Thường bị nhầm với muỗi, loài côn trùng vô hình, nhỏ xíu – dĩn tạo ra những vết đốt đau, sưng to. Hơn thế, nguy cơ bị nhiễm bệnh truyền nhiễm là khá cao Vậy con dĩn là con gì? Làm cách nào tiêu diệt dĩn tận gốc? Hãy cùng Diệt Côn Trùng tìm hiểu về con dĩn cùng cách phòng chống cũng như tiêu diệt chúng như thế nào nhé.
Con dĩn là con gì?
Dĩn ( hay còn gọi là dãn, bọt mát ) là loài côn trùng có cánh, nhỏ li ti và hay bay thành từng đám ngoài trời. Con dĩn thường sống tại những vùng cây cối rậm rạp ẩm thấp.
Loài côn trùng này có rất nhiều loại và trong đó có loại dĩn hút máu người và vật nuôi. Loài này giống như muỗi là chỉ có dĩn cái mới hút máu.
Do kích thước của dĩn rất nhỏ nên chi khi chúng hút no máu mới dễ dàng thấy chúng. Vết đốt do dĩn gây ra gây sưng đỏ, ngứa ngáy khó chịu và có thể gây nhiễm trùng.
- Tên khoa học: Culicoides
- Bộ: Ruồi
- Lớp cao hơn: Culicoidini
- Phân họ (subfamilia): Ceratopogoninae
- Họ (familia): Ceratopogonidae
- Cấp độ: Chi
1. Đặc điểm cơ thể con dĩn
Chúng có 3 chi là Culicoides, Lashiohelea và Leptoconops, trong đó chi Culicoides hoạt động phổ biến ở Việt Nam.
Lớp Ceratopogonidae hay họ dĩn (ruồi) là lớp côn trùng 2 cánh, hút (cắn) bằng vòi giữa, rất nhỏ hoặc không nhìn thấy. Tên Tiếng Anh của con dĩn là no-see-ums, có nghĩa là rất khó để thấy, nhận biết chúng vì kích thước quá nhỏ.
Con dĩn còn có các tên gọi khác như con dãn, con bọ mát hay bọ mắt, muỗi mắt… Chúng rất khó phát hiện vì kích thước nhỏ, chỉ vài mili mét. Khi người hoặc động vật bị đốt sưng tấy mới cảm nhận được.
Đây là loài vật thường xuất hiện nhiều vào mùa hè hoặc những lúc thời tiết ẩm ướt sau giông bão. Ngoài ra, ánh sáng cũng có sức hấp dẫn đối với loài côn trùng này, khiến chúng thường bám nhiều tại các hệ thống chiếu sáng trong nhà ở.
2. Cấu tạo cơ thể của con dĩn
Loài dĩn là loài côn trùng nhỏ bé giống với muỗi. Có cấu tạo cơ thể bao gồm 3 phần là đầu, thân và bụng. Kích thước cơ thể của chúng rất nhỏ chỉ từ 1mm-2mm. Vì vậy khi hút no máu mới dễ nhìn thấy chúng.
- Phần đầu: Đầu của dĩn rất nhỏ và được phủ một lớp lông nhỏ. Phía trước chúng còn có vòi giống muỗi để hút máu.
- Phần thân: Đây là phần nối giữa phần đầu và phân bụng của con dĩn. Đây là phân chứ các cơ quan nội tạng của dĩn. Bên ngoài là đôi cánh và 6 cái chân.
- Phần bụng: Đây là phần chứa cơ quan tiêu hóa và kho chứa máu của dĩn. Khi hút máu sẽ chảy và được chứa trong phần bụng này. Sau đó được tiêu hóa từ từ bởi cơ quan tiêu hóa. Phần bụng dĩn có màu đen thẫm hoặc đỏ của máu mà dĩn hút.
