Vì sao người Việt hay gọi là “ăn tết” ? Phải chăng vì ẩm thực là một yếu tố quan trọng của ngày tết cổ truyền. Ngoài các loại bánh mứt, hoa quả thì mâm cỗ tết luôn được các bà nội trợ rất chú trọng. Nhìn mâm cỗ Tết người ngoài có thể đoán được sự no ấm và hạnh phúc của mỗi gia đình, sự vén khéo của nữ chủ nhân. Mâm cỗ tết ngoài ra còn thể hiện ước mong một năm mới đầy đủ, thịnh vượng và an khang. Chính vì thế các người mẹ, người vợ Hà nội xưa chuẩn bị cho những món ăn trong mâm cỗ Tết thật công phu, kỹ lưỡng trước hàng tháng trời, như món canh bóng thả chả hạn. Canh bóng thả là một trong bốn bát canh chính thường hiện diện trong các mâm cỗ những dịp lễ, giỗ, Tết, tóm lại là trong những dịp quan trọng của người Hà Nội xưa là bóng, vây, măng, miến (mực, cà ri)
Vì sao lại có cái tên là lạ “canh bóng thả”. Xưa các cụ gọi là canh bóng vì bóng làm từ da lợn luộc rồi phơi khô rang với cát cho nở phồng nhìn qua giống như những chiếc bong bóng, thả trên mặt bát canh .
Ngày nay canh bóng thả nấu lối xưa gần như vắng bóng trong các gia đình người Hà Nội vì để làm được món canh bóng này là cả một công đoạn rất cầu kì. Thay vào đó là bát bóng có tên là thập cẩm xuất hiện trong các mâm cỗ cưới, ngày giỗ, ngày Tết. Bóng thập cẩm đúng là “thập cẩm” thật gồm đủ thứ trứng cút rán, giò sống, mọc, tôm, mấy loại nấm tươi, su su, cà rốt…. , tiện cái gì cho cái nấy. Miếng bóng ăn vô vị nhiều khi còn đầy cả lông. Nước canh váng mỡ, ngọt nhợ vì mì chính. Những lúc ấy tự dưng thèm một bát canh bóng thả nấu lỗi cũ biết bao.
Nhớ ngày xưa, bà nội chuẩn bị cho món canh bóng thả ngày Tết trước hàng tháng trời. Bì lợn phải lấy bì thăn được làm chín, có nghĩa là làm lông lợn bằng nước sôi chứ không phải cạo sống như bây giờ. Bì thăn lợn làm chín không có lông mua về luộc chín rồi lạng sạch mỡ dính ở bì, kẹp hai đầu vào hai thanh tre rồi phơi nắng cho khô cong. Bì khô rồi lấy chảo to rang cát cho thật nóng rồi cho bì vào rang cùng đến khi bì nổ thành bóng. Cả con lợn chỉ có bì thăn thì khi rang bóng mới nở đều và xốp, trắng, còn bì vai hay dọi thì khi rang hạt đều hạt xịt không thành bóng. Bóng đấy muốn thành nguyên liệu nấu bóng thả thì phải rửa sạch ngâm bóng bì vào nước vo gạo cho mềm, rồi bóp nhẹ với nước cốt gừng và rượu trắng để bóng trắng và thơm. Rửa sạch rồi mới cắt miếng bóng hình thoi hoặc để miếng to cuộn làm bóng cuốn. Canh bóng thả không thể thiếu tôm. Tôm he bà mua về mấy con một, kẹp vào cái đũa chẻ đôi phơi ở sân thượng cho khô cong, bóc vỏ bỏ đầu cất riêng, tôm cất riêng vào lọ thủy tinh đậy kín. Cái giống tôm phơi ươi ưởi là mốc ngay, chỉ có vứt đi. Nấm hương cũng mua từ cả tháng phơi khô cất đi. Rồi trứng gà, trứng vịt, lọ mì chính bé xíu xíu…Có cảm giác ngày ấy bà, rồi mẹ cứ gom, góp nguyên liệu từng tý, từng tý một chứ không phải cầm tiền ào ra chợ mua về tất cả như bậy giờ. Nhưng cũng chính vì thế mà những cái gom góp, chắt chiu ấy nó hằn vào ký ức không thể quên được.
