Tắc tia sữa là một tình trạng khá phổ biến trong xã hội hiện nay, đa số các bà mẹ gặp phải tình trạng này ngay trong tuần lễ đầu tiên sau khi em bé chào đời. Điều trị tắc tia sữa nếu không tốt, có thể làm cho bệnh nặng hơn gây ra viêm tuyến vú, áp xe vú rất nguy hiểm cho sản phụ.
Theo Y học cổ truyền thì tắc tia sữa – viêm tuyến vú thuộc phạm vi chứng nhũ ung. Để điều trị triệt để, cần phải thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, lợi sữa.
Bài thuốc Đông y điều trị:
• Kinh giới ngưu bàng thang: kinh tuệ giới 12g, bồ công anh 12g, liên kiều 8g, phòng phong 8g, ngưu bàng tử 12g, tạo cảm thích 4g, kim ngân hoa 8g, sài hồ Bắc 12g, trần bì 8g, hương phụ 8g, hoàng cầm 8g, cam thảo 4g. Sắc thuốc uống 1 ngày 1 thang.
• Hoà nhũ thang gia giảm: bồ công anh 12g, hoàng cầm 12g, kim ngân hoa 16g, thanh bì 8g, qua lâu 12g, sài hồ Bắc 8g, liên kiều 16g. Sắc uống ngày 1 thang.
• Nếu sản phụ sốt cao có thể cho thêm vị thuốc Đông y: thạch cao 16g, chi tử 12g. Nếu bị viêm sưng to có thể thêm tạo giác thích 12g, xuyên sơn giáp 6g.
Bồ công anh- Vị thuốc Đông y chữa tắc tia sữa
Ngoài ra sản phụ có thể sử dụng thêm các thuốc đắp ngoài như:
– Hương phụ 40 g ( dạng bột ), xạ hương 12g. Hai vị thuốc trên trộn lẫn vào nhau, thêm bồ công anh 50g, sắc lấy nước bỏ bã, lấy nước đó hoà với thuốc, đun sôi đặc rồi đắp vào vú đau 1 lần/ngày trong 1 – 3 ngày.
– Sử dụng phương pháp đắp hành: dùng cả củ hành để nguyên rễ, giã nát đắp lên vú bị đau.
– Hoặc có thể dùng 100g lá bồ công anh giã nát, lọc lấy nước uống, bã đắp tại chỗ vú bị đau.
Giai đoạn sắp vỡ mủ hoặc đã vỡ mủ.
Bài thuốc Đông y:
Thần hiệu qua lâu tán gia vị: qua lâu 40g, xuyên sơn giáp 10g, sinh cam thảo 20g, đẳng sâm 12g, đương quy 20g, hoàng kỳ 12g, hương phụ 4g, một dược 8g. Sắc bỏ bã, cho thêm 1 chén nhỏ rượu lâu năm uống 3 lần/ngày (sau bữa ăn).
Tắc tia sữa cũng như viêm tuyến vú là căn bệnh cấp tính, cẩn phải được điều trị bằng Đông y và Tây y kịp thời, tích cực để tránh gây ra áp xe vú.
Các sản phụ cần vệ sinh vú hàng ngày, đặc biệt trước khi cho con bú.
Các sản phụ cần được nghỉ ngơi, có chế độ dinh dưỡng hợp lý. Đặc biệt cần phải giữ tinh thần luôn thoải mái, lạc quan./.
Hoàng Đông Y (t/h)