Trong chuyến công tác tới Quảng Yên mới đây, tôi đã được thưởng thức một số đặc sản địa phương, trong đó có món cá chình om đậm đà với chuối xanh. Húp chút canh cá vừa ngọt, lại chua chua vị mẻ, bao kỷ niệm về ngày xưa lam lũ, cuộc sống vất vả mà ăm ắp yêu thương lại ùa về, chỉ qua dẫn xuất là hương vị của một món ăn quê.
Nguyên liệu của món cá chình om chuối đậu đơn giản và dễ kiếm.
Đến với vùng đất Quảng Yên thanh bình, mang đậm những nét đặc trưng của đồng bằng Bắc Bộ, tôi không khỏi ngỡ ngàng, ngạc nhiên bởi sự phong phú và đặc trưng văn hóa vốn có và cũng vì sự phong phú, độc đáo của sản vật, sự sáng tạo của người dân địa phương trong nghệ thuật ẩm thực, không cầu kỳ mà lại rất hiệu quả. Không khó để kiếm tìm những món ăn ngon ở mảnh đất “Người Thăng Long đi mở cõi”: nào ngán, nào hàu, nào nem chạo, bánh gio, bánh giầy, tôm bò và nhất là cá chình om chuối đậu. Nghe thôi cũng đủ phát thèm.
Nói về loài cá chình cũng là một câu chuyện thú vị. Cá chình sống ở khe suối nhưng lại sinh sản tại biển. Hết mùa sinh sản, cá chình con theo mẹ ngược về vùng thượng nguồn các sông để sinh sống. Loài cá này sống được cả ở vùng nước ngọt, nước lợ và nước mặn thế nên cá chình ở vùng đất cửa biển Quảng Yên không khó tìm và lại càng không khó tìm loại cá này tại những nhà hàng ở phố ẩm thực “ Sông Chanh, Bến Ngự”.
Cá chình om chuối đậu được giữ trên lửa, thưởng thức giống như ăn lẩu.
Cá chình còn sống thịt tươi, ngon và béo. Để nấu món cá chình om chuối đậu, khâu chuẩn bị rất quan trọng. Để có nồi cá chình cho 6 người ăn, cần chọn cá chình từ 1 – 1,2 kg. Cá mổ bụng, dùng tro vuốt sạch lớp nhớt bên ngoài cho đến khi da cá bóng láng rồi cắt cá thành từng khúc. Nguyên liệu nấu món cá chình, trên dưới 20 thành phần, gia vị gồm: Chuối xanh, đậu phụ chiên, thịt ba chỉ lợn chiên sơ qua dầu; hành, tỏi, bột nghệ, mắm tôm, mẻ, bơ lạc, mắm, hạt nêm… Bí quyết để cá chình om chuối đậu thêm đậm vị đó là cần trần chuối với bột nghệ và mẻ trước khi nấu để miếng chuối ngấm gia vị và có màu vàng ruộm bắt mắt.
Sau khi đã sơ chế và chuẩn bị các nguyên liệu, công đoạn nấu còn lại khá đơn giản, chỉ cần lần lượt bỏ cá và các thành phần gia vị vào nồi đổ gần xâm xấp nước, om trong 20 – 25 phút, cá chín, chuối mềm là có thể thưởng thức được rồi.
Để giữ cho món cá chình om chuối đậu luôn nóng sốt và hấp dẫn, cá sau khi chín vẫn được để liu riu trên bếp. Với cách làm này, càng về sau nước cá lại càng thơm ngon, đậm đà.
Cá chình om chuối đậu phù hợp ăn với cơm hoặc bún, nếu ăn kèm các loại rau như tía tô, lá lốt, hoa chuối thì lại càng “chuẩn vị”. Một chén rượu thơm mùi lúa mới sẽ là sự cộng thêm hoàn hảo cho một bữa tiệc tiếp bạn chuẩn chân tình chốn quê.
Đào Linh