Chùa Tam Chúc – Chùa Tam Chúc nơi được xây dựng với quy mô vô cùng hoành tráng, được mệnh danh là ngôi chùa lớn nhất Việt Nam. Đây là một trong những ngôi chùa mang giá trị tâm linh và lịch sử, đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần người Việt.
Vậy còn chần chờ gì mà không lên kế hoạch cho mình và người thân có một chuyến đi đến Chùa Tam Chúc. Bài viết dưới đây, hãy cùng Diachiamthuc.vn khám phá xem chùa Tam Chúc có gì nhé!
Chùa Tam Chúc – những điều cần biết
Nếu có dịp đến Hà Nam bạn đừng quên ghé qua Chùa Tam Chúc – ngôi chùa cực kỳ nổi tiếng này nhé. Hằng năm, chùa Tam Chúc tiếp đón rất nhiều lượt khách đến đây tham quan. Họ không những đến để cầu nguyện tỏ lòng thành, để khám phá kiến trúc nơi đây mà dường như còn là chiêm nghiệm về những bài học cuộc sống. Dưới đây Diachiamthuc.vn xin gửi tới bạn những thông tin cần biết về Chùa Tam Chúc.
1. Vài nét về chùa Tam Chúc – Hà Nam
Chùa Tam Chúc nằm ở trong quần thể khu du lịch Tam Chúc, đây là Quần thể du lịch tâm linh trọng, nối tiếng và là điểm nối liền 4 tỉnh: Hà Nội – Hà Nam – Hòa Bình – Ninh Bình. Chùa Tam Chúc trở thành địa điểm yêu thích của rất nhiều du khách. Bởi ngôi chùa có một khung cảnh rất huyền bí, thơ mộng, được mệnh danh là một trong những ngôi chùa Phật giáo nổi tiếng nhất ở Việt Nam và cũng là một trong những ngôi chùa lớn nhất thế giới.
Ngoài ra phía trước chùa chính là hồ Lục Ngạn với mặt hồ nước xanh bát ngát. Trong khi đó núi Thất Tinh lại ở phía sau chùa với những dãy đá vôi bao xung quanh. Đó chính là lý do khiến cho ngôi chùa trở nên thật đặc biệt. Mọi du khách nên ghé thăm chùa để cảm nhận được bầu không khí tĩnh lặng, thanh bình ở đây.
2. Hành trình khám phá chùa Tam Chúc
Để có thể khám phá chùa Tam Chúc trước tiên bạn cần tìm hiểu về những thông tin cần biết liên quan đến chùa. Diachiamthuc.vn đã tổng hợp lại những thông tin đó để bạn đọc có thể dễ dàng tiếp cận hơn.
Chùa Tam Chúc ở đâu?
Tọa lạc tại thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, chùa Tam Chúc có vị trí như sau:
- Cách trung tâm Hà Nội khoảng 60km;
- Cách chùa Bái Đính (Ninh Bình) khoảng 30km;
- Cách thành phố Phủ Lý, Hà Nam khoảng 12km;
- Cách chùa Hương (Hà Nội) khoảng 4,5km.
Có thể nói rằng Quần thể du lịch Tam Chúc có diện tích rất đồ sộ, lên tới hơn 500ha. Sẽ mất khoảng từ 1 đến 1,5 giờ từ Hà Nội đến chùa Tam Chúc theo đường bộ.
Lịch sử hình thành của chùa Tam Chúc
Các bạn có biết không, Chùa Tam Chúc cổ gắn với truyền thuyết “Tiền Lục nhạc – hậu Thất Tinh”. Được xây dựng từ thời nhà Đinh vào khoảng 1000 năm trước. Theo đó, trên dãy núi 99 ngọn nằm ở phía Tây Nam hướng về chùa Hương có 7 ngọn núi gần làng Tam Chúc. Khu chùa mới này được xây dựng trên nền móng của ngôi chùa cũ. Được tọa lạc ở vị trí đắc địa, là sự kết hợp tuyệt vời của các công trình kiến trúc đặc biệt ấn tượng.
Vào tháng 5/2019, chùa Tam Chúc đã được chọn làm nơi tổ chức Ngày lễ Phật Đản Vesak của Liên Hợp Quốc. Với sự tham gia của hàng ngàn các tín đồ Phật giáo, các vị chức sắc cùng với các nhà nghiên cứu quốc tế.
Chùa Tam Chúc thờ ai? Chùa Tam Chúc thờ gì?
Bạn có biết Chùa Tam Chúc thờ những ai không? Ở đây thờ các vị quốc sư như: Thiền sư Khuông Việt, Sư Tổ Đạt ma; Thiền sư Nguyễn Minh Không, thiền sư Đỗ Pháp Thuận; Hòa thượng Thích Thanh Tứ.
Ở đây thờ rất nhiều tượng phật, Chùa Tam Chúc thờ phật. Điện Tam Thế: Tam Thế tam thiên Phật” – Quá Khứ, Hiện Tại, Vị Lai. Điện Quan Âm thờ Quan Âm Bồ Tát. Chùa Ngọc thờ tượng A Di đà bằng ngọc nặng 1,5 tấn. Điện Pháp chủ thờ tượng Thích Ca Mâu Ni.
Trụ trì chùa Tam Chúc Hà Nam là ai?
Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu là trụ trì chùa Tam Chúc, hiện đang là Phó chủ tịch thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Đồng thời còn là trụ trì chùa Bái Đính (Ninh Bình). Thượng tọa Thích Minh Quang – là Phó trụ trì chùa Tam Chúc. Hiện là Phó Chánh văn phòng Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội. Đồng thời cũng là phó trụ trì chùa Bái Đính (Ninh Bình).
Chùa Tam Chúc hiện cũng là nơi tu hành của nhiều thiền sư như: Khuông Việt, Trương Ma Ni, Đỗ Pháp Thuận, Đặng Huyền Quang.
Kiến trúc tượng phật chùa Tam Chúc
Bạn có biết Điện Tam Thế chứa được khoảng 1.500 Phật tử có thể cử hành lễ cùng một lúc không. Bởi nơi đây có diện tích lên tới hơn 5.400m2. Chùa Tam Chúc có khoảng nhìn 12.000 bức tranh đá các bạn có thể dạo quanh chùa và thỏa sức ngắm nhìn. Chúng là những bức tranh đá do người những người thợ Indonesia tạc được từ đá núi lửa. Sau đó chuyển sang Việt Nam kể về cuộc đời Đức Phật.
