Bạn đã biết việc ngồi thiền có tác dụng gì hay chưa? Thực tế nhiều nghiên cứu cho thấy, thiền giúp bạn khỏe mạnh về thể chất lẫn tinh thần. Vậy hãy cùng chúng tôi tìm hiểu cụ thể hơn về các tác dụng của thiên và cách ngồi thiền đúng ngay sau đây nhé!
Ngày càng trở nên phổ biến trong nhịp sống hối hả nhưng không phải ai cũng biết ngồi thiền có tác dụng gì. Một số người cho rằng, thiền đã thay đổi cuộc sống của họ cả về thể chất lẫn tinh thần. Hãy thử ngồi thiền đúng cách như hướng dẫn dưới đây để trực tiếp cảm nhận những lợi ích mà bộ môn này mang lại bạn nhé!
1. Thiền là gì?
Rất khó để định nghĩa chính xác Thiền là gì và cách ngồi thiền cũng rất đa dạng. Phật giáo nguyên thủy định nghĩa, Thiền là những pháp thực hành nhằm rèn luyện tâm có tên gọi bhavana (tiếng Pali). Theo đó, nó bao gồm hai pháp thực hành là Thiền định (samatha bhavana) và Thiền quán (vipassana bhavana).
Trong Yoga, thiền là “dòng chảy của tâm trí” với tên gọi Dhyana. Đây là trạng thái tinh khiết và tập trung cao độ khi bạn hoàn toàn đắm mình trong ý nghĩ về ý thức vũ trụ, không gì ngăn trở.
Cũng có thể hiểu một cách đơn giản, Thiền chỉ phương pháp giúp cho ta sống hết mình với hiện tại và tìm được sự bình an trong sâu thẳm tâm hồn.
>> Xem thêm: Tập Yoga có tác dụng gì?
Thiền là gì?
2. Ngồi thiền có tác dụng gì?
Cuộc sống hiện đại với nhiều hối hả lo toan, chúng ta luôn phải đối mặt với áp lực, khó khăn và những điều không như ý muốn. Bởi vậy số đông người tìm đến Thiền để cân bằng cuộc sống, tận hưởng những lợi ích sức khỏe cả về thể chất và tinh thần. Vậy tác dụng của ngồi thiền như thế nào?
2.1. Giải tỏa và kiểm soát căng thẳng, chống trầm cảm.
Theo 1 nghiên cứu từ đại học Cambridge, tác dụng ngồi thiền thường xuyên sẽ giúp giảm mật độ chất xám ở các vùng não có liên quan đến lo lắng và căng thẳng. Thực hành thiền làm lắng dịu mọi suy tư và giúp tâm được thư giãn.
Một nghiên cứu khác của Đại học California trên những bệnh nhân từng bị trầm cảm trong quá khứ cũng cho biết: Thiền chánh niệm có khả năng làm giảm trạng thái trầm tư và suy nghĩ tiêu cực.
Ngồi thiền giúp giải tỏa và kiểm soát căng thẳng, chống trầm cảm
2.2. Cải thiện khả năng tập trung và tăng cường trí nhớ.
“Huấn luyện” tâm trí chú ý quan sát đối tượng cụ thể khi ngồi thiền giúp cải thiện đáng kể sự tập trung của bạn. Thêm vào đó, một trong những nguyên nhân khiến suy giảm trí nhớ chính là tình trạng căng thẳng.
Khi Thiền, bạn sẽ ngồi yên bất động. Đây cũng chính là lúc tâm trí được thư giãn và bắt đầu học cách kiểm soát suy nghĩ, hơi thở, nhịp tim… Từ đó tạo tác động lên các cơ quan trong cơ thể, nhất là hệ thần kinh. Tác dụng của Thiền khi thực hành Thiền lâu năm sẽ giúp phát triển khả năng chú tâm, ý thức hoàn toàn những việc bản thân đang làm mà theo cách gọi của đạo Phật là chánh niệm.
