Và việc giao tiếp không thông qua lời nói hay ngôn ngữ được gọi là giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể hoặc giao tiếp phi ngôn ngữ. Và tất cả những thông tin về hình thức giao tiếp này sẽ được vieclam123.vn chia sẻ trong bài viết dưới đây.
1. Ngôn ngữ cơ thể có những đặc điểm nổi bật gì?
Các nghiên cứu của các nhà khoa học nổi tiếng đã nhận định rằng, quá trình giao tiếp của con người sẽ bao gồm ba yếu tố cơ bản đó là ngôn ngữ, ngôn ngữ cơ thể và giọng điệu của người nói. Và có một điều chắc chắn sẽ làm bạn đọc bất ngờ đó là ngôn ngữ chỉ có vai trò khoảng 7% đối với quá trình giao tiếp, tông giọng của người nói có sức ảnh hưởng tới quá trình giao tiếp là 38%, trong khi ngôn ngữ cơ thể có tới 55% ảnh hưởng đến hiệu quả giao tiếp. Vậy đặc điểm của ngôn ngữ cơ thể là gì?
-
Giao tiếp phi ngôn ngữ luôn diễn ra liên tục
Khi bạn giao tiếp bằng ngôn ngữ, thì quá trình đó sẽ kết thúc khi lời nói không được cất lên nữa. Nhưng giao tiếp thông qua ngôn ngữ cơ thể thì lại khác, quá trình giao tiếp vẫn sẽ tiếp tục khi người mà bạn muốn giao tiếp vẫn còn trong tầm mắt của bạn.
-
Ngôn ngữ cơ thể được truyền tải bằng nhiều phương tiện
Giao tiếp bằng ngôn ngữ sẽ được truyền tải thông qua lời nói hoặc chữ viết. Và con người chỉ có thể tiếp nhận việc giao tiếp thông qua nghe hoặc nhìn. Nhưng giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể lại có khả năng truyền tải thông qua rất nhiều kênh khác nhau như cảm nhận, nghe, nhìn, nếm,…
-
Ngôn ngữ cơ thể giúp những người giao tiếp hiểu nhau hơn
Con người có thể nói dối thông qua lời nói, tuy nhiên, ánh mắt hay cử chỉ thì lại không thể nói dối. Do đó, khi giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể, những hành động, những biểu hiện trên nét mặt, những cử chỉ hoặc chỉ cần một ánh mắt cũng có thể giúp những người giao tiếp hiểu nhau hơn, biết được cảm xúc thật của đối phương.
2. Vai trò và thông điệp của một số hành vi phi ngôn ngữ
Khi cuộc tranh cử vào Nhà Trắng giữa Thượng nghị sĩ Kennedy và Phó Tổng thống Nixon diễn ra vào năm 1960, lần đầu tiên trong lịch sử truyền hình nước Mỹ tường thuật trực tiếp buổi vận động tranh cử trên kênh truyền hình quốc gia. Sau chương trình đó, một cuộc thăm dò ý kiến của cử tri được thực hiện. Kết quả của cuộc thăm dò ý kiến cho thấy, đa số dư luận Mỹ cho rằng ông Kennedy sẽ là người chiến thắng và giành chức Tổng thống. Người dân Mỹ có những nhận định như vậy bởi họ có ấn tượng hết sức tốt đẹp với hình ảnh tươi cười thân thiện của ông Kennedy, và họ cảm thấy ông Nixon – người có ánh mắt liếc không chân thực không đáng để họ tin tưởng.
Qua câu chuyện trên, chúng ta hiểu rằng, ngôn ngữ cơ thể có sức mạnh vô cùng lớn, nó có thể ảnh hưởng đến vận mệnh của cả một cường quốc cũng như xoay chiều bức tranh chính trị của thế giới. Giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể giúp phản ánh chân thực tâm tư, tình cảm của người nói, nhờ vậy, thông tin truyền tải có tính chính xác cao.
