Câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim” đã quá quen thuộc với chúng ta. Mỗi khi động viên ai đó cố gắng vượt qua thử thách, cố gắng chăm chỉ thì câu nói này lại xuất hiện. Nó là động lực cho mọi người, nó soi chiếu những kinh nghiệm thực tế mà chúng ta đã chứng kiến, chúng ta biết về. Vậy ý nghĩa của câu tục ngữ này là gì? Cùng giải thích câu “Có công mài sắt có ngày nên kim” với 7 mẫu sau đây. Trong bài viết này cũng cùng các em soạn bài: Có công mài sắt có ngày nên kim, sách Tiếng Việt lớp 2.
Bạn đang xem: Giải thích câu tục ngữ có công mài sắt có ngày nên kim
Mục lục
Dàn ý giải thích câu tục ngữ Có công mài sắt, có ngày nên kim
Mở bài
Giải nghĩa câu “Có công mài sắt có ngày nên kim”
Kho tàng ca dao, tục ngữ của Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng. Đó là những kinh nghiệm được ông cha ta đúc kết từ xa xưa, từ kinh nghiệm thực tế. Ca dao, tục ngữ còn những hàm ẩn, khuyên bảo, răn dạy con cháu. Trong đó có câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim”. Sau đây chúng ta cùng giải nghĩa của câu tục ngữ này. 2. Thân bài 2.1Giải thích a)Nghĩa đen
– Một mảnh sắt to, nếu kiên trì mài lâu ngày rồi nó cũng thành kim nhỏ xíu.
– Là hình ảnh ít ai tin được.
b) Nghĩa bóng
– Thể hiện sự kiên trì của người mài sắt
– Lòng kiên nhẫn chờ đợi của con người.
– Lòng kiên trì sẽ giúp con người vượt qua thử thách về thời gian, thử thách về sự chán nản luôn thường trực.
– Nếu không kiên trì thì sẽ không nhận được thành quả. 2.2 Bàn luận vấn đề
– Câu tục ngữ là một lời dạy bổ ích về sự kiên trì, chăm chỉ cho mỗi con người chúng ta.
– Câu tục ngữ thể hiện truyền thống kiên trì, quyết tâm của dân tộc ta.
– Cần phê phán những người lười biếng, thiếu kiên nhẫn, làm việc mau chán.
– Cần phê phán những người không có lòng kiên trì. 2.3 Ý nghĩa câu tục ngữ
– Khuyên chúng ta nên có lòng kiên trì.
– Có kiên trì thì việc gì cũng sẽ làm được.
– Khi bạn thực sự muốn thì chắc chắn sẽ làm được. 2.4 Chứng minh lòng kiên trì
– Học sinh chăm học sẽ được kết quả tốt
– Minh chứng trong thực tế: Nguyễn Ngọc Ký
– Dẫn câu nói của Bác Hồ
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”
3. Kết bài
Câu tục ngữ là một là dạy bổ ích cho mỗi con người chúng ta. Ta cần học tập và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc ta từ xưa đến nay. Nếu có lòng kiên trì và kiên định thì mọi việc của chúng ta sẽ có thành công. Bạn sẽ không bao giờ thất bại nếu có lòng kiên trì.
Giải thích tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Mẫu 1
Gợi ý giải thích câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim”
Câu tục ngữ với 8 chữ ngắn gọn “Có công mài sắt, có ngày nên kim” nhưng đầy ý nghĩa. gọn “Có công mài sắt, có ngày nên kim” có ý nghĩa khuyên chúng ta nên rèn luyện đức tính kiên nhẫn, không được nản chí. Hình ảnh trong câu tục ngữ là hình ảnh ẩn dụ và đối lập giữa “sắt” và “kim”. Tại sao ông cha ta lại không dùng hình ảnh khác mà lại dùng sắt” và “kim”?
“Sắt” thường là những hình khối to lớn, có vẻ bề ngoài sần sùi còn “kim” lại là một vật vô cùng nhỏ bé, sáng bóng. Vậy mà mài từ sắt thành kim sẽ đến khi nào cơ chứ? Ông cha ta dùng 2 hình ảnh đối lập này để nói đến sự khó nhọc và gian khổ của công việc “mài sắt” và thành quả đạt được “nên kim”. Nhắn nhủ với chúng ta rằng chỉ cần chúng ta biết cố gắng, biết nỗ lực kiên trì, ý chí quyết tâm và mục đích rõ ràng thì chắc chắn một ngày nào đó, chúng ta sẽ thành công, sẽ mài được chiếc kim nhỏ bé, sáng đẹp từ một khối sắt xấu xí.
“Sắt” là hình ảnh ẩn dụ của những thử thách, những khó khăn khó thể giải quyết trong cuộc sống. Còn “kim” chính là hình ảnh của kết quả, là ước mơ, nguyện vọng của mình, điều mà mình cần đạt tới, mong muốn đạt tới trong cuộc sống. “Có công mài sắt có ngày nên kim” muốn khuyên răn chúng ta rằng chỉ khi có lòng quyết tâm và kiên trì thì bất cứ khó khăn nào ta cũng có thể vượt qua để đạt được thành công như mong muốn.