2.3. Suy nghĩ tích cực, lạc quan hơn.
Thiền giúp mỗi người loại bỏ suy nghĩ tiêu cực, từ đó tự giải phóng chính mình khỏi sự bế tắc với các tư tưởng cực đoan. Bên cạnh đó tâm trí sẽ mở rộng, cho phép chúng ta nhìn mọi việc dưới lăng kính khách quan và tích cực hơn.
Tác dụng của ngồi thiền còn có thể mang lại hiệu quả ngang với liệu pháp hành vi nhận thức hoặc thuốc chống trầm cảm. Điều này đặc biệt có lợi với người mắc chứng rối loạn lo âu hoặc trầm cảm.
2.4. Nâng cao chất lượng giấc ngủ.
Theo các nhà tâm lý học, ngồi thiền giúp ta bình tĩnh, từ đó kiềm chế cảm xúc tốt hơn. Khi ngồi thiền là lúc mỗi người xem xét lại sự việc một cách sáng suốt, từ đó giảm bớt những phiền muộn, lo lắng, tăng cường sức mạnh tinh thần. Nói cách khác, Thiền định sẽ giúp cơ thể hấp thụ những nguồn năng lượng tích cực, não bộ nghỉ ngơi để phục hồi và cân bằng tâm sinh lý. Vì vậy, chúng ta sẽ ngủ ngon hơn sau khi ngồi thiền.
Ngồi thiền giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ
2.5. Tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ đột quỵ và bệnh tim.
Khi Thiền, cơ thể cần ít oxy hơn, do đó giảm áp lực lên tim, đồng nghĩa với việc giảm huyết áp. Vậy ngoài việc giảm căng thẳng và những rối loạn tâm thần khác, ngồi thiền có tác dụng gì? Nó làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong, đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Nhờ tăng khả năng kháng thể, thiền cũng giúp hệ miễn dịch phản ứng nhanh hơn, mạnh mẽ hơn.
2.6. Làm chậm quá trình lão hóa.
Quá trình lão hóa diễn ra nhanh hay chậm tùy thuộc vào tốc độ tiêu thụ oxy của bạn. Ngồi thiền làm giảm tốc độ hô hấp của cơ thể do bạn tiêu thụ ôxy ít hơn, như vừa nói ở trên. Từ đó thực hành Thiền giúp bạn trẻ lâu hơn bằng cách điều chỉnh quá trình hô hấp.
Ngồi thiền giúp làm chậm quá trình lão hóa
2.7. Thiền giúp buông bỏ cám dỗ và hiểu rõ bản thân.
Tác dụng của ngồi thiền đúng cách và tập Thiền mỗi ngày sẽ giúp bạn thoát khỏi các cám dỗ. Nhờ đó bạn sẽ hiểu rõ bản thân và tự mình vượt qua những nỗi sợ hãi, tập trung vào mục tiêu của bạn trong cuộc sống. Từ đó, mỗi người sẽ thoát khỏi những cám dỗ mang đến đau khổ, mất mát mà trước đây không thể buông bỏ.
3. Nên ngồi thiền vào thời gian nào?
Tập luyện vào một thời điểm nhất định trong ngày, tác dụng của thiền sẽ tạo động lực tích cực đến cuộc sống của bạn. Trên thực tế, thời gian tốt nhất để thiền còn tùy thuộc vào lối sống của từng người và những gì mong muốn đạt được. Dưới đây là 4 thời điểm bạn có thể xem xét liệu mình sẽ sắp xếp thực hành thiền vào lúc nào là tốt nhất.
3.1. Buổi sáng.
Thiền buổi sáng giúp tâm trí thanh thản và thoải mái hơn trước khi bắt đầu ngày mới. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm dễ dàng và thuận tiện.
Tuy nhiên, Thiền ngay sau khi thức dậy có thể là một vấn đề. Lúc này tâm trí vẫn còn mệt mỏi, vài người có thể cảm thấy khó tập trung. Do đó, họ sẽ ngủ gật một chút trong khi thiền.
