Chao là một nguyên liệu với hương vị đặc biệt. Chao được sử dụng nhiều trong các món kho, om; có thể ăn trực tiếp kèm cháo (cái này khá là phổ biến), mỳ, bánh bao; làm gia vị tẩm ướp, cũng như trong các món xào nấu. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao, mùi đặc trưng mà chao còn có thể chế biến cùng các món chay lẫn các món mặn mà các tín đồ ẩm thực không thể không thử qua. Nhưng bạn đã bao giờ thắc mắc chao là gì? Các loại chao hiện nay và Chao làm gì ngon cho bữa cơm hàng ngày.
Chao là gì?
Chao, hay còn gọi là (đậu phụ nhự), tiếng Anh: fermented bean curd, fermented tofu; tiếng Trung: 豆腐乳, 腐乳 – là đậu hũ lên men dưới dạng khá là cầu kỳ, là gia vị và món ăn quen thuộc trong ẩm thực Đông Á và Đông Nam Á.
Sau quá trình ủ lên men tự nhiên và nuôi mốc thì chao sẽ được tẩm ướp cùng với các gia vị như hồi, quế, ớt bột, gừng, rượu và gạo Hồng Cúc (chao đỏ), sau đó bảo quản trong vòng 1 tuần, có khi lên tới 1 năm, cho tới khi viên chao (viên đậu hũ) trở nên săn cứng lại và ngấm gia vị ướp.
Chao tùy loại mà có các màu từ trắng đến vàng và cả màu đỏ nữa. Nhưng hương vị đặc biệt chung của nguyên liệu này là một mùi thơm đặc trưng, béo béo hơi mặn và một xíu chua do để lên men. Vậy nên không hề lạ khi chao được mệnh danh là “phô mai của châu Á”.
Xem thêm ->>> Wasabi là gì? Ăn Wasabi có tác dụng gì?
Giá trị dinh dưỡng của Chao
Theo các nghiên cứu, chao chứa axit hữu cơ, men tiêu hóa giúp kích thích vị giác, axit amin tự do, chất béo không bão hòa có lợi, carbohydrate cung cấp năng lượng, vitamin B2, vitamin B12 cùng protein và canxi,… Đặc biệt lượng protein bên trong chao chiếm khoảng 12%-22% trọng lượng tùy loại, cao hơn cả lượng protein có chứa trong tương hay xì dầu.
Phân loại chao hiện nay
Hiện nay, đa số người dùng phân chia chao làm 3 loại: Chao trắng, Chao đỏ và Chao môn (đặc sản Sóc Trăng)
Chao trắng
Chao trắng là chao với hương vị nguyên bản khi được lên men trực tiếp và gần như không thêm các hương liệu, phụ liệu hay nguyên liệu nào để nêm nếm thêm trong quá trình ủ. Vậy nên các dùng của chao trắng vô cùng đa dạng như làm sốt ăn kèm món luộc hoặc nướng, sử dụng như một loại gia liệu nhằm nêm nếm các loại thịt chiên xào. Việc sử dụng chao để ướp thịt có thể giúp thịt mềm và béo hơn khi chế biến.
Chao đỏ
So với chao trắng thì chao đỏ sẽ có vị đậm đà hơn do thêm các nguyên liệu khác và đặc biệt là ớt để tạo được màu đỏ đặc trưng cùng mùi hương thơm nồng. Vì thế, chao đỏ thường được dùng để thêm màu sắc cho các món như lẩu, vịt nấu chao hay dùng để nêm nếm cho các món yêu cầu có một hương vị vừa béo, vừa đậm đà và cay nhẹ, tê tê ngay đầu lưỡi.
Chao môn
Chao môn là đặc sản của Sóc Trăng. Người dân nơi đây đã vô cùng khéo léo khi thay thế đậu hủ bằng khoai môn (hoặc khoai cao). Trong 3 loại chao thì chao môn mang lại hương vị béo nhất và ngậy nhất. Chao môn để càng lâu thì sẽ càng ngon, ăn một lần là nhớ mãi, không nguyên liệu nào có thể thay thế được.
Phân biệt chao trắng và chao đỏ
Cả 2 loại chao đều là đậu hũ lên men. Nhưng tùy theo sở thích mỗi người sẽ chọn một loại chao khác nhau.
Nếu như bạn thích một hương vị mộc mạc, đơn giản hay không biết ăn cay, ăn cay ít thì chao trắng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn. Riêng chao đỏ sẽ dành cho bạn nếu như bạn cần một hương vị đậm đà hơn, thơm hơn và màu sắc sặc sỡ hơn cho món ăn thêm phần hấp dẫn.
Chao làm gì ngon?
Rau muống xào chao
Nếu như bạn đã quá ngán với những món luộc, món chay bình thường thì hãy xem cách làm món rau muống xào chao nhé!