Và mỗi cử chỉ khác nhau của cơ thể sẽ có những ý nghĩa và thông điệp giao tiếp riêng, dưới đây, vieclam123.vn sẽ đưa ra một số ngôn ngữ cơ thể cơ bản và thông điệp của chúng để bạn đọc tham khảo.
2.1. Giao tiếp thông qua ánh mắt
Mọi suy nghĩ, mọi cảm xúc của con người dường như đều được biểu lộ qua ánh mắt – “cửa sổ của tâm hồn”. Câu chuyện của bạn sẽ trở nên đáng tin hơn khi bạn biết sử dụng ánh mắt đúng lúc, đúng chỗ. Thông qua ánh mắt, bạn dễ dàng hiểu được cảm xúc của người đối diện dù cho người đó không nói quá nhiều.
Những nhà tâm lí hàng đầu nhận định rằng, người ta thường có ấn tượng với một ai đó trong lần đầu gặp mặt chủ yếu là thông qua ánh mắt. Do đó, nắm được những thông điệp của ánh mắt sẽ giúp bạn giao tiếp hiệu quả và hiểu được tín hiệu giao tiếp một cách chính xác nhất.
Khi giao tiếp, nếu ánh mắt của người đối diện luôn hướng xuống dưới, thì điều đó thể hiện rằng họ đang khá ngại ngùng, cảm thấy không được tự nhiên, thậm chí là hồi hộp và không có cảm giác an toàn.
Còn nếu mắt người đối diện chỉ nhìn về một hướng, mi mắt và tròng mắt của họ trĩu xuống, thì thông điệp của ánh mắt đó chính là họ đang có một nỗi buồn. Ngược lại, khi tròng mắt người đối diện mở thật to, mắt nhìn thẳng vào bạn thì có nghĩa là họ đang thực sự tức giận.
Nếu bạn thấy người đang giao tiếp với bạn nheo mắt lại thì thông thường, đó là tín hiệu của việc họ nghe không hiểu bạn đang nói gì hoặc họ không thể nghe rõ những điều bạn nói.
Những người giao tiếp tránh nhìn vào ánh mắt thường là những người vừa phạm phải một sai lầm nào đó, và họ lảng tránh ánh mắt của bạn để làm vơi bớt phần nào cảm giác tự ti, tội lỗi.
Những người biết dùng ánh mắt để giao tiếp thường khiến buổi giao tiếp hiệu quả hơn rất nhiều bởi nó giúp truyền tải được mọi thông điệp đến người đối diện. Việc sử dụng ánh mắt một cách chính xác sẽ khiến cuộc trò chuyện trở nên hấp dẫn hơn, thu hút người nghe hơn rất nhiều.
2.2. Giao tiếp thông qua biểu cảm của gương mặt
Giống như ánh mắt, biểu cảm khuôn mặt là một phần không thể thiếu của mỗi cuộc trò chuyện. Khi vui, biểu cảm khuôn mặt của bạn sẽ cực kì thoải mái, rạng rỡ và vô cùng thư giãn. Ngược lại, khi bạn buồn, cơ mặt chắc chắn sẽ trùng xuống. Dù cho bạn có muốn giấu và không nói ra, thì biểu cảm gương mặt sẽ biểu lộ hết cảm xúc thật của bạn.
Bên cạnh đó, nụ cười được coi là một món trang sức giúp cuộc trò chuyện trở nên có sức hút hơn. Nụ cười là dấu hiệu chân thực nhất của niềm vui, khi bạn thực sự vui và nở nụ cười, thì niềm vui của bạn còn lan tỏa được sang cho mọi người xung quanh. Nhờ nụ cười, mọi người xung quanh sẽ cảm thấy dễ chịu khi ở cạnh bạn và việc giao tiếp sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
2.3. Giao tiếp thông qua một số cử chỉ
Trong lần đầu gặp mặt, sau khi chào hỏi xã giao xong, mọi người sẽ thường chú ý đến một số cử chỉ phi ngôn ngữ để đánh giá người đối diện. Có thể bạn nghĩ rằng, những cử chỉ đó không có quá nhiều ý nghĩa, nhưng các chuyên gia ngôn ngữ và hành vi con người cho rằng, chính những hành động trong vô thức thể hiện rõ nhất đặc điểm tính cách của người đó.