Bát canh bóng thả ngày xưa trong mâm cỗ Tết qua bàn tay của bà, của mẹ nó rực rõ như một bức tranh mùa xuân thu nhỏ. Trứng tráng vàng tươi, giò lụa hồng hồng, thịt thăn trắng nõn, su hào trắng ngà, cà rốt đỏ tươi, bóng vàng nhạt như những con thuyền nhỏ, đậu Hà lan xanh mướt, nấm hương nâu sẫm, tôm nõn đỏ hồng, lá mùi xanh nõn. Và trên hết, nước canh bóng thanh và ngọt bởi nước hầm xương và tôm khô, thơm nhẹ mùi gừng, mùi tôm, thịt, nấm hương.
Bát canh bóng thả nấu kiểu xưa nguyên liệu bình dân nhưng chứa chất tình cảm của người bà, người mẹ, người vợ và cũng thể hiện sự sáng tạo, sự tinh tế rất Hà nội mà nay vì cuộc sống quá gấp gáp, con người quá bận rộn ít có thời gian chi chút nên ít thấy trong mâm cơm dâng ngày lễ, Tết.
Hôm rồi nhà có việc, nấu bát canh bóng thả theo lối cũ. Đi chợ hơn tiếng đồng hồ là đã mua đầy đủ các nguyên liệu. Vừa nấu nướng vừa nghĩ lại những ngày xưa thơ bé háo hức với mâm cỗ Tết trong đó có bát canh bóng thả rực rỡ, bao kỷ niệm ùa về. Nhớ xưa mẹ nấu cỗ bố nhìn bát bóng bao giờ cũng bảo, bà còn sống xưa giỗ Tết bà cũng nấu bóng như thế này.
Giờ mẹ mình già, tay run không nấu được nữa, mình đứng nấu với con gái lại nhớ bà, nhớ bố, lại thấy trăm ngàn nỗi nhớ ùa về trong một thoáng canh bóng thả…
P/s: Nếu bạn nào thích nấu bóng kiểu nhà mình làm theo các bước dưới đây nhé:
Nội dung bài viết
- Nguyên liệu ( 2 bát to)
- Cách làm:
- Cách nấu nước canh bóng:
- Trình bày canh bóng
Nguyên liệu ( 2 bát to)
– Bóng bì: 200 gam (chọn bóng thăn xốp, nở đều, không lông)
– Thịt nạc thăn: 100 gam
– Giò lụa: 50 gam
– Giò sống: 200 gam
– Xương gà 500 gam (hoặc nước luộc gà)
– Tôm nõn khô 30 gam
– Súp lơ trắng 1 cái nhỏ
– Su hào 2 củ
– đậu Hà Lan: 50 gam
– Cà rốt 2 củ nhỏ
– Nấm hương: 30 gam
– Đầu, vỏ tôm he khô: 100 gam
– Trứng vịt: một quả
– Gừng: 1 củ
– Hành khô vài củ
– Rượu trắng: một cốc nhỏ
Cách làm:
– Bóng ngâm nước vo gạo khoảng 2 h cho mềm, rửa sạch, cắt miếng hình thoi. Gừng giã nhỏ vắt lấy nước cốt hòa cùng rượu để rửa bóng. Bóp nhẹ bóng để ngấm với rượu và gừng hết mùi khét. Vắt nhẹ cho ráo nước.
– Tôm khô rửa sạch ngâm nước cho mềm .
– Nấm cắt bỏ chân. Cho hạt tiêu trộn cùng ½ giò sống. Dùng thìa trộn đều, phết nhồi đều bên bề mặt phía dưới của nấm. Hấp chín để riêng.
– Trứng lấy lòng đỏ, cho chút rượu đánh tan, tráng mỏng rồi thái hình quả trám nhỏ
– Thịt thăn hấp chín thái miếng vừa thật mỏng
– Giò lụa thái quả trám cùng cỡ như trứng
– Đầu và vỏ tôm khô rủa sạch, rang vàng
– Làm chân tẩy: Đậu Hà lan tước xơ để nguyên quả. Su hào, cà rốt pha khối, tỉa hoa, thái miếng mỏng đều. Súp lơ chẻ dọc thành miếng nhỏ.