Điện Tam Thế một trong những công trình được coi là chủ đạo của Chùa Tam Chúc – Hà Nam. Ba pho tượng Phật – Tam Thế được làm bằng đồng đen đại diện cho quá khứ, hiện tại và vị lai ở ngay trong sảnh chính của điện. Mỗi pho tượng ở đây có trọng lượng rất nặng khoảng hơn 80 tấn. Một cánh sen dát vàng đều có ở phía sau mỗi bức tượng.
Khám phá Chùa Ngọc
Hiện nay, Chùa Ngọc là một trong những công trình thu hút khách du lịch tại đây. Và được xem là một trong những hạng mục chính của Chùa. Khi đi qua Tam Điện chính, bạn cần phải leo bộ một đoạn khá xa để có thể đến được Chùa Ngọc. Vấn đề leo lên cao có lẽ sẽ khiến nhiều bạn sẽ phải bỏ cuộc. Tuy nhiên nếu vượt qua được thử thách này thì ắt hẳn nét đẹp chùa Ngọc sẽ không khiến bạn phải thất vọng đâu.
Chùa Ngọc hoàn toàn không dùng bê tông mà được tạo ra hoàn toàn từ đá granite. Ngôi chùa cao 13 mét, có kiến trúc ba tầng. Ngôi chùa này có mức nặng khoảng 2000 tấn mặc dù diện tích sàn chỉ có 13m2 chúng cao hơn mực nước biển 468m. Khi đến đây các bạn sẽ không khỏi ngỡ ngàng bởi trong chùa có thờ một pho tượng Phật A Di Đà có cân nặng trên 4 tấn. Và được làm từ đá Hồng ngọc quý được nhập khẩu từ nước Myanmar.
Chiêm ngưỡng 99 cột đá
Quần thể chùa Tam Chúc là sự kết hợp giữa quá khứ và hiện tại, giữa nghệ nhân Việt Nam và nghệ nhân nước ngoài. Giữa thợ thủ công lành nghề của Phật giáo, Ấn Độ giáo, Hồi Giáo, Thiên chúa giáo thi công. Khi các du khách đến đây các bạn sẽ vô cùng mãn nhãn vì sẽ được chiêm ngưỡng 99 cột bằng đá. Mỗi một cột đá cao 13,5m và có trọng lượng lên tới 200 tấn. Nó ở ngay trong khuôn viên Chùa Tam Chúc. Những cột đá này có khắc những bài kinh Phật tại khu Vườn Kinh.
Ngày 22/01/2013 Quần thể chùa Tam Chúc được công nhận là khu du lịch quốc gia theo Quyết định số 201/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ.
Ý nghĩa hình ảnh chùa Tam Chúc
Bạn đã bao giờ nghe về truyền thuyết “Tiền Lục nhạc – hậu Thất Tinh” chưa? Tục truyền, chùa Tam Trúc gắn liền với truyền thuyết này. Theo đó, trên dãy núi nằm ở hướng Tây Nam hướng về chùa Hương có 99 ngọn núi. Trong đó có 7 ngọn núi gần với làng Tam Chúc nhất, được dân làng gọi là núi “Thất Tinh”. Và ngôi chùa ở đây được gọi là chùa “Thất Tinh”.
Trên 7 ngọn núi này đều xuất hiện một đốm sáng lớn tựa như 7 ngôi sao tỏa sáng như ánh hào quang. Người người thấy ánh hào quang đó kéo đến núi Thất Tinh đục đẽo, chất củi thành đống lớn và đốt nhiều ngày hòng lấy đi 7 ngôi sao. Trong 7 ngôi sao có 4 ngôi sao bị đốt nhiều nên đã mờ dần, chỉ còn lại 3 ngôi sao còn sót lại. Vì thế ngôi chùa “Thất Tinh” sau này được đổi tên thành chùa “Ba Sao” ( Chùa Tam Chúc ngày nay).
Ngôi chùa này được mệnh danh là một trong những ngôi chùa đẹp, thu hút rất nhiều du khách đến đây. Bởi Chùa Tam Chúc sở hữu cảnh quan vô cùng ngoạn mục. Với những dãy núi đá vôi che chắn phía sau lưng và một hồ nước lung linh được trải rộng phía trước mặt.
Khai hội chùa Tam Chúc
Lễ khai hội chùa Tam Chúc thu hút rất nhiều du khách đến đây tham quan. Lễ hội thường sẽ được khai mạc vào ngày 12 tháng Giêng hàng năm và kéo dài đến hết tháng 3 âm lịch. Lễ hội có sự tham gia đông đảo từ phía lãnh đạo Đảng, Nhà nước,… Tuy nhiên, do dịch bệnh Covid-19 nên năm 2020 và 2021 không thực hiện được mà chỉ mới tổ chức khai hội 1 lần vào 12 tháng Giêng năm Kỷ Hợi 2019.
Nghi lễ Phật Đản chùa Tam Chúc (Phật lịch 2565 – Dương lịch 2021)
“Bảy đóa sen vàng nâng gót ngọc
Đón mừng Bồ tát xuống trần gian
Vườn Lâm chợt thấy hoa đàm nở
Muôn vạn tin vui trỗi nhịp đàn”
Trong tình hình dịch bệnh Covid 19 đang diễn biến phức tạp Nghi lễ Phật Đản Chùa Tam Chúc được diễn ra trang nghiêm, lắng đọng và vẫn đảm bảo được các biện pháp phòng chống dịch bệnh.
3. Thuyết minh toàn cảnh chùa Tam Chúc
Với tên gọi là chùa Tam Chúc song quy mô của chùa thì thật sự rất lớn. Không phải tự dưng mà chùa Tam Chúc được mệnh danh là ngôi chùa lớn nhất cả nước. Chùa Tam Chúc quy tụ nhiều công trình mà bạn muốn khám phá hết và kỹ càng thì không thể nào hoàn thành trong thời gian ngắn.
Sơ đồ chùa Tam Chúc
Khi đến chùa Tam Chúc các bạn có thể dễ dàng di chuyển dựa vào sơ đồ chùa. Du khách có thể lựa chọn một trong 2 cách di chuyển sau như: ngắm cảnh hồ trên du thuyền hoặc đi theo đường bộ (xe điện). Tất cả cách di chuyển này đều dẫn du khách đến cổng Tam quan nội và bắt đầu hành trình đi đến các điện thờ phật ở đây.
