Ăn món ý nghĩa để lấy may mắn không phải là một điều mê tín dị đoan. Vào năm mới, người Việt ta thường hướng đến những điều may mắn, ăn những thức ăn và làm những việc mang hơi hướng hạnh phúc để nhằm cầu mong một năm mới an yên.
Trong việc ăn uống cũng vậy, có những món ăn từ ngày xưa đã được ông bà ta quan niệm rằng mang lại khởi đầu may mắn như canh khổ qua, thịt kho hột vịt, xôi gấc, bánh chưng,… Cùng tìm hiểu xem những món ăn nào “lấy hên” cho bạn trong dịp Tết Nhâm Dần 2021 này nhé!
Xôi gấc – thịnh vượng cát tường
Đĩa xôi gấc với màu đỏ cam thuần túy như rực sáng giữa mâm cỗ thường được thấy ở miền Bắc. Màu đỏ cam tươi sáng biểu thị cho sự rực rỡ, mong muốn một năm mới thịnh vượng. Màu đỏ từ lâu đã là màu của cát tường như ý.
Người Việt quan niệm rằng màu đỏ là màu của sự may mắn, hạnh phúc. Vì vậy, trong dịp Tết, các gia đình đều không thể thiếu món xôi gấc với mong muốn một năm thuận lợi, vạn sự như ý.
Xôi gấc có vị dẻo thơm của những hạt lúa nếp, có màu đỏ tươi tắn, còn chứa đựng đủ vị bùi, béo, ngậy… rất đặc trưng từ quả gấc. Món xôi này không chỉ mang đến vị lạ, ngon trong ngày tết mà còn gửi gắm một giá trị tinh thần cho ngày tết truyền thống Việt Nam.
Ngoài ra, trong ngày tết cổ truyền, người Việt còn sử dụng mứt gấc hay dùng quả gấc để gói bánh chưng… như muốn tạo được màu đỏ cho sự may mắn trong năm mới.
Tuy nhiên, nhiều người chỉ biết ăn xôi gấc may mắn mà không biết đây cũng là món ăn có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe. Quả gấc dùng làm xôi gấc được ví là “loại quả của thiên đường” bởi những công dụng tuyệt vời.
Theo nghiên cứu của Đại học Califonia (Mỹ), hàm lượng lycopen trong gấc cao gấp 70 lần so với cà chua – loại quả rất giàu lycopen. Nhờ có chất này cùng các chất khác như vitamin E, carotene… quả gấc có thể làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, đặc biệt ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt…
Ăn gấc cũng giảm được lượng cholesterol, làm bền thành mạch, chống xơ vữa động mạch. Từ đó chống tai biến, chống các bệnh tim mạch, tăng tuổi thọ.
Gấc chứa nhiều sắt, vitamin C và axit folic nên rất có lợi cho việc chống lại bệnh thiếu máu.
Ngoài 3 tác dụng nổi bật trên, gấc còn giúp tăng cường thị lực, làm đẹp da và ngăn ngừa trầm cảm nhờ các chất như curcumin, selen, khoáng chất và các vitamin khác.
Những người nên hạn chế ăn xôi gấc
Xôi gấc nhiều tinh bột không phù hợp với người béo phì.
Người đau dạ dày ăn đồ nếp như xôi gấc dễ ợ chua, chướng bụng.
Ăn nhiều xôi gấc dễ nóng trong nên người bị mụn nhọt, cơ địa nóng nên hạn chế.
Cá chép – Sự nghiệp thăng tiến
Trong tiếng Hoa, cá có phát âm giống chữ “dư” trong tiếng Việt. Những món cá như chá chép, cá quả, cá thu, cá ngừ… thường được yêu thích. Những món ăn từ cá trong mâm cơm Tết giúp chống lại cái ngán từ nhiều món thịt mỡ. Mâm cỗ cúng gia tiên, người ta thường dâng các món canh cá, cá hấp, cá chiên xù được trang trí vô cùng tỉ mỉ.
Ở miền Bắc có một số nơi cầu may năm mới bằng việc ăn cá chép, loài cá vượt vũ môn hóa rồng. Nếu ăn cá chép trong 3 ngày đầu năm mới thì trong năm đó sẽ được hanh thông trong chuyện học hành, công việc thăng tiến. Tuy nhiên, nhằm tăng sự may mắn, người ta luôn chừa lại phần đuôi, nhằm ý muốn luôn có dư thừa, tích lũy của cải trong năm mới, chứ không chỉ làm ra để đủ ăn đủ mặc.
