Não trẻ phát triển rất nhanh trong 3 năm đầu đời, đặc biệt là khu vực ảnh hưởng trực tiếp trí nhớ, vùng não trước, phát triển rất nhanh. Vì vậy, mẹ nên lưu ý giai đoạn này để cung cấp đầy đủ những dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển trí não, trí nhớ của bé. Hãy cùng tìm hiểu những thực phẩm giúp tăng cường trí nhớ cho bé nhé.
Để hoạt động tốt, bộ não cần nhiều ô-xy cũng như nhiều đường glucose. Khi đường máu hoạt động không tốt hoặc bị thiếu hụt, năng lực và hiệu quả làm việc của não sẽ giảm sút, từ đó dẫn đến suy giảm trí nhớ. Những thực phẩm giàu đường tự nhiên giúp cải thiện chức năng não hiệu quả vì glucose là một trong những nguyên liệu quan trọng cho hoạt động của não bộ, đặc biệt là vùng trí nhớ và các nơ-ron thần kinh.
Những dưỡng chất thiết yếu
– Glucose: Là nhiên liệu cho não hoạt động. Để não hoạt động tốt thì lượng đường trong máu cần ổn định (không nên quá thấp hay quá cao). Do đó, nên hạn chế các loại đường hấp thu nhanh vào máu như đường tinh (nước ngọt, bánh kẹo, đò uống có đường) vì sẽ làm đường huyết tăng nhanh và sau đó sẽ giảm nhanh. Các lại ngũ cốc nguyên hạt, đậu, khoai, rau củ sẽ tốt hơn vì được hấp thu vào máu từ từ giúp lượng đường trong máu ổn định
– Chất béo thiết yếu (omega-3 và omega-6): Đây là nguyên liệu cấu tạo nên tế bào thần kinh. Não còn cần cả chất bão hoà và cholesterol nhưng vì cơ thể có thể tự tổng hợp được nên không bị thiếu. Riêng omega-3 và omega-6 dễ thiếu, vì thế phải đưa từ bên ngoài vào qua đường ăn uống. Các chất béo thiết yếu này có trong các loại cá và các loại hạt nhiều dầu.
– Chất béo phốt pho (phospholipid): Đây là người bạn tốt nhất của trí nhớ. Đây là chất béo bao bọc dây thần kinh nên thúc đẩy sẽ dẫn truyền các tín hiệu một cách trơn tru trong não. Mặc dù cơ thể có thể tự tạo phospholipid nhưng chế độ ăn có thêm chất này vẫn tốt. Phospholipid có nhiều trong lòng đỏ trứng và thịt nội tạng.
– Axít a-min: Đây là thành phần tạo nên các chất dẫn truyền thần kinh (chất mang tín hiệu từ tế bào thần kinh này sang thế bào thần kinh khác) nên hết sức cần thiết. Những a-xít a-min này có nhiều trong thức ăn giàu đạm như thịt, cá, trứng, sữa, đậu nành và các loại đậu khác.
– Vitamin và khoáng chất: Giúp phát huy tác dụng các dưỡng chất, vitamin và khoáng chất giúp chuyển glucose thành năng lượng, a-xít a-min thành chất dẫn truyền thần kinh, chất béo thiết yếu đơn giản thàn dạng phức tạp hơn. Đặc biệt là các vitamin nhóm B như B1, B3, B5, B6, B12, a-xít folic (trong rau có màu xanh đậm), ma-giê (có trong rau có trong rau xanh, các loại hạt, trái cây, trà) và kẽm (có trong hàu, cá, các loại hạt).
Theo Angela Rowan, Chuyên gia dinh dưỡng, Giám đốc Phân viện Sức Khỏe của Fonterra Brands ở New Zealand thì “Bộ não chúng ta phụ thuộc vào glucose vì nó là nguồn năng lượng giúp duy trì liên tục hoạt động chức năng và quá trình học hỏi”. Chuyên gia Rowan cũng cho biết thêm: “những thực phẩm có GI thấp sẽ cung cấp lượng glucose ổn định hơn cho não giúp khả năng tập trung tốt hơn”.
Thực phẩm có chỉ số GI cao thường chứa loại đường glucose hấp thu nhanh. Điều đó có nghĩa là sau khi ăn các thực phẩm loại này, thì mức đường glucose trong máu sẽ tăng vọt lên rất nhanh, nhưng cũng giảm nhanh ngay sau đó. Trong khi đó, các thực phẩm có chỉ số GI thấp sẽ tốt hơn vì mức đường huyết được tăng lên từ từ đều đặn, và cũng giảm xuống một cách chậm rãi giúp giữ được nguồn năng lượng ổn định, có lợi hơn cho sức khỏe và trí não.
Điểm này đặc biệt quan trọng đối với phát triển cả thể chất lẫn tinh thần của trẻ. Vì loại chỉ số đường huyết trong thực phẩm trẻ ăn có tác động trực tiếp lên tốc độ phát triển khả năng nhận thức của trẻ, những thực phẩm có chỉ số đường huyết GI cao như: các loại nước ngọt, bánh mì, kẹo (1), tốc độ cung cấp năng lượng diễn ra rất nhanh nhưng cũng giảm nhanh ngay sau đó sẽ gây ra những khoảng thời gian thiếu cung cấp năng lượng cần thiết cho não hoạt động hỗ trợ quá trình học hỏi của trẻ.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều lựa chọn tối ưu hơn để có thực phẩm với chỉ số GI thấp giúp cung cấp năng lượng liên tục và kéo dài, đó là những thực phẩm như:
– Rau các loại, ngũ cốc nguyên hạt và một số loại sữa. Và một khi đã duy trì cung cấp nguồn năng lượng ổn định, bé sẽ phát huy khả năng học hỏi và ghi nhớ sẽ tốt hơn.
