Nhận biết một số loại sâu bệnh hại cây ăn quả

Tìm hiểu về đặc điểm hình thái của một số loại sâu hại

Treo hình 24

? Yêu cầu HS so sánh màu sắc bọ xít non với bọ với trưởng thành

? Cho HS xem con bọ xít thật, cùng với các bộ phận của cây bị hại

? Bọ xít gây hại như thế nào?

v Treo hình 25 cùng vật thật

? Mô tả sâu trưởng thành

? Sâu non có màu sắc gì? Theo em tại sao chúng có màu sắc như vậy?

? Treo hình con dơi và cho xem con dơi ăn quả, dơi thường

? Dơi ăn quả khác dơi thường ở điểm nào?

? Mô tả dơi ăn quả

v Treo hình 26, cho HS xem một số loại rầy xanh, yêu cầu HS mô tả

v Giới thiệu rầy đẻ trứng ở cuống, chùm hoa và bên trong gân lá, mô lá non.

Treo hình 27

? Mô tả sâu trưởng thành và sâu non?

v Cho HS xem lá cam bị sâu vẽ bùa gây hại

v Nhận biết khi cây bị sâu vẽ bùa tấn công?

v Treo hình 28

v Cho HS xem vật thật

v Mô tả sâu trưởng thành và sâu non?

v Cho HS xem một số bộ phận của cây bị sâu xanh phá hại

? Nhận biết sâu xanh bằng cách nào?

v Treo hình 29

v Cho HS xem sâu thật

? Mô tả sâu đục thân cành?

? Vì sao sâu đục thân cành phá hại mạnh nhất vào tháng 5-6?

Tổ chức thực hành

GV: KiÓm tra ®å dïng, dông cô cu¶ HS

HS: Thùc hiÖn bµi tËp theo c¸c b­íc:

GV: Theo dâi uèn n¾n

? Để diệt sâu hại có những biện pháp nào?( Tìm bắt, dùng thuốc, dùng bẫy, dùng thiên địch của sâu haị)

KÕt thóc vµ ®¸nh gi¸ bµi thùc hµnh

HS: Ngõng lµm bµi tËp

GV: nhËn xÐt bµi lµm của HS

HS: C¨n cø nhËn xÐt cña GV, tù ®¸nh gi¸ bµi lµm cña m×nh

GV: Thu bµi HS: Thu dän chç thùc hµnh

I.Giai đo ạn h ư ớng d ẫn ban đ ầu

A.Đặc điểm hình thái của một số loại sâu hại

1.Bọ xít hại nhãn, vải

Con trưởng thành màu nâu, đẻ trứng thành ổ dưới mặt lá.

Sâu trưởng thành và sâu non hút nhựa ở các mầm non và mầm hoa làm cho mép lá bị héo và cháy khô, lá chết vàng, quả non bị rụng.

2.Sâu đục quả nhãn, vải, xoài, chôm chôm

Con trưởng thành nhỏ, hai râu dài, cánh nh ỏ, lông mép cánh dưới dài. Ở cánh trên chỉ có lông ở đầu cánh.

– Sâu non màu trắng ngà.( Vì sâu đục quả phá hoại bên trong quả, ăn thịt quả, không tiếp xúc với ánh nắng nên có màu trắng ngà.)

3.Dơi hại vải, nhãn

To hơn dơi thường khoảng 3-4 lần, ăn vào ban đêm.

Dơi bay thành từng đàn đến ăn quả chín

4.Rầy xanh (rầy nhảy) hại xoài

Rầy nhỏ hình nêm dài 3-5 mm, màu xanh đến xanh nâu, đen. Rầy đẻ trứng ở cuống, chùm hoa và bên trong gân lá, mô lá non.

5.Sâu vẽ bùa hại cây có múi

Con trưởng thành nhỏ, màu vàng nhạt cóánh bạc. Cánh trước hình lá nhọn, lông mép dài, ở góc và đầu cánh có 2 vết đen.

Sâu non mới nở màu xanh nhạt rồi chuyển dần sang màu xanh vàng.

6.Sâu xanh hại cây có múi

Sâu trưởng thành thân to, cánh rộng màu đen. Trên cánh có 6 vệt đỏ vàng.

Sâu non màu nâu sẫm rồi chuyển dần sang màu xanh.

7.Sâu đục thân, đục cành cây có múi

Con trưởng thành là loại xén tóc màu nâu, sâu non màu trắng ngà, đục phá thân cây và cành lớn.