Cá chép dễ hấp thụ hơn so với các loại thịt gia súc, gia cầm do có chứa protein amino acid tương đương với thành phần protein amino acid mà cơ thể cần.
Theo Đông y, cá chép là dương tính trong âm tính, có tác dụng lợi tiểu tiện, nên có thể chữa được bệnh khi kết lạnh, làm sạch đường tiêu hóa, bài tiết và trừ khử được tả độc sưng tấy. Đặc biệt cá chép còn được coi là thuốc bổ cho phụ nữ.
Ngoài ra, cá chép còn có một lượng khá nhiều các axit béo không bão hòa đa omega 3. Trong đó, eicosapentaenoic acid (EPA) có tác dụng làm giảm chất béo trong máu, phòng ngừa và điều trị xơ vữa động mạch, chống ung thư.
Những người nên hạn chế ăn cá chép
Người đang uống thuốc đông y có thành phần cam thảo tuyệt đối không ăn cùng cá chép có thể sinh ra độc tố.
Người bị bệnh gan cần hạn chế ăn vì thịt cá chép giàu chất đạm trong khi người mắc bệnh này lại cần giảm lượng protein.
Cá chép cũng là thực phẩm chứa purine (nguyên nhân gây ra bệnh gút) nên người bị bệnh gút không nên ăn.
Bệnh nhân xuất huyết, chảy máu không nên ăn vì cá chép giàu chất axit eicosapentaenoic, thành phần này gây sự ức chế tập tiểu cầu, chống lại bệnh huyết khối và những triệu chứng liên quan đến xuất huyết.
Quả sung – Một đời sung túc
Nhân dân ta rất thích trồng cây sung và bày sung trong ngày Tết. Trong mâm ngũ quả ngày Tết bao giờ cũng có thêm một chùm quả sung. Theo quan niệm dân gian, sung là loại cây cảnh mang ý nghĩa văn hóa tâm linh, tượng trưng cho sự sung mãn, tròn đầy.
Ăn sung không chỉ may mà còn rất có lợi cho hệ tiêu hóa. Đặc biệt vào dịp Tết, mọi người thường ăn thịt, cá nhiều dễ bị khó tiêu. Sung chứa chất xơ nên giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, giảm táo bón.
Bên cạnh đó, ăn sung còn có thể cải thiện huyết áp và lượng mỡ trong máu, cải thiện sức khỏe mạch máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Chị em bị viêm da dị ứng vào mùa lạnh hay da bị khô, ngứa do dị ứng cũng có thể ăn sung. Chiết xuất từ quả sung được chứng minh có tác dụng chống oxy hóa trên tế bào da, giảm sự phân hủy collagen và cải thiện sự xuất hiện của các nếp nhăn.
Lưu ý khi ăn sung
Quả sung cũng khá giàu vitamin K, có thể cản trở các loại thuốc như thuốc làm loãng máu và khiến chúng kém hiệu quả.
Nếu thích ăn sung khô, nên ăn với lượng vừa phải do hàm lượng đường cao. Ăn 150 gram/ngày, ăn tối đa 3 lần/tuần Người có nguy cơ mắc bệnh tim hay dư thừa cholesterol nên hạn chế ăn
Thịt gà –
khởi đầu suôn sẻ vàng óng lộc tài
Đầu xuân, người Việt ta thường dâng gà cúng với nhiều cách tạo dáng bắt mắt trước là để thể hiện lòng thành với trời đất, tổ tiên. Sau đó là mong muốn cầu mong điều tốt đẹp trong năm mới. Da gà vàng bóng óng ả, thịt gà mềm ngọt mọng nước với lời chầu chúc năm mới khởi đầu suôn sẻ, tài lộc đong đầy. Ngoài ra, trong 12 con giáp, gà còn là biểu tượng cho sự cương trực và mạnh mẽ.
Có rất nhiều kiểu luộc gà khác nhau như gà luộc nước dừa, gà hấp muối sả, gà luộc nước nghệ, gà hấp lá chanh, gà hấp mắm nhỉ… được lựa chọn tùy theo sở thích từng nhà.
Ăn thịt gà có thể giúp xương và cơ bắp khỏe mạnh hơn, ngừa loãng xương. Bởi protein nạc trong thịt gà là một nguồn axit amin tuyệt vời. Cơ thể chúng ta sử dụng các axit amin để xây dựng mô cơ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng lượng protein cao hơn sẽ giúp duy trì mật độ khoáng chất của xương.
Ăn thịt gà thế nào để khỏe?
