— Bài mới hơn —
Cô Bơ là một thánh cô nổi tiếng trong Tứ phủ Thánh cô.
Cô Bơ (hay còn gọi là Cô Ba Thoải Cung, Cô Bơ Hàn Sơn, Cô Ba Hàn Sơn, Cô Bơ Thác Hàn) được thờ tại Đền Ba Bông tại xã Hàn Sơn, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa.
Cô Ba Thoải Cung vốn là con Vua Thủy Tề, được phong là Thoải Cung Công Chúa. Cô được giáng sinh vào thời Lê Trung Hưng giúp vua Lê Lợi trong những những ngày đầu khởi nghĩa. Sau khi cô hóa, cô còn linh ứng giúp vua lê trong cuộc diệt Mạc phù Lê.
Cô hiển linh giúp dân chúng ở vùng ngã ba sông, độ cho thuyền bè qua lại được thuận buồm xuôi gió vậy nên cô còn có danh hiệu là Cô Bơ Bông (do tích cô giáng ở ngã ba sông) hay Cô Bơ Thác Hàn (theo tên gọi ở nơi quê nhà). Ai hữu sự đến kêu van cửa cô đều được như ý nên danh tiếng cô vang lừng khắp nơi.
Khi cô ngự đồng, cô thường mặc áo trắng, đầu đội khăn đóng (khăn vành dây) có thắt lét trắng (có khi dùng thắt dải lưng hồng) rồi cô cầm đôi mái chèo, bẻ lái dạo chơi khắp nơi. Lúc chèo thuyền có khi có còn khoác thêm chiếc áo choàng trắng, trên khăn có cài ba nén hương, bên hông có dắt tiền đò, rồi khi chèo thuyền xong, cô lại cầm dải lụa để đi đo gió đo nước đo mây.
Ngày 12.6 âm lịch là ngày rước Cô lên đền Mẫu nhưng tương truyền ngày mất của Cô là 8/2 nên nhiều nơi vẫn làm ngày tiệc Cô vào 8/2. Tuy vậy, ngày rước Cô lên đền Mẫu vẫn được coi là chính tiệc của Cô.
Văn khấn cô Bơ
Văn khấn cô Bơ bản đầy đủ
Ai về tới tỉnh Thanh Hoa
Hỏi đền Cô Thoải ngã ba Thác Hàn
Long lâu chính ngự tòa vàng
Non xanh nước biếc cảnh càng tối linh
Thanh sơn bích thủy hữu tình
Điện tòa lồng lộng long đình thủy cung
Đền cô thuộc phủ Hà Trung
Triệu Tường chốn ấy qua vùng Bỉm Sơn
Sử xưa ghi chép trang thơm
Lê triều Thái Tổ vẫn còn giờ đây
Họ Mạc lắm kế mưu bầy
Cung Hoàng vương đế phải rầy nhường ngôi
Trải qua Ngũ đế năm đời
Trời xui Mạc thị phải rời đế kinh
Chúng dân an hưởng thái bình
Hậu Lê nối tiếp triều đình nhà Lê
Cũng nhờ Cô Thoải mọi bề
Trang Tông Hoàng đế trị vì an dân
Một tay Cô Thoải cầm cân
Phù Lê phạt Mạc ai hơn công này
Rừng hoa đang độ thơm bay
Mượn dòng nước bạc gót hài về tiên
Muôn dân ghi nhớ lập đền
Đức danh thánh nữ lưu truyền thế gian
Nhân dân tỏ dạ lòng than
Kêu cầu Cô Thoải bình an độ trì
Năm qua tháng lại yên vì
Bình an trăm họ nhớ vì công lao
Mấy ai thấy sổ Thiên Tào
Số trời đã định cung cao mạng dài
Thiều quang trong ánh ban mai
Thướt tha vẻ liễu mày ngài ráng thu
Lòng buồn họa phú ngâm thơ
Giọng Nam điệu Bắc tứ thơ rõ ràng
Tiếng oanh ríu rít lời vàng
Áo hoa màu tuyết, điểm trang đai hồng
Quạt trầm sực nức hương xông
Hình dung nhan sắc sánh cùng Hằng Nga
Khi vui Cô lại ngâm nga
Lệnh truyền tố nữ các tòa dong chơi
Thuyền rồng dạo khắp mọi nơi
Quán Sở, lầu Tần ngày Thuấn tháng Nghiêu
Ngự đồng phán bảo mọi điều
Tốt hay, xấu dở lo điều sớm mai
Biết Cô số phận an bài
Không biết Cô Thoải oan tai vướng mình
Lệnh Cô hiệu triệu Đế Đình
Bè mảng, thuyền rồng thành kính dâng lên
Sớ văn chép tuổi biên tên
Cô về tấu Mẫu bản đền Ba Bông
Có phen chấm lính nhận đồng
Đồng tươi, lính tốt khăn hồng dâng Cô