Con cái đẻ trứng vào nách lá, ngọn cành.

Sâu phá hại mạnh nhất vào tháng 5-6

II. Giai đo ạn t ổ ch ức th ực h ành

TT

TÊN SÂU HẠI

Đ ối t ư ợng quan s át

M àu s ắc

H ình d ạng

KÍch thước

Đ ặc đi ểm ch ính

1

S âu

v ẽ

 b ùa

Sâu non

xanh nhạt sau chuyển sang màu vàng

Giống con  tằm

khoảng 8-9mm

Đầu nhỏ, có 2 râu dài, không có chân

Sâu trưởng thành

M àu v àng nh ạt có ánh bạc

Giống con bướm

Cánh xoè ra khoảng 9-10 mm

C ánh l á h ình nh ọn, l ông m ép  d ài, ở góc và đầu và cánh có 2 vết đen. D ầu v à m ắt to gi ống con ru ồi

Bộ phận bị hại

lá quăn keo

2

Sâu non

Sâu trưởng thành

Bộ phận bị hại

III.Giai ®o¹n kÕt thóc thùc hµnh

‎-ý thøc chuÈn bÞ

-Th¸i ®é häc tËp vµ lµm viÖc

-thêi gian lµm viÖc

Phòng Giáo Dục Đào Tạo Núi ThànhTrường THCS Kim ĐồngBÀI THỰC HÀNH-Họ và tên: Lê Thị Thanh ThưPhạm Thân HyTrần Thu NguyệtĐỗ Thùy TrangTrần Văn HậuBùi Thị Tường ViChâu Ngọc Nhật-Lớp: 9/5năm học: 2014-2015GVHD: Nguyễn Trung Quốc1 Một số loại sâu hại:A Bọ xít hại nhãn vải1. Đặc điểm nhận biết- Trưởng thành có màu vàng nâu,chiều dài thân 25-30 mm, có hình 5cạnh, cánh trước là loại cánh nửacứng.- Trứng mới đẻ có dạng gần tròn,đường kính khoảng 2 mm, màu xanhnhạt hoặc vàng. Sau đó từ từ trở nênmàu vàng nâu. Khi sắp nở, trứng cómàu xám đen.- Bọ xít non gồm 5 tuổi. Tuổi 1 dàikhoảng 5 mm, tuổi 5 dài 18-20 mm.B Sâu đục quả nhãn, vải, xoài, chôm chôm:Cách gây hại: Sâu có thể gây hại ở mọi giai đoạn phát triển củatrái, sâu non đục vào trái vị trí thường ở cuối trái, phát triểnbên trong ăn phá, làm trái bị thối và rụng. Trái bị sâu đụcvào có vết nứt và thối nên có thể dễ dàng phát hiện.Phòng trị: Thu lượm những trái bị hại đêm tiêu hủy để loại bỏnguồn sâu trong trái.Phun thuốc bảo vệ thực vật khi thấy trưởng thành xuất hiện.Sử dụng bao trái khi trái còn nhỏ, đường kính khoảng 3 – 4cm.C Dơi hại vải, nhãn:Rốc giống như con dơi nhưng to gấp 4lần, ban ngày chúng ẩn nấp trong bóngtối, tối bay ra kiếm mồi và tập trungnhất khoảng 10 giờ đêm đến 4 giờsáng. Chúng ăn nhãn tại cây và quắpquả mang sang cây khác ăn, chúng baytừng đàn gây nhiều thiệt hại cho nhàvườn nhất là mùa nhãn chín.Cách phòng trừ: Giống như đối với dơihại vải.D Rầy xanh(rầy nhảy) hại xoài:Tên khoa học là Idioscopus clypialis vàI. niveospasus Rầy bông xoài cũng là một đối tượng rấtnguy hiểm cho cây xoài, nếu không phát hiệnvà có biện pháp diệt trừ kịp thời thì vườn xoàicó thể bị gây hại rất nặng. Thực tế cho thấy cónhững vườn xoài ra bông rất nhiều nhưng chỉđậu loe ngoe được vài trái, thậm chí khôngđậu được trái nào cũng là do con rầy này. Contrưởng thành của chúng có hình dạng giốngnhư con ve sầu, nhưng nhỏ hơn, (dài khoảng3-5mm), màu xanh lợt hoặc xanh đậm E Sâu vẽ bùa hại cây ăn quả có múi1. Đặc điểm nhận biết- Sâu non mới nở màu xanh nhạt, trong suốt, dài khoảng 0,4mm, lớn lên có màu vàng xanh,dẹp, gần hoá nhộng có màu vàng. Sâu non không chân, đốt cuối bụng có hình ống dài.