– Mùi nhặt và rửa sạch vẩy ráo
Cách nấu nước canh bóng:
– Nước luộc gà nhưng hoặc ninh xương gà làm nước dùng. Đun nhỏ lửa, nướng gừng, hành khô rồi đập dập, chút muối, đầu tôm khô rang vàng vào nước dùng. Hớt váng cho nước dùng trong. Khi thịt ở xương đã róc lọc lấy nước trong. Cho tôm, nấm hương vào nồi nước dùng đun nhỏ lửa, tôm chín mềm vớt ra con to bổ đôi con nhỏ để nguyên.
– Nêm nếm nước dùng cho vừa miệng. Múc riêng một âu nhỏ nước dùng để nguội rồi cho bóng vào ngâm chừng 15 phút cho ngấm. Chắt nước vào nồi nước dùng đun cho sôi trở lại. Thả bóng vào đun sôi chừng 2 phút vớt ra bát để riêng. Đậu Hà lan cho vào trần phát vớt ra ngay thả vào bát nước lạnh để cho đậu xanh. Lần lượt thả từng loại chân tẩy vào nồi trần qua cho chín tới rồi vớt ra để riêng, để chín quá chân tẩy ăn sẽ nồng, bớt ngon. Nấm hương nhồi giò sống thả vào nước dùng khi nổi lên vớt ra để riêng.
Trình bày canh bóng
– Bát đựng cạnh bóng phải là bát khá sâu lòng và miệng rộng thì bầy bóng mới đẹp. có nhiều cách trình bày. Nhà mình thì hay bày chân tẩy xuống dưới. Xếp bóng hình hoa, bày xen kẽ thịt, giò, trứng, đậu Hà Lan, xung quanh là cà rốt tỉa hoa, tôm nõn, giữa là nấm hương bọc giò sống
P/s: Nếu thích làm bóng cuộn cũng rất đơn giản. Bóng để miếng hình chữ nhật sau khi tẩy gừng rươụ thì trải ra thớt. Giò sống trộn cùng nấm hương thái chỉ, hạt tiêu, chút bột canh trộn đều phết mỏng đều lên bóng rồi nhẹ tay cuộn lại cho tròn . Dùng chỉ cuốn cho đều miếng bóng rồi hấp chín, để nguội. Khi ăn, thái khoanh mỏng để lên trên bát bóng. Có nhà để nguyên cả cái nấm hương trộn khi thái ra sẽ có vân rất đẹp. có nhà tráng lòng đỏ trửng thật mỏng rồi một lớp bóng, một lớp giò một lớp trừng, một lớp giò rồi cuộn lại như trên. Cá nhân mình thì thấy bóng cuộn đẹp nhưng ăn thì thích ăn miếng bóng không cuộn sẽ ra đúng vị của bóng hơn.
Chúc cả nhà thành công với món bóng thả ngày xưa cũ nhé
#TrọnTếtAnVui #HeForSheAtHome#NamGiớiSẻChia#ĐànÔngXâyTổẤm#EsheepKitchen
Nguồn: Vĩnh Quyên – Yêu Bếp Esheep Kitchen family
—————
👉👉Nước mắm, các sản phẩm mắm Lê Gia được bán tại
– Hệ thống siêu thị Vinmart và hệ thống Vinmart+, Big C (miền Bắc); AEON,
– Hệ thống cửa hàng mẹ và bé (Concung, Bibomart, Kidplaza…)
– Các hệ thống cửa hàng thực phẩm sạch và đại lý tại HN và các tỉnh phía Bắc (Sói Biển, Bac Tôm, Tâm Đạt, Biggreen, Topgreen, Tomita…).
🙋 Hiểu thêm về nước mắm Lê Gia hơn tại:
🏠 Website: https://nuocmamlegia.com Hoặc http://nuocmamchobe.vn
⏯ Page: https://facebook.com/mamlegia
☎️ Hotline: 0971.978.786 – 0868.298.786
☎️ email: info@mamlegia.com
🏚 Văn phòng Hà Nội: 38 Phạm Thận Duật – Mai Dịch – Cầu Giấy – Hà Nội.
Link Tiki, Shopee giao hàng toàn quốc tại nhà:
https://tiki.vn/cua-hang/mam-le-gia
https://shopee.vn/nuocmamlegia