Hạt cơm, mụn cóc là tổn thương lành tính do vi rút HPV gây ra, không nguy hiểm tới tính mạng nhưng gây khó chịu, ảnh hưởng tới sinh hoạt. Bệnh này có lây nhiễm chứ không phải như nhiều người nghĩ. Bệnh có thể điều trị bằng nhiều biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả.
Hạt cơm, mụn cóc là một dầy sừng khu trú gồm các tổn thương da và niêm mạc gây nên bởi virus gây sùi ở người (human papilloma virus – HPV). Các tổn thương khi bị bệnh mụn cóc, hạt cơm có thể lây nhiễm giữa các vùng khác nhau trên cơ thể hay sang người khác khi có sự tiếp xúc với các dịch tiết của tổn thương.
Hạt cơm, mụn cóc là gì?
Hạt cơm, mụn cóc là tổn thương lành tính do virus HPV gây ra. Có hơn 100 types virus HPV và chúng có thể phát triển ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể gây nên những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
Biểu hiện bệnh
Hạt cơm bàn chân
Thường gặp là dạng Myrmecie (do HPV types 1 gây nên).
Tổn thương cơ bản là một điểm dầy sừng hình tròn sùi vào sâu, đau nhất là khi vận động hoặc đụng chạm vào, thường đơn độc hoặc có một vài tổn thương đơn lẻ. Tổn thương dạng đĩa xung quanh vòng bởi một hình nhẫn dầy sừng, phần trung tâm dầy sừng mà bề mặt tạo thành những điểm đen (có thể do mao mạch bị tắc hoặc bị bít bởi bụi). Đây là loại tổn thương thường gặp.
Hạt cơm ở bàn chân (Ảnh minh họa)
Hạt cơm thường
Do virus HPV types 2 gây ra.
Thương tổn là tổn thương sùi ra ngoài bề mặt hình bán cầu hoặc dẹt, đường kính từ vài mm đến 1-2cm, ở trung tâm có thể lõm xuống. Bề mặt hạt cơm tăng gai, thậm chí tạo thành rãnh, khía. Quanh các đám dầy sừng lại có những đám dầy sừng kế cận tạo thành như miệng giếng. Số lượng thay đổi từ một vài cái đến vài chục cái, đôi khi tập hợp lại.
Vị trí thường gặp là ở mu bàn tay và các ngón, ít gặp ở lòng bàn tay.
Hạt cơm thường gặp ở bàn tay (Ảnh minh họa)
Hạt cơm filiformes
Vị trí ưu thế của các hốc tự nhiên (bán niêm mạc) hoặc vùng cổ, vùng mọc râu (tự lây nhiễm bởi cạo râu) thường kết hợp với các tổn thương hình bán cầu, bề mặt bóng. Hạt cơm ở tay được gây ra bởi HPV2 và HPV1 (13%). Hiếm gặp hơn là những tổn thương sùi ở trong hoặc ra ngoài, kết hợp với HPV4 hoặc HPV7.
Hạt cơm phẳng
Do HPV types 3, 10 gây ra.
Tổn thương là những sẩn nhỏ hiếm khi nổi cao, màu vàng hoặc màu vàng nhạt, bề mặt bóng, mảnh, thường tập trung thành dải (do khi bệnh nhân gãi hạt cơm có thể mọc theo vết xước gọi là hiện tượng Kobner) hoặc tạo thành mảng, cảm giác thường hơi ngứa. Vị trí ưu thế ở mu bàn tay, ngón tay, cánh tay, đầu gối và mặt trước cẳng chân.
Thường gặp ở người suy giảm miễn dịch, thương tổn nổi cao hoặc kích thước lớn. Nó tồn tại dai dẳng nhiều tháng hoặc nhiều năm, có thể có dấu hiệu viêm ở xung quanh hoặc có vòng giảm sắc tố.
Đối tượng bị bệnh
- Nam giới, nữ giới, trẻ em ở mọi lứa tuổi.
- Tỷ lệ mắc ở trẻ em cao hơn người lớn vì trẻ hiếu động, thường xuyên làm trầy xước chân tay, hay đi chân không, cắn móng tay, nghịch đất cát, lê la dưới đất…
- Phụ nữ làm móng, cắt khóe móng chân, tay, cũng là nguyên nhân gây mụn cóc.
Bệnh có lây nhiễm?
Các tổn thương này có thể lây nhiễm giữa các vùng khác nhau trên một cơ thể hay sang các cá thể khác khi có sự tiếp xúc các dịch tiết của tổn thương. Điều này giải thích vì sao một người ban đầu chỉ bị hạt cơm ở chân, sau lại thấy một tổn thương ở trán, mũi, vành tai hay những người khác trong gia đình cũng bị tương tự.