Các loại thực phẩm làm tăng đường huyết nhanh sẽ có GI cao từ 70 trở lên, GI trung bình là từ 56 đến 69, GI thấp dưới 55 sẽ là những lọai thực phẩm làm tăng đường huyết chậm.
Thực phẩmGIThực phẩmGINhóm bột đường:Nhóm sữaĐậu xanh30Một số loại sữa30Khoai lang trắng45Nhóm rau củNgũ cốc nguyên cám51Rau củ, cà chua, cà tím10Cà rốt tươi35Nhóm trái cây :Đường trong trái cây (fructose)20Đào36Táo pomme39Cam trái43Nho tươi chua43Trái lê tươi53Xoài55
Những thực phẩm giúp tăng cường trí nhớ có thể đưa vào khẩu phần ăn hàng ngày của bé
- Lòng đỏ trứng: Lòng đỏ trứng gà là thực phẩm hỗ trợ rất tốt cho quá trình phát triển trí não của bé vì có chứa axetylcholin – chất dẫn truyền thần kinh quan trọng tham gia vào nhiều chức năng của não bộ. Vì vậy lòng đỏ trứng sẽ giúp tăng cường trí nhớ, rất cần thiết cho sự phát triển trí não của bé. Tuy nhiên, do trứng có lượng cholesterol cao nên tốt nhất, mẹ chỉ nên cho bé ăn khoảng 3 quả/ tuần.
Lòng đỏ trứng sẽ giúp tăng cường trí nhớ, rất cần thiết cho sự phát triển trí não của bé
- Quả bơ: Quả bơ chứa hơn 14 loại vitamin và khoáng chất bao gồm canxi, sắt, selen… cùng rất nhiều dưỡng chất tốt cho sức khoẻ cũng như trí não của bé, đặc biệt là vitamin B giúp tăng cường trí nhớ; chất béo không bão hoà giúp cho sự phát triển hệ thống thần kinh trung ương cũng như não bộ của bé; omega 6 trong quả bơ giúp não bộ phát triển… Do đó, mẹ nhớ thêm quả bơ vào chế độ ăn để bé phát triển trí não và trí nhớ tốt hơn.
Ăn bơ giúp bé có trí nhớ tốt hơn
- Mật ong: Mật ong có vị ngọt, tính bình, có công dụng bổ hư, nhuận táo, giải độc, rất giàu dưỡng chất, đặc biệt là nhiều loại men, acid amin, các vitamin và nguyên tố vi lượng rất cần thiết cho hoạt động của hệ thần kinh trung ương, giúp cải thiện khả năng ghi nhớ của bé.
Mật ong là nguyên liệu dễ tìm, có thể giúp cải thiện khả năng ghi nhớ
- Bí đỏ: Trong thành phần của bí đỏ có chứa rất nhiều dưỡng chất tốt cho trí não như agginin, glycin, canxi, photpho, kali, vitamin A, B, axit folic… đặc biệt là axit glutamic rất cần thiết cho hoạt động của não bộ. Loại axit này còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa thức ăn của cơ thể, thúc đẩy khả năng học tập và ghi nhớ của não bộ nên bí đỏ được coi là món ăn bổ não, tăng trí nhớ.
Món súp bí đỏ sẽ là món ăn bổ dưỡng giúp tăng trí nhớ cho bé
- Cá hồi: Nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra các bé được bổ sung hàm lượng axit béo Omega từ chế độ ăn uống sẽ có phản xạ nhanh hơn trong các tình huống – yếu tố quan trọng chứng minh trí thông minh của bé phát triển hơn so với các bé khác. Cá hồi là một trong những thực phẩm rất giàu Omega 3 và DHA – một loại chất béo rất tốt cho não bộ sẽ giúp bé phát triển trí thông minh của bé.
Cá hồi là thức ăn rất giàu omega 3 nên được thêm vào chế độ ăn của bé
Ngoài ra, mẹ nên bổ sung cho bé nguồn thực phẩm giàu Cholin – một dưỡng chất tốt cho não bộ và đóng vai trò cải thiện khả năng ghi nhớ, phát triển ngôn ngữ và tăng cường khả năng học hỏi của bé. Dielac Alpha Gold mới với công thức IQ, được chứng nhận lâm sàng giúp tăng cân và chiều cao, bổ sung gấp đôi Cholin, gấp ba DHA, và Lutein từ DSM Thụy Sĩ giúp hỗ trợ trí nhớ tốt giúp phát triển trí não cho bé.
Qua bài viết này, mẹ sẽ hiểu thêm về các thực phẩm giúp phát triển trí nhớ của bé, từ đó có thể xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý để bổ sung đầy đủ các dưỡng chất giúp bé ngày càng ghi nhớ tốt và thông minh hơn.
Lê Quang Thanh
Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