Gia vị là gì? Cách phân loại và sử dụng gia vị như thế nào?
1. Gia vị là gì?
Gia vị theo định nghĩa của các nhà khoa học và sinh học là những loại thực phẩm rau thơm (thường có tinh dầu) hoặc các hợp chất hóa học cho thêm vào món ăn có thể tạo những kích thích tích cực nhất định lên cơ quan vị giác khứu giác và thị giác đối với người ẩm thực Gia vị làm cho thức ăn có cảm giác ngon hơn, kích thích hệ thống tiêu hóa của người ăn khiến thực phẩm dễ tiêu hóa
Gia vị có nguồn gốc từ thực vật, động vật…
Có nhiều loại gia vị như: các loại mắm, muối ăn (tạo vị mặn) ớt hạt tiêu (tạo vị cay và mùi đặc trưng), các loại rau thơm (rau húng rau răm hành tỏi được ăn kèm hoặc cho vào thực phẩm khi chế biến) và việc sử dụng gia vị thích hợp cho món ăn luôn phản ánh sự khéo léo, sự tinh tế như một nghệ thuật ẩm thực đối với người đầu bếp.
2. Phân loại gia vị
Theo nguồn gốc và tính chất mà gia vị được chia thành các loại sau:
Gia vị có nguồn gốc thực vật
Các loại lá: hành hoa, rau răm, húng chó mùi tàu tía tô thìa là, cần tây, tỏi tây, đinh lăng, xương sông, kinh giới, hương thảo, lá me
Các loại quả: chanh, bưởi, ớt thảo quả dứa xanh, khế chua, quả me, quả sấu
Các loại hạt: hạt tiêu hạt ngò hạt dổi
Các loại củ: sả, riềng, gừng tỏi hành tây nghệ
Các loại thực vật khác: quế chi, đinh hương nước dừa nước cốt dừa
Các loại gia vị đã được chế biến, phối trộn hỗn hợp: tương, tương đen, tương ớt, thính mù tạt dầu thực vật bơ thực vật một số loại nước sốt như sốt ngũ vị hương húng lừu, bột cà ri. Một số loại rau muối chua, một số loại thuốc bắc (táo tàu, sâm cam thảo).
Gia vị giúp món ăn thêm hấp dẫn, đậm đà
Gia vị có nguồn gốc động vật
– Mắm các loại (làm từ cá, tôm, cua, cáy, rươi, tép) như mắm tôm, mắm tép, mắm cáy
– Các loại nước mắm làm từ cá (như cá cơm, cá thu)
– tinh dầu cà cuống, long diên hương
– Một số loại thịt động vật lấy chất ngọt
– Gia vị khác: mật ong
Gia vị lên men vi sinh: Mẻ, bỗng rượu, rượu vang
Gia vị có nguồn gốc vô cơ: Acid citric (tạo chua, thay thế cho chanh) muối ăn đường, mì chính, bột canh, đường.
Sử dụng
Các loại gia vị rất quan trọng để nêm nếm, định vị món ăn hiệu quả và làm gia tăng hương vị, kích thích tiêu hóa, làm cho màu sắc món ăn sinh động, tươi nhuận hấp dẫn người thưởng thức.