Chúng ta có nhận thấy được rằng từ xưa đến này hầu hết những con người thành công là đều nhờ vào ý chí và lòng kiên trì của mình. Chẳng hạn như chủ tịch Hồ Chí Minh – người vĩ đại nhất của đất nước ta, với sự quyết tâm, kiên trì và ý chí kiên cường của mình, người đã bôn ba ở nơi xứ người với biết bao khó khăn và gian khổ để tìm ra được con đường cứu nước, giúp cho nhân dân ta thoát khỏi sự áp bức và nô lệ. Hay nhà khoa học Thomas Edison, để sáng chế ra bóng đèn với dây tóc bóng đèn từ sợi Vonfram, ngài đã kiên trì thử qua thử lại với các vật liệu khác nhau hơn hai nghìn lần. Hay Nguyễn Ngọc Ký kiên trì viết chân bằng chữ, cô gái chăn cừu nghèo khổ giờ đây là Bộ trưởng Bộ tài chính Pháp…
“Có công mài sắt có ngày nên kim”
Hay các doanh nhân nổi tiếng như Bill Gates, Jack ma. Mark Zuckerberg… họ cũng đều là những từ hai bàn tay trắng mà làm nên thành công như ngày hôm nay. Trước khi thành công, họ cũng đã từng thất bại nhiều lần, nhưng họ không gục ngã. Họ lấy đó làm kinh nghiệm để đứng lên để quyết tâm, kiên trì và rồi thành công như hiện tại, trở thành những người thành công và giàu có nhất trên thế giới mà ai ai cũng ngưỡng mộ. Vậy chúng ta mới hiểu được rằng, để đi đến thành công thì chúng ta phải trải qua rất nhiều khó khăn, thử thách và cả những thất bại nhưng điều quan trọng là chúng ta không nản chí, hãy luôn kiên trì và quyết tâm mạnh mẽ.
Như đất nước ta chúng ta, vượt qua bao gian khổ, quyết tâm đến dùng giành lại độc lập, giành lại tự do. Hay trong lĩnh vực kinh tế, trải qua biết bao khó khăn từ thiên nhiên như lũ lụt, hạn hán… nhưng với lòng lòng quyết tâm không ngại gian khó, hy vọng về một ngày thành công thì nhân dân ta đã từng bước đưa nền kinh tế của nước ta ngày càng phát triển hơn. Mới đây nhất là lũ lụt ở miền Trung và dịch Covid, khó khăn này tới khó khăn khác nhưng cả nước đều chung tay, chung sức kiên trì đấu tranh chống “dịch Covid”.
Qua đó, chúng ta nhận thấy được rằng, bất kỳ trong lĩnh vực nào muốn thành công thì không thể thiếu được một tinh thần bền bỉ, không nản chí. Không có thành công nào đến dễ dàng cả, lúc nào cũng sẽ có chông gai và thử thách, nhưng chỉ cần chúng ta biết cách vượt qua những khó khăn, đứng dậy trước những vấp ngã của cuộc sống thì chắc chắn rằng chúng ta sẽ đạt được những thành quả tốt nhất như mình mong muốn.
Câu tục ngữ trên thực sự là một bài học quý giá, tiếp thêm cho ta sức mạnh, ý chí quyết tâm để hoàn thành công việc. Đó chính là những đúc kết lâu đời từ xa xưa của ông cha ta trong quá trình lao động, kinh nghiệm chiến đấu, sản xuất và cả trong đời thường cuộc sống.
Bên cạnh những người kiên trì, chăm chỉ không ngại gian khổ thì trong cuộc sống vẫn còn một số người rất nhanh nản, nhanh bỏ cuộc giữ chừng và không có ý chí tiến thủ vì ngại khó khăn, ngại vất vả nên không chịu làm. Vì vậy, đối diện với đời sống, công việc, nếu không rèn luyện một đức tính kiên nhẫn tối thiểu có khi chúng ta sẽ gặp thất bại. Một việc làm dù rất nhỏ cũng khó thành công nếu thiếu lòng kiên nhẫn
Tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim” đã chứng minh được giá trị của nó khi trường tồn với thời gian, luôn hiện hữu trong câu nói khi muốn nhắc đến, động viên ai đó hãy kiên trì. Lời khuyên có ý nghĩa nhân văn sâu sắc của ông cha đó mãi đọng lại trong tư tưởng của mỗi con người Việt Nam hôm qua, hôm nay, ngày mai và mãi mãi muôn đời sau cũng vậy. Để giữ gìn được đức tính tốt đẹp này chúng ta nên chăm chỉ, kiên trì, quyết tâm giữ vững lý tưởng thì nhất định chúng ta sẽ có được thành công như mong muốn. Tương lai đang chờ và lúc nào cũng chờ đón chúng ta những con người dũng cảm. Hãy bước tới mạnh mẽ và tự tin bởi vì chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Không có việc gì khó. Chỉ sợ lòng không bền. Đào núi và lấp biển. Quyết chí ắt làm nên”.
