Đến thị trấn Cái Rồng (huyện Vân Đồn), không ít người đã bị hấp dẫn bởi vẻ đẹp của nơi này. Mặc dù chỉ là một huyện lị nhỏ nhưng Cái Rồng được thiên nhiên ưu ái, ban tặng cho nhiều cảnh đẹp độc đáo. Thị trấn có cầu cảng cùng tên là nơi tấp nập thuyền bè qua lại. Có phố biển dựa lưng vào vách núi với những dãy nhà san sát. Có động Đông Trong, Hòn Đũa, hòn Tỳ Nam… là những danh thắng tuyệt đẹp.
Truyền thuyết dân làng Cái Rồng (nay là thị trấn Cái Rồng) kể rằng: Biển Đông của người Lạc Việt xưa giàu có, vịnh sâu có ngọc trai, vụng lớn có nhiều tôm, cá…. Thấy vậy, bọn hải phỉ ngoài đại dương thèm muốn liền họp dân tới cướp. Dân làng bị mất hết sông dài, lạch lớn, vịnh sâu, thuyền bè bị chìm đắm nên kêu khóc thảm thương. Rồng thần thấy con rồng cháu lạc cõi Nam lầm than rên xiết liền hội quan binh thần tướng xuống giúp. Cả đoàn long quần, long giáng đều hạ trại trước Cửa Lục (sau có tên là Vịnh Hạ Long). Đích thân rồng mẹ hoá phép thành núi Cái Rồng sừng sững trước Cửa Suốt chỉ huy đám quần long cùng thiên tướng, thiên binh, mẹ con nhà Lân chốt giữ phía trong Cửa Lục… Dưới sự chỉ huy của mẹ rồng, cả bầy rồng hiệp sức với Lân, Qui, Phượng Hoàng… làm cả vùng sang động, biển gầm dữ dội. Giặc cướp hoảng sợ thần uy, sấm sét của nhà Rồng vội thu quân tháo chạy, trả lại sự bình yên cho biển Đông. Sau này, nơi rồng mẹ hoá thân chặn giặc được gọi là núi Cái Rồng.
Cầu cảng Cái Rồng tấp nập thuyền bè, xe ô tô đón khách.Cái Rồng là trung tâm của đảo Cái Bầu, nơi có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, quân sự. Trong các cuộc đấu tranh chống quân xâm lược Nguyên Mông, Cái Rồng với vị trí chiến lược đã trở thành nơi trú quân bảo toàn lực lượng của vua Trần, là nơi Trần Khánh Dư bố trí quân mai phục, đánh tan quân giặc, cướp lương thực, khí giới. Về kinh tế, Cái Rồng không phải chính cảng của thương cảng Vân Đồn nhưng cũng là một thương cảng sầm uất, buôn bán phát triển. Đồng thời, với địa hình đồi núi thấp, ruộng thấp, ruộng bậc thang xen kẽ nên người dân có thể vừa trồng màu, vừa cấy lúa, vừa đánh cá… Vì thế, cư dân Cái Rồng tương đối đông, kinh tế phát triển. Đặc biệt, đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước, UBND tỉnh đã quy hoạch thị trấn Cái Rồng, kè cầu cảng, mở đường chính ra cảng, phát triển phố phường… tạo tiền đề quan trọng cho Cái Rồng hôm nay.
Cái Rồng là trung tâm của đảo Cái Bầu, nơi có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, quân sự. Trong các cuộc đấu tranh chống quân xâm lược Nguyên Mông, Cái Rồng với vị trí chiến lược đã trở thành nơi trú quân bảo toàn lực lượng của vua Trần, là nơi Trần Khánh Dư bố trí quân mai phục, đánh tan quân giặc, cướp lương thực, khí giới. Về kinh tế, Cái Rồng không phải chính cảng của thương cảng Vân Đồn nhưng cũng là một thương cảng sầm uất, buôn bán phát triển. Đồng thời, với địa hình đồi núi thấp, ruộng thấp, ruộng bậc thang xen kẽ nên người dân có thể vừa trồng màu, vừa cấy lúa, vừa đánh cá… Vì thế, cư dân Cái Rồng tương đối đông, kinh tế phát triển. Đặc biệt, đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước, UBND tỉnh đã quy hoạch thị trấn Cái Rồng, kè cầu cảng, mở đường chính ra cảng, phát triển phố phường… tạo tiền đề quan trọng cho Cái Rồng hôm nay.
Vùng đất nơi rồng mẹ hoá thân chặn giặc xưa kia nay đã trở thành một đô thị phát triển với diện tích gần 300ha và khoảng 8.000 nhân khẩu. Kinh tế của Cái Rồng phát triển đồng đều cả về thuỷ sản, du lịch, dịch vụ, nông nghiệp… Đặc biệt, trong bản đồ du lịch của cả nước, Cái Rồng được biết đến là một địa điểm đẹp, hấp dẫn. Giới thiệu về Cái Rồng, người ta đã đã viết: “Đến Cái Rồng vào buổi sáng sớm mới thấy hết vẻ đẹp nơi đây. Trong màn sương mù lảng bảng, thấp thoáng những hòn đảo nhấp nhô. Xa xa, từng đoàn thuyền đánh cá tấp nập ra vào bến. Gần gần, bồng bềnh hàng trăm nhà bè, hàng chục tàu gỗ và rất nhiều mủng, mảng, thuyền nan của cư dân nơi đây neo đậu. Tới cảng Cái Rồng, bạn có thể gọi bất kỳ chiếc thuyền nan nào để chu du trên mặt nước. Nước nông trong vắt thấy rõ mồn một những con hà, ốc nằm trên cát và rong rêu bám trên đá…”. Không chỉ có phong cảnh đẹp, Cái Rồng còn hấp dẫn du khách bởi lòng hiếu khách, sự chân chất, nhiệt tình của người dân, bởi những món hải sản ngon, rẻ, mang đặc trưng của biển.
Trong tương lai không xa, Cái Rồng sẽ còn phát triển hơn nữa với những chính sách ưu đãi mà nhà nước dành cho Khu kinh tế Vân Đồn.