Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008 (QM.9000)

I. ISO 9000 LÀ
GÌ?

Tag: Chứng nhận ISO 9001 | Chung nhan ISO 9001

ISO 9000 là bộ tiêu chuẩn
quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, áp dụng cho mọi loại hình tổ chức/doanh
nghiệp nhằm đảm bảo khả năng cung cấp sản phẩm đáp ứng yêu cầu khách hàng và
luật định một cách ổn định và thường xuyên nâng cao sự thoả mãn của khách hàng.
Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 gồm các tiêu chuẩn cơ bản là:

• ISO 9000:2005 Hệ thống
  quản lý chất lượng — Cơ sở và từ vựng

• ISO 9001:2008 Hệ thống
  quản lý chất lượng — Các yêu cầu

• ISO 9004:2009 Quản lý tổ
  chức để thành công bền vững

• ISO 19011:2011 Hướng dẫn
  đánh giá các hệ thống quản lý

ISO 9001:2008 là tiêu
chuẩn quy định các yêu cầu đối với việc xây dựng và chứng nhận một hệ thống quản
lý chất lượng tại các tổ chức/doanh nghiệp. Tiêu chuẩn này quy định các nguyên
tắc cơ bản để quản lý các hoạt động trong tổ chức, doanh nghiệp về vấn đề chất
lượng thông qua 5 yêu cầu sau:

• Hệ thống quản lý chất
  lượng

• Trách nhiệm của lãnh
  đạo

• Quản lý nguồn
  lực

• Tạo sản
  phẩm

• Đo lường, phân tích và
  cải tiến

Xây dựng hệ thống quản lý
chất lượng theo ISO 9001:2008 sẽ giúp các tổ chức/doanh nghiệp thiết lập được
các quy trình chuẩn để kiểm soát các hoạt động, đồng thời phân định rõ việc, rõ
người trong quản lý, điều hành công việc. Hệ thống quản lý chất lượng sẽ giúp
CBNV thực hiện công việc đúng ngay từ đầu và thường xuyên cải tiến công việc
thông qua các hoạt động theo dõi và giám sát. Một hệ thống quản lý chất lượng
tốt không những giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và sự thỏa mãn của
khách hàng và còn giúp đào tạo cho nhân viên mới tiếp cận công việc nhanh chóng
hơn.

ISO 9000 được Tổ chức Tiêu
chuẩn hóa quốc tế ISO ban hành lần đầu tiên vào năm 1987. Trước đó vào năm 1959,
Cơ quan quốc phòng Mỹ đã ban hành tiêu chuẩn MIL-Q-9858A về quản lý chất lượng
bắt buộc áp dụng đối với các cơ sở sản xuất trực thuộc. Dựa trên tiêu chuẩn quản
lý chất lượng của Mỹ, năm 1968, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương – NATO đã ban
hành tiêu chuẩn AQAP-1 (Allied Quality Assurance Publication) quy định các yêu
cầu đối với hệ thống kiểm soát chất lượng trong ngành công nghiệp áp dụng cho
khối NATO. Năm 1979, Viện Tiêu chuẩn Anh (BSI) ban hành tiêu chuẩn BS 5750 –
tiêu chuẩn đầu tiên về hệ thống chất lượng áp dụng rộng rãi cho các ngành công
nghiệp và là tiền thân của tiêu chuẩn ISO 9000 sau này. Cho tới nay, ISO 9000 đã
qua các kỳ sửa đổi vào các năm 1994, 2000 và hiện tại là tiêu chuẩn ISO
9001:2008.

Nhằm đưa ra tiêu chuẩn hệ
thống quản lý chất lượng phù hợp với đặc thù của một số ngành, Tổ chức Tiêu
chuẩn hóa quốc tế ISO và một số hiệp hội đã ban hành một số tiêu chuẩn hệ thống
quản lý chất lượng chuyên ngành sau:

• ISO/TS 16949 — Tiêu
  chuẩn hệ thống quản lý chất lượng đối với các cơ sở sản xuất ô tô, xe máy và phụ
  tùng;

• ISO 13485 — Tiêu chuẩn
  hệ thống quản lý chất lượng đối với các cơ sở sản xuất trang thiết bị y tế;

• ISO/TS 29001 — Tiêu
  chuẩn hệ thống quản lý chất lượng ngành dầu khí;

• TL 9001 — Tiêu chuẩn hệ
  thống quản lý chất lượng ngành viễn thông;

• AS 9001 — Tiêu chuẩn hệ
  thống quản lý chất lượng ngành hàng không vũ trụ;

Theo thống kê của tổ chức
ISO (ISO Survey of Certification 2010, xuất bản ngày 01-12-2011), tính đến cuối
tháng 12/2010, ít nhất 1.109.905 chứng chỉ ISO 9001 đã được cấp ở 178 quốc gia
và nền kinh tế.