Giải thích tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Mẫu 2
Trong đời sống hằng ngày của chúng ta, lao động và học tập thường gặp nhiều trở ngại, khó khăn. Trong đó trở ngại khó khăn lớn nhất, theo ý kiến của nhiều người ấy là sự thiếu kiên trì, nhẫn nại trong công việc.Để động viên tất cả mọi người vượt khó, vươn lên đạt thành tựu, nhân dân ta từ xưa đã khích lệ nhau bằng lời tục ngữ quen thuộc: “Có công mài sắt có ngày nên kim”.
Với nhiều tấm gương lao động, học tập và nghiên cứu đã thành công cho phép chúng ta khẳng định câu tục ngữ trên là hoàn toàn đúng. Để dễ hiểu, dễ lưu truyền, cha ông chúng ta thường đúc kết kinh nghiệm của mình lại thành những câu văn cô đọng, hàm súc. Ở đây cũng thế, tác giả dân gian đưa ra hình ảnh cụ thể là một thỏi sắt đen sì, thô cứng. Nếu có công mài lâu ngày thì nhất định sẽ trở thành một cây kim nhỏ sáng bóng, hữu dụng. Câu này nhằm nhắn nhủ chúng ta phải hết sức kiên trì, nhẫn nại như một người cứ ngồi ngày này qua ngày khác mài mãi một thỏi sắt cho thành cây kim thì nhất định sẽ đạt đến thành công lớn lao, mĩ mãn trong công việc của mình.
Chân lý ấy, Bác Hồ kính yêu sau này cũng đã khẳng định thành một bài học cho thanh thiếu niên ta:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.”
Ngay trong thực tế đời sống đã có biết bao gương sáng trên nhiều lĩnh vực là những bằng chứng sinh động, hùng hồn làm sáng tỏ thêm bài học ấy.
Là Hoàng Thùy gầy gò, cô gái quê đã kiên trì, nỗ lực để trở thành người mẫu nổi tiếng trên sàn catwalk quốc tế và Á Hậu Việt Nam, nổi tiếng với câu nói động lực “Có công mài sắt, có ngày nên kim” một lần nữa. Là học sinh hẳn chúng ta đều biết đến tấm gương sáng của anh Nguyễn Ngọc Ký. Tuy bị liệt cả hai tay từ nhỏ, không thể nào cầm bút được, nhưng anh vẫn đến trường, kiên trì luyện tập viết bằng chân.
Nguyễn Ngọc Ký và tựa sách “Đại học – Ngọn nến không bao giờ tắt”
Trong lĩnh vực khoa học kĩ thuật, có biết bao nhiêu nhà bác học cặm cụi hết ngày này sang ngày khác trong phòng thí nghiệm, tổn hao nhiều công sức lẫn thời gian, làm đi làm lại hàng trăm nghìn lần trên một thí nghiệm để đi đến những sáng chế phát minh giúp ích cho mọi người. Chúng ta dễ gì quên tên tuổi những Trần Đại Nghĩa, Lương Định Của, Tôn Thất Tùng…
Ngay trong lĩnh vực văn học nghệ thuật cũng đâu có khác. Bài học về sự kiên trì nhẫn nại cũng đã được chứng minh với trường hợp nghệ sĩ dương cầm Đặng Thái Sơn. Để có được thành công rạng rỡ là giải nhất cuộc thi âm nhạc quốc tế Sô-panh, anh cũng đã trải qua biết bao công phu khổ luyện miệt mài từ những ngày khó khăn trong chiến tranh phải đi sơ tán, tránh bom đạn Mỹ cho đến khi được đưa đi học ở nước bạn.
Một nhà văn phương Tây cho rằng thiên tài chỉ có một phần trăm là năng khiếu bẩm sinh, còn chín mươi chín phần trăm là sự kiên nhẫn lâu dài. Ở nước ta, ngày xưa, từ Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu đến Nguyễn Khuyến, Tản Đà, ngày nay, từ Nguyễn Tuân đến Xuân Diệu… Cây bút nào cũng như nhau, dùi mài cần mẫn, đêm đêm thao thức bên đèn, trước trang giấy trắng, chú tâm kiếm tìm từng chữ, từng câu, dập dập, xóa xóa bao lần viết đi viết lại mới có được những hình tượng văn học đặc sắc làm rung động lòng người.
Là Elon Musk, CEO của Tesla với ước mơ chinh phục sao hỏa. Hành trình 18 năm kiên trì của tỷ phú Elon Musk, sau 3 lần thất bại phóng tên lửa ra ngoài không trung thì cuối cùng ông đã thành công vụ phóng tàu vũ trụ chở người đầu tiên mang tên Demo-2.