Ví dụ, khi trò chuyện, bạn nữ có thói quen vuốt tóc hay lấy tay che miệng cười, thì mọi người sẽ đánh giá bạn nữ đó là người dịu dàng, e lệ,… Có thể nói, cử chỉ là một công cụ hỗ trợ đắc lực trong quá trình giao tiếp và thấu hiểu tâm lí con người. Nếu bạn có khả năng sử dụng lời nói kết hợp với ngôn ngữ cơ thể đặc biệt là một số cử chỉ phù hợp, thì hiệu quả giao tiếp chắc chắn sẽ tốt hơn rất nhiều. Bên cạnh đó, hiểu ngôn ngữ cơ thể hay nói cách khác là hiểu các cử chỉ của người đối diện trong quá trình giao tiếp còn giúp bạn có khả năng kịp thời thay đổi tình thế dù cho người đối diện chưa nói ra.
Rất khó để thấy một người giao tiếp mà để đôi tay bất động. Khi giao tiếp, con người luôn có thói quen sử dụng đôi tay của mình. Và mỗi cử chỉ của đôi tay thể hiện một thái độ khác nhau. Dưới đây, vieclam123.vn sẽ liệt kê một số cử chỉ thường thấy nhất trong giao tiếp cùng ý nghĩa của chúng để bạn đọc tham khảo:
Trong quá trình giao tiếp, việc đưa tay lên ngực thể hiện tính chân thật, sự chân thành của người nói.
-
Khi người nói thể hiện thái độ chỉ trích một cách tiêu cực thì họ thường đưa ngón tay cái lên cằm.
-
Khi nói chuyện, nếu người đối diện xoa cằm thì điều đó thể hiện sự kiên định và chắc chắn về điều họ vừa nói.
-
Hoặc nếu như người đối diện đưa tay lên xoa mũi, thì điều đó có nghĩa là họ không có hứng thú hoặc không tiện nói tiếp về chủ đề đó.
-
…
Với sự hỗ trợ của ngôn ngữ cơ thể, đặc biệt là cử chỉ của bàn đôi bàn tay, thì mọi câu nói khi giao tiếp dường như được minh họa một cách rõ nét và chính xác nhất.
2.4. Giao tiếp thông qua tư thế và điệu bộ
Hàng ngàn thông điệp khác nhau cũng sẽ được truyền tải thông qua tư thế và điệu bộ trong quá trình giao tiếp. Con người ta thường có những đánh giá sơ bộ về người đối diện thông qua tư thế và điệu bộ:
-
Khi nói chuyện, nếu bạn có thói quen đứng thẳng lưng và hơi ngả người về phía trước, người giao tiếp với bạn sẽ đánh giá bạn là người vô cùng thân thiện, dễ gần và dễ nói chuyện.
-
Người đối diện sẽ đánh giá bạn là người vô cùng nguyên tắc, có phần bảo thủ trong công việc khi họ thấy bạn có tư thế ngồi nghiêm và cứng nhắc.
-
Hoặc khi nói chuyện, nếu bạn có thói quen khoanh tay trước ngực, thì người khác sẽ đánh giá bạn là người khá kiêu căng, đôi khi còn bị đánh giá là người khá mất lịch sự. Ngược lại, nếu như bạn khoanh tay trước bàn, thì người đối diện sẽ đánh giá đó là hành động thể hiện sự thiếu tự tin và bạn là người có xu hướng tính cách khá thụ động.
2.5. Ý nghĩa giao tiếp thông qua việc giữ khoảng cách
Trong giao tiếp, khoảng cách giữa hai người cũng nói lên rất nhiều điều. Hơn nữa, các nền văn hóa khác nhau sẽ có những yêu cầu khác nhau về vấn đề giữ khoảng cách trong quá trình giao tiếp.
