Pate thường được dùng kèm với bánh mì , có thể dùng thêm ốp la và xúc xích, là món ăn no rất được ưa chuộng dù là trẻ em hay người lớn tuổi. Vậy pate là gì? Lợi ích của việc ăn pate và những lưu ý khi sử dụng thực phẩm này ra sao? Tất cả sẽ được khám phá ngay trong chuyên mục Mẹo vào bếp .
1. Pate là gì?
Pate là một loại thực phẩm được làm từ hỗn hợp gan (hoặc thịt) của động vật cùng với một số gia vị như muối, tiêu, đường,…, thậm chí pate có thể được bổ sung thêm nguyên liệu khác như mỡ, rượu vang hoặc các loại rau gia vị theo phương pháp chế biến riêng của mỗi người. Vì thế, pate có vị đậm đà và béo thơm đặc trưng.
Pate có nguồn gốc từ các nước thuộc khu vực châu Âu và được du nhập vào Việt Nam từ thời kỳ Pháp thuộc (trong giai đoạn năm 1858 – 1954). Người dân sử dụng pate với bánh mì nướng hoặc bánh mì sandwich, vì pate rất nhuyễn nên có thể phết hoặc cắt lát trên miếng bánh trước khi thưởng thức.
Ở Việt Nam, pate được phân thành 2 loại dựa theo phương pháp chế biến:
- Pate hấp: được hấp bằng phương pháp cách thủy.
- Pate nướng: được nướng trong khuôn kim loại hoặc nhôm (giống như khuôn bánh), rồi cho vào lò nướng ở nhiệt độ khoảng 250 độ C từ 20 đến 25 phút.
Ngoài ra, trên thế giới, người ta cũng phân pate thành 2 loại tùy theo sở thích:
- Pate truyền thống: được làm từ gan của động vật, nhất là gan ngỗng trộn với một ít mỡ, phổ biến ở Pháp và Bỉ.
- Pate cải tiến: được biến tấu tùy theo thói quen ẩm thực của mỗi khu vực, mỗi nước.
Chẳng hạn, pate được nấu theo kiểu xúc xích gọi là leberwurst ở Đức – Áo – Hà Lan; pate ở Mỹ cũng giống leberwurst nhưng bề mặt pate có đường vân; pate ở vùng bán đảo Bắc Âu được làm chủ yếu từ gan lợn gọi là leverpostej.
Trong khi, pate ở Nga và Ukraina sử dụng từ hỗn hợp gan và thịt động được xay nhuyễn, rồi trộn thêm mỡ (hoặc bơ) và một số gia vị nên hương vị khác với các nước Tây Âu.
2. Lợi ích của việc ăn pate
Vì được làm từ gan động vật và một số gia vị nên loại thực phẩm này cũng có một số lợi ích nhất định, như:
Giúp bổ sung sắt và đồng
Mỗi khẩu phần pate (28gr) chứa khoảng 113mcg đồng, tương đương 13% lượng khoáng chất đồng được khuyến nghị mỗi ngày.
Khi cơ thể hấp thu, đồng sẽ kích hoạt cuproenzyme – đây là nhóm enzyme giúp cho các tế bào não hoạt động hiệu quả, nhờ đó não bộ phát triển khỏe mạnh cũng như giảm thiểu một số bệnh liên quan đến hệ thần kinh.
Ngoài ra, pate còn chứa sắt, mỗi khẩu phần (28gr) pate chứa khoảng 1.5mg sắt (tương đương 8% – 19% lượng sắt được khuyến nghị mỗi ngày).
Sắt sẽ kích hoạt hai loại protein quen thuộc là hemoglobin và myoglobin, có khả năng vận chuyển và lưu trữ oxy trong cơ thể, nhờ đó giảm thiểu các dấu hiệu liên quan đến bệnh thiếu máu như chóng mặt, mệt mỏi hay xanh xao.
Cung cấp selen và vitamin B2
Việc dùng pate sẽ giúp cơ thể hấp thu lượng selen và vitamin B2 nhiều hơn, đây là hai dưỡng chất đảm nhận nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Trung bình, mỗi khẩu phần pate (28gr) cung cấp 11.8mcg selen (tương ứng 21% RDI) và 0.17mg vitamin B2 (tương ứng 13%RDI).
Selen có khả năng kích hoạt protein để tăng cường hệ thống miễn dịch, nhờ đó phòng ngừa được bệnh nhiễm trùng và hỗ trợ hoạt động chức năng của tuyến giáp.
Còn vitamin B2 được biết đến với vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất và hỗ trợ quá trình phân hủy các chất dinh dưỡng để giải phóng thành năng lượng cho cơ thể.