Thực tế với đất nước chúng ta, trải qua ngàn năm Bắc thuộc, kiên trì đấu tranh vùng lên giành độc lập tự do. Ngay trong cuộc kháng chiến chống Pháp, cũng chính nhờ lòng kiên trì nhẫn nại, chịu đựng gian khổ, hiểm nguy, thiếu thốn trước cuộc kháng chiến trường kỳ chín năm ròng rã mà nhân dân ta đã làm nên một chiến thắng Điện Biên lừng lẫy: “Chín năm làm một Điện Biên/Nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng” (Tố Hữu). Sau đó nhân dân cả nước lại phải kiên trì bền bỉ gánh chịu vô vàn hi sinh, mất mát trong bom đạn chiến tranh, cuối cùng đã đánh được “Mỹ cút ngụy nhào”, “toàn thắng đã về ta” thống nhất đất nước vào mùa xuân 1975 với chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Làm sao kể hết những dẫn chứng có thể tìm thấy dễ dàng trong thực tế cuộc sống và lịch sử của dân tộc ta. Cũng do tính phổ biến trong mọi lĩnh vực đời sống và bài học quý đó được văn học thể hiện dưới nhiều hình thức sinh động khác nhau. Có khi dưới dạng là các câu tục ngữ, ca dao diễn đạt cụ thể: “Nước chảy đá mòn“, “Kiến tha lâu cũng đầy tổ” hay “Công lênh chẳng quản bao lâu. Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng“.
Trong áng thiên cổ hùng văn Bình Ngô đại cáo, Nguyễn Trãi cũng từng nhắc đến bài học quý giá này, nêu bật tấm gương bền lòng trì chí của người anh hùng dấy nghĩa đất Lam Sơn:
“Đau lòng nhức óc chốc đà mười mấy năm trời
Nếm mật nằm gai há phải một hai sớm tối”.
(Bình Ngô đại cáo, Nguyễn Trãi)
Năm 1942, bị chính quyền Tưởng Giới Thạch giam cầm một cách bất ngờ và vô lý, Bác Hồ trải qua kinh nghiệm của mình cũng đã đúc kết:
“Kiên trì và nhẫn nại
Không chịu lùi một phân
Vật chất tuy gian khổ
Không nao núng tinh thần”.
(Nhật kí trong tù, Hồ Chí Minh)
“Gạo đem vào giã bao đau đớn
Gạo giã xong rồi trắng tựa bông
Sống ở trên đời người cũng vậy
Gian nan rèn luyện mới thành công”.
(Nhật kí trong tù, Hồ Chí Minh)
Như thế, có thể nói bài học về kiên trì nhẫn nại nhất định dễ dẫn đến thành công là bài học không riêng của ai và của một thời nào. Ngay đối với bản thân em cũng thế, bài học lớn này nhắc nhở mình phải luôn luôn rèn luyện ý chí trong cuộc sống hằng ngày, không nôn nóng, chán nản khi gặp khó khăn, trở ngại trong học tập hay làm bất cứ một công việc gì. Cũng chính nhờ những tấm gương sáng vừa phân tích bên trên mà em hiểu được phải có quyết tâm cao mới đem lại kết quả mong muốn trong việc làm của mình, phải biết cố gắng từ sớm thì mới có thể đạt được những thành công rực rỡ sau này.
Giải thích tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Mẫu 3
Trên hành trình cuộc sống, con người luôn phải đối mặt với muôn vàn những thử thách, có lúc thăng lúc trầm. Để có thể bước đến đích đến, chúng ta cần phải ghi nhớ lời dạy bảo của ông cha ta: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”.
Quả vậy, nếu hiểu theo nghĩa đen, câu nói trên muốn gợi cho chúng ta hình ảnh một người mất rất nhiều thời gian để mài dũa thanh sắt to, dày để trở thành chiếc kim nhỏ xíu, sắc nhọn. Cũng như con người phải trải qua khó khăn, thử thách với lòng kiên trì không chịu từ bỏ sẽ đạt được thành công mà bản thân mong muốn cũng như ngày càng trưởng thành hơn. Để rồi, chúng ta sẽ trở thành một “chiếc kim sắc nhọn” vô cùng hữu ích cho đời.
Vì sao cần có được lòng kiên trì trong mọi công việc? Có lẽ đó là câu hỏi mà mỗi người đều muốn đặt ra cho bản thân. Câu trả lời thật đơn giản, khi có lòng kiên trì, khó khăn nào cũng có thể vượt qua. Giống như chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền”. Khi bạn kiên trì với mục tiêu, bạn sẽ có động lực và niềm tin để thực hiện điều đó.
Có ai mà không biết đến Cao Bá Quát – một con người nổi tiếng với tài văn hay chữ tốt. Nhưng không ai có thể ngờ được, khi còn đi học, ông thường bị cho điểm kém vì chữ xấu. Một lần nọ, Cao Bá Quát có viết đơn cho một bà cụ để kêu oan. Bà cụ đem nộp lá đơn lên cho quan nhưng vì chữ viết quá xấu mà quan đọc không được bèn thét lính đuổi bà cụ ra khỏi công đường. Khi đó, ông mới thấm thía rằng: “dù văn hay đến đâu mà chữ xấu cũng chẳng ích gì!”. Chính vì lẽ đó, Cao Bá Quát đã quyết tâm luyện chữ với phương pháp vô cùng công phu. Tối nào ông cũng luyện việt và phải viết xong mười trang vớ mới chịu đi ngủ. Lòng quyết tâm cũng như sự kiên trì đã giúp ông đạt được kết quả như mong muốn. Ở hiện tại, cũng có những tấm gương sáng của lòng kiên trì.