Thịt gà chỉ nên ăn khoảng 150 gram mỗi ngày, ăn tối đa 3 lần/tuần. Những người hoạt động thể chất có thể cần nhiều hơn.
Mặc dù được coi là một loại protein nạc nhưng thịt gà lại chứa một lượng nhỏ cholesterol.
Nếu bạn đang có chế độ ăn ít cholesterol hoặc có nguy cơ mắc bệnh tim cao, hãy chú ý đến lượng cholesterol trong thịt bạn mua. Ăn 150 gram/ngày, ăn tối đa 3 lần/tuần Người có nguy cơ mắc bệnh tim hay dư thừa cholesterol nên hạn chế ăn
Thịt kho tàu – đoàn viên sung túc
Thịt kho tàu hay còn được gọi là thịt kho hột vịt từ ngàn xưa đã mang một ý nghĩa Tết khó lòng thay thế. Nồi thị kho hột vịt mềm thấm, hột vịt đỏ ửng bên trong cùng nước kho vàng sóng sánh thể hiện cho sự đoàn viên, sung túc, dồi dào và “màu mỡ” trong năm mới.
Tết miền Nam, người ta thường kho một nồi thịt to, ăn dần trong nhiều ngày Tết. Nhiều nhà còn ăn kèm thịt kho tàu cùng cải chua hoặc dưa giá chống ngán.
Mướp đắng (khổ qua): Khó khăn đi qua, may mắn sẽ tới
Ông bà ta tâm niệm rằng món ăn này thể hiện ý nghĩa ngay từ tên món ăn. “Khổ qua” tức là mọi sự đau khổ sẽ qua đi và chào đón những đều tốt đang tới.
Canh khổ qua là món canh phổ biến trong bữa cơm gia đình nhưng vào dịp Tết, món ăn này lại ý nghĩa hơn bao giờ hết. Hơn thế, canh khổ qua còn là một thức canh mát và bổ dưỡng. Thêm canh khổ qua vào mâm cơm Tết nhiều dầu mỡ sẽ thanh lọc cơ thể, giúp bạn nhẹ nhàng hơn.
Có nhiều cách nấu canh khổ qua như khổ qua nấu sườn, khổ qua chả cá thác lác…Nhưng thông dụng nhất trong ngày Tết Việt Nam chính là canh khổ qua nhồi thịt.
Mướp đắng (khổ qua) nhồi thịt là món không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết của người miền Nam. Họ quan niệm rằng ăn mướp đắng đầu năm thì những điều xui xẻo trong năm cũ sẽ qua và những điều may mắn, tốt đẹp trong năm mới sẽ đến.
Mướp đắng cũng được chứng minh có thể giúp giảm lượng đường trong máu, giảm mức cholesterol và thậm chí có thể chống lại các tế bào ung thư dạ dày, ruột kết, phổi, vòm họng và ung thư vú.
Lưu ý khi ăn mướp đắng
Ăn nhiều mướp đắng có thể dẫn đến một số tác dụng phụ như tiêu chảy, nôn mửa và đau dạ dày.
Do mướp đắng tác động đến lượng đường trong máu, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi ăn nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc hạ đường huyết nào.
Ngoài ra, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi ăn mướp đắng nếu bạn có bất kỳ tình trạng sức khỏe tiềm ẩn hoặc đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Đu đủ – Cuộc sống đầy đủ
Đu đủ là loại quả rất quen thuộc với người Việt. Đu đủ tượng trưng cho sự no đủ về vật chất và tinh thần. Trong mâm ngũ quả của người miền Nam không bao giờ thiếu quả đu đủ.
Đu đủ được xem là vị thuốc quý trong Đông y vì hầu hết các bộ phận của nó đều có thể làm thuốc như rễ, hoa, lá, hạt, quả,…
Trong những ngày Tết ăn uống no nê, ăn đu đủ có thể cải thiện tiêu hóa. Enzyme papain trong đu đủ có thể giúp protein dễ tiêu hóa hơn, cải thiện tình trạng táo bón.
Những người nên hạn chế ăn đu đủ
Người bị sỏi thận nên hạn chế ăn vì đu đủ chứa nhiều vitamin C. Quá nhiều vitamin C dễ hình thành sỏi thận.
Đu đủ có chứa enzyme papain – chất gây dị ứng mạnh nên người bị rối loạn hô hấp như hen nên tránh ăn.
Người bị đường huyết thấp ăn nhiều đu đủ có thể làm giảm đường huyết.
Dưa hấu – Cuộc sống viên mãn
Dưa hấu vừa có màu đỏ lại có hình dáng tròn trịa tượng trưng cho sự may mắn, cuộc sống viên mãn. Do đó, dưa hấu cũng là món ăn để lấy may trong ngày đầu năm mới.