Đình Tam Chúc
Các bạn sẽ cảm nhận được khung cảnh đặc biệt nơi đây bởi Đình Tam Chúc được nằm trên một hòn đảo nhỏ ở giữa hồ Tam Chúc. Tương truyền, Đình Tam Chúc là nơi thờ hoàng hậu Dương Thị Nguyệt ở thời nhà Đinh. Không những vậy Đình được nối với chùa bằng những cầu dài. Đi bộ ở đây du khách có thể hóng những làn gió và thưởng cảnh nơi đây. Khi đến đây các du khách sẽ cảm nhận rất bình yên. Đặc biệt cảnh quan ở đây trở nên đẹp mê đắm lòng người nhất là vào mùa sen.
Cổng Tam Quan ngoại
Cổng Tam Quan ngoại chính là cổng vào chùa Tam Chúc. Cổng Tam Quan nhìn khá đồ sộ và kiên cố. Chắc hẳn nghe tên các bạn cũng đoán được công trình này có 3 cửa rồi đúng không nào. Đây là nơi tiếp đón các phật tử và cả khách du lịch đến tham quan.
Chùa Ngọc
Chùa Ngọc là nơi có thể nhìn thấy toàn cảnh Chùa Tam Chúc và hồ Tam Chúc. Bởi Ngôi chùa này có chiều cao 15m và được làm 100% từ đá granite đỏ. Được các nghệ nhân Hindu giáo chế tác và vận chuyển lắp đặt mà không cần bê tông kết dính. Được nằm ở trên đỉnh núi Thất tinh, so với mực nước biển là 200m, nặng 2.000 tấn. Với diện tích 36m2 và có 3 tầng mái cong đỏ.
Để di chuyển lên tới chùa Ngọc, sẽ cần phải leo khoảng 200 bậc đá ở trên một lối đi nhỏ. Có một đường lên và một đường để di chuyển xuống. Bạn cần phải lưu ý bởi đường xuống khá dốc.
Chùa Ngọc Tam Chúc thờ ai?
Trong chùa Ngọc Tam Chúc thờ một pho tượng A Di đà bằng ngọc nặng 1,5 tấn. Khi các bạn leo qua 299 bậc đá sẽ lên tới Chùa Ngọc. Khi các bạn lên đến nơi đây có thể nhìn bao quát toàn cảnh chùa Tam Chúc.
Cổng Tam Quan nội
Cổng Tam Quan có mái cong, kết cấu khung cột toàn bộ đều bằng bê tông cốt thép và được sơn giả gỗ. Diện tích sàn tầng 1: 1.958m2, diện tích sàn tầng 2: 1.200m2, diện tích sàn tầng 3: 400m2 và với chiều cao 28,8m.
Cổng Tam Quan Nội rất lớn, với kiến trúc đẹp nó nằm ở ngay trước bến thuyền và cùng với khu vực xe điện. Hai bên có hai đường dẫn lên chùa. Cổng Tam Quan có ba tầng mái cong, cổng được xây dựng bởi hệ thống các cọc khoan nhồi vững chắc, được xây dựng mang nét đặc trưng của Việt Nam.
Điện Tam thế
Với diện tích sàn rộng nên Điện Tam Thế có thể có 5000 Phật Tử hành lễ cùng lúc. Trong không gian rộng lớn, được chạm trổ tinh xảo của Điện Tam Thế, ba pho Tam Thế hiển thị cho Quá Khứ, Hiện Tại và Vị Lai. Điện Tam Thế có chiều cao 39m, nằm ở độ cao 45m so với mực nước biển trên trục thần đạo, diện tích sàn khoảng 5000m2. Điện Tam Thế có 03 tầng mái cong chúng được các nghệ nhân xây dựng theo lối kiến trúc đình chùa đặc trưng Việt Nam. Điện Tam Thế được xây dựng với kết cấu dầm, cột, xà, mái cong tất cả bằng bê tông cốt thép sơn giả gỗ.
Khi đến đây chúng ta sẽ vô cùng mãn nhãn, và cảm nhận được không khí tĩnh lặng, bình yên nơi đây. Hơn nữa ta có thể ngắm trọn 12.000 bức phù điêu trong điện, chúng được làm từ đá núi lửa Indonesia. Mỗi bức này đều được chạm khắc vô cùng tinh xảo. Khi ngắm những bức tranh này thì ta đều cảm nhận được những câu chuyện khác nhau tái hiện cuộc đời Đức phật. Chúng được làm bởi những người thợ hồi giáo Indonesia tạc.
Điện Quán Âm (Quan Âm)
Điện Quan Âm cũng được xây dựng giống Điện Tam Thế ở chỗ đó là kết cấu cột, dầm, xà, và mái cong nhìn có vẻ là gỗ. Nhưng thực chất được xây dựng bằng bê tông cốt thép sơn giả gỗ. Điện Quan Âm nằm ngay sau Cổng Tam Quan khi đi qua vườn cột kinh. Điện có chiều cao 30,5m với diện tích sàn 3000m2 và phía sau là Điện Pháp Chủ. Ở phía trên trục thần đạo có 02 tầng mái cong. Chúng được xây dựng theo đặc trưng của Việt Nam là lối kiến trúc đình chùa.
Có gì trong Điện Quan Âm?
Điện Quan Âm có diện tích tầng hầm: 1.800m2. Điện Quan Âm thờ 01 pho tượng Quan Âm Bồ Tát nặng 100 tấn bằng đồng nguyên khối, pho tượng do các nghệ nhân Việt Nam chế tác. Ở phía bên trong bào quang điện có 8.500 bức tranh do thợ hồi giáo Indonesia chế tạc bằng đá núi lửa Indonesia và đưa về Việt Nam. Mỗi bức tranh đều kể về các câu chuyện về Đức Phật. Bốn bức tranh đá khổng lồ được xem là điểm nhấn đặc biệt của Điện Quan âm chúng bao phủ toàn bộ diện tích 4 bức tường. Mỗi bức tranh này nói về các sự tích Quan Thế Âm Bồ Tát họ đều rất gần gũi với người mỗi dân Việt Nam.
