Gia vị Việt Nam được biết đến là vô cùng đa dạng và phong phú. Chúng ta chỉ cần nhìn sơ qua gian bếp nhỏ của mình là có thể kể ra hàng chục cái tên gia vị quen thuộc và không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày. Hằng ngày, chúng ta sử dụng đa dạng các loại gia vị để chế biến món ăn. Vậy bạn đã biết cách phân loại sử dụng chúng một cách hợp lí chưa? Chính vì thế, hãy cùng Trí Việt Phát tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây bạn nhé.
Gia vị là gì?
Gia vị được các nhà khoa học và sinh học,định nghĩa là những loại thực phẩm, rau thơm (thường có chứa tinh dầu) hoặc là các hợp chất hóa học sản xuất ra để cho vào món ăn. Nhằm để tạo ra sự kích thích tích cực cho cơ quan khứu giác và thị giác khi ăn.
Gia vị giúp cho thức ăn ngon hơn. Từ đó kích thích hệ thống tiêu hóa của người ăn dễ tiêu hóa thực phẩm hơn.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại gia vị khác nhau như: gia vị từ thực vật, gia vị từ động vật, gia vị khô, gia vị ướt, … Để hiểu rõ hơn về cách phân loại các loại gia vị này mời các bạn đọc tiếp nội dung dưới đây.
Phân loại gia vị Việt Nam
Để có thể phân loại gia vị Việt Nam. Người ta thường có 3 cách để phân loại gia vị như: Phân loại theo nguồn gốc, phân loại theo tính chất, phân loại theo cấu tạo. Hãy cùng Trí Việt Phát tìm hiểu rõ hơn về từng cách phân loại sau đây nhé.
Phân loại gia vị theo nguồn gốc
Đối với việc phân loại gia vị Việt Nam theo nguồn gốc thì người ta sẽ phân thành gia vị có nguồn gốc từ thực vật và gia vị có nguồn gốc từ động vật. Cụ thể là:
Gia vị có nguồn gốc thực vật
- Gia vị là các loại lá: Hẹ, rau răm, hành hoa, thì là, tía tô, húng chó, mùi tàu, ngò, lá chanh, cần tây, tỏi tây, là mơ, lá mắc mật, kinh giới, rau mùi, lá đinh lăng, lá quế, lá lốt,…
- Gia vị là các loại quả: Dứa xanh, quất, ớt, chanh…
- Gia vị là các loại hạt: Hạt tiêu, hạt dổi, hạt ngò, hạt mắc khén…
- Gia vị là các loại củ: Tỏi, hành tây, hành củ, riềng, sả, nghệ, bí đao, gừng,…
- Một số loại gia vị khác: Sa nhân, dương tiểu hồi, đại hồi, quế chi, đinh hương, nấm hương, sâm, kỳ tử, cam thảo, nước gỗ vang, nấm đông cô, nước cốt dừa, nước dừa, táo tàu, bột dành dành, sa nhân, rau sắng…
Gia vị có nguồn gốc từ động vật
- Gia vị làm từ thịt hải sản: Mắm tép, mắm tôm, mắm ba khía, mắm cáy…. Ngoài ra còn nước mắm được làm từ một số loại cá như: cá cơm, cá đối, cá thu,…
- Gia vị làm từ động vật như: Sá sùng, tôm nõn.
- Gia vị lên men như: Mẻ, dấm…
- Gia vị làm từ tinh dầu của động vật như: Long diên hương, bơ động vật, túi mật, sữa, dầu hào… cà cuống, phèo của một số loại động vật,…
- Gia vị khác như: Mật ong.
Phân loại gia vị theo tính chất
Để phân loại theo cách này ta thường chia gia vị thành 7 nhóm như sau:
- Gia vị ngọt: Mạch nha, mật ong, đường, …
- Gia vị mặn: Xì dầu, muối, mắm tôm, nước mắm, nước tương, …
- Gia vị chua: Sấu, khế, dấm, chanh, me,…
- Gia vị đắng: Vỏ chanh, nước hàng, vỏ quýt….
- Gia vị cay: Ớt, tiêu, gừng,…
- Gia vị thơm: Thì là, hành, tỏi, rau mùi, rau thơm, nghệ,…
- Gia vị hỗn hợp: Ngũ vị hương, gia vị tom yum, bột cà ri, tương ớt, tương cà, dầu hào, sa tế, …
Phân loại gia vị theo cấu tạo
Các loại gia vị việt Nam sẽ được cấu tạo ở 7 thể:
- Gia vị ở dạng tinh thể: Mì chính, đường, muối,…Người ta còn gọi đây là các loại gia vị khô.
- Gia vị ở dạng lỏng: Xì dầu, nước mắm, nước tương,…hay còn gọi là gia vị ướt.
- Gia vị ở dạng bột: Bột cà ri, bột húng lìu,…
- Gia vị ở dạng quả tươi: Ớt, hạt tiêu, sấu, khế…
- Gia vị ở dạng lá hoặc vỏ: Rau thơm, rau mùi, thì là, vỏ quế chi, vỏ cam, vỏ chanh,…
- Gia vị ở dạng củ: Riềng, nghệ, gừng, hành…
- Gia vị dạng hỗn hợp: Sa tế, tương ớt, tương cà, mẻ, dầu hào, dấm bỗng, dầu ăn,….
Cách sử dụng gia vị Việt Nam một cách hợp lí nhất
Món ăn của bạn sẽ trở nên hoàn hảo và ngon hơn khi bạn sử dụng các loại gia vị đúng cách và hợp lí. Từ đó việc bạn cũng sẽ cảm thấy ngon miệng hơn khi thưởng thức món ăn. Nhờ vào sự kích thích vị giác của gia vị. Tuy nhiên trên thực tế mỗi người chúng ta đều có cách chế biến và nêm nếm theo khẩu vị của riêng mình. Sẽ không có một công thức hay một chuẩn mực cụ thể nào cho sự kết hợp các gia vị trong ẩm thực. Nhưng bạn phải lưu ý đến một số nguyên tắc cơ bản sau:
- Khi nấu ăn bạn cần nhớ là trong mỗi món ăn khác nhau sẽ có liều lượng cụ thể của mỗi loại gia vị khác nhau. Không được nêm quá nhiều cũng không nên cho quá ít. Một lượng gia vị nấu ăn vừa phải sẽ giúp cho món ăn được định vị hiệu quả hơn, hệ tiêu hóa cũng hoạt động tốt hơn và màu sắc món ăn cũng trở nên đẹp, bắt mắt hơn.
- Ngoài ra bạn cũng nên nhớ mỗi gia vị cũng đều tuân theo theo nguyên lý tương sinh hoặc tương khắc. Để tăng thêm hoặc giảm bớt đặc tính của món ăn. Chẳng hạn như, người ta thường cho các gia vị cay nóng vào các món ăn có tính hàn. Việc này giúp cho người thưởng thức món ăn cảm thấy ngon miệng. Ngoài ra còn có thể tránh bị đau bụng sau khi ăn.
Xem thêm: Hướng dẫn 2 cách nêm gia vị chuẩn đầu bếp
Trên đây là một thông tin mà Trí Việt Phát đã đúc kết cũng như tìm hiểu được. Hi vọng với những kiến thức trên có thể giúp bạn phần nào hiểu rõ hơn về gia vị Việt Nam. Cũng như cách sử dụng gia vị trong nấu ăn một cách hợp lí nhất. Thường xuyên ghé thăm websiet của Trí Việt Phát để hiểu thêm về các loại thực phẩm bạn nhé!