Chắc hẳn chúng ta ít nhiều cũng đã từng nghe qua về dự án các nhà máy thủy điện. Từ sách vở trong chương trình học hay từ tin tức cũng có nhắc đến cụm từ này. Và hầu hết mọi người đều nghĩ rằng nhà máy thủy điện chính là dùng lực chảy của nước để vận hành 1 khối máy nào đó và sản sinh ra điện. Suy nghĩ này là đúng nhưng vẫn còn khiếm khuyết đôi chút. Vậy chính xác nhà máy thủy điện là gì? Và hiện có bao nhiêu nhà máy thủy điện ở Việt Nam? Hãy cùng The Coth tìm hiểu thông qua bài viết sau đây nhé!
I. Nhà máy thủy điện là gì?
Nhà máy thủy điện là nơi được xây dựng trên các con sông lớn. Nó có chứa hồ nước và máy phát tạo nên nguồn điện từ năng lượng nước. Nhà máy thủy điện đầu tiên được thành lập tại Thác Niagara vào năm 1879.
Thủy điện là tạo ra năng lượng điện từ nước. Cách phổ biến nhất là làm xoay tua bin và máy phát điện bằng thế năng của dòng nước được tích tại các đập nước. Hoặc sử dụng dòng chảy (động năng) của nước. Một cách nữa là sử dụng các đợt thủy triều. Độ cao giữa nguồn và dòng chảy cũng tạo ra các nguồn năng lượng điện khác nhau.
Ngoài mục đích phục vụ cho các mạng lưới điện công cộng, một số dự án thủy điện được xây dựng cho những mục đích thương mại tư nhân hoặc các dự án kinh tế tổng hợp. Chẳng hạn, việc sản xuất nhôm sẽ cần một lượng điện rất lớn, vì vậy các nhà máy nhôm luôn đặt gần các công trình thủy điện để tiện lợi cho việc sản xuất.
II. Top 8 nhà máy thủy điện ở Việt Nam
Theo thống kê từ Bộ Công Thương, tính đến năm 2018 nước ta đã có 385 công trình nhà máy thủy điện ở Việt Nam lớn nhỏ đang vận hành rải rác trên khắp các tỉnh thành. Đây quả là 1 con số khổng lồ và rất đáng kinh ngạc với bất kì ai. Tuy nhiên, dựa trên hệ thống sông ngòi và kênh rạch chằng chịt như nước ta thì đây cũng là 1 con số ổn định và không có gì khó hiểu. Sau đây, hãy cùng The Coth điểm qua top 10 nhà máy thuỷ điện ở Việt Nam nhé!
2.1 Nhà máy thủy điện Sơn La
Được xem là nhà thủy điện lớn nhất Việt Nam nói riêng và khu vực Đông Nam Á nói chung. Nhà máy thủy điện Sơn La được xây dựng vào tháng 12 năm 2005, trên sông Đà tỉnh Sơn La. Đây là thành quả hợp tác giữa nước ta cùng sự hướng dẫn của các chuyên gia nước ngoài như Nga, Trung Quốc. Quá trình xây dựng nhà máy được giám sát và áp dụng những tiêu chuẩn chặt chẽ.
Tháng 12 năm 2012, công trình thủy điện này chính thức được đưa vào sử dụng và trở thành đập thủy điện lớn nhất Đông Nam Á. Cao độ đỉnh đập của công trình là 228,1 m, chiều dài 961,6 m, chiều rộng đáy đập 105 m, chiều rộng đỉnh 10 m. Dung tích hồ chứa thủy điện 9,26 tỷ m3, với tổng công suất lắp ráp 2.400 MW, sản lượng điện trung bình hàng năm 10 tỷ kW, gần bằng 1/10 tổng lượng điện của nước ta năm 2012.
2.2 Nhà máy thủy điện Hòa Bình
Đúng như tên gọi, nhà máy thủy điện này được xây dựng trên dòng sông Đà tại tỉnh Hòa Bình. Nó đã từng là nhà máy thủy điện ở Việt Nam lớn nhất và Đông Nam Á cho đến khi nhà máy thủy điện Sơn La khánh thành. Nhà máy này cũng có sự giúp đỡ xây dựng và vận hành của các chuyên gia người nước ngoài, cụ thể là Liên Xô.
Khánh thành năm 1994, công suất sản xuất điện năng của nhà máy là 1.920 MW cho 8 tổ máy. Tổng sản lượng điện hàng năm mà nhà máy điện Hoà Bình sản xuất được lên đến 8,16 tỷ KWh. Tháng 7/2018, nhà máy thủy điện này đã được vinh danh trong chương trình “Vinh quang Việt Nam – Dấu ấn những công trình”
2.3 Nhà máy thủy điện Lai Châu
Được xem là công trình trọng điểm quốc gia Việt Nam. Nhà máy thủy điện Lai Châu cũng được xây dựng trên sông Đà tại tỉnh Lai Châu. Tổng công suất lắp đặt của nhà máy là đ1.200 MW với 3 tổ máy. Công trình này được khánh thành vào tháng 12/2016 với tổng mức đầu tư ước tính hơn 35.700 tỷ đồng. Mỗi năm, nhà máy này sản xuất khoảng 4.670,8 triệu kWh điện cho mạng lưới quốc gia.