Trên các bức phù điêu đá ở trong điện Quan Âm đều là những câu chuyện dễ hiểu, ngắn gọn, dễ hiểu. Giống như những câu chuyện ngụ ngôn, có ý nghĩa rất lớn đối với người đọc. Mỗi câu chuyện đều chuyển tải thông điệp về đạo lý tốt đẹp của con người, ngoài ra còn chuyển tải các thông điệp về vẻ đẹp chân – thiện – mỹ. Không chỉ vậy còn có vô số những thông điệp ý nghĩa khác,… Để cứu được Bà-la-môn Bồ Tát đã hiện thân thành một chú thỏ để nhảy vào lửa cứu bà khỏi bị chết đói trong rừng. Ngoài ra để cứu chim sẻ không bị quạ ăn thịt người đã sẵn sàng xẻ thịt cánh tay mình để quạ ăn.
Khám phá điện Quan Âm
Tượng khắc nổi của Phật Quan Âm chính là trung tâm của những bức tranh này. Với hình ảnh rất quen thuộc trong các ngôi chùa Cổ. Như Chùa Hương, Chùa Phật Tích: Quan Âm Quá Hải, Quan Âm Tọa Sơn Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn, và Quan Âm Tống Tử. Đây là 4 bức tranh vô cùng đặc biệt ở trên nền phong cảnh thiên nhiên rất đẹp như thơ của Tam Chúc và Tràng An.
Điện Quan Âm là một kho tàng phong phú kể về những câu chuyện cổ vô cùng sâu sắc nhân hậu của Bồ Tát về tấm lòng từ bi, cứu độ chúng sinh. Đặc biệt được thể hiện qua các ứng thân của Đức Phật. Ngài đã hiện thân thành các nhân vật trong cuộc sống đời thường. Khi Ngài đã trải qua hàng ngàn, vô số kiếp luân hồi khi là khi là một vị vua. Khi là một chú voi, chú thỏ, chú khỉ, lúc khác lại là một người bình thường. Mỗi nhân vật khác nhau nhưng ngài luôn vì người khác và luôn cứu độ chúng sinh.
Điện Giáo Chủ
Khi đến tham quan Điện Giáo Chủ các bạn sẽ được thỏa thích mãn nhãn ngắm pho tượng phật Thích Ca Mâu Ni lớn nhất Đông Nam Á. Pho tượng nặng khoảng 150 tấn được làm bằng đồng nguyên khối được chế tác bởi các nghệ nhân Việt Nam. Điện có diện tích sàn 3.000m2, chiều cao 31m. Khi đến đây bạn sẽ vô cùng thích thú khi có 10.000 bức tranh được tạc bằng đá núi lửa Indonesia. Bức tranh này được thực hiện bởi thợ hồi giáo Indonesia, mỗi bức tranh đều tái hiện cuộc đời Đức Phật.
Khi đến nơi đây các bạn không ngừng kinh ngạc bởi điện tập hợp rất nhiều các bức phù điêu. Mỗi bức sẽ kể về cuộc đời Đức Phật Thích ca Mâu Ni ở từng giai đoạn khác nhau. Từ khi Ngài Đản sinh, rồi Thành Đạo, Thuyết Pháp và cho tới khi nhập Niết Bàn. Khi đến đây, các bạn sẽ thấy được một vị Phật lịch sử, không phải mà ai trong ta cũng đều am tường.
Kiến trúc xây dựng Điện Giáo Chủ
Điện Giáo Chủ được nằm trên trục thần đạo, và nằm trước Điện Tam Thế có 02 tầng mái cong được xây dựng theo lối kiến trúc đình chùa đặc trưng Việt Nam. Điện Giáo Chủ cũng được xây dựng như những điện khác của chùa Tam Chúc. Với kết cấu cột, dầm, xà, mái cong được làm bằng bê tông cốt thép được sơn giả gỗ.
Bốn bức phù điêu khổng lồ được coi là điểm nhấn đặc biệt trong điện. Bốn bức phù này bao trùm toàn bộ 4 bức tường. Khi ngắm nhìn mỗi bức phù điêu này ta sẽ thấy được mỗi một giai đoạn trong cuộc đời của Đức Phật. Đó là từ khi Phật Sinh, sau đó Phật Thành Đạo, Phật Thuyết Pháp và cuối cùng là Phật Niết Bàn.
Khi chúng ta ngắm nhìn những bức phù điêu, sẽ để lại những cảm nhận riêng như thể Đức Phật đã thực sự hiển linh. Ở không gian trong điện ta cảm thấy sự hòa quyện với khung cảnh sắc nơi đây. Và gắn liền với hồn thiêng liêng của sông, núi đất nước này.
Vạc Phổ Minh
Nghe cái tên rất lạ đúng không ạ, tên gọi là Vạc Phổ Minh vì vạc được đặt trong chùa Phổ Minh (tỉnh Nam Định nay). Tích lưu truyền, vạc đúc bằng đồng, nặng ba vạn cân. Ngoài chạm khắc tinh vi hình rồng uốn lượn, trên chim lạc tung bay, dưới non sông cẩm tú. Tương truyền, ngay sau khi vạc được an trí, từ trời cao thánh thót nhạc vang lừng. Nơi xa hàng vạn con vạc bay về vũ hội trên không trung, hào quang trong vạc phát ra sáng cả một vùng. Thấy vậy thiền sư Minh Không đã nói: Bảo khí linh nghiệm, linh khí tụ nhanh.
Điểm đặc biệt là trên thành để trăm lỗ tròn hình trứng, trong mỗi lỗ đặt một tượng rồng bằng vàng. Tượng trưng cho con rồng cháu tiên nhằm tích tụ linh khí dòng dõi Bách Việt. Bệ vạc khắc tên các vị Vua của dân tộc từ Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân,.. đến vua Lý Thánh Tông tỏ rõ sự vững bền. Trăm năm sau tất có giặc phương Bắc đến đây, thế giặc mạnh thiên hạ khó ai địch nổi. Nhưng nước Nam sẽ xuất hiện Thánh nhân giáng trần phá tan giặc giữ mà giúp dân cứu nước.
Điển tích Vạc Phổ Minh
Vạc Phổ Minh là một chiếc vạc lớn được đúc vào thời nhà Lý năm 1262. Vạc được làm bằng đồng nguyên chất, vào năm 1426 bị phá hủy. Ban đầu vạc chỉ là vật dụng được dùng để nấu ăn, vạc có độ lớn hơn sanh (sanh chỉ có hai quai, tuy nhiên vạc có bốn hoặc sáu hoặc tám quai tuỳ vào độ lớn). Do Vạc lớn nên thường được dùng trong quân để nấu ăn như nấu canh, nấu cháo cho nhiều người. Ngoài ra còn được dùng để nấu khao quân khi chiến thắng như nấu món dê, ngựa, bò.