Bác Hồ – vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam. Người đã bôn ba ở nước ngoài suốt ba mươi năm để tìm ra con người cứu nước đúng đắn cho dân tộc ta. Những năm tháng ấy, dù khó khăn và gian khổ, dù phải làm nhiều nghề để kiếm sống, nhưng với lòng yêu nước cũng như sự quyết tâm không ngại gian khó, Người vẫn vượt qua. Đến cuối cùng, thành quả ngọt ngào đã đến, Hồ Chí Minh đã thành lập Đảng – bộ máy lãnh đạo và cùng với Đảng lãnh đạo nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa tháng 8 giành lại độc lập cho dân tộc. Những con người trên, dù họ ở trong quá khứ hay hiện tại cũng đều mang trong mình một lòng quyết tâm, sự kiên trì vì mục tiêu của bản thân.
Là một học sinh, tôi luôn cố gắng học tập thật chăm chỉ để phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta từ xưa đến nay. Trong mọi công việc, tôi luôn nỗ lực hết mình, không ngại khó khăn và kiên trì vượt qua thử thách. Đồng thời, tôi cũng thường xuyên nhắc nhở và động viên bạn bè xung quanh cùng cố gắng để có thể xứng đáng với danh hiệu chủ nhân tương lai của đất nước.
Tóm lại, câu tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” đã đem đến lời khuyên vô cùng quý giá cho con người. Quả là không có việc gì khó khăn nếu bạn biết giữ vững lòng kiên trì của bản thân.
Giải thích tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Mẫu 4
Mỗi người đều có một ước mơ và cố gắng không ngừng nghỉ để có thể đạt được ước mơ đó. Song có nhiều vấp ngã, nhiều khó khăn, thử thách đang đợi bạn ở phía trước. Lúc đó cần có bản lĩnh, có thể kiên nhẫn và vượt qua tất cả. Câu tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” mang ý nghĩa răn dạy, giáo dục chúng ta cần phải nỗ lực, bền bỉ vượt qua thử thách, vượt qua sự chán nản, lười biếng của bản thân để đạt được thành quả.
Câu tục ngữ chia thành hai vế sóng đôi, mang ý nghĩa bổ sung cho nhau. Để hiểu được ý nghĩa của câu tục ngữ, cần hiểu cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Về nghĩa đen, câu tục ngữ rất dễ hiểu. Khi chúng ta muốn mài một cây sắt to thành một cái kim thì rất khó khăn, nhưng không phải không thể. Sự kiên trì, cố gắng sẽ giúp bạn làm được điều đó. Xét về nghĩa bóng thì câu tục ngữ nhắn nhủ mọi người về ý chí, nghị lực, bền bỉ để có thể hoàn thành thật tốt công việc cũng như theo đuổi ước mơ của mình.
Mài một cây sắt thành cây kim đối với nhiều người là chuyện không tưởng vì không ai lại mất công, mất sức để làm điều đó. Đúng vậy, mỗi con người đều có con đường đi của mình, để chạm được cái đích đến thực sự không hề dễ dàng. Bởi vậy điều mà chúng ta cần phải có chính là bản lĩnh, sự kiên trì và cố gắng không ngừng nghỉ.
Nhân dân ta từ xưa đến nay phải trải qua bao nhiêu khó khăn, mất mát. Để có được ngày tháng yên bình, cha ông ta đã phải đổi máu, đổi nước mắt. Đó chẳng phải là sự cố gắng bền bỉ, nỗ lực không ngừng nghỉ của mọi người hay sao?
Câu tục ngữ được biểu hiện rất nhiều trong đời sống. Nhà giáo Nguyễn Ngọc Ký là một minh chứng tiêu biểu có ý chí và tinh thần đáng quý đó. Ông sinh ra đã bị cụt hai tay, tuy nhiên bằng ý chí, nghị lực, sự cố gắng không ngừng nghỉ của bản thân, ông đã có thể viết bằng chân, viết rất đẹp. Như vậy tinh thần mài sắt thành kim của ông thực sự đáng khâm phục và ngưỡng mộ.
Cuộc sống của chúng ta đầy rẫy khó khăn và thử thách. Nếu vội vàng bỏ cuộc vì gian nan phía trước thì chúng ta sẽ chẳng bao giờ đạt được kết quả như mình mong đợi.
Bên cạnh những người có sự kiên trì và cố gắng không ngừng nghỉ đó vẫn còn tồn tại rất nhiều người không có ý chí tiến thủ, nhanh chán, nhanh bỏ cuộc giữa chừng. Thực ra vì họ ngại khó, ngại khổ, ngại vất vả nên mới không chịu làm, chịu học hỏi.