3.2. Buổi trưa.
Đây là cách tuyệt vời để có giờ nghỉ trưa tích cực. Thiền vào lúc này sẽ giúp bạn loại bỏ bớt căng thẳng từ công việc buổi sáng, chuẩn cho buổi chiều đầy năng lượng.
Tuy nhiên, tìm một nơi để thiền vào buổi trưa ở văn phòng dường như không phải là điều dễ dàng.
3.3. Buổi chiều.
Thực hành thiền vào buổi chiều như một phần thưởng bạn dành cho bản thân sau ngày dài làm việc.
Tuy nhiên tương tự như thiền buổi trưa, không phải ai cũng dễ dàng tìm thấy không gian thuận tiện để thiền vào buổi chiều. Lý do là vì nhiều người thường rời khỏi nhà sớm và về nhà khi đã tối muộn.
Nên ngồi thiền vào thời gian nào?
3.4. Buổi tối.
Buổi tối là thời gian yêu thích của nhiều người để Thiền. Điều này giúp thư giãn sau một ngày và dẫn đến giấc ngủ ngon hơn.
4. Cách ngồi thiền tốt cho sức khỏe.
Chắc hẳn bạn đã biết thiền có tác dụng gì trong cuộc sống mỗi người. Ngoài ra, cách thực hiện tư thế ngồi thiền đúng, tốt cho sức khỏe yêu cầu bạn tập trung chủ yếu vào hơi thở và lắng nghe chuyển động của cơ thể. Bạn hãy cùng tìm hiểu cách thực hiện dưới đây để có được những tác dụng của ngồi Thiền với với sức khỏe thể chất, tinh thần.
4.1. Vào tư thế ngồi.
Dưới đây là cách thực hiện tư thế ngồi thiền để bạn tham khảo:
- Ngồi với lưng thẳng, đầu và cổ thẳng với cột sống của bạn.
- Hai chân đặt trên sàn, mắt cá chân đến đầu gối nằm trên 1 đường thẳng. Bắp chân và đùi tạo thành góc 90 độ.
- 2 tay thả lỏng trên đầu gối hoặc đùi.
Vào tư thế ngồi thiền đúng
4.2. Điều chỉnh cột sống.
- Giữ cho cột sống thẳng nhất có thể khi ngồi thiền. Bạn nên điều chỉnh cơ thể về đúng tư thế nếu gặp các trình trạng như gai cột sống lưng, vẹo cột sống, trượt đốt sống thắt lưng…
- Nâng cơ thể để kéo dài cột sống, mở rộng ngực hướng lên trần mỗi lần hít vào. Từ từ cảm nhận dòng năng lượng đi từ gốc cột sống ra ngoài qua đỉnh đầu. Hít sâu và thở ra nhẹ nhàng nhưng vẫn giữ cột sống thẳng sẽ giúp bạn tỉnh táo.
Điều chỉnh cột sống khi ngồi thiền
4.3. Tay thả lỏng.
- Bạn có thể đặt tay lên đùi với lòng bàn tay hướng xuống. Điều này sẽ giúp tập trung và thư giãn với dòng năng lượng của cơ thể.
- Hoặc bạn chồng nhẹ bàn tay phải lên trên bàn tay trái với hai ngón tay cái chạm nhẹ. sau đó đặt trên đùi với lòng bàn tay hướng lên. Vị trí để tay này sẽ giúp cơ thể tạo ra nhiều nhiệt và năng lượng.
Khi ngồi thiền tay cần được thả lỏng
4.4. Thả lỏng vai.
- Vai được thư giãn và thoải mái khi thực hiện tư thế Thiền sẽ giúp tim bạn mở rộng và lưng khỏe mạnh hơn.
- Trong khi Thiền, cần đảm bảo cột sống vẫn thẳng trong khi phần vai được rủ xuống và thả lỏng. Bạn cũng nên chú ý đến chiều cao của hai vai và điều chỉnh lại nếu cảm thấy một trong 2 bên vai cao hơn bên còn lại.