- Nhộng dài 2,5 – 3mm, phía đuôi thon nhọn, có một gai nhỏ trên đầu, có 2 đốm màu đencuối mầm cánh. Khi mới hoá nhộng có màu vàng nhạt, sau chuyển sang màu nâu.. 2. Đặc điểm phát sinh, gây hại- Ban ngày bướm ẩn nấp ở mặt dưới lá, hoạt động mạnh lúc chập tối, rất ít vào đèn. Đẻ trứngrải rác từng quả ở mặt trên hoặc mặt dưới lá non.- Sâu non gây hại bằng cách đào các đường hầm ngoằn ngoèo phía dưới biểu bì lá, ăn lớp tếbào nhu mô diệp lục, để lại lớp biểu bì trắng bạc.- Sâu gây hại rất sớm ngay từ khi lá non mới xòe ra, nhiều trường hợp hầu hết các lá non bị sâuhại. Lá bị uốn cong và biến dạng, giảm quang hợp, có thể khô và rụng, ảnh hưởng nhiều đếnsinh trưởng của cây.- Vết đục của sâu vẽ bùa còn là đường xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh loét rất phổ biến trênlá cây có múi.- Sâu vẽ bùa gây hại quanh năm đặc biệt là giai đoạn cây chồi, lá nonLá bị sâu vẽ bùa pháG Sâu xanh hại cây ăn quả có múiSâu vẽ bùa (Phyllocnistis citrella) gây hại, có người còn gọi là sâu đục lánon. Đây là một đối tượng rất quan trọng , chúng xuất hiện và gây hại kháphổ biến, và đôi khi rất trầm trọng trên các vườn cây có múi, trong đó cócây bưởi đang ở thời lì ra lá non, nhất là vào dịp giao mùa (cuối mùa khôđầu mùa mưa) hoặc vào những thời điểm sau làm gốc để xử lý cho cây ratrái theo ý muốn.Con trưởng thành của sâu là một loại bướm rất nhỏ, cơ thể dài khoảng2mm, sải cánh rộng khoảng 4-5mm, màu vàng nhạt hoặc nâu sáng, có ánhbạc. Chúng thường hoạt động vào lúc xẩm tối hoặc ban đêm nên nhà vườnkhó phát hiện.Trứng rất nhỏ (dài khoảng 0,2-0,3mm), màu trong suốt hoặc hơi vàng. Đượcđẻ vào ban đêm, rải rác ở mặt dưới của lá gần gân chính.h. Sâu đục thân, đục cành hại cây ăn quả:Rất khó phát hiện triệu chứng gây hại của sâu đục thân, cành do trong quá trình gây hạibên trong thân cây, ấu trùng không thải phân ra ngoài, thường chỉ phát hiện thấy quacác lỗ đục trên thân cành làm thân cành héo khô và có thể chết. Trong quá trình gây hại,ấu trùng đục những đường hầm bên trong thân và cành cây. Trứng: tròn, màu trắngđược đẻ rải rác trong các vết nứt của vỏ cây. Trứng nở trong thời gian từ 2-3 ngày.2 Một số loại bệnhA Bệnh mốc sương hại nhãn, vải:Trên quả, vết bệnh có màu nâu đen, lõm xuống, khô hay thối ướtrồi lan sâu vào trong thịt quả. Trên quả có thể mọc ra lớpmốc trắng mịnb Bệnh thối hoa nhãn, vảiBệnh thường bắt đầu khi cây ra giò hoa (tháng 12), gâyhại nặng trong tháng 2 làm cho các chùm hoa thối khô,có màu nâu ảnh hưởng đến việc ra hoa đậu quả.Thiệt hại do bệnh gây a có thể cục bộ trên từng vườn,từng khu vực, có trường hợp lan rộng trên quy mô lớn.Thiệt hại có thể làm giẩm 80 -100% năng suất quả trêncây.Phòng trừ: Dùng Boocđô 1%, hay Ridomil – MZ 0,2%;Anvil 0,2%, Score 0,1%. Có thể dùng hỗn hợp Ridomil MZ 0,2% với Anvil 0,2% để phun. Phun làm 2 lần: lầnthứ nhất khi cây ra giò, lần thứ 2 khi giò hoa nở 5 -7ngày.