng quá nhiều, thời gian sử dụng phân kéo dài sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh vật trong đất.
Phân hữu cơ truyền thống
Các loại phân có nguồn gốc từ phân gia súc, gia cầm, rác thải, phân xanh. Thụ phẩn trong sản xuất nông nghiệp, chế biến nông – lâm – thủy sản. Phân được chế biến bằng phương pháp ủ truyền thống.
Phân hữu cơ truyền thống thường có thời gian xử lý ủ tương đối sài, hiệu lực thể hiện trên cây chậm và hàm lượng chất khoáng, chất dinh dưỡng khá thấp.
Tên PhânThành phầnƯu điểmNhược điểmPhân xanhNguyên liệu là lá, thân cây tươi. Được chế biến bằng phương pháp ủ, vùi trong đất để bón cho đất và cây trồng.Phân xanh có vùng nguyên liệu dồi dào dể tìm kiếm, đồng thời hạn chế xói mòn, bảo vệ và cải tạo đất.Hiệu quả của phân xanh tương đối chậm. Hàm lượng dinh dưỡng thấp chủ yếu để sử dụng bón lót. Sử dụng quá nhiều phân xanh sẽ gây ra ngộ độc chất hữu cơ. Phân xanh khi phân hủy sẽ tạo ra các chất độc hại như CH4, H2S…Phân RácCó nguồn gốc từ rơm, rạ, thân cây, lá cây từ sản xuất nông nghiệp,…được chế biến bằng biện pháp ủ truyền thống.Chống hạn cho cây, hạn chế xói mòn, giúp tăng độ tơi xốp và ổn định kết cấu đất.Quá trình chế biến phức tạp, mất thời gian dài nhưng hàm lượng chất dinh dưỡng mang lại thấp. Có thể mang mầm bệnh hoặc hạt cỏ dại cho cây (tàn dư cây trồng ủ để làm phân rác) nếu không chế biến kỹ lưỡng.Phân chuồngCó nguồn từ phân, nước tiểu đông vật như gia súc, gia cầm, phân bắc,… được chế biến bằng phương pháp ủ truyền thống.Có chứa các chất dinh dưỡng khoáng đa trung vi lượng, cung cấp chất mùn giúp cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu, tơi xốp cho đất, ổn định kết cấu tạo điều kiện cho bộ rễ phát triển, hạn chế hạn hán, xói mòn.Phải bón với lượng lớn phân bón do chỉ chứa hàm lượng chất dinh dưỡng thấp, chi phí vận chuyển cao, tốn nhiều nhân công.
Trong trường hợp chế biến không kỹ hoặc sử dụng phân chuồng tươi sẽ mang nhiều mầm bệnh cho cây trồng như vi khuẩn, vi rút, các bào tử nấm bệnh, hạt giống cỏ dại, nhộng kén côn trùng… gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.Than bùnPhải qua chế biến mới sử dụng được cho cây trồng. Không thể bón than bùn trực tiếpCải tạo đất, tăng độ phì nhiêu và độ hữu cơ trong đất.Tốn chi phí và công sức vì than bùn có hàm lượng dinh dưỡng thấp, cách chế biến phức tạp nên phải cần dùng một lượng lớn phân bón.