3. Vòng đời của con dĩn
Dĩn là loài côn trùng biến thái hoàn toàn với 4 gia đoạn phát triển bao gồm: Trứng – Ấu trùng – Nhộng – Dĩn trưởng thành.
Chúng thường đẻ trứng tại những nơi đất mùn có nhiều cây cối và lá mục nát. Sau một thời gian trứng dĩn nở thành ấu trùng và bắt đầu tiến hành lột xác. Sau một thời gian nhất định chúng trở thành nhộng ( thanh trùng ) rồi lột xác lần cuối trở thành dĩn trưởng thành.
Quá trình hoạt động và sinh trưởng của dĩn tùy thuộc vào tự nhiên. Chúng bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm,…
Hãy lưu ý những điểm này về vòng đời con dĩn để bạn có được cách diệt con dĩn hiệu quả nhất. Tránh chúng phát triển và sinh trưởng quá nhiều gây ảnh hưởng đến môi trường sống và sức khỏe.
Cách đuổi con dĩn trong nhà nhanh chóng hiệu quả 100%
Không giống như muỗi, các loại màn hay cửa lưới thông thường khó lòng ngăn cản dĩn bay vào nhà, giường ngủ đốt người và vật nuôi. Vì vậy, cần có phương cách phù hợp để đuổi hoặc diệt dĩn có hiệu quả.
Theo đó, một số biện pháp được cho là có khả năng tiêu diệt con dĩn tốt và an toàn với sức khỏe người dùng bao gồm:
1. Đuổi con dĩn bằng hoa oải hương
Đuổi con dĩn bằng mùi thơm của hoa oải hương rất lý tưởng. Tốt nhất nên pha loãng tinh dầu oải hương với dầu đậu nành trước khi sử dụng.
2. Đuổi con dĩn bằng tỏi
Sau khi ăn tỏi, cơ thể người sẽ tiết ra một loại mùi, muỗi dĩn ngửi thấy sẽ phải tránh xa. Trước khi ăn tỏi, tốt nhất nên cắt tỏi thành miếng mỏng. Đặt khoảng 15 phút thì hiệu quả đuổi muỗi sẽ càng hiệu quả hơn. Ngoài ra còn có thể cắt tỏi thành miếng rồi đặt ở cửa sổ hoặc bôi lên rèm cửa. Có tác dụng xua đuổi, ngăn không cho muỗi vào phòng.
Hoặc cũng có thể đặt củ tỏi tron chậu hoa, trước cửa, đảm bảo sẽ không có muỗi, dĩn dám bay vào trong nhà.
3. Đuổi con dĩn bằng hạt tiêu
Hạt tiêu cũng có tác dụng đuổi côn trùng, dĩn, muỗi khá rõ rệt. Bình thường bạn có thể rắc hạt tiêu ở cửa sổ, cửa ra vào hoặc bên cạnh bình hoa. Tránh không để côn trùng muỗi, dĩn sinh sôi hoặc bay vào trong nhà.
4. Đuổi con dĩn bằng cây đuổi muỗi
Để tránh bị côn trùng muỗi, dĩn làm phiền, người xưa thường trồng một số loại thực vật có mùi đặc biệt ở xung quanh nhà. Một số loại cây thực vật thường gặp có: cây xả, cây hương thảo, cây oải hương, cây tía tô đất, cây tỏi, cây thiên trúc quỳ….
Đây là những loại cây tỏa ra mùi vị đặc biệt. Không những có thể xua đuổi được côn trùng muỗi, dĩn. Mà còn có tác dụng làm sạch không khí.
5. Đuổi con dĩn bằng cách đốt ngải cứu
Dân gian xưa đuổi côn trùng muỗi, dĩn bằng cách đốt ngải cứu giống như ngày nay chúng ta đốt hương muỗi vậy. Đều là tận dụng nguyên lý mùi hương, những mùi hương mà côn trùng, dĩn muỗi không thể sinh tồn.
