Mì Quảng Quảng Nam gần như là món ăn mọi người nghĩ đến ngay khi nói về đặc trưng ẩm thực của miền đất Quảng Nam – Đà Nẵng. Dù món ăn này có thể tìm thấy ở rải rác khắp các tỉnh thành khác của tổ quốc, xong chỉ có ăn ở Quảng Nam, người ta mới cảm nhận hết cái đậm đà của món này.
Được xác định ngay từ tên gọi, mì quảng Đà Nẵng là món ăn được bắt nguồn từ Quảng Nam – Đà Nẵng xưa. Còn từ mỳ ý nói đến chất liệu bột để làm nên sợi, nhưng thực chất sợi mỳ lại làm từ bột gạo. Sở dĩ có tên gọi như vậy, theo nhiều tài liệu, mỳ quảng được ra đời từ sự giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Tàu. Vào thế kỷ 16, dưới thời chúa Nguyễn, đất Hội An trở thành nơi buôn bán ngoại thương đông đúc với thương nhân nước ngoài, và với sự trù phú ở đây, người Tàu đã du nhập vào Quảng Nam- Đà Nẵng xưa khá nhiều, mang theo cả những món ăn đặc sản của họ, trong đó có những món ăn làm từ bột mỳ kha khá giống với món mỳ quảng bây giờ.
Nếu ai một lần đến với Quảng Nam hẳn không thể nào quên được một món ăn bình dị, dân dã và cũng rất Quảng, đó là món mì đặc trưng của xứ này: Mì Quảng.
Từ miền quê đến thành phố, chỗ nào chúng ta cũng có thế tìm đuợc 1 quán mì, có quán vách nứa mái tranh chênh vênh bên sườn núi, có quán nằm lặng lẻ bên những cánh đồng muớt xanh, có quán lại lọt thỏm giữa ồn ào phố thị…Tuy vậy, mì quảng ở đâu cũng giữ đuợc những nét rất đặc trưng; ngon miệng, hấp dẫn mà đằm thắm và gần gũi lạ.
Hãy nghe cô gái ngày xưa mời gọi:
“Mì em mới trắng còn tươi
Anh ăn vài bát cho người khoẻ ra
Khoẻ ra lên rú xuống nà
Thế nào cũng được dăm ba gánh củi đầy…”
Đó có thể là lời đẩy dưa, đó có thể là lời nói của cô bán hàng. Nhưng thực tình mà nói, Mì Quảng cũng không hề làm cho bạn thất vọng.
Xét về nguồn gốc của các món ăn Việt Nam chỉ có hai món mang tên của địa phương mà nó phát sinh, là bún bò Huế và mì Quảng. Nhưng bún bò Huế không đặc thù bằng mì Quảng, vì bún vốn là một hình thức chế biến lương thực rất phổ biến của người Việt Nam, và các món như bún riêu, bún ốc, búng bung… của vùng châu thổ sông Hồng Hà hẳn là phải có trước bún bò Huế. Bún bò Huế cũng theo nguyên tắc dùng sợi bún và nước lèo, chỉ có nguyên liệu, gia vị và cách nấu là khác thôi. Đó chỉ là một sự phát triển và biến hóa dựa trên một cái nền cũ.
Nhưng mì Quảng thì có vẻ là một sáng tạo riêng biệt của vùng Quảng Nam không dựa trên một truyền thống có sẵn nào. Trước hết về tên gọi, chữ “mì” không ổn nhưng rất độc đáo. Mì vốn là sản phẩm của người Tàu, chế tạo bằng bột mì, các món ăn xưa của Việt Nam không có món nào gọi là mì cả (dĩ nhiên trừ mì Quảng). Mì Quảng là món mì duy nhất của Việt Nam, nhưng có điều buồn cười đó chỉ là mượn tên gọi thôi, chứ thực chất món sợi ấy làm bằng bột gạo chứ không có tí bột mì nào trong đó cả. Không ổn là ở chỗ ấy, mà độc đáo cũng là ở chỗ ấy. Đã không dựa trên một truyền thống nào mà cả lối đặt tên cũng mới lạ, món mì Quảng xứng đáng làm một đề tài nghiên cứu về văn hóa trong lịch sử của xứ Đàng Trong.
Ý nghĩa của món mì Quảng
Cũng giống như mỗi con người được xây nên từ mỗi nét tính cách riêng biệt thì mỗi vùng miền cũng được đặc trưng bởi những món ăn đặc biệt, chỉ có hoặc chỉ đúng chất ở tại vùngg miền đó. Chẳng hạn miền Trung vốn được mệnh danh là “ngũ Quảng” nhưng món mì Quảng lại định danh riêng cho xứ Quảng Nam mà thôi.