Nguồn cung cấp vitamin A và vitamin B12
Ngoài các dưỡng chất vừa nêu trên, pate cũng chứa nhiều hàm lượng vitamin A và vitamin B12 cần thiết cho cơ thể. Cứ mỗi khẩu phần (28gr) cung cấp vitamin A khoảng 40% RDI cho phụ nữ và 32% cho nam giới, đồng thời cũng mang lại 38% lượng vitamin B12 được khuyến nghị mỗi ngày cho cả nam và nữ.
Vitamin A giúp tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch bằng cách góp phần vào quá trình sản xuất các tế bào bạch cầu mới và kiểm soát các chức năng hoạt động của những tế bào bạch cầu trưởng thành.
Trong khi đó, vitamin B12 có khả năng giúp cho các tế bào hồng mới phát triển, đồng thời vitamin này cũng hỗ trợ sức khỏe hoạt động của hệ thần kinh.
3. Ăn pate có hại không?
Mặc dù pate chứa nhiều chất dinh dưỡng thông qua một số loại vitamin và khoáng chất nổi bật mà Điện máy XANH vừa mới kể trên, thì việc ăn pate không đúng cách cũng sẽ gây hại cho sức khỏe của bạn, như:
Chứa hàm lượng natri cao
Trung bình trong 100gr pate chứa khoảng gần 1gr natri, hàm lượng này khá cao đối với cơ thể. Và nếu hấp thu quá nhiều natri mỗi ngày thì cơ thể chúng ta dễ bị tăng huyết áp, nhất là những ai đang có vấn đề về huyết áp.
Có thể chứa chất bảo quản nitrit và natri nitrat
Sản phẩm pate trên thị trường, người bán có thể dùng chất bảo quản phổ biến là nitrit và natri nitrat, đây là hai chất có thể gây ung thư theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WTO). Cụ thể, nitrit có thể chuyển đổi thành nitrosamine trong điều kiện nhiệt độ cao, đây là hợp chất gây nên bệnh ung thư.
Vì thế, khi chọn dùng pate bạn nên mua sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và đọc kỹ thành phần nguyên liệu được sử dụng. Hơn nữa, bạn có thể làm pate ngay tại nhà để tránh tiêu thụ phải các chất bảo quản như các sản phẩm pate khác trên thị trường.
4. Những lưu ý khi ăn pate
Với một số tác dụng phụ phía trên mà bạn có thể gặp phải khi ăn pate, thì các đối tượng sau đây cần nên lưu ý trước khi chọn dùng thực phẩm này:
Phụ nữ mang thai
Vì pate được làm từ gan và thịt động vật nên nó có thể chứa vi khuẩn Listeria. Trong khi, cơ địa của phụ nữ khi mang thai thường khá nhạy cảm, nếu dùng không đúng cách hoặc sử dụng pate không rõ nguồn gốc thì có thể gặp phải một số triệu chứng ngộ độc thực phẩm.
Thậm chí còn gây nguy hiểm đến thai nhi hoặc sinh non. Tuy nhiên, trường hợp ngộ độc ít khi xảy ra nên phụ nữ mang thai chỉ nên ăn lượng vừa phải và khoảng 1 – 2 lần/tuần.
Bệnh nhân cao huyết áp
Như Điện máy XANH đã chia sẻ phía trên, pate chứa lượng lớn natri nên sẽ ảnh hưởng đến huyết áp.
Điều này khiến cho những bệnh nhân cao huyết áp nên cân nhắc khi chọn dùng pate trong chế độ ăn uống, nhằm tránh tăng huyết áp và có thể dẫn đến tăng nồng độ cholesterol trong cơ thể, hoặc chỉ nên dùng pate 1 lần/tuần chẳng hạn.
5. Pate như thế nào mới là ngon?
Tùy theo khẩu vị và sở thích mỗi người, việc cảm nhận pate ngon sẽ khác nhau. Bạn có thể cảm nhận bằng một số yếu tố như sau:
- Dùng lưỡi dao cắt miếng pate, bạn cảm thấy đường dao đi khá nhanh và cho ra lát pate đẹp mắt, không bị dập nát hay móp méo.
- Cảm nhận được pate có độ mịn màng, không quá nhão hoặc quá rắn, nói chung kết cấu pate nhìn tốt và ổn.
- Hương vị thơm ngon, đặc trưng và có độ ngậy vừa phải. Có thể, bạn sẽ cảm nhận được vị hơi béo đầu tiên rồi sau đó là vị hậu ngọt chẳng hạn.
Thật không khó để biết đươc pate là gì, pate làm từ gì và lợi ích của việc ăn pate cùng với những lưu ý khi sử dụng loại thực phẩm này, phải không bạn? Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong việc chọn dùng pate nhé!
*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ Wikipedia và Livestrong.
Biên tập bởi Nguyễn Loan Minh Trang • Đăng 24/06/2021