Câu tục ngữ “Có kim mài sắt có ngày nên kim” có ý nghĩa lớn đối với cuộc sống của mỗi người, khuyên răn con người nên học hỏi, nên cố gắng, kiên trì làm việc đến cùng. Chắc chắn sẽ được đền đáp xứng đáng.
Giải thích tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Mẫu 5
Chăm chỉ, cần cù, kiên trì… là những đức tốt đẹp đó từ lâu đã trở thành truyền thống đáng quý của nhân dân ta. Những đức tính đó được ông cha ta đúc kết bằng câu tục ngữ ngắn gọn, đầy ý nghĩa “Có công mài sắt, có ngày nên kim”.
Câu tục ngữ phản ánh một hiện thực tồn tại hiển nhiên trong đời sống: dù thỏi sắt có lớn đến mấy thì qua bàn tay lao động, qua công sức mài giũa của con người thì cuối cùng cũng mòn đi, nhỏ lại thành cây kim. Không chỉ vậy, thỏi sắt ban đầu là một vật thô phác, vô ích nhưng nhờ công sức lao động của con người đã trở thành cây kim tinh xảo có ích cho đời sống hàng ngày.
Trước hết, công việc dù lớn đến mấy, dù khó khăn đến mấy nếu chịu khó, cần cù làm lụng thì nhất định sẽ thành. Ý nghĩa này giống như một câu ngạn ngữ phương Tây: “Đi là đến”. Bên cạnh đó, câu tục ngữ cũng nhắc nhở ta cần có ý thức kiên trì, bền bỉ để biến những công việc gian khó thành dễ dàng, sự thành công. Từ đó động viên con người: nếu có công làm lụng thì nhất định sẽ thành công.
Trong thực tế, câu tục ngữ này đã được chứng minh rất nhiều. Xưa, Mạc Đĩnh Chi nhà nghèo, lại xấu xí, tưởng chẳng thể có được chút đóng góp cho đời. Vậy mà ông đã kiên trì tự học, học bằng chữ viết trên lá chuối, học bằng ánh sáng của trăng, của đom đóm, của những ánh lửa bốc lên từ đống lá khô,… Cuối cùng ông đã trở thành một Trạng nguyên tài ba nổi tiếng với bài thơ “Hoa sen trong giếng ngọc” xúc động lòng người. Nhà giáo ưu tú Nguyễn Ngọc Ký trước đây là một cậu bé bị liệt cả hai tay. Nhưng với tinh thần ham học hỏi, Kí đã vượt qua bao đau đớn, bao nỗi mặc cảm, vật lộn với những cơn chuột rút những lần thất bại. Giờ đây, chẳng những Nguyễn Ngọc Ký đã viết được bằng chân rất đẹp mà còn trở thành một nhà giáo ưu tú được học trò hết lòng yêu mến, kính trọng.
Ngày nay, cũng có biết bao học người học trò nghèo kiên trì học tập và trở thành những học sinh giỏi, đỗ đạt thành tài, công danh lẫy lừng. Cũng có biết bao những cô chú công nhân, những nhà doanh nghiệp đi lên từ vất vả gian khó. Với đôi bàn tay cần cù và sự kiên trì chịu khó họ đã làm nên những điều kỳ diệu nhất cho cuộc đời này. Quả thực, nếu ta quyết tâm làm việc thì công việc dù khó, dù lâu đến mấy nhất định sẽ xong.
Câu tục ngữ đúng đắn cùng những thực tế sinh động đã cho mỗi chúng ta một bài học lớn. Trong cuộc sống có bao công việc gian khó, vất vả: việc học tập, việc lao động… nhưng nếu chúng ta biết vượt qua gian khó, kiên trì và quyết tâm thì thành công.
“Có công mài sắt, có ngày nên kim” – câu tục ngữ xưa của cha ông vẫn còn nguyên giá trị đến hôm nay nhắc nhở chúng ta cần có lòng quyết tâm và sự kiên trì trong công việc hàng ngày.
Giải thích tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Mẫu 6
Trong cuộc sống, bất cứ khi làm một việc gì nếu vội vàng hấp tấp ta thường bị hỏng. Trái lại, nếu cố gắng, bền chí, kiên trì thì dù việc đó có khó khăn đến đâu ta cũng có thể hoàn thành được. Cũng chính vì thế nên tục ngữ có câu “Có công mài sắt có ngày nên kim” để răn dạy con cháu đời sau.
Thật vậy, trong thực tế cuộc sống có nhiều tấm gương kiên nhẫn trong học tập, trong lao động đã để lại trong em những ấn tượng khó phai mờ. Từ đó, nó giúp em những hài học làm người thật ý nghĩa.
Chúng ta thử hình dung từ một thanh sắt thô sơ cứng cáp, nhưng ngày ngày có người mài dũa nó, ngày qua ngày, tháng qua tháng thì cuối cùng nó cũng mòn, nó cũng trở thành cây kim bé nhỏ, tiện dụng. Vậy nên, muốn có được cây kim ấy người thợ đã bỏ biết bao công sức và thời gian đổ mài giũa thanh sắt. Nếu vật cứng như sắt mà ta mài mãi cũng thành được cây kim thì bất cứ việc gì ta cũng có thể làm được, miễn sao ta phải biết chịu khó, biết nhẫn nại, kiên trì.