Dưa hấu không chỉ ngon mà còn có cả tá công dụng tốt cho sức khỏe. Theo một nghiên cứu tại Đại học Purdue (Mỹ), hàm lượng lycopene cao của dưa hấu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, giảm tăng huyết áp và giảm huyết áp ở người trưởng thành béo phì, ức chế viêm và giảm viêm nên không chỉ tốt cho những người bị viêm khớp mà còn tăng cường khả năng miễn dịch.
Dưa hấu cũng hữu ích trong việc giảm nguy cơ ung thư nhờ các đặc tính chống oxy hóa của chúng. Theo Viện Ung thư Mỹ, lycopene trong dưa hấu có liên quan đến việc giảm sự tăng sinh tế bào ung thư tuyến tiền liệt.
Lưu ý khi ăn dưa hấu
Ăn quá nhiều dưa hấu có thể gặp tác dụng phụ do hấp thụ quá nhiều lycopene hoặc kali. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, tiêu thụ hơn 30mg lycopene mỗi ngày có thể gây buồn nôn, tiêu chảy, khó tiêu và đầy hơi .
Dưa hấu có lượng đường tương đối cao nên cần chú ý không ăn quá nhiều, nhất là người bị tiểu đường.
Những người bị tăng kali máu nghiêm trọng, hoặc có quá nhiều kali trong máu, có lẽ không nên tiêu thụ nhiều hơn một cốc dưa hấu mỗi ngày.
Dứa – Con cháu đầy nhà
Dứa còn được là quả thơm. Dứa nhiều mắt tượng trưng cho sự đa phúc thọ, nhiều may mắn. Lá dứa lại sum suê ngụ ý công việc phát triển.
Vì vậy, người miền Trung thường xếp dứa vào mâm ngũ quả, có thể đặt ở vị trí cao nhất với mong muốn có được một năm nhiều sự may mắn, thuận lợi.
Đôi khi người miền Nam cũng xếp dứa vào mâm ngũ quả nhưng với ngụ ý mong muốn con cháu đầy nhà.
Không chỉ mang lại may mắn, dứa còn đem đến vô số lợi ích sức khỏe và nó được mệnh danh là “nữ hoàng của các loại quả”.
Ăn dứa trong những ngày Tết còn giúp xử lý vấn đề tiêu hóa mà nhiều người dễ gặp khi thường xuyên ăn uống dịp đầu năm. Bởi dứa có chứa bromelain, một nhóm các enzyme tiêu hóa có tác dụng phân hủy protein.
Hợp chất bromelain có trong dứa còn có thể giảm nguy cơ mắc ung thư do chúng có thể giảm thiểu oxy hóa và giảm viêm. Ngoài ra còn giảm nguy cơ bệnh tim và tiểu đường.
Dứa chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và các enzyme như bromelain có thể tăng cường khả năng miễn dịch và ngăn chặn chứng viêm.
Một số tác dụng phụ khi ăn quá nhiều dứa
Ăn quá nhiều dứa có thể gây rát lưỡi do enzyme bromelain trong dứa khi tiếp xúc với lớp da nhạy cảm và xung quanh miệng làm phân hủy các protein gây ra cảm giác đau rát. Nhưng nếu cảm giác này vẫn còn, hoặc phát ban, nổi mề đay hoặc khó thở, bạn nên đi khám ngay vì có thể bị dị ứng dứa.
Do lượng vitamin C cao trong dứa, tiêu thụ một lượng lớn có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng hoặc ợ chua.
Theo Đại học Purdue, ăn dứa chưa chín hoặc uống nước dứa chưa chín rất nguy hiểm. Dứa chưa chín gây độc cho người và có thể dẫn đến tiêu chảy và nôn mửa nghiêm trọng.
Những món ăn được cho mang nhiều may mắn, người dân thế giới lựa chọn trong năm mới
1. Hoa quả hình tròn
Hình tròn ở nhiều nước được coi là biểu tượng may mắn vì nó tượng trưng cho sự tròn trịa, đầy đặn. Ăn hoa quả hình tròn trong ngày đầu năm đã trở thành tục lệ ở một số quốc gia. Ở Philippines, người ta thường cúng lễ, biếu tặng, bày biện các thức quả hình tròn với số lượng 13 quả, ở đất nước này số 13 được coi là số may mắn.