Điều trị bằng phương pháp dân gian
Dùng lá tía tô
(Đây là phương pháp được áp dụng nhiều nhất và mang lại hiệu quả cao nhất)
– Lấy một chiếc khăn sạch dùng nước ấm lau chỗ có mụn, trà đi trà lại (tránh để trầy xước, chảy máu). Mục đích để khi đắp lá, dung dịch từ lá sẽ thẩm thấu vào hạt cơm, mụn cóc một cách nhanh nhất.
– Rửa sạch lá tía tô (cả cuống lá) sau đó giã nát hoặc vò nát rồi đắp vào chỗ có mụn cóc.
– Dùng vải quấn chặt hoặc dùng băng dính cố định chỗ đắp lá.
– Thời gian đắp lá tốt nhất là buổi tối để tránh nước hoặc các cử động làm xô lệch vết đắp.
– Đắp liên tục trong vài tuần sẽ thấy miệng mụn se lại, teo nhỏ và dần biến mất. Mụn cái chính mất đi, các mụn con xung quanh một thời gian cũng sẽ biến mất.
Lá tía tô chữa bệnh hạt cơm, mụn cóc (Ảnh minh họa)
Dùng tỏi
– Lấy một nhánh tỏi tươi, cắt ra thành nhiều lát sau đó trà đi, trà lại lên chỗ mụn cóc sao cho nước tỏi ngấm lên mụn cóc càng nhiều càng nhanh khỏi.
– Đắp trực tiếp nhánh tỏi lên chỗ có mụn nhưng không để lâu quá 10 phút vì tỏi có thể làm da bị dộp lên.
– Hàng ngày đắp hoặc trà tỏi từ 1 đến 2 lần.
– Tránh tiếp xúc với nước.
Dùng vỏ chuối
– Đắp vỏ chuối lên mụn cóc (mặt trong quả chuối).
– Hoạt chất trong vỏ quả chuối có thể làm mụn cóc tiêu đi từ từ.
– Đắp nhiều lần trong ngày.
– Lưu ý tránh nước.
Dùng đu đủ xanh
– Cắt những vết cắt cạn trên vỏ một trái đu đủ xanh, sẽ thấy nhựa trắng chảy ra.
– Pha một chút nước với chất nhựa từ vỏ đu đủ, sau đó bôi lên chỗ có mụn. Chất enzym có tác dụng tiêu hủy các tế bào chết.
– Bôi hỗn hợp nước trên một ngày 2 lần vào buổi sáng và tối.
– Lưu ý tránh nước.
Lô hội
– Dùng một miếng bông hay một miếng vải mềm nhỏ thấm lấy chất nhựa của cây lô hội bằng cách tách đôi lá lô hội.
– Sau đó thấm lên nốt mụn cơm trong vòng khoảng 1 phút hoặc có thể dùng dây buộc miếng vải hoặc bông có nhựa cây lô hội lên nốt mụn mỗi ngày vài giờ.
– Lưu ý tránh nước.
Cây lô hội chữa bệnh hạt cơm, mụn cóc (Ảnh minh họa)
Tinh chất trà xanh
– Bôi trực tiếp tinh chất dầu xanh lên chỗ bị mụn.
– Ngày bôi 2 đến 3 lần. Hiệu quả nhất là bôi vào buổi tối trước khi đi ngủ.
– Lưu ý tránh nước.
Kết quả từ thực tiễn
Anh Nguyễn Trường Sinh 32 tuổi ở Mai Động Hà Nội
Đầu năm 2012, bị mụn cóc ở bàn chân, thời gian đầu không biết nên anh dùng dao lam cắt. Không ngờ càng cắt mụn càng to gây khó khăn cho việc đi lại, đặc biệt là chơi thể thao. Sau khi áp dụng phương pháp dân gian là dùng lá tía tô rửa sạch rồi giã nát đắp vào chỗ có mụn ở lòng bàn chân trong vòng nửa tháng thì các đầu mụn nhỏ se lại rồi biến mất, mụn to cũng bong dần. Sau 1,5 tháng khi tháo bỏ các lớp lá và rửa chân bằng nước ấm, anh dùng tay lay mụn, không ngờ rút được cả một chân dễ dài bên trong. Đến nay tại lòng bàn chân vết sẹo đã lành hẳn.