6. Đuổi con dĩn bằng cách treo túi thơm
Treo túi thơm là một trong những thói quen của người xưa. Trong túi thơm thường có một số vị thuộc có tác dụng xua đuổi côn trùng muỗi, dĩn. Ví dụ như cỏ hương bài, bạc hà, thì là, tía tô, thạch xương bồ…
Đeo túi thơm, không những có tác dụng tỉnh táo sáng mắt. Giúp con người cảm thấy thư thái trong những ngày hè oi bức. Mà còn có tác dụng xua đuổi côn trùng ruồi, muỗi, dĩn.
7. Đuổi con dĩn bằng cách sử dụng bột giặt
Cho một ít bột giặt vào trong chậu có nước rồi để qua đêm, hôm sau bạn sẽ phát hiện rất nhiều muỗi chết ở trong đó. Kiên trì áp dụng phương pháp này mỗi ngày, sẽ không cần phải đối hương muỗi để xua đuổi muỗi dĩn nữa. Hơn nữa côn trùng, muỗi, dĩn sẽ ngày càng ít đi.
Có được điều này là do, nước ngâm bột giặt có mùi thơm và tính kiềm. Khiến muỗi cái tưởng rằng đây là mùi vị ngon, nên muốn đẻ trứng ở trong đó. Mà muỗi không thể ở sinh trưởng trong mỗi trường có tính kiềm. Nên áp dụng phương pháp này, cũng có hiệu quả diệt muỗi tương đối tốt.
8. Đuổi con dĩn bằng cách sử dụng tinh dầu gió
Có thể nhỏ vài giọt tinh dầu gió lên cánh quạt điện. Mùi tinh dầu gió sẽ lan tỏa theo sự chuyển động của cánh quát. Có tác dụng xua đuổi côn trùng muỗi, dĩn vô cùng hiệu quả.
9. Đuổi con dĩn bằng đèn hương muỗi
Đèn hương muỗi sau khi nóng sẽ bốc hơi, tỏa ra mùi hương, có hiệu quả rõ rệt trong việc xua đuổi côn trùng muỗi, dĩn. Nếu nhỏ thêm vài giọt tinh dầu gió thì hiệu quả sẽ càng tốt hơn. Thông thường sẽ có hiệu quả liên tục trong vòng 6 – 8 giờ đồng hồ.
10. Dùng thuốc xịt là cách diệt dĩn, bọ mát hiệu quả
Do dĩn là con vật sống theo bầy đàn và di chuyển rất nhanh, khó có thể sử dụng các biện pháp tự nhiên để xua đuổi hay tiêu diệt. Sử dụng thuốc xịt côn trùng là cách làm nhanh và hiệu quả khi phát hiện dĩn trong nhà, góc phòng.
Thuốc xịt dĩn Jumbo Vape Fik
Đây là loại thuốc xịt có hương chanh, không gây mùi khó chịu cho người sử dụng. Thuốc xịt Jumbo Vape Fik không ảnh hưởng đến các thiết bị điện. Do đó, bạn có thể hoàn toàn an tâm khi xịt chúng lên bóng đèn, màn hình tivi, máy tính,…
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể xịt loại thuốc này vào những nơi ẩm thấp để hạn chế sự sinh sôi và phát triển của loài dĩn.
Thuốc xịt dĩn Raid
Đây là sản phẩm có mùi cam chanh nhẹ, tương đối dễ chịu, không gây đau đầu khi hít phải.
Thành phần chính của thuốc xịt Raid bao gồm D-allethrin, tetramethrin, D-phenothrin, khí hóa lỏng, kerosene,… Đây được coi là những chất có khả năng tiêu diệt côn trùng cực kỳ hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn với sức khỏe của người sử dụng.
