Tiếng Việt được cho là một loại ngôn từ khó bởi ngữ pháp phức tạp và cách dùng từ có nhiều sự ứng dụng trong nhiều thực trạng khác nhau .
Tiếng Việt được cấu trúc từ bảng vần âm Latin, có sự biến tấu để tương thích với người Việt và là ngôn từ chính của người Nước Ta. Tiếng Việt nằm trong chương trình giảng dạy từ cấp tiểu học để học viên Nước Ta biết viết, biết cách sử dụng tiếng Việt .
Ngữ pháp tiếng Việt rất đa dạng từ các loại câu, dấu đến cách sử dụng. Trong đó phải kể đến câu ghép. Vậy câu ghép là gì, sử dụng câu ghép như thế nào sẽ được TBT Việt Nam hướng dẫn trong bài viết này.
Câu ghép là gì?
Câu ghép là câu do được ghép lại từ nhiều vế ( từ hai vế trở lên ), mỗi một vế câu sẽ có đủ cấu trúc của câu tức là có một cụm chủ ngữ – vị ngữ, câu ghép biểu lộ mối quan hệ ngặt nghèo giữa những ý với nhau cũng như biểu lộ mối quan hệ với những câu khác trong một đoạn hay một bài văn .
Câu ghép do những câu ghép lại với nhau nên cần phải có sự link một cách hài hòa và hợp lý. Theo chương trình giảng dạy tiếng Việt, những vế của câu ghép được nối với nhau bởi 03 cách :
- Sử dụng từ ngữ có tính năng nối .
- Nối trực tiếp ( sử dụng sử dụng những dấu : hai chấm, chấm phẩy và dấu phẩy ) .
- Nối bằng quan hệ từ .
+ Quan hệ từ : và, nhưng, hoặc, hay, thì …
+ Cặp quan hệ từ : vì – nên, nếu – thì, tuy – nhưng …
Phân loại câu ghép
Câu ghép thường có những mối quan hệ giữa những vế câu : quan hệ nguyên do – hiệu quả, quan hệ điều kiện kèm theo – tương phản, quan hệ tăng tiến và quan hệ tương phản .
Câu phép có những loại như sau :
- Câu ghép đẳng lập.
- Câu ghép chính phụ.
- Câu ghép hô ứng.
- Câu ghép chuỗi.
- Câu ghép hỗn hợp.
Câu ghép chính phụ là gì?
Câu ghép chính phụ là câu được ghép bằng các từ nối, các cặp quan hệ từ và vế phụ sẽ bổ sung ý nghĩa cho vế chính. Vì thế câu ghép chính phụ còn được gọi là câu ghép bổ sung.
Ví dụ câu ghép chính phụ: Vì tôi cố gắng nỗ lực học tập nên cuối kỳ tôi đạt học viên giỏi .
Những ví dụ về câu ghép đơn giản, dễ hiểu
Quý vị hoàn toàn có thể tưởng tượng rõ hơn về câu ghép trải qua ví dụ sau đây :
Ba đi làm và đưa em đi học.
- Vế thứ nhất : câu “ Ba đi làm ” thì “ ba ” là chủ ngữ, “ đi làm ” là vị ngữ.
- Vế thứ hai : câu “ em đi học ” thì “ em ” là chủ ngữ, “ đi học ” là vị ngữ.
Câu ghép trên được nối lại với nhau bằng quan hệ từ “ và ”.
- Ví dụ câu ghép được nối trực tiếp : Mọi thứ xung quanh tôi có nhiều sự độc lạ : thời điểm ngày hôm nay tôi trở thành sinh viên .
- Ví dụ câu ghép biểu lộ mối quan hệ nguyên do – hiệu quả : Do dịch bệnh có nhiều diễn biến phức tạp nên nhà nước cần có nhiều giải pháp đối phó .
- Ví dụ câu ghép biểu lộ mối quan hệ điều kiện kèm theo – tác dụng : Nếu mọi người trang nghiêm triển khai những pháp luật của pháp lý thì xã hội sẽ tăng trưởng hơn .
- Ví dụ câu ghép bộc lộ mối quan hệ tương phản : Tuy pháp lý có nhiều giải pháp mạnh nhưng vẫn có nhiều cá thể vi phạm lao lý của luật giao thông vận tải .
- Ví dụ câu ghép bộc lộ mối quan hệ tăng tiến : Không những công ty ký được nhiều hợp đồng mới mà còn được người mua tin yêu tuyệt đối .
- Ví dụ câu ghép sử dụng cặp từ hô ứng: Trời càng về trưa nắng càng rực rỡ.
Tổng hợp 3 cách nối câu ghép đơn giản
Thông thường trong câu ghép được nối với nhau bởi các cách:
Cách 1: Nối bằng từ ngữ nối
Ví dụ: Mình đọc hay tôi đọc.
Chúng tôi mua chứ chúng tôi không xin.