Là học sinh, chắc ta không quen được anh học trò nghèo thông minh hiếu học Châu Trí. Vì nhà quá nghèo, anh phải vào chùa Long Tuyền hằng ngày quét lá đa để đốt lửa lấy ánh sáng mà học. Bản thân anh phải khắc phục mọi gian khổ và chịu khó trong học tập để cuối cùng anh được đỗ đầu kì thi Hương. Khi thành tài, người trong làng hết lời ca ngợi, thán phục.
Một anh học trò vào chùa Long Tuyền
Ai ngờ nay lại đỗ Giải nguyên
Ở đời chẳng có việc gì khó
Người ta lập chí phải nên kiên.
(Trích Luân lí giáo khoa thư)
Trên thế giới, nói đến tên hai nhà bác học người Pháp Pierre Curie và Marie Curie không ai là không biết. Để khám phá ra nguyên tố phóng xạ, ông bà đã kiên trì lao động vất vả hằng mấy năm trời, lọc đi lọc lại trong 8 tấn bã quặng mới thu được một phần mười gam chất phóng xạ ấy. Thế mới biết phát minh khoa học của nhân loại cũng đòi hỏi sự kiên trì mãnh liệt.
Ngày nay, tính kiên trì bền chí nhẫn nại được chúng ta coi như kim chỉ nam trong hành động, trong việc làm. Chính nhờ đó mà đã có biết bao người đã vượt qua mọi khó khăn, khắc phục được bệnh tật… như thầy Nguyễn Ngọc Ký đã viết hằng đôi chân… Điều này thật đáng tự hào biết hao!
Câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim” thật là một bài học vô cùng quý báu. Nó luôn nhắc nhở chúng ta phải rèn luyện ý chí, nghị lực và tự phấn đấu để dễ dàng đi đến thành công, bởi “nước chảy” tất “đá” phải “mòn”. Đây là điều mà mỗi người chúng la cần suy ngẫm khi bước vào đời, khi bắt tay vào công việc.
Giải thích tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Mẫu 7
Nghĩa đen:
Hình ảnh trong câu tục ngữ là hình ảnh ẩn dụ và đối lập giữa “sắt” và “kim”. “Sắt” thường là những hình khối to lớn, có vẻ bề ngoài sần sùi còn “kim” lại là một vật vô cùng nhỏ bé, sáng bóng. Ngày xưa, muốn làm được một cây kim thì phải mài từ khối sắt lớn hơn rất nhiều lần so với cây kim nhỏ bé.
Chúng ta biết “sắt” là một kim loại cứng không thể mài ngày một ngày hai mà thành kim được. Phải mất thời gian, công sức dài ngày để có được cây kim khâu vá nhỏ bé. Nhưng cây kim nhỏ bé ấy lại có tác dụng rất lớn, nó là vật có ích để cho con người may vá quần áo.
Nghĩa bóng:
Mượn hai hình hình ảnh đối lập sắt và kim, ông cha ta mong muốn được truyền tải thông điệp đến mọi người, đó là bài học về tính kiên trì nỗ lực. Sắt là hình ảnh ẩn dụ cho khó khăn thử thách mà ta phải trải qua trong cuộc đời. Trên con đường đi tìm hạnh phúc, hẳn ai trong chúng ta cũng đôi lần vấp ngã, con đường đó không hề được trải hoa hồng mà ẩn chứa rất nhiều thử thách thậm chí là nguy hiểm.
Kim là hình ảnh ẩn dụ cho thành quả mà ta đạt được. Như vậy, câu tục ngữ này ý muốn nói rằng: Mỗi chúng ta trong cuộc đời ai chẳng muốn thành đạt, nhưng con đường đi đến thành công không phải lúc nào cũng là con đường bằng phẳng mà có thể là con đường chông gai, đầy khó khăn. Vì vậy để động viên mọi người trong những thời khắc nản chí, muốn buông xuôi thì ông cha ta đã đúc kết thành câu tục ngữ ngắn gọn mà đầy giá trị “Có công mài sắt, có ngày nên kim”.
Không phải ngẫu nhiên mà Bác Hồ có những câu thơ:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”.
Câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Điều đó khẳng định tầm quan trọng của tính kiên trì, ý chí nghị lực của con người trên con đường chinh phục những đỉnh cao mới. Thực tế đã chứng minh ý chí, nghị lực, lòng kiên nhẫn, sự bền bỉ đóng vai trò quan trọng tới mức nào trong việc quyết định thành bại của mỗi công việc nói riêng và cả sự nghiệp của mỗi con người nói chung. Có mục đích ban đầu đứng đắn – chưa đủ ; phải có lòng kiên trì, nhẫn nại cộng với một phương pháp làm việc năng động và sáng tạo thì chúng ta mới có thể biến ước mơ thành hiện thực.