Không những có vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện, cung cấp nước cho đồng bằng sông Hồng. Nhà máy thủy điện Lai Châu còn là chất xúc tác để phát triển kinh tế xã hội cho hai tỉnh Lai Châu và Điện Biên. Và là cơ sở đảm bảo an ninh quốc phòng cho khu vực Tây Bắc.
2.4 Nhà máy thủy điện Yaly
Khánh thành vào năm 1996 chỉ sau 3 năm thi công, nhà máy thủy điện Yaly là một trong những nhà máy thủy điện lớn nhất Tây Nguyên. Công trình này có tổng diện tích 20 km2, thuộc hệ thống thủy điện bậc thang trên sông Sêsan. Nhà máy thủy điện Yaly toạ lạc ở ranh giới huyện Sa Thầy tỉnh Kon Tum và huyện Chư Păh tỉnh Gia Lai, Việt Nam.
Nhà máy có tổng công suất lắp đặt là 720 MW và bình quân lượng điện hàng năm là 3,68 tỉ KWh. Không chỉ mang ý nghĩa là 1 công trình thủy điện ngầm lớn nhất Việt Nam, hồ chứa nước Yaly còn là một phong cảnh tham quan tuyệt vời. Vì vậy, nơi này đã trở thành một trong những điểm du lịch phổ biến và hấp dẫn đối với các du khách của Gia Lai.
2.5 Nhà máy Thủy điện Huội Quảng
Là 1 trong những nhà máy thủy điện đi vào hoạt động khá sớm (năm 2016). Nhà máy thủy điện Huội Quảng đã tận dụng rất hiệu quả nguồn nước của hồ Thuỷ diện Bản Chát với dung tích 1,7 tỷ m3. Công suất lắp đặt của nhà máy thủy điện Huội Quảng là 520MW với 2 tổ máy. Đây cũng là là nhà máy thủy điện ngầm đầu tiên do chính Việt Nam thiết kế và thi công. Về kết cấu, nhà máy thủy điện Hụi Quảng có 2 hầm dẫn nước ngầm trong lòng núi, mỗi đường hầm dài 4,2km, đường kính 7,5m, máy phát điện được đặt ngầm trong núi.
2.6 Nhà máy thủy điện Trị An
Nhà máy Thủy điện Trị An được xây dựng trên sông Đồng Nai từ năm 1984 đến năm 1991. Nơi đây chỉ cách TP. Hồ Chí Minh 65 km theo hướng Đông Bắc. Không chỉ đơn thuần là 1 nhà máy thủy điện, đây còn là 1 công trình có ý nghĩa kinh tế tổng hợp. Nó là 1 nhân tố trong mạng lưới điện quốc gia và cung cấp điện cho phụ tải toàn quốc. Ngoài ra, nhà máy điện Trị An rất đa mục tiêu. Từ đảm bảo nước cho trồng trọt, sinh hoạt, nó còn đẩy mặn và điều tiết lũ hiệu quả.
Nhà máy thủy điện ở Việt Nam này được nhận sự hỗ trợ tài chính và công nghệ từ Liên Xô và khánh thành vào năm 1991. Nó có tổng công suất thiết kế là 400 KW với 2 tổ máy. Tổng sản lượng điện trung bình hàng năm mà nhà máy này sản xuất khoảng 1,7 tỷ KWh.
2.7 Thủy điện Hàm Thuận – Đa Mi
Đứng thứ 7 trong top 8 nhà máy thủy điện ở Việt Nam là nhà máy Hàm Thuận – Đa Mi. Đây là tổ hợp công trình thủy điện toạ lạc trên sông La Ngà thuộc lưu vực sông Đồng Nai. Công trình này được khởi công xây dựng vào năm 1997 đưa vào vận hành năm 2001. Hồ chứa thủy điện nằm trên hai tỉnh Lâm Đồng và Bình Thuận (huyện Hàm Thuận Bắc). Nhà máy có 2 tổ máy với công suất 300 MW.
2.8 Nhà máy thủy điện Na Hang
Đây cũng là một trong những công trình trọng điểm của nước ta. Nhà máy thủy điện Na Hang được thi công tại huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. Khánh thành vào năm 2003 chỉ sau 5 năm khởi công xây dựng. Nhà máy có tổng mức đầu tư là 7.500 tỷ đồng. Đập của công trình có chiều cao gần 100 m và là đập đá đổ đầm nén bản mặt bê tông cốt thép được xây dựng đầu tiên ở Việt Nam.
Tọa lạc trên dòng sông Gâm, thuộc thị trấn Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. Công trình chính là niềm tự hào của người dân Na Hang và tất cả người dân Tuyên Quang. Nhà máy thủy điện ở Việt Nam – Na Hang là công trình thủy điện có công suất lớn thứ ba tại miền Bắc với 342 MW, chỉ xếp sau nhà máy thủy điện Sơn La và nhà máy thủy điện Hòa Bình..
Trên đây, The Coth đã cùng bạn khám phá top nhà máy thủy điện ở Việt Nam. Bạn có ấn tượng về nhà máy thủy điện nào nhất? Hãy để laại bình luận bên dưới bài viết này cho The Coth biết nhé!
Xem thêm: Miền tây bao nhiêu tỉnh? Danh sách và đặc trưng của các tỉnh miền Tây