Chiếc vạc đồng ở đây cao khoảng 4m được đặt ở sân chùa Tam Chúc. Ta quan sát ở trên bề mặt sẽ thấy đoạn khắc giới thiệu thiền sư Nguyễn Minh Không được viết bằng ba thứ tiếng là tiếng Việt, Hàn và Anh. Chiếc vạc này có ý nghĩa tâm linh, nó được dùng làm đồ để nấu ăn vạc cây cỏ và tới các con vật. Vạc sẽ được dùng để đựng nước khi mà không dùng nấu ăn. Theo quan niệm xưa tương truyền rằng vạc thu được cả đất thời. Bởi vào tối đến trời trong, lòng vạc trăng sao in bóng nhìn trông như khoảng trời bị nhốt.
Biểu tượng Vạc Phổ Minh
Bên cạnh đó Vạc Phổ Minh còn biểu tượng cho sức mạnh: Nó cũng trở thành biểu tượng sức mạnh và của uy quyền đối với những chủ nhân của các chiếc vạc lớn. Trong quá trình phát triển, Vạc Phổ Minh có kích thước lớn dần theo sự phát triển lớn mạnh của các bậc vua chúa cũng như các đạo quân. Các bạn hẳn cũng thấy bất ngờ bởi, với độ lớn của vạc nên nó cũng trở thành công cụ dùng để thực thi pháp luật đối với những người, những tội đồ vi phạm luật lệ. Họ sẽ bị xử phạt bằng cách cho vào vạc dầu sôi, vào vạc nước sôi.
Vạc dầu cũng mang một hình ảnh rất đặc biệt, đây được xem như là một hình ảnh trong phật giáo dùng để răn dạy con người ta phải biết tu tâm hướng thiện. Khi đến chùa ta có thể thấy Vạc được để trong khuôn viên nơi thờ Phật thanh tinh. Nó cũng mang ngụ ý là để nhắc những người khi đến cửa Phật phải biết thành tâm, bỏ hết những điều xấu ác, phải đi theo những điều tốt lành, đi theo điều thiện để tránh tội vạc dầu.
Bài học từ hình ảnh vạc dầu
“Ở hiền gặp lành, làm việc xấu phải chịu quả báo” – Đây là bài học luật nhân quả thường được lồng ghép và xuất hiện trong các câu chuyện dân gian và cổ tích. Cụ thể được thể hiện thông qua hình ảnh vạc dầu. Những người, những tội đồ, những việc làm xấu, những việc ác trong xã hội sẽ bị xử tội bằng cách cho vào vạc dầu sôi. Nếu may mắn mà thoát được ở dương gian này thì “lưới trời thưa mà khó lọt”. Khi chết rồi Diêm Vương cũng sẽ bỏ vào vạc dầu mà không tha tội.
Vạc cũng có ý nghĩa to lớn trong tâm linh, như việc đặt vạc to là dùng để cầu hiền đức, chiêu tài lộc, nhằm trừ tà ma. Ngoài ra còn thể hiện lòng thành mong muốn bốn phương hội tụ và vì nghiệp lớn mong muốn được sánh cùng trời đất. Khi đến đây du lịch các du khách còn có cơ hội thỏa mãn sự tò mò của mình về ngôi chùa lớn nhất thế giới này.
Trung tâm hội nghị quốc tế Vesak – Thủy Đình chùa Tam Chúc
Các hoạt động của Đại lễ phật đản Vesak 2019 đã diễn ra tại đây. Trung tâm Hội nghị Quốc tế được xây dựng có diện tích sàn 10.000 m2, được xây dựng nổi trên mặt hồ – trông như một Thủy đình khổng lộ. Nơi đây phục vụ 3.500 chỗ ngồi sự kiện.
4. Chùa Tam Chúc và vấn đề mở cửa đón khách
Hiện nay, giữa tình hình dịch Covid 19 diễn biến căng thẳng, nhiều du khách đặt ra câu hỏi liệu chùa Tam Chúc có mở cửa tiếp đón du khách hay không? Dưới đây là câu trả lời dành cho các bạn độc giả.
Chùa Tam Chúc có tổ chức Lễ hội chùa Tam Chúc không?
Hiện nay đại dịch Covid-19 diễn ra vô cùng phức tạp nên năm 2021 Lễ hội chùa Tam Chúc không thực hiện. Tuy nhiên, được biết hiện tại chùa vẫn mở cửa để cho các du khách và người dân đến vãn cảnh. Trong quá trình tham quan, để đảm bảo an toàn tránh lây lan dịch bệnh. Thì mọi du khách khi đến đây đều phải thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh Covid 19 theo khuyến cáo của Chính phủ và Bộ y tế.
Chùa Tam Chúc đã mở cửa đón khách chưa?
Để ngăn chặn dịch COVID-19 lây lan ra cộng đồng, theo thông tin được cập nhật lúc 20h ngày 29/04/2021: Chùa Tam Chúc tạm thời đang đóng cửa và dừng đón du khách đến tham quan. Trong trường hợp, chùa Tam Chúc cho phép mở cửa trở lại thì bài viết sẽ cập nhật thông tin mới nhất đến quý bạn đọc.
Có nhiều phật tử có thắc mắc là trong diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid 19, không được đến chùa chiêm bái vào những ngày Rằm, mùng Một hay Lễ Tết. Nếu như vậy thì các Phật tử nên làm những gì? Thượng tọa Thích Minh Quang đã chia sẻ như sau:
“Trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, các quý Phật tử nên ở nhà, tụng kinh niệm Phật, ngồi thiền, thực hiện nghi lễ để tu tâm sửa tính, cầu nguyện cho Quốc thái Dân an, dịch bệnh tiêu tan. Đối với những ai trong không có dịp để về thăm gia đình được thì hãy liên hệ, gọi điện hỏi thăm bố mẹ, người thân. Trong dịch bệnh khó khăn thì những lời động viên khích lệ đó mang ý nghĩa rất lớn”.
Thượng tọa cũng đã gửi lời chúc sức khỏe đến quý Phật tử cũng như du khách thập phương luôn được bình an. Và người cũng cầu nguyện cho những bệnh nhân đang bị nhiễm Covid-19 sẽ sớm được bình phục, và mạnh khỏe để sớm trở về với gia đình.
