Tới thị trấn Nhà Bàng, Tịnh Biên, An Giang, không ít du khách ngạc nhiên khi thấy những vỉ bột trắng tinh khôi 2 bên đường. Hỏi ra mới biết đây là bột huyền An Giang, một loại đặc sản nổi tiếng có công dụng chữa bệnh, tăng cường sức khỏe của người dân địa phương.
Đặc sản bột huyền tại An Giang
Bột được mài từ củ huyền
Trong từ điển Bách khoa, huyền thuộc họ ráy, là loài cây lấy củ, được trồng nhiều ở vùng Nam Bộ, đặc biệt là An Giang. Củ huyền to, hình cầu có vỏ ngoài màu nâu, ruột trắng vàng.
Người dân thường mai củ thành bột có màu trắng mịn. Công đoạn này không khó, nhưng lại đòi hỏi cẩn thận, kỹ lưỡng, nếu không bột sẽ bị đắng:
-
Sau khi thu hoạch, người dân gọt vỏ củ và làm sạch. Dùng máy để xay nhuyễn.
-
Đổ nước vào bã củ huyền rồi dùng vải the để lược. Lặp lại các thao tác tương tự khoảng 3-4 lần để giảm vị đắng.
-
Đem phơi 3 nắng để nước cô thành bột, rồi nghiền nát.
Để có được mẻ bột chất lượng, khâu tẻ nước là rất quan trọng. Trong trường hợp mưa bất chợt, bạn nên cho bột bỏ vào nước lạnh rồi đem phơi lại, tránh để lâu dễ bị mùi hôi.
Công dụng của bột huyền An Giang
Bột huyền có hàm lượng tinh bột cao gấp đôi khoai sọ
Theo tính toán của các nhà khoa học, bột huyền có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn nhiều so với bột sắn, khoai sọ. 100 g bột huyền khô chứa đến:
-
75,16g tinh bột
-
12,5g Protein
-
0,98g Lipid
-
3,27g dẫn xuất không protein
-
3,67g cellulose
Trong tài liệu Đông y có ghi rằng: Bột huyền có tác dụng hóa đờm, tán dịch, sát trùng. Do đó, nó thường được dùng để trị các chứng ăn không tiêu, ho có đờm, bế kinh, phỏng nước, mụn nhọt, sốt rét, chống hăm cho trẻ… Kinh nghiệm dân gian còn dùng bột này đắp lên vết thương do rắn cắn để trị độc, cầm máu.
Dù chứa hàm lượng tinh bột cao nhưng chỉ số Glycemic trong bột huyền lại rất thấp. Thành phần dinh dưỡng cũng rất đa dạng, bao gồm nhiều loại vitamin, khoáng chất, phù hợp làm nguồn thực phẩm, tốt cho bệnh nhân tiểu đường, người ăn kiêng, duy trì cân nặng…
Do tình trạng thực phẩm giả, kém chất lượng ngày càng phức tạp, bột huyền ngày càng trở nên phổ biến. Nhiều người thường dùng chúng để chế biến các món ăn ngon, tốt cho sức khỏe như làm bánh canh, nấu chè,nui, mì, bánh ngọt…
Hướng dẫn cách sử dụng bột huyền
Pha bột huyền làm nước giải khát
Cách sử dụng bột huyền An Giang khá đơn giản. Bạn chỉ cần cho bột, đường vào trong nồi nước lạnh. Bật lửa nhỏ, vừa đun và khuấy đều tay hòa tan hỗn hợp. Khi bột và đường keo lại, chuyển sang màu trắng trong là có thể tắt bếp. Múc ra chén, thổi nguội và thưởng thức. Với cách này, bạn có thể kết hợp cùng các loại đậu, nguyên liệu khác để nấu thành chè.
Nếu bận rộn, bạn có thể áp dụng công thức khác đơn giản hơn: Pha cùng nước sôi để nguội, thêm ít đường phèn và khuấy đều tay. Vậy là đã có ngay thức uống giải khát, giải nhiệt trong những ngày hè oi bức.
Bột huyền An Giang có tính lạnh, giúp tăng cường sức khỏe, phòng bệnh tật, giúp vết thương nhanh lành miệng. Rất nhiều gia đình đã sử dụng loại nhiên liệu thiên nhiên này để chế biến món ăn, thức uống giải khát, vừa ngon miệng lại bổ dưỡng.