II. ĐỐI TƯỢNG ÁP
DỤNG

ISO 9001:2008 có thể áp
dụng đối với mọi tổ chức, doanh nghiệp, không phân biệt phạm vi, quy mô hay sản
phẩm, dịch vụ cung cấp. Tiêu chuẩn được sử dụng cho các mục đích chứng nhận,
theo yêu cầu của khách hàng, cơ quan quản lý hoặc đơn thuần là để nâng cao chất
lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức/doanh nghiệp.

III. LỢI
ÍCH

Để duy trì sự thỏa mãn của
khách hàng, tổ chức phải đáp ứng được các yêu cầu của khách hàng. ISO 9001:2008
cung cấp một hệ thống đã được trải nghiệm ở quy mô toàn cầu để thực hiện phương
pháp quản lý có hệ thống đối với các quá trình trong một tổ chức, từ đó tạo ra
sản phẩm đáp ứng một cách ổn định các yêu cầu và mong đợi của khách hàng. Những
lợi ích sau đây sẽ đạt được mỗi khi tổ chức thực hiện có hiệu lực hệ thống quản
lý chất lượng phù hợp với ISO 9001:2008:

• Giúp tổ chức, doanh
  nghiệp xây dựng các quy trình chuẩn để thực hiện và kiểm soát công việc;

• Phòng ngừa sai lỗi, giảm
  thiểu công việc làm lại từ đó nâng cao năng suất, hiệu quả làm
  việc;

• Phân định rõ trách
  nhiệm, quyền hạn trong tổ chức;

• Hệ thống văn bản quản lý
  chất lượng là phương tiện đào tạo, chia sẻ kiến thức, kinh
  nghiệm;

• Giúp cải tiến thường
  xuyên chất lượng các quá trình và sản
  phẩm;

• Tạo nền tảng để xây dựng
  môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiệu
  quả;

• Nâng cao uy tín, hình
  ảnh của tổ chức, doanh nghiệp…

IV. CÁC BƯỚC TRIỂN
KHAI

Quá trình triển khai ISO
9001:2008 đóng vai trò rất quan trọng để đạt được những lợi ích đầy đủ của hệ
thống quản lý chất lượng (Quality Management System – QMS). Để thực hiện thành
công QMS, tổ chức cần triển khai theo trình tự 6 bước cơ bản sau
đây:

1. Giai đoạn chuẩn
bị

• Xác định mục đích, phạm
  vi xây dựng hệ thống quản lý chất lượng;

• Lập Ban chỉ đạo dự án
  ISO 9000 hoặc phân công nhóm thực hiện dự án (đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ);

• Bổ nhiệm/phân công Đại
  diện Lãnh đạo về chất lượng và thư ký/cán bộ thường trực (khi cần thiết);

• Tổ chức đào tạo nhận
  thức chung về ISO 9000 và phương pháp xây dựng hệ thống văn bản;

• Đánh giá thực trạng;

• Lập kế hoạch thực
  hiện.

2. Xây dựng hệ
thống quản lý chất lượng

• Thiết lập các quy trình
  để chuẩn hóa cách thức thực hiện, kiểm soát các quá trình trong hệ thống;

• Xây dựng hệ thống văn
  bản bao gồm:

• Chính sách, mục tiêu chất
  lượng;

• Sổ tay chất lượng;

• Các quy trình kèm theo các
  mẫu, biểu mẫu và hướng dẫn khi cần
  thiết.

3. Triển khai áp
dụng

• Phổ biến, hướng dẫn áp
  dụng các quy trình, tài liệu;

• Triển khai, giám sát
  việc áp dụng tại các đơn vị, bộ phận;

• Xem xét và cải tiến các
  quy trình, tài liệu nhằm đảm bảo kiểm soát công việc một cách thuận tiện, hiệu
  quả.

4. Kiểm tra, đánh
giá nội bộ

• Tổ chức đào tạo đánh giá
  viên nội bộ;

• Lập kế hoạch và tiến
  hành đánh giá nội bộ;

• Khắc phục, cải tiến hệ
  thống sau đánh giá;

• Xem xét của lãnh đạo về
  chất lượng.

5. Đăng ký chứng
nhận

• Lựa chọn tổ chức chứng
  nhận;

• Đánh giá thử trước chứng
  nhận (nếu có nhu cầu và khi cần thiết);

• Chuẩn bị đánh giá chứng
  nhận;

• Đánh giá chứng nhận và
  khắc phục sau đánh giá;

• Tiếp nhận chứng chỉ ISO
  9001.

Tài
liệu tham khảo (Download):

• TCVN ISO 9000:2007 Hệ thống quản lý chất
  lượng – Cơ sở và từ vựng

• TCVN ISO 9001:2008 Hệ thống quản lý chất
  lượng – Các yêu cầu