5. Kinh nghiệm đi chùa Tam Chúc
Đối với những ai chưa từng đi chùa Tam Chúc bao giờ ắt hẳn sẽ băn khoăn để làm sao có được trải nghiệm trọn vẹn và ý nghĩa nhất. Dưới đây là những thông tin về thời điểm đi chùa, cách thức di chuyển, giá vé,… mà có thể bạn sẽ cần đến đó.
Thời điểm đi chùa Tam Chúc
Bạn có biết tại sao mọi người đều truyền tai nhau là nên ghé thăm Chùa Tam Chúc một lần trong đời không? Bởi ở đây vào những tháng khác trong năm đều có vô số các hoạt động cùng khung cảnh nên thơ hữu tình. Các du khách có thể lựa chọn đến đây tùy thuộc vào sở thích của bản thân. Nếu muốn tham gia các hoạt động trong mùa lễ hội thì bạn nên ghé thăm vào khoảng Tháng 1 – tháng 3 thời điểm này có vô số các hoạt động thú vị.
Review thời điểm đi chùa Tam Chúc đẹp nhất
Có thể nói chùa Tam Chúc đẹp nhất đó là vào mùa thu, mùa xuân. Bởi vì vào thời điểm này thì khí hậu mát mẻ. Vào khoảng tháng 9 – tháng 11 và tháng 1 – tháng 3, bạn có thể ghé thăm chùa Tam Chúc vào thời điểm này. Nếu các bạn muốn ngắm Chùa Tam Chúc vào khoảng thời gian thiên nhiên đẹp nhất thì nên đến đây vào tháng 9 – tháng 11. Vào thời điểm này thời tiết rất dễ chịu, cây cối bắt đầu ngả dần sang màu vàng. Khi đi xe điện hay là du thuyền ngắm hồ đều rất tuyệt.
Vào mùa hè bạn cần phải chuẩn bị kĩ trang phục, cần mang theo áo chống nắng, mũ, nó, chai nước. Còn vào mùa đông, do có hồ và núi cao nhiệt độ sẽ lạnh nên khi ghé chùa Tam Chúc bạn cần chuẩn bị mũ áo dày để giữ ấm cho cơ thể của mình. Các bạn cũng có thể lựa chọn ghé chùa Tam Chúc vào các ngày như: Ngày Phật Đản (15/4 âm lịch), lễ Vu Lan (15/7 âm lịch), lễ Trung Thu (15/8 âm lịch), lễ Phật thành đạo (8/12 âm lịch). Đây đều là những ngày lễ quan trọng của Phật giáo.
Di chuyển đến chùa Tam Chúc
- Đối với những tỉnh/thành phố lân cận mà có tuyến xe khách di chuyển đến Hà Nam: Cách di chuyển đến Hà Nam là nhanh và thuận tiện nhất bạn nên đi xe khách hoặc xe limousine đến. Khi mà đến Hà Nam, các bạn bắt taxi đến chùa Tam Chúc. Các bạn có thể thuê xe máy cùng với việc di chuyển đến Hà Nam bằng bản đồ nếu các bạn yêu thích phượt.
- Còn đối với các tỉnh/ thành phố mà không có tuyến xe khách di chuyển đến Hà Nam: Nếu ở phía Bắc, Các bạn sẽ phải qua 1 trạm trung chuyển tại Hà Nội. Sau đó đi từ Hà Nội thì xe khách lẫn limousine về Hà Nam rất nhiều. Còn ở các tỉnh phía Nam, các bạn nên mua vé máy bay để di chuyển đến sân bay Nội Bài. Và sau đó bắt đầu hành trình đến Hà Nam như trên.
Di chuyển đến Tam Chúc
Đối với các du khách muốn đi xe khách hay xe bus từ Hà Nội – Phủ Lý đến chùa thì đi tuyến 206. Tuy nhiên các bạn phải bắt xe taxi hoặc xe ôm để đi tiếp bởi những phương tiện này sẽ không đưa du khách tới chùa Tam Chúc. Do đó bạn có thể bắt xe ở bến xe Nước Ngầm hoặc Giáp Bát.
Ngoài ra, các bạn có thể di chuyển bằng phương tiện cá nhân từ trung tâm Hà Nội để đến chùa Tam Chúc trên quốc lộ 12A (Phủ Lý) – thị trấn Ba Sao theo tuyến đường quốc lộ 1A.
Đường đi chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam
Nếu các bạn đi từ Hà Nội sẽ có 3 hướng để bạn đến chùa Tam Chúc:
- Hướng 1: Đi xe máy thì di chuyển theo hướng đường nêu trên.
- Hướng 2: Từ Giải Phóng đi đến BX nước Ngầm rẽ vào cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ. Bạn để ý khi đến cầu Giẽ thì sẽ rẽ vào một con đường cũ. Con đường này hướng vào QL21. Bạn đi tiếp 10km là đến nơi. Khi đến Cầu Giẽ thì quẹo vào đường 1 cũ rồi rẽ vào quốc lộ 21 khoảng 10km nữa là tới.
- Hướng 3: Vẫn đi theo hướng Pháp Vân – Cầu Giẽ. Khi đi lên cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình đến nút giao Liêm Tuyền thì thoát và rẽ về Phủ Lý. Tiếp theo, chạy vào quốc lộ 21 khoảng 10km nữa. Đi theo hướng này tối ưu nhất bởi đường thoáng, di chuyển nhanh hơn.
Phương tiện di chuyển tham quan chùa
Có 2 phương tiện giúp bạn di chuyển tham quan chùa Tam Chúc (đi đến cổng Tam Quan nội) như sau:
- Trong trường hợp di chuyển bằng thuyền, các bạn sẽ mất khoảng 20 – 25 phút bởi vì thuyền đi khá là chậm. Tuy nhiên, khi đi bằng thuyền các bạn sẽ có thể ngắm trọn cảnh quan nơi đây với hồ nước mênh mông. Cùng với đó chim muông bay rợp trời cảm giá rất hữu tình vừa đi có thể tham quan đình Tam Chúc ở giữa hồ. Cảm giác di chuyển trên thuyền sẽ khá thú vị đấy.
- Nếu các bạn muốn di chuyển nhanh đến trước cổng Tam Quan nội thì có thể đi xe điện thời gian di chuyển nhanh chưa đến 10 phút là đến. Tuy nhiên, có điểm bất lợi là nếu đi xe điện các bạn sẽ không thể tham quan được đình Tam Chúc nhé.