Điều đặc biệt ở mì Quảng nằm trong cả cái tên. Tuy gọi là “mì” nhưng thực chất nguyên liệu tạo ra sợi mì không phải là bột mì mà là bột gạo. Sau một quá trình khá dài thì người ta sẽ cho ra những sợi mì mềm mềm, không quá dẻo cũng chẳng quá khô cứng, mang một màu trắng tinh của bột gạo. Bên cạnh đó còn phải chuẩn bị nước lèo (nước chan mì). Nước chan mì Quảng được chế biến từ nhiều loại nguyên liệu khác nhau, tùy theo loại mì mà thực khách muốn dùng. Mì Quảng truyền thống thì nguyên liệu chính là tôm, trứng cút và thịt heo hoặc gà.. Để có được một bát mì Quảng, đầu tiên người ta cho vào tô là rau sống với đủ loại rau, tiếp đến là sợi mì, sau đó cho nước lèo vào, xếp hành và ngò lá xanh lên trên, đậu phộng rải đều..
Không như phở, nước lèo của mì Quảng có độ đậm đặc ngon ngọt được tạo nên từ các nguyên liệu. Nước chan cho mì rất ít, không bao giờ ngập lên sợi mì, trông hài hòa rất đẹp mắt bởi màu trắng, xanh, vàng xen trộn. Và đặc biệt không thể thiếu khi ăn kèm với nó, chính là bánh tráng (bánh đa). Mì Quảng được xếp vào 12 món ăn Việt Nam được công nhận giá trị ẩm thực châu Á. Đó là một món ăn dân dã, hơn nữa nó còn đặc trưng cho tấm lòng người dân Quảng Nam – mộc mạc, chân chất mà đậm đà, thân thương..
Nhiều người cho rằng phở chỉ mới có sau khi người Pháp qua xâm chiếm Việt Nam, từ cách nấu đến tên gọi đều mang ảnh hưởng Pháp. Tại vùng nông thôn nước Pháp ngày xưa vào những ngày đông tháng giá trong mỗi nhà nông dân người ta thường nấu một nồi súp lớn thường trực. Khi đi làm về chỉ việc múc súp ra ăn với bánh mì khỏi mất thì giờ nấu nướng lỉnh kỉnh. Vì nồi súp ấy lúc nào cũng được đặt trên bếp lửa cháy (có lẽ để cho ấm nhà trong mùa đông luôn) nên được gọi là Pot-au-feu. Cách nấu súp truyền thống ấy được áp dụng trong quân đội Pháp, và theo đám quân viễn chinh Pháp vào Việt Nam. Những người Việt Nam được tuyển vào làm bếp cho quân đội Pháp đã được dạy nấu món ấy và có thể là ông tổ của món phở khi đem biến cái món pot-au-feu ấy cho hợp với khẩu vị và cách ăn của Việt Nam, và gọi tắt luôn cái âm pô-tô-phơ ấy thành phở cho tiện. Đó là một giả thuyết rất thuyết phục về nguồn gốc của phở, và theo đó thì món này chỉ xuất hiện sớm nhất vào cuối thế kỷ 19 là cùng. Và như thế thì tuổi của nó trẻ hơn món mì Quảng nhiều.
Hương vị đậm dà của mì Quảng
Hiện tại, mì Quảng có khá nhiều phiên bản khác nhau như: mỳ cá lóc, mỳ gà, mỳ tôm thịt, mỳ bò,…Hay gần đây nhất là xuất hiện món mỳ ếch. Mỳ quảng không phải là món ăn khó nấu nhưng yêu cầu chuẩn bị nhiều nguyên liệu, thực hiện công phu, tỉ mỉ. Một tô mì Quảng phải đầy đủ các màu sắc, thành phần nguyên liệu tự nhiên như: tôm, thịt, trứng,…Ngoài ra còn có nước lèo, rau sống 9 vị, thêm cả bánh tráng mè, đậu phộng rang, nước chấm, gia vị chanh, ớt,…Sợi mì phải vàng tươi, mềm mại, dẻo dai. Ăn cùng với loại ớt xanh, to ngon mới đúng điệu. Hương vị đậm đà của mì Quảng hòa quyện với chút vị ớt the cay tạo nên món ngon tuyệt hảo vô cùng. Mì quảng còn được ăn kèm với bánh tráng mè đen. Bạn có thểm chấm bánh tráng với nước lèo hoặc bỏ vụn bánh, trộn chung vào tô mỳ. Khi ăn phải ăn kèm với rau sống mà rau sống phải đảm bảo 9 vị để tạo nên hương vị nồng nàn đặc trưng riêng, đó là: xà lách, húng quế, cải non mới nụ, giá đỗ, ngò rí, rau răm, hành hoa, hoa chuối. Một tô mì Quảng đầy ắp tôm, thịt, trứng,…thơm tí chanh, ớt, bánh tráng mè đen, rau sống nữa là bạn đã được thưởng thức trọn vẹn món ăn đặc sắc nhất của miền Trung.
Còn chờ đợi gì nữa mà không đến và trải nghiệm thử món mì Quảng tại quán chúng tôi:
Địa chỉ: 48 HT45 KP1 Phường Hiệp Thành Q12
SĐT đặt hàng: 090 8851 790