Người xưa có câu “Dục tốc bất đạt”, thể ý rằng nếu nhanh quá thì không thể đạt được thành công lớn. Thành quả ta đạt được tỉ lệ thuận với những gì ta bỏ ra. Câu thành ngữ trên không chỉ khẳng định vai trò của đức tính kiên trì trong quá trình làm việc, mà còn muốn nói đến sự biến chuyển của con người khi trải qua gian lao. Sắt là kim loại cần thiết, to lớn song lại vô dụng nếu không được tôi luyện thành các dụng cụ khác. Kim tuy nhỏ bé nhưng công dụng lại rất rõ ràng, giúp ích rất nhiều trong cuộc sống.
Điều này chứng tỏ, con người khi trải qua những thử thách trong cuộc sống sẽ trở nên trưởng thành và có ích hơn trong cuộc sống. Những thử thách vừa là chướng ngại, vừa là nhân tố giúp con người hoàn thiện mình hơn. Vì vậy chỉ cần đi đến đích cuối cùng, ngay cả khi không đạt được thành quả như ý, ta cũng đã thu lượm được rất nhiều bài học.
Đặc biệt ta trưởng thành hơn trong suy nghĩ, tính cách, biết làm những việc có ích hơn cho cộng đồng. Người xưa nói quả không sai: “Lửa thử vàng gian nan thử sức”. Bỏ công mài một thanh sắt thành cây kim có ích, tác giả dân gian muốn ngụ ý khuyên bảo chúng ta khi bỏ công sức ra làm một việc gì đó thì phải chú ý đến tính hiệu quả của công việc. Có lòng kiên trì và biết xác định mục đích của công việc thì nhất định việc gì cũng dẫn đến thành công tốt đẹp.
Như trong cuộc sống ta gặp rất nhiều người có hoàn cảnh khó khăn khi nhìn thấy họ ta mới thấy bản thân mình may mắn biết bao nhiêu, tuy gặp phải khó khăn và bất hạnh nhưng ở họ luôn tràn ngập niềm tin vào một ngày mai tươi sáng,họ không gục ngã nản chí mà luôn kiên cường đối diện với nó.
Biết kiên nhẫn và chịu đựng, luôn luôn có lòng quyết tâm cao hơn núi,chúng ta sẽ làm được những điều tuyệt vời nhất,đó là những điều có giá trị cao cả và mang tầm nhìn sâu sắc đối với mỗi con người và chúng ta đều thấy được điều đó. Và câu tục ngữ “có công mài sắt có ngày nên kim” cho đến hôm nay vẫn còn là một kinh nghiệm quý báu đối với nhân dân ta.
Soạn bài tập đọc “Có công mài sắt, có ngày nên kim” – Tiếng Việt lớp 2
Soạn bài Có công mài sắt có ngày nên kim, tiếng Việt lớp 2.
Câu 1 (trang 5 sgk Tiếng Việt 2 Tập 1). Lúc đầu, cậu bé học hành thế nào?
Trả lời:
– Gợi ý: Em hãy đọc đoạn 1 của bài.
– Lúc đầu, cậu bé rất mau chán việc học: “mỗi khi cầm quyển sách, cậu chỉ đọc vài dòng là ngáp ngắn ngáp dài, rồi bỏ dở. Lúc tập viết, cậu chỉ nắn nót được mấy chữ đầu, rồi lại viết nguệch ngoạc, rất xấu”.
Câu 2 (trang 5 sgk Tiếng Việt 2 Tập 1). Cậu bé thấy bà cụ đang làm gì?
Trả lời:
– Gợi ý: Em hãy đọc đoạn 2 của bài.
– Cậu nhìn thấy bà cụ tay cầm thỏi sắt mài mải miết vào tảng đá ven đường.
Câu 3 (trang 5 sgk Tiếng Việt 2 Tập 1). Bà cụ giảng giải như thế nào? (Em hãy đọc đoạn 3 của bài)
Trả lời:
– Gợi ý: Em hãy đọc đoạn 3 của bài.
– Bà cụ giảng giải cho cậu: mỗi ngày mài thỏi sắt sẽ nhỏ đi một tí, sẽ có ngày nó thành kim. Cũng giống như cậu bé, mỗi ngày học một ít sẽ có ngày thành tài.
Xem thêm: Những Đặc Điểm Cấu Tạo Nào Của Ruột Non Giúp Nó Đảm Nhiệm Tốt Vai Trò Hấp Thụ Các Chất Dinh Dưỡng
Câu 4 (trang 5 sgk Tiếng Việt 2 Tập 1). Câu chuyện này khuyên em điều gì?
Trả lời:
Gợi ý: Từ lời khuyên của bà cụ, em hãy rút ra bài học.
– Câu chuyện này khuyên em là làm việc gì cũng phải kiên trì, nhẫn nại, không ngại khổ, không nản chí thì mới có ngày đạt được thành quả.
Với những giải thích trên đây, các em đã hiểu hơn về câu tục ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim” của ông cha ta. Hy vọng các em luôn giữ được sự kiên trì thường trực khi học tập để vượt qua những bài tập khó, những câu hỏi khó.