Nếu như ở các nước Bắc Âu, mọi người cảm thấy không thực sự thoải mái khi giao tiếp mà đứng quá gần nhau thì ở các quốc gia có nền văn hóa La tinh thì vấn đề khoảng cách thoải mái khi giao tiếp lại hoàn toàn ngược lại, họ cảm thấy việc giao tiếp dễ dàng và gần gũi hơn khi đứng gần nhau.
Hoặc khi nói chuyện với người châu Á, người Mỹ thường có xu hướng nhích gần lại, thì khi nói chuyện với người La tinh hoặc người Ả Rập, họ thường có thói quen xích ra xa.
Ngoài vấn đề về văn hóa, việc giữ khoảng cách khi giao tiếp còn phụ thuộc vào hoàn cảnh giao tiếp cụ thể.
Ví dụ, trong một cuộc phỏng vấn, nếu khoảng cách giữa bạn và người phỏng vấn quá gần, thì điều này chắc chắn sẽ khiến bạn trở nên áp lực và dần mất bình tĩnh, việc trả lời phỏng vấn vì vậy mà chắc chắn cũng không đạt hiệu quả cao. Ngược lại, nếu khi nói chuyện với những thành viên trong gia đình hoặc những người thân quen mà giữ khoảng cách quá xa thì sẽ khiến cho cuộc trò chuyện trở nên xa cách, không thể hiện được sự thân mật giữa những người thân quen.
Do đó, tùy từng hoàn cảnh, tùy từng nền văn hóa mà hãy có những khoảng cách giao tiếp phù hợp để có thể tạo ra những cuộc trò chuyện hiệu quả nhất.
3. Mách bạn nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ cơ thể
Như vieclam123.vn vừa trình bày ở trên, ngôn ngữ cơ thể vô cùng đa dạng và phong phú, nó muôn hình vạn trạng hơn giao tiếp bằng ngôn ngữ rất nhiều, và đặc biệt là giao tiếp của con người không thể thiểu được những hành vi ngôn ngữ cơ thể. Những con người ở lứa tuổi khác nhau, giới tính khác nhau, đẳng cấp khác nhau và sống trong những nền văn hóa khác nhau thì những hành vi, cử chỉ, ngôn ngữ cơ thể cũng sẽ mang những ý nghĩa khác nhau. Do đó, hiểu và sử dụng ngôn ngữ cơ thể một cách chính xác và hiệu quả giống như việc bạn có thể nắm trong tay bí quyết chinh phục nghệ thuật giao tiếp. Và sự tự tin cũng như vẻ đẹp khi giao tiếp của bạn cũng sẽ được tôn lên rất nhiều khi bạn có thể sử dụng và nắm bắt hiệu quả các tín hiệu của ngôn ngữ cơ thể. Thực tế giúp chúng ta thấy rằng, đa số những người thành công trong công việc và trông cuộc sống đều có kĩ năng giao tiếp phi ngôn ngữ vô cùng tuyệt vời. Con người ta sinh ra đã có thể sử dụng ngôn ngữ cơ thể, tuy nhiên, để sử dụng ngôn ngữ cơ thể một cách hiệu quả cũng như giải mã chính xác các ngôn ngữ cơ thể của người đối diện, thì đòi hỏi bạn cần phải rèn luyện mỗi ngày. Cụ thể, bạn cần làm thế nào để nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ cơ thể?
-
Đa số các cử chỉ của bạn đều là phản xạ tự nhiên của cơ thể, nó được thể hiện ra bên ngoài một cách gần như vô thức mà ta khó có thể tự nhận biết được về hành vi ngôn ngữ cơ thể của riêng mình. Ví dụ, bạn chắc chắn biết rằng việc rung đùi, khua tay múa chân,… khi nói chuyện là không tốt, không lịch sự, nhưng vẫn thật khó để bạn có thể từ bỏ những hành động đó khi mà chúng đã trở thành thói quen trong vô thức. Nhưng khó không có nghĩa là không làm được. Chỉ cần bạn chăm chỉ rèn luyện, quan sát những hành vi phi ngôn ngữ của người đối diện, học hỏi những hành vi đẹp và rèn luyện để biến chúng thành ngôn ngữ cơ thể của chính mình là có thể hạn chế được những hành vi chưa đẹp, nâng cao khả năng giao tiếp phi ngôn ngữ của bản thân.