Thác Hàn nước chảy lô xô
Cứu người thoát ách bơ vơ giữa dòng
Có phen Cô đến núi Sòng
Tấu Mẫu Cửu Tỉnh ngự cung thiên đài
Bỉm Sơn, Cô đã qua rồi
Cô vào bái yết Hoàng Đôi Triệu Tường
Cổ thụ bóng mát bên đường
Cô đà dừng gót bên đường nghỉ ngơi
Thoắt thôi Cô đã tới nơi
Qua đền Phong Mục, lại chơi Đồi Chè
Rong chơi ngàn núi ngàn khe
Qua đền Cây Thị lại về Đồi Ngang
Thảnh thơi lầu ngọc đền vàng
Con nhang, đệ tử sắp hàng đôi bên
Mười Hai – Tháng Sáu không quên
Long vân mở hội về đền Hàn Sơn
Đón Cô Thoải phủ về đền
Cờ vàng, lọng tía bên trên đi đầu
Lẵng hoa kế tiếp theo sau
Kiệu vàng đón rước tọa lầu uy nghi
Trăm hoa dâng tiến tức thì
Đăng nhang oản quả ứng thì tiếp sau
Muôn người trẩy hội đua nhau
Sửa sang lễ vật đến cầu Cô Bơ
Nhất tâm lễ bái phụng thờ
Phúc, Tài, Lộc, Thọ bấy giờ cô cho
Cầu sao được vậy ấm no
Cầu danh không phải quanh co nhiều lần
Trần gian vì tính tham sân
Không biết Cô Thoải thanh tân đền Hàn
Dâng cô một cỗ đàn tràng
Gồm có sáu thứ gọn gàng tốt thay
Một là đạt ngọt hát hay
Hai là yểu điệu ai tày ghế cô
Ba là áo trắng phất phơ
Bốn là yếm lụa bằng tơ dịu dàng
Năm là hài sảo quai ngang
Thứ sau ba thước khăn ngang ba màu
Nhất tâm phụng thỉnh kêu cầu
Cô về nhận lễ độ đầu đồng nhân
Độ cho các ghế thêm xuân
Phúc như Đông Hải tới tuần nở hoa
Cô về chứng điện chứng tòa
Độ cho tín chủ tai qua mọi bề
Trăm việc không phải hà nề
Kêu cầu Cô Thoải, Cô về giúp ngay
Nhất tâm một nén hương bay
Hoa tơi quả tốt dâng ngay Công đồng
Hôm nay đệ tử một lòng
Thỉnh đến Phật Thánh – Công đồng chứng tâm
Cô nghe khấn nguyện trong tâm
Cô về ban phúc thiên xuân thọ trường
Thỉnh Cô giá ngự điện đường
Ban tài ban lộc thọ trường thiên xuân.
Văn khấn cô Bơ bản 2
Các con nhang, đệ tử đi lễ không thường xuyên thì nên sử dụng bài văn khấn ngắn gọn như sau:
Nam mô a di đà phật ( 3 lần )
Con lạy chín phương trời, con lạy mười phương đất, con lạy chư phật mười phương, mười phương chư phật.
Con lạy toàn thể chư phật, chư tiên, chư thánh.
Con lạy Cô Thoải tối linh
Đệ tử con tên là:…………. tuổi:……….
Ngụ tại:……………………………
Hôm nay, (không cần nói rõ ngày tháng làm gì – Nếu không nói thì nhà thánh không biết hay sao), Chúng con đến đây có chút hương hoa, phẩm quả, lễ mặn (chú ý dâng gì thì kêu đó nghe – không có lễ mặn mà kêu lễ mặn là phải tội đó, nên nhớ không bày lễ mặn ở cung phật) xin dâng lên các chư tiên, chư thánh để cảm tạ ơn đức của các ngài đã phù hộ độ trì cho chúng con suốt thời gian qua. Vừa qua, được sự lưu tâm độ trì của các ngài mà công việc (Nếu đã xin việc gì cụ thể mà thành công thì xin trình bày ) của con đã hanh thông vẹn tròn. Chúng con xin được cảm tạ và lễ tạ tất cả các Ngài.
Hôm nay, chúng con tới đây với tất cả lòng thành kính xin các ngài phù hộ độ trì cho con các việc sau: ( Nêu cụ thể các việc cần xin, các khó khăn có thể gặp phải và có thể cả hướng định giải quyết ra sao).
Một lần nữa, thay mặt gia chung chúng con, con xin các ngài giang tay cứu giúp cho chúng con. Chúng con xin đa tạ …( tên vị thánh bản đền) và toàn thể các chư tiên, chư thánh.
Nam mô a di dà phật (3 lần).
— Bài cũ hơn —