Ba phương pháp điều trị ung thư kinh điển phẫu thuật, hoá trị, xạ trị đều có nguy cơ làm tổn thương các mô khoẻ hoặc không loại bỏ được hoàn toàn ung thư. Công nghệ nano trong điều trị ung thư là phương pháp mới nhắm mục tiêu vào các tế bào ung thư chính xác hơn và được ứng dụng trong cả việc quản lý và điều trị ung thư. Vậy công nghệ nano chữa ung thư và quản lý ung thư như thế nào?
1. Công nghệ nano trong quản lý, điều trị ung thư là gì?
Các quá trình bên trong cơ thể chúng ta làm phát sinh ung thư xảy ra ở kích thước nano – kích thước từ 1 đến 100 nanomet. Để giúp bạn hình dung được nó nhỏ như thế nào, một sợi tóc người có đường kính khoảng 100.000 nanomet.
Công nghệ nano trong chẩn đoán và công nghệ nano trong điều trị ung thư là phương pháp sử dụng các hạt nano – những hạt nhỏ hơn tế bào người từ 100 đến 10.000 lần để xác định vị trí và tiêu diệt ung thư chính xác hơn các phương pháp điều trị ung thư hiện nay.
2. Công nghệ nano chẩn đoán ung thư như thế nào?
Ngày nay, các bác sĩ thường yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, chụp CT và MRI để giúp chẩn đoán ung thư. Nhưng những xét nghiệm này chỉ có thể tìm ra bệnh khi nó đủ lớn để có thể nhìn thấy. Khi đó, ung thư có thể đã tự sao chép nhiều lần và di căn sang các bộ phận khác của cơ thể. Những bản quét này cũng không thể cho biết liệu một khối u có phải là ung thư hay không. Bạn thường cần sinh thiết để biết chắc chắn.
Do kích thước nhỏ nên công nghệ nano có thể phát hiện những thay đổi khi chỉ mới có một số lượng tế bào ung thư rất nhỏ. Nó có thể cho biết sự khác biệt giữa tế bào bình thường và tế bào ung thư. Và có thể phát hiện được ung thư ở giai đoạn sớm nhất, khi các tế bào mới bắt đầu phân chia và ung thư dễ chữa hơn.
Công nghệ nano có thể làm cho các khối u dễ dàng nhìn thấy hơn trên các xét nghiệm hình ảnh. Phủ các hạt nano bằng kháng thể hoặc các chất khác giúp chúng tìm và bám vào tế bào ung thư. Các hạt này cũng có thể được phủ bằng các chất phát ra tín hiệu khi chúng phát hiện ra ung thư. Ví dụ, các hạt nano được làm từ oxit sắt liên kết với các tế bào ung thư và phát ra tín hiệu mạnh làm sáng nơi có tế bào ung thư lên khi quét MRI .
Công nghệ nano cũng có thể giúp các bác sĩ xác định vị trí ung thư trong máu hoặc mẫu mô. Có thể phát hiện các mảnh tế bào ung thư hoặc DNA quá nhỏ để các xét nghiệm hiện tại có thể phát hiện được.
3. Công nghệ nano điều trị ung thư như thế nào?
Công nghệ điều trị ung thư là phương pháp mới được phát triển có ưu điểm vượt trội hơn hẳn các phương pháp trước đây đó độ an toàn và chính xác cao của nó.
3.1 Công nghệ nano trong cung cấp hoá trị liệu
Các hạt nano được thiết kế đặc biệt cung cấp các loại thuốc như hóa trị liệu đến thẳng khối u. Lẽ đương nhiên là công nghệ nano chữa ung thư bằng loại thuốc này sẽ chỉ được phát hành khi đã đáp ứng mục tiêu điều trị nói trên. Việc chỉ nhắm thẳng đến các tế bào khối u giúp ngăn các loại thuốc đi nhầm đến các mô khoẻ mạnh xung quanh làm hại chúng và gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
Kích thước nhỏ của các hạt nano cho phép chúng đưa thuốc vào những vùng cơ thể mà thông thường khó tiếp cận. Ví dụ như hàng rào máu não của con người với một cấu trúc liên kết chặt chẽ của các tế bào nội mô, chúng ngăn cản các chất độc hại và một số loại thuốc đi vào não của chúng ta. Tuy nhiên, các hạt nano lại đủ nhỏ để vượt qua hàng rào này, vì thế phương pháp này đặc biệt hữu ích trong điều trị bệnh ung thư não.
3.2 Liệu pháp miễn dịch kích hoạt nano – Nano-enabled Immunotherapy
Đây là một liệu pháp hứa hẹn đang được nghiên cứu gần đây bao gồm ức chế điểm kiểm soát, và các liệu pháp tế bào. Ngoài ra nó còn được nghiên cứu để sử dụng các hạt nano phân phối các phân tử kích thích miễn dịch hoặc điều hòa miễn dịch kết hợp với hóa trị hoặc xạ trị hoặc làm chất bổ trợ cho các liệu pháp miễn dịch khác, làm vaccine nano,…
4. Công nghệ nano trong điều trị ung thư ngày nay có được sử dụng chưa?
Trong hơn một thập kỷ qua các bác sĩ đã sử dụng công nghệ nano để điều trị bệnh ung thư. Hai công nghệ nano chữa ung thư đã được phê duyệt – Abraxane và Doxil – giúp các loại thuốc hóa trị hoạt động tốt hơn.
Abraxane là một hạt nano làm từ protein albumin gắn với thuốc hóa trị docetaxel giúp ngăn chặn các tế bào ung thư phân chia. Công nghệ nano trong điều trị ung thư này đã được dùng cho ung thư tuyến tụy, ung thư vú đã di căn và ung thư phổi không tế bào nhỏ.
Doxil là thuốc hóa trị doxorubicin được bao bọc bên trong một túi mỡ, một liposome. Nó phá vỡ các gen ung thư để các tế bào ung thư không thể phân chia. Doxil được dùng trong điều trị ung thư buồng trứng, đa u tủy và sarcoma Kaposi – ung thư Kaposi.
Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu các công nghệ nano chữa ung thư khác trong các thử nghiệm lâm sàng. Một số phương pháp điều trị này bọc các loại thuốc độc hại trong các hạt nano để làm cho chúng an toàn hơn hoặc để giúp thuốc tồn tại trong quá trình di chuyển qua mạch máu. Một ngày nào đó, các hạt nano cũng có thể phát ra bức xạ đối với bệnh ung thư.
5. Công nghệ nano điều trị ung thư có tác dụng phụ không?
Công nghệ nano nhắm mục tiêu vào các tế bào ung thư chính xác hơn thay vì nhắm vào các tế bào khỏe mạnh. Về lý thuyết, sẽ gây ra ít tác dụng phụ hơn các phương pháp điều trị hiện tại như xạ trị, hóa trị.
Tuy nhiên vẫn tồn tại một số tác dụng phụ chẳng hạn như các phương pháp Abraxane và Doxil gây ra tình trạng sụt cân, buồn nôn, tiêu chảy. Nhưng những vấn đề này có thể là chỉ là do các loại thuốc hóa trị mà chúng chứa. Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu thêm về tác dụng phụ của các phương pháp điều trị trong các nghiên cứu thông qua thử nghiệm lâm sàng.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: webmd.com