-
Ngoài ra, để cải thiện khả năng sử dụng ngôn ngữ cơ thể của bản thân, bạn cũng nên bắt đầu việc trò chuyện bằng một nụ cười. Một nụ cười khiến cho câu chuyện được mở đầu một cách dễ dàng hơn và mọi người sẽ dễ mở lòng khi giao tiếp hơn.
-
Để nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ cơ thể của bản thân, trong quá trình giao tiếp, bạn nên chú ý tới cả lời nói lẫn hành vi cơ thể của người đối diện. Đặc biệt, là bạn nên xem xét xem lời nói và cử chỉ của người đối diện có thực sự ăn khớp với nhau không. Các nhà ngôn ngữ học khuyên rằng, trong quá trình giao tiếp, khi bạn nhận ra rằng lời nói và cử chỉ của người đối diện có sự bất đồng, thì bạn nên bỏ qua lời nói và chỉ cần chú ý đến hành vi của người đó vì hành vi và cử chỉ thì không biết nói dối.
Mặc dù biết rằng, việc truyền tải thông điệp giao tiếp sẽ hiệu quả hơn rất nhiều khi bạn biết cách kết hợp lời nói với ngôn ngữ cơ thể. Tuy nhiên, nó chỉ thực sự hiệu quả khi bạn sử dụng ngôn ngữ cơ thể một cách hợp lí, không nên vung tay vung chân quá nhiều trong quá trình giao tiếp, bởi nếu bạn quá lạm dụng các ngôn ngữ cơ thể, thì có thể khiến người đối diện đánh giá không tốt về bạn.
Do đó, hãy rèn luyện để bản thân trở nên thành thục trong việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể, cũng như biết cách giải mã ngôn ngữ cơ thể của người đối diện. Chinh phục thành công nghệ thuật giao tiếp phi ngôn ngữ sẽ giúp bạn dễ dàng thành công trong cuộc sống và trong sự nghiệp.
4. Một số điều cần tránh khi sử dụng ngôn ngữ cơ thể để tránh gây hiểu nhầm
Trong quá trình giao tiếp, chúng ta thường có xu hướng không tự nhận thức được những hành vi đó, nhưng người đối diện lại rất để ý và đánh giá ý nghĩa của những hành vi dù là nhỏ nhất. Hơn nữa, ngôn ngữ cơ thể lại không rõ ràng và chính xác được như việc sử dụng lời nói, bởi mỗi người sẽ đều có cách lí giải hành vi cơ thể theo những cách khác nhau. Chính vì thế, để tránh một số hiểu lầm không đáng có trong quá trình giao tiếp, bạn nên tránh sử dụng một số hành vi, cử chỉ dưới đây:
-
Những hành vi thể hiện sự không hứng thú đối với cuộc trò chuyện nên được hạn chế, nếu có thể thì không nên có những hành vì này trong quá trình giao tiếp: ngắm móng tay, ngáp vặt, xem đồng hồ, nhìn đi chỗ khác,…
-
Bạn sẽ bị đánh giá là người có trình độ văn hóa thấp nếu như gãi đầu, gãi cổ, ngoáy mũi, xỉa răng,… khi nói chuyện.
-
Nếu mối quan hệ giữa bạn và người đối diện không quá thân mật mà trong quá trình giao tiếp bạn đứng hoặc ngồi quá sát sẽ khiến họ cảm thấy rất bất tiện và không được thoải mái. Họ sẽ cho rằng bạn đang lấn át họ.