Thuốc xịt Raid là sản phẩm có mùi cam chanh nhẹ, tương đối dễ chịu, không gây đau đầu khi hít phải
Thuốc xịt dĩn Mosfly Fik
Đây là loại thuốc có thành phần chính là D-Phenothrin, Permethrin và các chất phụ gia khác, giúp tối đa hiệu quả trong việc tiêu diệt những con côn trùng như dĩn, muỗi. Tuy nhiên cần lưu ý, khi sử dụng thuốc xịt dĩn Mosfly Fik, bạn không nên để thuốc dính vào da, miệng hoặc mắt, vì chúng có thể gây ra tình trạng dị ứng không đáng có.
Khi sử dụng thuốc xịt dĩn Mosfly Fik, không nên để thuốc dính vào da, miệng hoặc mắt, vì chúng có thể gây ra tình trạng dị ứng không đáng có
Các loại thuốc xịt trên bạn có thể mua tại bất cứ đâu, từ các tiệm tạp hóa đến các shop bán thuốc diệt côn trùng online.
Tác hại mà con dĩn gây ra
Vết dĩn đốt thường sưng to hơn nhiều so với muỗi, mẩn ngứa, có thể dị ứng, để lại vết thâm đỏ trên da lâu ngày mới hết. Nhìn chung, vết dĩn đốt cũng như nuỗi đốt không gây nhiều tổn thương cho da. Điều đáng lo là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể mắc từ chúng.
1. Gây ngứa, sưng to, phồng rộp da
Con dĩn hút máu người và động vật, gây nên tình trạng phồng rộp, ngứa rát, khó chịu. Đặc biệt, thời tiết càng nóng càng kích thích chúng hút máu mạnh hơn.
2. Gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm
Gây các bệnh truyền nhiễm cho con người từ việc chúng hút máu từ một vật chủ mang mầm bệnh.
Con dĩn thường sống ở những nơi ẩm thấp, không sạch sẽ. Dẫn đến việc nhiều vi khuẩn bám trên cơ thế chúng, khi tiếp xúc với con người sẽ rất dễ mắc bệnh.
5 cách phòng ngừa con dĩn cắn trong nhà
Hiện nay, vẫn chưa có biện pháp nào có thể đề phòng tuyệt đối hiện tượng bị con dĩn cắn. Tuy nhiên, bạn có thể tham khảo một số cách sau đây để hạn chế tối đa tình trạng này:
Ở trong nhà hay đi ra ngoài đường thì lúc nào bạn cũng đối mặt nguy cơ bị dĩn đốt. Mà khi bạn bị dĩn đốt thì tỉ lệ bạn bị truyền nhiễm những căn bệnh là rất lớn. Vì vậy phòng bệnh hơn chữa bệnh với những biện pháp phòng tránh dĩn đốt dưới đây.
- Vòi đốt của dĩn khá ngắn vì vậy bạn nên mặc các loại quần áo dài tay và dày. Như vậy vòi của dĩn sẽ không thể nào xuyên đến da thịt của bạn để hút máu.
- Mắc màn chống muỗi trước khi đi ngủ vào mỗi buổi tối. Nhớ kiểm tra kĩ xem có lỗ hổng nào mà dĩn có thể chui vào hay không. Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng cửa lưới chống côn trùng để bảo vệ cho ngôi nhà của mình.
- Vệ sinh cơ thể thật sạch tránh để cơ thể bám nhiều mồ hôi và có mùi. Dĩn bị thu hút bởi những cơ thể có mùi mồ hôi.
- Dọn dẹp môi trường sống xung quanh triệt để. Vừa để ngăn ngừa muỗi vừa loại bỏ môi trường sống của dĩn. Chúng sẽ không thể sinh sản và phát triển được nữa.
Lời kết
Trên đây Diệt Côn Trùng đã chia sẻ những thông tin về con dĩn. Đặc biệt là cách diệt con dĩn hiệu quả 100%. Mong rằng bài viết này sẽ cung cấp đủ thông tin cho các bạn. Giúp các bạn có thể phòng tránh được loài côn trùng nhỏ bé nhưng khó chịu cũng như nguy hiểm này nhé.