Bàn chân và mắt cá chân là những cấu trúc cơ học chắc chắn và phức tạp được nối với nhau nhờ một mạng lưới gồm nhiều dây chằng, cơ và gân, cùng nhau nâng đỡ và cho phép cơ thể di chuyển vững chắc. Có 3 xương hình thành nên khớp mắt cá chân, chi phối chuyển động lên xuống của khớp. Bàn chân có 28 xương và hơn 30 khớp, cho phép thực hiện nhiều chuyển động đa dạng. Các dây chằng nối các xương với nhau và giữ các khớp ở đúng vị trí, trong khi các cơ và gân cùng nhau thực hiện chức năng nâng đỡ và hỗ trợ di chuyển.
Chấn thương bàn chân và mắt cá chân là những loại chấn thương cơ xương thường gặp nhất, đôi khi cần được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật. Các bệnh lý thường gặp ảnh hưởng đến bàn chân và mắt cá chân cũng như các phương pháp điều trị hiện có sẽ được giải thích trong phần bên dưới.
Các chấn thương bàn chân & mắt cá chân thường gặp
Chấn thương bàn chân và mắt cá chân thường xảy ra do va chạm khi chơi thể thao, hoạt động giải trí và ngã do tai nạn. Hầu hết các tổn thương nhỏ như vết cắt và vết bầm tím đều tự lành, nhưng một số tổn thương nhất định có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến chức năng bàn chân và mắt cá chân về lâu về dài. Các chấn thương thường gặp bao gồm:
Gãy xương
Gãy xương có thể xảy ra ở mắt cá chân hoặc xương bàn chân. Gãy xương bàn chân hoặc mắt cá chân gây khó khăn trong việc chịu sức nặng hoặc đi lại. Yêu cầu tiến hành phẫu thuật nếu xương trật khỏi vị trí ban đầu.
Các triệu chứng của gãy xương bàn chân hoặc mắt cá chân bao gồm đau, nhạy cảm đau, sưng, biến dạng ở vùng bị gãy và không thể đi lại trên bàn chân bị chấn thương. Trong trường hợp các xương bị vỡ nhưng không bị trật khỏi vị trí và kết quả chụp X-quang áp lực xác nhận rằng vùng bị chấn thương vẫn ổn định, phương pháp điều trị thường là bó bột để hạn chế cử động cho đến khi các mảnh xương lành lại, quá trình này có thể kéo dài đến vài tháng. Có thể cần tiến hành phẫu thuật nếu bàn chân hoặc mắt cá chân không ổn định hoặc nếu xương bị gãy trật khỏi vị trí ban đầu. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để nắm được các phương pháp điều trị hiện có.
Viêm khớp
Viêm khớp là tình trạng sưng xảy ra ở một hoặc nhiều khớp. Viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp là các bệnh lý phổ biến ở bàn chân và mắt cá chân. Viêm xương khớp là tình trạng lớp đệm bảo vệ giữa các khớp (sụn) bị mòn do lão hóa hoặc hao mòn. Các yếu tố di truyền, tình trạng mất vững khớp và chấn thương cũng có thể góp phần gây viêm xương khớp.
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn trong đó hệ miễn dịch tấn công các mô khỏe mạnh. Các tế bào miễn dịch tấn công màng hoạt dịch bao quanh khớp, dẫn đến sưng. Theo thời gian, màng hoạt dịch bị sưng xâm lấn và làm tổn thương các xương, sụn, dây chằng và gân xung quanh, có thể gây biến dạng khớp nghiêm trọng và mất khả năng đi lại. Các dấu hiệu thường gặp của viêm khớp dạng thấp là màng hoạt dịch bị sưng, viêm và biến dạng khớp.
Nhìn chung, các triệu chứng viêm khớp ở vùng bàn chân và mắt cá chân bao gồm đau, cứng khớp, hạn chế cử động, sưng và khó đi lại.