-
Khoanh tay trước ngực khi giao tiếp sẽ được người đối diện hiểu là bạn đang trong tư thế tự vệ hoặc cảm thấy không đồng tình với những gì mà họ đang nói.
-
Khi nói chuyện, nếu bạn đung đưa chân hoặc di chuyển cơ thể quá nhiều sẽ khiến đối phương nghĩ rằng bạn đang vội về một chuyện khác và bạn rất muốn kết thúc câu chuyện càng nhanh càng tốt. Điều này được cho là khá mất lịch sự, cho nên, khi giao tiếp, bạn nên hạn chế di chuyển cơ thể.
-
…
5. Gia sư nên vận dụng ngôn ngữ cơ thể vào việc dạy học như thế nào?
Từ những chia sẻ mà vieclam123.vn vừa nêu ở trên, bạn đọc chắc chắn thấy được tầm quan trọng và sức mạnh của ngôn ngữ cơ thể. Đặc biệt, là một gia sư, nếu bạn biết cách vận dụng ngôn ngữ cơ thể vào trong việc dạy học, thì bạn không chỉ hiểu và giải mã được một cách chính xác các tín hiệu cơ thể của học sinh, mà còn có thể sử dụng ngôn ngữ đó để tạo ra những giờ học chất lượng hơn. Một bài giảng của gia sư có thể thu hút được học sinh chỉ khi gia sư biết cách kết hợp thuần thục các kiến thức chuyên môn với phương pháp truyền đạt hiệu quả.
Trong quá trình giảng bài cho học sinh, nếu gia sư biết sử dụng ánh mắt một cách hiệu quả, thì khả năng truyền đạt chắc chắn sẽ tăng lên rất nhiều, đồng thời, ánh mắt của gia sư sẽ giúp học sinh cảm nhận được tâm huyết cũng như sự nhiệt tình đối với bài giảng, nhờ vậy, nhiệt huyết của gia sư sẽ truyền được đến học sinh và khiến học sinh hăng say với chuyện học tập hơn.
Ngoài ra, kĩ năng giải mã ngôn ngữ cơ thể còn giúp gia sư nắm bắt được tâm lí học sinh và giúp tìm ra được những phương pháp giảng dạy phù hợp nhất, nâng cao chất lượng giảng dạy.
Do đó, để vận dụng việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể và hiểu ngôn ngữ cơ thể vào trong giảng dạy, thì gia sư nên học cách quan sát kĩ lưỡng, cẩn thận ngay cả khi không trong giờ dạy để rèn luyện cho mình thói quen hiểu tâm lí của người đối diện dù cho họ không nói gì. Và một người gia sư tâm lí và thấu hiểu người khác chắc chắn sẽ rất được phụ huynh và học sinh tin tưởng.
Ngôn ngữ cơ thể khiến cho việc giao tiếp trở nên đa dạng, phong phú và nhiều sắc màu hơn. Sự kết hợp hài hòa giữa lời nói và cử chỉ sẽ giúp chúng ta thể hiện suy nghĩ của bản thân một cách chính xác và đầy đủ nhất. Đặc biệt là các gia sư, khi biết cách vận dụng giao tiếp phi ngôn ngữ vào trong việc giảng dạy, thì các gia sư sẽ dễ dàng tạo ra được những giờ học hiệu quả và đạt được những thành công như mong muốn.Tuy nhiên, ngôn ngữ cơ thể chỉ thực sự hiệu quả khi bạn sử dụng chúng một cách hợp lí và không quá lạm dụng. Mong rằng với bài chia sẻ vô cùng tâm huyết của vieclam123.vn, bạn đọc nói chung và gia sư nói riêng có thêm cho mình những thông tin hữu ích nhất về một ngôn ngữ mang đến nét đẹp nghệ thuật cho giao tiếp – ngôn ngữ cơ thể. Để từ đó, biết cách áp dụng chúng vào trong cuộc sống và trong công việc, giúp đạt được những thành công như mong đợi!
>> Đọc thêm: