Chế độ ăn uống của mẹ bầu khi mang thai tháng đầu đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng cho mẹ và sự tăng trưởng, phát triển của thai nhi. Trong suốt thai kỳ, các chị em thường được bồi bổ rất nhiều thực phẩm được cho là tốt cho thai nhi. Tuy nhiên, không phải vì vậy mà bạn có thể vô tư “ăn cả thế giới”! Bởi lẽ có rất nhiều thứ cần kiêng kỵ ở giai đoạn đầu thai kỳ để đảm bảo sức khỏe thai nhi. Vậy những món ăn cần tránh tuyệt đối khi mang thai 3 tháng đầu mẹ đã biết chưa, và nên hạn chế những món ăn nào mẹ đã tìm hiểu chưa?
Những món mẹ bầu cần tuyệt đối kiêng ăn trong giai đoạn đầu mang thai
Một lỗi nhỏ của mẹ có thể ảnh hưởng đến cả một quá trình mang thai. Nếu hai vợ chồng đã đồng lòng có bé, thì trong giai đoạn chuẩn bị, có thể chưa biết đã mang thai, vẫn nên chú trọng đến chế độ dinh dưỡng. Sau đây là những món ăn tuyệt đối nên tránh, vì ở giai đoạn nhạy cảm này rất dễ làm sảy thai, điều mà không có bà mẹ nào mong muốn.
– Ngải cứu: Ngải cứu có chứa nhiều chất gây co bóp tử cung, khảo sát cho thấy nhiều phụ nữ ăn nhiều ngải cứu khi mới mang thai có dấu hiệu sảy thai hoặc dọa sinh sớm.
– Rau ngót: Trong rau ngót có chứa Papaverin có tác dụng giãn cơ trơn của mạch máu để giảm đau, hạ huyết áp. Nếu sử dụng một lượng rau ngót tươi hơn 30 mg thì có thể gây co thắt tử cung và dễ dẫn đến sảy thai.
Rau ngót dễ gây sảy thai
– Rau chùm ngây: Rau chùm ngây có chứa alpha-sitosterol, đây là một loại hormone có cấu trúc giống estrogen có tác dụng ngừa thai, làm co cơ trơn tử cung và làm sảy thai.
– Trái thơm: Trong quả dứa có chứa chất bromelain có tác dụng làm mềm tử cung, kích thích co bóp tử cung, nhất là những trái dứa xanh thì tỉ lệ chất bromelain là rất cao, khi mới mang thai ăn quá nhiều dứa xanh dễ khiến gây sảy thai.
– Rau răm: Khi ăn sống thì ấm bụng, giúp tiêu thực, tán hàn. Tuy nhiên, việc sử dụng nhiều rau răm trong 3 tháng đầu thai kỳ khiến người mẹ dễ bị mất máu, đặc biệt trong rau răm còn có chất khiến tử cung co bóp dẫn đến sảy thai.
Tránh xa rau răm nhé các mẹ bầu
– Rau sam: Rau sam có thể gây kích thích mạnh đến tử cung và gia tăng tần suất co bóp, điều này rất dễ dẫn đến sảy thai và nguy hiểm cho sức khỏe của phụ nữ.
– Trái nhãn: quả nhãn lại có tính nóng, ăn vào sẽ tăng nhiệt cho thai, dễ gây ra khí huyết không điều hòa, đầy hơi, nôn mửa, nếu ăn nhiều nhãn sẽ xuất hiện hiện tượng nhiệt, đau bụng, xuất huyết gây ra tình trạng dọa sảy, sảy thai, đẻ non.
– Đu đủ xanh: Có chứa chất papain có thể khiến tế bào phôi thai bị phá hủy, còn prostaglandin và oxytocin có tác dụng kích thích co bóp tử cung sớm đẩy thai nhi ra ngoài, điều này sẽ gây sảy thai nếu như thai nhi chưa đủ tháng.
Đu đủ xanh làm được nhiều món ngon, nhưng nó không dành cho mẹ bầu nhé!
Bên cạnh đó mẹ bầu cần chú ý một số loại thức ăn khác như:
– Hạn chế thực phẩm chứa nhiều vitamin A như gan động vật.
– Không nên dùng các loại cá chứa nhiều thủy ngân như: cá ngừ xanh, cá kiếm, cà thu, lươn vàng, trứng cá tầm muối vì thủy ngân có ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh của thai nhi.
– Không ăn đồ tái sống như nem chua, gỏi hoặc thức ăn để lạnh, đồ ăn chế biến sẵn, phô mai chưa tiệt trùng, pate đông lạnh bởi chúng có thể chứa một loại vi khuẩn có tên là Listeria monocytogenes gây bệnh cho mẹ và có thể làm sảy thai hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
– Không ăn thực phẩm quá mặn, nhiều muối hay thực phẩm chứa nhiều đường.
– Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cafein.
Những món mẹ bầu nên hạn chế tối đa trong giai đoạn đầu mang thai
– Đồ ngọt: Một phụ nữ mang thai cần thêm khoảng 300 calo mỗi ngày để đảm bảo cho thai nhi phát triển. Do đó, để bổ sung lượng calo này cho cơ thể, mẹ bầu nên ăn trái cây, các loại hạt tốt cho bà bầu, tránh tiêu thụ nhiều đồ ngọt. Nguyên do là mẹ bầu ăn quá nhiều thực phẩm ngọt có thể dẫn đến tăng cân và đái tháo đường khi mang thai.
– Rượu bia: Việc mẹ bầu uống rượu sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực cho thai nhi đang phát triển và có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Do đó, trong thời gian mang thai, mẹ bầu tuyệt đối không nên uống rượu và tiêu thụ các thức uống có cồn khác.
– Caffeine: Nếu có thói quen uống cà phê thì khi mang thai, bạn nên hạn chế lượng caffeine tiêu thụ. Caffeine gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh của người dùng và việc mẹ bầu uống quá nhiều có thể dẫn đến khó chịu, cáu kỉnh, lo lắng. Điều này làm tăng nguy cơ sẩy thai.
Mẹ bầu tránh xa Caffeine một chút sẽ tốt hơn đấy!
– Đồ ăn vặt: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng bà bầu ăn quá nhiều đồ ăn vặt khi mang thai có liên quan đến các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm, lo lắng. Ngoài ra, mẹ bầu ăn quá nhiều loại thực phẩm này trong thai kỳ góp phần gây ra tình trạng béo phì ở trẻ sơ sinh.
– Thịt sống hoặc tái: Thịt sống hoặc thịt nấu chưa chín kỹ có thể bị nhiễm vi khuẩn, salmonella, listeria… có nguy cơ gây ra các bệnh nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Tốt nhất, bạn nên tránh ăn thịt tái hoặc chưa nấu chín để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ lẫn bé.
– Hải sản: Cá ngừ, cá thu, cá trích, hàu… là những thực phẩm chứa hàm lượng thủy ngân cao. Thủy ngân không chỉ gây ra những ảnh hưởng khôn lường đối với sức khỏe mẹ bầu mà còn gây ra sự tác động xấu đến quá trình phát triển não của thai nhi. Do đó, mẹ bầu nên tránh ăn hải sản trong thời kỳ đầu mang thai.
– Thực phẩm đóng gói và chế biến sẵn: Hàm lượng chất bảo quản, đường và natri cao trong thực phẩm đóng gói và chế biến sẵn như nước trái cây, các món nướng, bánh kẹo… không hề tốt cho bạn và em bé. Ngoài ra, một số thực phẩm đóng gói và chế biến sẵn cũng có thể chứa vi khuẩn, nấm mốc… có thể gây ngộ độc thực phẩm. Mẹ bầu cần xây dựng thói quen tự nấu ăn tại nhà với các sản phẩm tươi sống có nguồn gốc tự nhiên hoặc hữu cơ.
– Phô mai mềm: Phô mai mềm được làm từ sữa chưa tiệt trùng nên có thể chứa các vi khuẩn gây hại. Mẹ bầu ăn phô mai mềm có nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm. Do đó, để đảm bảo sức khỏe, bạn cần tránh tiêu thụ chúng.
Mẹ bầu không nên ăn phô mai mềm
– Thức ăn nhiều dầu, mỡ: Nhiều nghiên cứu y học cho thấy, ung thư vú và ung thư cổ tử cung đều có khuynh hướng di truyền trong gia đình. Nếu phụ nữ mang thai ăn nhiều mỡ trong thời gian dài, con cái sau này sẽ có nhiều nguy cơ ung thư sinh dục. Các nhà y học đã từng chỉ ra rằng, bản thân mỡ không gây ra ung thư, nhưng nếu ăn nhiều thức ăn có lượng mỡ cao sẽ tăng khả năng tổng hợp kích thích tuyến vú, ảnh hưởng tới sức khỏe của bà mẹ và thai nhi.
– Thực phẩm nhiều chất chua: Phụ nữ mang thai thời kỳ đầu thường nghén, chán ăn, buồn nôn và nhiều người thích ăn của chua. Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học Liên bang Đức phát hiện, thời kỳ đầu thai nghén nếu cơ thể người mẹ hấp thụ chất chua (axit) và các chất có vị chua khác dễ bị tích lũy trong tổ chức bào thai, ảnh hưởng đến việc sinh trưởng, phát triển và sinh sản bình thường của tế bào thai nhi, đồng thời dẫn đến đột biến gen, thai dễ dị dạng. Vì thế, phụ nữ mang thai trong 2 tuần đầu không nên ăn và uống nhiều đồ chua.