Chị Nguyễn Minh Hương, Đồng Nhân Hà Nội
Là nhân viên phòng tổ chức Hành chính, liên tục phải sử dụng máy vi tính và đi tiếp khách nên bị mụn cơm ở bàn tay là một điều “bất lợi” trong cả công việc lẫn khi giao tiếp. Nghe bạn bè mách chị đã mua một số loại thuốc để bôi nhưng không có kết quả. Sau hơn một năm do ngứa, gãi nhiều nên hạt cơm mọc ra nhiều hơn. Nhiều lúc tự ti chị có ý định xin chuyển đổi công việc khác.
Tình cờ có người anh họ ở Yên Bái hướng dẫn cách chữa bằng lá tía tô. Bán tín bán nghi chị vẫn làm theo.. Tối tối sau khi rửa sạch tay, chị dùng lá tía tô đã rửa sạch vò nát đắp lên các hạt cơm. Kỳ lạ thay, sau hơn một tháng các hạt cơm nhỏ dần rồi lặn hẳn.
Anh Lê Quang Hải 27 tuổi ở Hưng Yên
Là người làm ăn kinh doanh nên khi bị hạt cơm ở trên mặt (phần để râu) khiến anh rất ngứa ngáy, khó chịu. Lúc đầu tưởng con gì đốt, ngứa nên anh tự ý mua thuốc rồi bôi. Không ngờ chỗ ngứa càng gãi càng lan rộng. Tá hỏa đi khám thì phát hiện bị bệnh mụn cơm. Sau khi điều trị bằng một số thuốc bôi mụn cơm cũng khỏi, tuy nhiên sau vài tháng anh bị lại.
Được bạn bè mách cách chữa bằng lá tía tô vừa hiệu nghiệm, lại đỡ tốn tiền khám, chi phí thuốc men tại viện nên anh làm theo ngay. Để điều trị bằng phương pháp này, anh phải hy sinh bộ ria mép đẹp đẽ của mình. Buổi tối trước khi đi ngủ, anh dùng lá tía tô đã giã nát đắp nên chỗ có mụn. Sau 2 tuần các đầu mụn se lại và nhỏ dần. Sau một tháng mụn cơm biến mất.
Bài học lần thứ hai cho anh kinh nghiệm về cách giữ gìn vệ sinh tránh virus lây lan và phương pháp chữa mụn cơm bằng lá tía tô thật an toàn, hiệu quả.
Ngoài ra nhiều người đã áp dụng chữa bệnh hạt cơm, mụn cóc bằng tỏi, vỏ chuối, tinh trà xanh, lô hội… cũng rất thành công.
Cách điều trị bằng phương pháp hiện đại
Điều trị tại chỗ
– Loại bỏ tổn thương bằng các biện pháp sau:
- Dùng thuốc phá huỷ tổ chức bệnh: Axit salicylique 10-20%, podophylline 15-20% bôi 2 lần mỗi tuần, rửa sạch sau 6 giờ; dung dịch glutiradehyde 20%, axit trichloracetique bão hoà, thận trọng khi dùng phương pháp này ở mặt. Có thể dùng axit retinoique dạng crem hoặc nhũ tương trong 3- 6 tuần. Dùng dung dịch bléomycine 0,1% tiêm trong tổn thương điều trị các hạt cơm ở da. Hoặc có thể dùng retinoide tiêm trong tổn thương.
- Dùng phương pháp vật lí: Làm lạnh phá huỷ tổ chức bệnh bằng Nitơ lỏng. Phương pháp điều trị tốt nhất hiện nay là phá huỷ thương tổn bằng lazer CO2, đốt điện siêu cao tần hoặc plasma.
Điều trị toàn thân
Liệu pháp miễn dịch tại chỗ hoặc toàn thân (lévamyzole). Dùng trong trường hợp kháng những điều trị trên, kết quả thay đổi, hoặc tiêm bắp interferon- anpha2.
Những phương pháp phòng bệnh
– Vệ sinh thân thể sạch sẽ.
– Không cạy, tẩy, bóc các tổn thương.
– Ăn uống đảm bảo dinh dưỡng, đầy đủ các chất khoáng và vitamin nâng cao đề kháng.
– Điều trị càng sớm càng tốt.
Lời kết
Áp dụng biện pháp dân gian điều trị mụn cóc, hạt cơm cần thực hiện một cách kiên trì, đều đặn sẽ cho kết quả tốt. Tuy nhiên, việc áp dụng những biện pháp trên chỉ phù hợp với những hạt cơm, mụn cóc ở vị trí dễ xử lý và khi phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu.
Những trường hợp hạt cơm, mụn cóc ở vị trí nhạy cảm, bệnh nhân không được tự ý điều trị bằng phương pháp này mà nên đến các bệnh viên chuyên khoa da liễu để điều trị một cách khoa học, tránh xảy ra những biến chứng đáng tiếc.