Bạn có thể trải nghiệm 2 loại hình di chuyển này, nó cũng tiết kiệm chi phí. Và có thể được tham quan đình Tam Chúc, bạn có thể đi bằng thuyền và về bằng xe điện.
Giá vé thuyền, xe điện ở chùa Tam Chúc
Gói dịch vụ
Giá
Gửi xe máy
5.000 vnđ – 10.000 vnđ/ 1 lượt
Đi thuyền
200.000 vnđ/ 1 người/ 1 lượt
Xe điện
90.000 vnđ/ 1 người/ 1 lượt
Lưu ý:
- Miễn phí dịch vụ đối với trẻ em dưới 1m
- Tính giá như người lớn đối với trẻ em cao trên 1m
Cách vào chùa Tam Chúc
Để vào chùa Tam Chúc bạn có 2 lựa chọn:
- Đi thuyền: 200.000 VNĐ/người/ lượt
- Đi xe điện: 90.000 VNĐ/người/ lượt
Ăn gì ở chùa Tam Chúc?
Khi đến đây các bạn không cần phải chuẩn bị trước đồ ăn đâu. Vì ngay cạnh bãi đỗ xe khi vào đã có các quầy bán đồ ăn nhẹ với nhiều lựa chọn. Như: bánh kẹo, mì tôm, nước uống, xúc xích,… Giá cả ở đây cũng vừa phải.
Vào buổi trưa các bạn có thể đến Nhà hàng Thủy Đình để dùng bữa, ở tầng 3 trung tâm hội nghị Quốc tế Vesak. Ở đây sẽ có đầy đủ suất cơm hay cơm theo mâm với mức giá cả khác nhau từ thấp đến cao. Bạn có thể thoải mái lựa chọn tùy vào nhu cầu mỗi người. Nhà hàng cũng sẽ phục vụ Buffet vào cuối tuần với giá chỉ 125.000 vnđ.
Nếu các bạn muốn đặt phòng khách sạn nghỉ ngơi ở gần chùa Tam Chúc có thể lên trên: Agoda.
6. Khu du lịch Chùa Tam Chúc
Chùa Tam Chúc nằm ở trên con đường di sản của miền bắc Việt Nam dài 100 km. Bao gồm: Chùa Vàng – Di sản Tràng An – Cố đô Hoa Lư – Chùa Bái Đính – Vân Long (Ninh Bình) – Chùa Đồng Tâm (Hòa Bình) – Chùa Tam Chúc (Hà Nam) – Chùa Hương Sơn – Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội).
Hiện nay khu du lịch Chùa Tam Chúc – Hà Nam đã và đang tiếp tục được xây dựng nhiều hạng mục công trình để phục vụ những du khách với 6 khu chức năng khác nhau. Như trung tâm tâm đón tiếp, khu văn hóa tâm linh Tam Chúc, khu sân golf Kim Bảng và hồ Ba Hang, khu nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe, khu bảo tồn tự nhiên Quèn Vồng và hồ Tam Chúc và trung tâm dịch vụ hậu cần phục vụ hoạt động khu du lịch tại Thị trấn Ba Sao. Hứa hẹn sẽ đem đến cho du khách những dịch vụ và trải nghiệm tốt nhất. Dự kiến hoàn thiện vào năm 2048.
Bên cạnh đó, khu du lịch Chùa Tam Chúc – Ba Sao hiện nay cũng đã cung cấp dịch vụ xe điện cho du khách khi đến tham quan chùa. Điều này để góp phần vào sự nỗ lực chung bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp. Khi đến đây các du khách có thể tham gia nhiều hoạt động vui chơi giải trí khác nhau khi các công trình này hoàn thành đó ạ.
7. Tour chùa Tam Chúc
Hà Nam có vị trí nằm giữa Hà Nội và Ninh Bình ở đây có rất nhiều di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh đẹp. Nếu các bạn muốn đến Chùa Tam Chúc hành hương vào đầu năm thì có thể lựa chọn tour du lịch khám phá di sản. Tour này có hành trình hai ngày một đêm với hai lộ trình khác nhau như sau:
- Hoàng Thành Thăng Long (Hà Nội) – Chùa Tam Chúc (Hà Nam) – Tràng An – Bái Đính (Ninh Bình)
- Chùa Hương (Hà Nội) – Chùa Tam Chúc (Hà Nam) – chùa Bái Đính (Ninh Bình)
Các bạn có thể đặt phòng khách sạn trên: Agoda các phòng này ở gần chùa Tam Chúc thuận lợi cho các bạn di chuyển.
8. Review đi chùa Tam Chúc
Đến Chùa Tam Chúc các bạn muốn ngắm được cảnh sông nước nên thơ, hữu tình và muốn được vào đình Tam Chúc ở ngay giữa hồ thì nên di chuyển bằng du thuyền. Khi đã di chuyển vào cổng Tam Quan các bạn sẽ thấy 99 cột đá rất kỳ vỹ. Các bạn có thể thoải mái check-in ở đây để có cho mình nhiều tấm ảnh đẹp. Các bạn sẽ bắt đầu hành lễ ở tại các điện Quan Âm, điện Pháp Chủ và điện Tam Thế sau khi vượt qua vườn kinh.
Sau khi làm lễ xong các bạn có thể vãn cảnh trong khuôn viên của chùa hoặc là quay về dùng bữa ở trung tâm hội nghị quốc tế. Do khuôn viên rộng nên các bạn cần phải chú ý các biển chỉ dẫn để tránh bị lạc đường cũng như đến được các địa điểm mà bản thân mong muốn nhé.
Lễ khi đi chùa Tam Chúc
Khi các bạn đi vào chùa, nhằm thể hiện được tấm lòng thành kính bằng những hình thức nghi lễ phẩm vật. Chúng ta cần phải giữ trang nghiêm, tinh khiết mặc dù đây chỉ là hình thức lễ nghi bề ngoài. Lễ chay ở chùa bao gồm: quả, hoa, trà, hương, đăng, thực,… được dùng để lễ ban Phật, Bồ Tát.
Những ngày lễ quan trọng của đạo Phật theo tháng
Tháng 1:
- 1/1: Ngày vía Đức Di Lặc
- 15/1: Ngày Lễ Thượng Nguyên
Tháng 2:
- 8/2: Ngày Phật Thích Ca xuất gia
- 15/2: Ngày Phật Thích Ca nhập Niết Bàn
- 19/2: Ngày vía Quan Thế Âm giáng sanh
- 21/2: Ngày Vía Phổ Hiền giáng sanh
Tháng 3:
- 6/3: Ngày vía Ca Diếp Tôn Giả
- 16/3: Ngày Phật Mẫu Chuẩn Đề
Tháng 4:
- 4/4: Ngày Vía Văn Thù Bồ Tát
- 8/4: Ngày vía Phật Thích Ca Đản Sanh (thống nhất lại ngày 15)
- 20/4: Ngày vía Bồ Tát Quảng Đức vị pháp thiêu thân
- 23/4: Ngày vía Phổ Hiền Thành Đạo
- 28/4: Ngày vía Dược Sư Đản Sanh
Tháng 5:
- 13/5: Ngày vía Già Lam Thánh Chúng
Tháng 6:
- 03/6: Ngày vía Hộ Pháp
- 19/6: Ngày vía Quan Thế Âm Thành Đạo
Tháng 7:
- 13/7: Ngày vía Đại Thế Chí
- 15/7: Ngày Vu Lan Bồn (Đại Hiếu Mục Kiền Liên Bồ Tát)
- 30/7: Ngày vía Địa Tạng Bồ Tát
Tháng 8:
- 6/8: Ngày Huệ Viễn Tuệ Sư Sơ Tổ Tịnh Độ Tông
- 8/8: Ngày Vía Tôn Giả A Nan Đà
Tháng 9:
- 19/9: Ngày vía Quan Thế Âm xuất gia
- 29/9: Ngày vía Dược Sư thành đạo
Tháng 10:
- 5/10: Ngày vía Đạt Ma Tổ Sư
- 8/10: Ngày Phóng sanh
- 15/10: Ngày lễ Hạ Nguyên
Tháng 11:
- 17/11: Ngày vía Phật A Di Đà
Tháng 12:
- 8/12: Ngày vía Phật Thích Ca Thành Đạo
9. Bài thơ về chùa Tam Chúc
Ai về qua đất Hà Nam
Dừng chân chiêm ngưỡng cảnh quan tuyệt vời…
Sông dài vượt sóng cánh buồm reo
Núi Quyển phương nam nhẹ lướt chèo
Vách đá chen mây xòe cánh phượng
Rồng nằm uốn khúc ngậm trăng treo
Cảnh đẹp từ đất Thi Sơn
Núi đền vẫn đó còn vương vấn người
Núi cao hang rộng ngời ngời
Mái đền cổ kính ngất trời trúc xanh
Dòng sông uốn lượn vòng quanh…
Sông Đáy ơi chiều nay tôi trở lại
Những cánh buồm cổ tích đã bay xa về một niềm tức tưởi
Em đã mang đôi môi mầu dâu chín sang đò một ngày sông vắng nước
Tôi chỉ gặp những bẹ ngô trắng trên bãi
Tôi nhớ áo em tuột rơi trên bến kín một trăng xưa
Tuyết bay tuyết nở nụ cười
Trong hoa có tuyết trong người có hoa
Tuyết mênh mông tuyết bao la
Tuyết, người, hoa, mộng chỉ là tuyết bay
Định chốn Long-Xà ta trú ngụ
Thác reo vượn hót suốt ngày vui
Chợt lúc trèo đầu non đỉnh núi
Hét lên một tiếng lạnh thấu trời
Thơ về chùa Tam Chúc
Câu thơ thiền được khắc ghi trong dân gian:
“Tuyết bay tuyết nở nụ cười
Trong hoa có tuyết trong người có hoa
Tuyết mênh mông tuyết bao la
Tuyết, người, hoa, mộng chỉ là tuyết bay“.
Hay:
“Định chốn Long-Xà ta trú ngụ
Thác reo vượn hót suốt ngày vui
Chợt lúc trèo đầu non đỉnh núi
Hét lên một tiếng lạnh thấu trời”
(Ngôn Hoài – Khổng Lộ thiền sư)
Chúa Trịnh Sâm từng đến đây và cất bút đề thơ:
“Sông dài vượt sóng cánh buồm reo
Núi Quyển phương nam nhẹ lướt chèo
Vách đá chen mây xòe cánh phượng
Rồng nằm uốn khúc ngậm trăng treo“.
Anh Quang (cán bộ tỉnh đoàn Hà Nam):
“Cảnh đẹp từ đất Thi Sơn
Núi đền vẫn đó còn vương vấn người
Núi cao hang rộng ngời ngời
Mái đền cổ kính ngất trời trúc xanh
Dòng sông uốn lượn vòng quanh…”.
10. Một số lưu ý khi du lịch chùa Tam Chúc
Đây là địa điểm thiêng liêng do đó, khi đến tham quan chùa Tam Chúc. Cho nên, các du khách nên lưu ý là phải mặc những trang phục lịch sự, kín đáo, không mặc đồ hở hang, váy ngắn,… Ngoài ra cũng không nên thắp hương quá nhiều và không được xả rác bừa bãi. Khách thường đến đây rất đông nhất là vào những dịp đầu năm. Do đó, mỗi người nên bảo quản đồ dùng tài sản cá nhân. Tránh trường hợp bị thất lạc đồ đạc không mong muốn.
Để phòng tránh virus corona khi du khách đến tham quan lưu ý cần phải sử dụng khẩu trang y tế và sát khuẩn tay bằng xà phòng. Điều này nhằm đảm bảo sức khỏe đối với bản thân và mọi người.
Lời kết
Trên đây là những thông tin hữu ích về những nét đặc trưng cũng như khung cảnh tuyệt đẹp của Chùa Tam Chúc. Với các thông tin mà chúng tôi cung cấp ở bài viết này hy vọng các bạn sẽ có được chuyến đi chất lượng nhé! Hãy cũng theo dõi và đón đọc thêm những bài viết của Diachiamthuc.vn để biết thêm nhiều thông tin hơn nữa nhé!
Thời điểm đi chùa Tam Chúc đẹp nhất?
Mùa thu và mùa xuân sẽ là thời điểm thích hợp dành cho những ai muốn đi chùa Tam Chúc.
Chùa Tam Chúc được xây khi nào?
Xin thông tin đến bạn: Chùa Tam Chúc được xây vào thời nhà Đinh, khoảng 1000 năm trước.
Có những phương tiện di chuyển nào đến chùa Tam Chúc vậy Diachiamthuc.vn ơi?
Có nhiều loại phương tiện cho bạn tham khảo như: xe máy, ô tô, taxi, xe khách,…
5/5 – (1 bình chọn)
Đánh giá bài viết này