Nguyên liệu rất đơn giản khi bạn chỉ cần rau muống, hành boa rô (tùy thích), chao và những gia vị thông thường. Rau muống chần xơ rồi vớt ra. Bắt dầu lên chảo đợi nóng, phi thơm hành boa rô và cho rau muống vào đảo đều. Cho chao với liều lượng tùy theo ý thích của bạn. Nêm vào một ít bột ngọt, đường, muối và hạt nêm chay xong đảo đều trong 5 phút rồi tắt bếp, bày ra đĩa.
Thịt heo rừng nướng
Ai bảo chao chỉ ăn được cùng những món chay. Tại sao ta không cùng điểm qua cách làm thịt heo rừng nướng để xem chao chế biến được cùng với cả món mặn như thế nào!
Trộn đều hỗn hợp chao, sả bằm, tỏi bằm, ớt bằm (tùy thích), mè, dầu ăn và đường. Ướp thịt heo cùng hỗn hợp chao tối thiểu 10 phút rồi. Giờ thì bạn chỉ cần nướng thịt heo lên và thưởng thức thôi! Riêng món này thì bạn nên dùng chao đỏ để có hương vị đậm đà nhất nhé!
Nước sốt chao
Cho chao, nước chao, đường và một ít chanh (hoặc tắc) khuấy cho đền khi đường tan là được. Hỗn hợp sốt chao bạn có sẽ có một tí chua, beo béo và mặn nhẹ. Phù hợp cho tất cả các món từ luộc đến nướng cần sốt chấm. Đơn giản, nhanh chóng, nước sốt chao sẽ nâng hương vị món ăn của bạn lên một tầm cao mới.
Cách làm nước sốt chao như sau:
- Đầu tiên bạn cho vào chén 1/2 lượng nước chao cùng đường, bột ngọt vào và quấy đến khi hỗn hợp sệt sánh mịn.
- Bạn có thể cho sa tế vào để tăng độ cay cho chén sốt của mình nhé. Hoặc thêm sữa đặc để tăng độ béo của món sốt chao của mình
Món sốt chao này có thể dùng để chấm cùng gà, vịt nướng hoặc các loại rau củ luộc cũng đều ngon miệng.
Cách nhận biết chao bị hỏng
Để đảm bảo được sức khỏe của bạn khi dùng chao, hãy cùng điểm qua một vài đặc điểm giúp nhận biết chao hư bạn nhé!
- Chao bị đắng.
- Chau xuất hiện mốc kèm một lớp màng nhầy vào vàng hoặc màu nâu.
- Màu hắc khó chịu.
- Chao bị mốc đen do ủ trong môi trường ẩm.
- Chau chuyển thành màu nâu.
Chao bị mốc, chua, đen có ăn được không?
Khi chao đã không còn trong trạng thái lên men bình thường, biểu hiện thấy rõ nhất là mốc thì không nên ăn. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, nấm mốc trong thực phẩm nói chung và chao nói riêng có thể gây dị ứng và các vấn đề về hô hấp, thậm chí có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm.
Bên cạnh đó, ăn chao bị mốc, chua, đen có thể ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của bạn, dẫn đến các phản ứng như tiêu chảy, đau dạ dày,…
Vậy nên, hãy luôn kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng và bảo quản chao đúng cách để có thể ăn ngon, an toàn và giữ nguyên được hàm lượng dinh dưỡng vốn có trong chao.
Cách bảo quản chao sử dụng lâu
Nếu như chao chưa mở nắp thì bạn có thể để bên ngoài nhiệt độ phòng hoặc trong ngăn mát tủ lạnh trong 2 năm kể từ ngày sản xuất.
Khi đã mở nắp, chao hoặc các món ăn được chế biến cùng chao không được bỏ vào tủ lạnh. Vì nhiệt độ thấp trong tủ lạnh khiến chao và món ăn đông lại và gây ra mùi hôi khó chịu. Thậm chí có thể khiến bạn khó tiêu, ợ nóng hoặc tiêu chảy, đau dạ dàng khi dùng.
Chao đã mở nắp bảo quản nhiệt độ phòng, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và đặc biệt không để trong môi trường ẩm, khiến chao mau hư. Nên sử dụng chao đã mở nắp trong thời gian 1 tháng trở lại.
Lời kết
Trên là một vài thông tin về Chao là gì? Chao đỏ là gì? và Chao làm gì ngon? Mong là những thông tin mà tụi mình chia sẻ sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về dinh dưỡng cũng như là đa dạng hóa thực đơn mỗi ngày. Đừng quên thường xuyên ghé thăm NGONAZ để cập nhật được những kiến thức mới về sức khỏe, dinh dưỡng và hàng loạt những công thức chế biến món ăn đa dạng, ngon miệng nhưng không kém phần bổ dưỡng, bạn nhé!