– Thực phẩm để lâu: Phụ nữ mang thai ăn các loại thực phẩm để lâu, bị nhiễm độc hoặc có độc tố, không chỉ bị nhiễm độc cấp tính hoặc mãn tính, thậm chí còn hại đến thai nhi. Trong 2 – 3 tháng đầu mang thai, phôi thai đang phát triển, tế bào phôi đang trong giai đoạn phân hóa, lúc này nếu độc tố xâm hại, khiến nhiễm sắc thể bị phá vỡ hoặc biến dạng, có khi ngừng phát triển và dẫn đến tình trạng thai nhi bị quái thai, dị tật bẩm sinh, còn nguy hiểm hơn sẽ khiến thai bị chết. Mặt khác, trong thời kỳ thai nghén, chức năng của các cơ quan trong cơ thể chưa hoàn thiện. Đặc biệt là chức năng của gan, thận đều rất yếu, các chất độc gây nhiễm độc cho thai nhi và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
– Lạm dụng thuốc bổ: Khi mang thai, lượng máu trong hệ thống tuần hoàn của cơ thể tăng rõ rệt, tim làm việc nhiều hơn, huyết quản trong tử cung, vách âm đạo và ống dẫn trứng luôn trong trạng thái dãn nở, sung huyết. Hơn nữa, chức năng nội tiết của phụ nữ mang thai mạnh mẽ hơn, rất dễ tích nước và natri sinh ra phù nề, tăng huyết áp. Mặt khác, dịch vị dạ dày của bà bầu tiết ra ngày càng ít đi, có hiện tượng ăn không thấy ngon miệng, dạ dày trướng khí táo bón. Trong trường hợp này, phụ nữ mang thai lại thường xuyên uống nhiều loại thuốc như thuốc bổ, nhân sâm, lộc nhung và các thuốc bổ khác càng khiến cho nội tiết mất cân đối, khí thịnh âm hao, phù nề, tăng huyết áp, táo bón, thậm chí còn sảy thai hoặc thai bị chết lưu.
– Ăn chay dài ngày: Có một số phụ nữ trong thời kỳ mang thai muốn có thân hình gọn gàng, thon thả, hoặc một số người vì điều kiện kinh tế hạn chế, thường ăn chay dài ngày, làm ảnh hưởng đến thai nhi. Theo các nhà y học, nếu thời kỳ mang thai không chú ý dinh dưỡng sẽ không cung cấp đủ protein cho thai nhi, số tế bào não của thai giảm, ảnh hưởng đến trí lực của trẻ sau này. Nếu lượng dinh dưỡng hấp thụ không đủ, thai không đủ trọng lượng, sức đề kháng kém. Nếu ăn chay dài ngày, bản thân phụ nữ khi mang thai cũng sẽ thiếu máu, phù nề và tăng huyết áp.
Ăn chay dài ngày không tốt cho mẹ bầu
– Thịt tái hoặc nấu chưa chín: Kí sinh trùng toxoplasmosis có khả năng ký sinh trong thịt tái hoặc nấu chưa chín và có thể gây các biến chứng như sảy thai, thai chết lưu và các triệu chứng khác đặc biệt nếu bạn ở trong giai đoạn ba tháng đầu của thai kì. Chú ý nấu chín thịt và các món ăn để tiêu diệt bất kì loại kí sinh trùng nào ẩn náu trên đó.
– Bổ sung quá nhiều vitamin A: Bổ sung vitamin A có thể chứa retinol – hoạt chất gây hại đến thai nhi và thường gây các bất thường ở trẻ với số lượng lớn. Bạn không nên dùng thêm các chất bổ sung trừ khi bác sĩ chỉ định.
– Sữa tươi chưa tiệt trùng: Hãy chắc chắn bất kì sản phẩm sữa nào bạn uống đều được thanh trùng. Sữa chưa tiệt trùng có thể chứa vi khuẩn listeria – phụ nữ mang thai có khả năng nhiễm vi khuẩn này cao gấp 20 lần vì hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy yếu.
– Thịt nguội: Thịt nguội là nguồn lây nhiễm listeria, nguyên nhân gây sảy thai. Trước khi ăn, bạn nên hâm nóng lại thịt bằng cách hấp hoặc chế biến.
Thịt nguội là món khoái khẩu của nhiều người, nhưng với mẹ bầu thì nên nói KHÔNG
– Trái cây chưa rửa sạch: Trái cây và hoa quả cần thiết trong quá trình mang thai, tuy nhiên bạn nên rửa sạch chúng để tránh các chất hóa học, chất bảo vệ thực vật như toxoplasmosis và nhiều hóa chất độc khác.
– Khoai tây mọc mầm xanh: Không riêng mẹ bầu mà tất cả mọi người đều không nên ăn khoai tây mọc mầm xanh vì nó rất độc và gây nguy hiểm đến sức khỏe, loại thực phẩm này có chất solanin, gây ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển của thai nhi và làm tăng nguy cơ gây sảy thai cho mẹ bầu.
Lưu ý: Nên tuân theo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa để có thai kỳ khỏe mạnh nhất các mẹ nhé!
Có thể bạn cần tham khảo: Chế độ dinh dưỡng khi mang thai