Thả lỏng vai khi ngồi thiền
4.5. Cằm đặt thoải mái.
- Để cằm rớt nhẹ tự nhiên và thả lỏng cơ mặt nhằm giúp đầu và cổ không bị gồng gượng ép. Điều này sẽ giúp bạn duy trì tư thế và giữ cho khuôn mặt được thư giãn.
- Nếu bạn cố gắng ép cằm vào cơ thể để kéo giãn hoặc gồng cổ và căng cơ mặt thì hơi thở sẽ dễ bị đứt quãng và không thở sâu được.
Cằm đặt thoải mái khi ngồi thiền
4.6. Để quai hàm được thư giãn.
- Thả lỏng và thư giãn quai hàm bằng cách giữ nó hơi mở khi ấn lưỡi vào vòm miệng. Từ đó hơi thở của bạn được rõ ràng hơn và làm chậm quá trình nuốt nước bọt trong khi thiền.
- Bạn cũng có thể ngáp hoặc há to miệng trước khi Thiền để giải phóng sự căng thẳng và duỗi hàm.
4.7. Khép hờ mắt.
- Nên giữ cho khuôn mặt, mắt và mí mắt được thư giãn bằng cách khép mắt nhẹ nhàng. Bạn cũng có thể nhìn vào một điểm trên sàn nhà, cách vài bước chân. Nên đảo mắt, tránh tập trung quá lâu vào một điểm, cố gắng giữ cho khuôn mặt được thư giãn và tránh nheo mắt trong khi thiền.
- Trước khi Thiền, bạn hãy lựa chọn nhắm mắt hoặc mở mắt. Vì nếu thực hiện cả hai cách thì sẽ bị mất phương hướng và làm gián đoạn quá trình Thiền.
Khép hờ mắt khi ngồi thiền
5. Ngồi thiền sai cách có tác hại gì?
Không thể phủ nhận những tác dụng ngồi thiền khi bạn biết cách tập đúng. Tuy nhiên nó cũng mang đến 6 tác hại dưới đây khi bạn lạm dụng hoặc thực hiện sai cách
5.1. Bạn có thể bị ảo tưởng.
Rất nhiều người tìm đến tác dụng của thiền để trở nên lạc quan, khỏe mạnh và có cuộc sống tích cực hơn. Tuy nhiên, gần nửa số người tham gia nghiên cứu năm 2017 đã trải qua những mâu thuẫn trong tư tưởng. Cụ thể, họ nghe thấy tiếng nói và hình ảnh vô hình giống như một dạng bệnh tâm thần phân liệt. Họ cũng giảm khả năng kiểm soát bản thân và hoàn thành công việc.
Nguyên nhân: Tình trạng này xuất hiện có thể là do bạn suy nghĩ quá nhiều trong lúc thiền khiến tâm trí không thể tập trung. Hoặc căng thẳng suốt thời gian dài.
Khắc phục: Bạn nên mở nhạc nhẹ, điều chỉnh nhịp thở đều đặn để tư tưởng không vướng bận bất kỳ suy nghĩ nào. Hít thở đúng khi ngồi thiền sẽ giúp bạn thả lỏng hoàn toàn, cảm thấy dễ chịu và đạt được những lợi ích tối đa.
Ngồi thiền sai cách có thể dẫn tới ảo tưởng
5.2. Mất động lực làm việc.
Tác dụng ngồi thiền đúng sẽ tạo nguồn năng lượng tuyệt vời để bạn làm việc. Nhưng khi Thiền sai sẽ khiến bạn trì hoãn và mất động lực hoàn thành công việc, giảm hứng thú với các hoạt động mà trước đây rất thích. Điều này tương tự như triệu chứng của trầm cảm.
Nguyên nhân: Có thể đây là bộ môn giúp bạn ổn định tâm trí và cân bằng cảm xúc thái quá. Từ đó không còn phấn khích với những hoạt động khác.