Cách 2: Nối trực tiếp chứ không dùng từ ngữ nối
Trong trường hợp này thì giữa các vế câu phải dùng dấu như dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc là dấu hai chấm. Ví dụ: Cảnh tượng xung quanh tôi giống như đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Ví dụ: Mưa rơi rào rào trên sân gạch, mưa đổ đồm độp trên phên nứa.
Thời tiết càng khô hanh, da dẻ càng dễ bị khô nẻ.
Cách 3: Nối các vế trong câu bằng quan hệ từ
Giữa các vế trong câu ghép có nhiều kiểu quan hệ khác nhau. Nếu muốn biểu thị những quan hệ đó, chúng ta có thể sử dụng các quan hệ từ để nối vế câu với nhau. Một số các quan hệ từ được sử dụng như:
Quan hệ từ: nhưng, và, rồi, thì, hay, hoặc, …
Các cặp quan hệ từ: vì … nên (cho nên) … ; do … nên (cho nên) …; tại … nên … (cho nên)… ; bởi … nên (cho nên) …; chẳng những … mà còn …; nhờ … mà …; nếu … thì …; hễ .. thì …; tuy … nhưng …; mặc dù … nhưng … ; không chỉ … mà còn …; để … thì …
Ví dụ: Tôi đến chơi nhưng anh ấy lại không ở nhà
Càng yêu người bao nhiêu, càng yêu người bấy nhiêu.
Hễ học sinh đi học muộn thì cô giáo sẽ bắt chép phạt.
Hướng dẫn soạn bài câu ghép
Soạn bài là phương pháp chuẩn bị sẵn sàng trước nội dung bài học kinh nghiệm. Đối với giáo viên, việc soạn bài sẽ là sẵn sàng chuẩn bị những kiến thức và kỹ năng để truyền lại cho học trò, những phương pháp giảng dạy, những phần bài tập để rèn luyện vận dụng kỹ năng và kiến thức cho học viên và đề ra mục tiêu cần đạt được trong tiết dạy.
Ví dụ giáo án của giáo viên về câu ghép sẽ gồm có những nội dung :
- Định nghĩa câu ghép
- Cấu trúc của câu ghép
- Các loại câu ghép
- Phân loại những mối quan hệ trong câu ghép
- Đưa ra ví dụ câu ghép, nghiên cứu và phân tích đơn cử ví dụ
- Yêu cầu học viên đặt một câu ghép bất kể và nghiên cứu và phân tích những vế
- Đưa ra những bài tập về việc đặt những câu ghép theo nhu yếu về ngữ cảnh, câu ghép với từ nối, những cặp từ nối … ; đưa ra những từ nối nhu yếu học viên xác lập những vế câu, xác lập loại câu ghép …
Yêu cầu: Học sinh hiểu câu ghép là gì, xác định được câu ghép và đặt được câu ghép theo yêu cầu của giáo viên.
Còn so với học viên, soạn bài là nhu yếu của giáo viên với học viên về việc chuẩn bị sẵn sàng trước bài học kinh nghiệm ở nhà nhằm mục đích giúp cho việc tiếp thu bài giảng trên lớp một cách thuận tiện, vừa đủ và nhanh gọn hơn .
Soạn bài của học viên là việc học viên sẽ đọc trước, triển khai làm theo những nhu yếu trong sách giáo khoa theo cách hiểu của mình trước khi đến lớp .
Ví dụ : Nội dung trong sách giáo khoa ngữ văn hoặc sách bài tập sẽ có những bài tập dạng : đưa ra một đoạn văn và nhu yếu học viên thực thi theo những nhu yếu :
- Tìm câu ghép trong đoạn văn
- Phân tích câu ghép trong đoạn văn
- Xác định câu ghép thuộc loại gì ?
- Mối quan hệ giữa những vế câu .
Ngoài ra, bài tập về câu ghép còn có những dạng như : điền từ nối, cặp quan hệ từ tương thích với câu cho sẵn, viết đoạn văn có sử dụng câu ghép với khoảng chừng 7 – 9 câu .
Câu ghép lớp 8 như thế nào?
Trong chương trình huấn luyện và đào tạo đại trà phổ thông cho học viên, những kỹ năng và kiến thức về câu ghép được giảng dạy từ cấp tiểu học đến cấp trung học cơ sở .
Nếu như ở tiểu học, học sinh bắt đầu làm quen, biết câu ghép là gì mà học cách đặt những câu ghép theo yêu cầu của giáo viên thì ở cấp lớn hơn, học sinh sẽ tìm hiểu câu ghép ở mức độ cao hơn, thể hiện ở việc:
- Học sinh sẽ được khám phá về những đặc thù của câu ghép .
- Học cách nhận ra câu ghép trong những bài văn, đoạn văn trong chương trình học .
- Phân tích từng vế của câu ghép, xác lập câu ghép được link với nhau qua hình thức nào .
- Học cách sử dụng câu ghép trong ngữ cảnh hài hòa và hợp lý.