Tại một số nước châu Âu như Tây Ban Nha, người ta yêu thích con số 12 bởi nó tượng trưng cho 12 tháng trong năm đều được tròn đầy. Người Tây Ban Nha trong đêm giao thừa sẽ cố ăn hết 12 trái nho trong 12 giây. Nhiều nhà văn hoá còn lý giải rằng, hoa quả hình tròn trông giống như những đồng tiền xu và vị ngọt của nó sẽ báo hiệu cho một năm tiền tài phát đạt và ngọt ngào niềm vui.
Người dân các quốc gia ăn nho theo phong tục để mong một năm mùa màng bội thu, làm ăn thịnh vượng.
2. Mì trường thọ
Ở Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước Châu Á khác, theo tục lệ, người ta thường ăn mì sợi dài hay còn gọi là mì trường thọ, món mì này mang ý nghĩa cầu chúc người ăn sẽ sống lâu trăm tuổi, hưởng phúc lộc cùng con cháu. Đặc biệt trong ngày đầu năm, nhiều gia đình rất hay ăn món này.
Mì trường thọ mang ý nghĩa cầu chúc người ăn sẽ sống lâu trăm tuổi
Cả tô mì đó thực chất chỉ được nấu lên từ một sợi mì, trong quá trình chế biến, người ta phải thật cẩn thận để sợi mì không bị đứt. Trước đây, những đầu bếp tài danh của Trung Quốc có thể làm sợi mì trường thọ bằng tay, họ quay bột bằng tay ở trên không và tạo ra sợi mì thon dài từ một cục bột nhưng giờ không còn mấy đầu bếp làm được điều này.
3. Thịt lợn
Ở một số đất nước như Cuba, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hungary và Áo, con lợn biểu trưng cho sự phát triển, tiến bộ. Người ta nghĩ như vậy là bởi lợn không biết đi lùi. Trong ngày đầu năm, không chỉ có thịt lợn mà những thức ăn làm hình con lợn như những chiếc bánh quy này cũng được coi là biểu tượng cho sự may mắn.
Người Mỹ coi chất béo trong thịt lợn biểu thị cho sự giàu có và thịnh vượng
Người Mỹ coi chất béo trong thịt lợn biểu thị cho sự giàu có và thịnh vượng. Đặc biệt, người Áo rất thích trang trí bàn ăn của mình bới những chiếc bánh hạnh nhân hình con lợn nữa.
Những món ăn khác từ thịt lợn như món chân lợn được thưởng thức tại Thụy Điển, thịt lợn và xúc xích luôn xuất hiện trên bàn ăn của người Đức.
4. Rau xanh
Ở nhiều nước châu Mỹ và châu Âu, trong ngày đầu năm, người ta ăn những loại rau có lá màu xanh như hoa lơ, cải bắp… bởi màu sắc và hình dáng của chúng cũng giống như những “tờ xanh” – đô la. Người ta tin rằng, càng ăn nhiều rau xanh sẽ càng giàu hơn trong năm mới.
Rau xanh được nấu chín chẳng hạn như cải bắp, cải xoăn, của cải được ưa chuộng rất nhiều trong những ngày đầu năm ở hầu hết các nước trên thế giới. Lý do thật đơn giản với những lá rau xanh này giống như tiền vậy, là biểu tượng của của cải, giàu có – thứ mà ai ai cũng mong muốn.
Những lá rau xanh có màu giống như tiền vậy.
Ở Đan Mạch, cải xoăn thường được rắc thêm đường, người Đức thì lựa chọn món dưa cải bắp trong khi món cải lá được tiêu thụ rất nhiều tại Mỹ trong ngày đầu năm mới.
Ở Hy Lạp, đậu bi là món ăn phổ biến bởi màu trắng ngà với chấm đen trên đậu giống như con mắt sáng ngời, tượng trưng cho đôi mắt tinh tường, những quyết định sáng suốt trong cả năm tới.
5. Bánh ngô
Bánh ngô là món bánh được người Mỹ ăn suốt cả năm nhưng đặc biệt trong ngày đầu năm, nó càng trở nên quan trọng trên bàn ăn vì màu vàng của bánh tượng trưng cho vàng ròng. Để thêm may mắn, nhiều người còn trộn thêm hạt ngô vào bánh với ý tưởng rằng những hạt ngô là những hạt vàng.
Người Mỹ tin bánh ngô sẽ mang lại may mắn.
‘Mâm cao cỗ đầy’ và giải pháp giúp người bệnh gout vui khoẻ
Xem thêm video đang được quan tâm
Vì một mùa Tết 2022 an toàn: Thông điệp 5K và 7 thói quen phòng COVID-19.