Khắc phục: Nếu có dấu hiệu này, bạn có thể đã lạm dụng phương pháp Thiền. Chỉ nên dành 2 phút mỗi ngày lúc bắt đầu và tăng lên 3 phút, 5 phút, 10 phút khi quen dần. Đồng thời bạn cũng cần tham gia những hoạt động thể chất khác để cân bằng cuộc sống.
Ngồi thiền sai cách có thể gây mất động lực làm việc
5.3. Thay đổi cảm xúc.
Thiền có thể khơi lại những ký ức bạn đã kìm nén rất lâu trong quá khứ dẫn đến cảm xúc tiêu cực. Những người tham gia nghiên cứu năm 2017 cho biết, họ cảm thấy hoảng loạn, lo lắng, sợ hãi, hoang tưởng, trầm cảm và đau buồn.
Nguyên nhân: Trong lúc Thiền, bạn cần để tâm trí trống rỗng. Đây là con dao 2 lưỡi vì có thể khiến một số người cảm thấy stress khi thúc ép bản thân thoát khỏi những suy nghĩ. Tâm trí bị ép buộc phải thay đổi sẽ khiến cơ thể có những phản ứng khó chịu như nhức đầu, stress, giảm trí nhớ, mất tập trung hoặc hoảng loạn.
Khắc phục: Bạn hãy thả lỏng tâm trí tự nhiên, mỗi ngày giảm dần suy nghĩ trong đầu cho đến khi tâm trong sáng. Nếu cảm thấy khó khăn để chi phối cảm xúc, bạn hãy mở mắt lúc Thiền, tập đếm nhịp thở rồi quan sát hơi thở và cơ thể của mình.
5.4. Làm bạn bị đau nhức.
Một số người cảm thấy những thay đổi tiêu cực về thể chất như đau nhức người, đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt…
Nguyên nhân: Thiền sai cách khiến máu huyết không được lưu thông.
Giải pháp: Bạn cần thiền đúng cách để cơ thể được thoải mái và không gồng khi hít vào. Cần ngồi với vai thấp và thả lỏng, lưng thẳng, không nên căng cơ hay ép sát khủyu tay vào người, mà hơi đưa ra. Sau khi kết thúc Thiền, bạn cần xoa bóp mặt, chân, cổ, lưng, hông để giãn cơ và cân bằng tâm trí.
Ngồi thiền sai cách có thể dẫn đến cơ thể bị đau nhức
5.5. Suy nhược cơ thể.
Thiền có tác dụng gì với việc giảm cân? Một số người cho rằng, họ sẽ đốt cháy mỡ thừa, thanh lọc cơ thể hiệu quả khi nhịn ăn và ngồi thiền. Vì thế, bạn có xu hướng không ăn uống bất cứ thứ gì ngoài nước. Tuy nhiên, điều này có thể gia tăng tình trạng thiếu chất, mệt mỏi, suy nhược cơ thể, thậm chí tử vong.
Khắc phục: Bạn cần phải có chuyên viên theo sát để huấn luyện phương pháp thiền nhịn ăn. Ăn uống lành mạnh và sinh hoạt hợp lý sẽ giúp thiền phát huy hết tác dụng vẫn nên là vấn đề cần được ưu tiên hàng đầu.
>> Có thể bạn quan tâm: Phương pháp giảm cân hiệu quả.
6. Tổng kết.
Đến đây chắc hẳn các bạn đã biết, ngồi thiền có tác dụng gì. Đây là bộ môn đơn giản giúp tăng sự tập trung, giải tỏa căng thẳng mà ai cũng có thể thực hiện được. Hy vọng rằng bài viết trên đây của Thiên Trường Sport đã giúp bạn tích lũy thêm được cho mình những kiến thức hữu ích về thiền để áp dụng vào cuộc sống. Chúc bạn có nhiều sức khỏe và một tinh thần lạc quan, bao dung.
Đọc thêm ▾
Rút gọn ▴