Nhiều người tin rằng trí nhớ của cá vàng chỉ tồn tại trong ba giây và mỗi vòng nó bơi quanh bể của mình giống như nhìn thế giới lần đầu tiên. Tuy nhiên đó là một suy nghĩ sai lầm. Các nhà khoa học đã chỉ ra cá vàng có thể nhớ được tới 5 tháng.
Các nhà khoa học thuộc Học viện Kỹ thuật Technion (Israel) đã bắt một số cá vàng con thả vào một bể cá để tìm hiểu trí nhớ của chúng.
Trong nghiên cứu đầu tiên cho thấy cá vàng có khả năng học hỏi và nhận biết thời gian. Họ đã lắp một chiếc cần gạt trong bể cá và khi những chú cá đẩy chiếc cần gạt thì thức ăn sẽ tự động chảy ra.
Đáng ngạc nhiên là những con cá vàng đã thực sự học được cách đẩy chiếc cần gạt khi muốn lấy thức ăn và thường xuyên lặp lai hành động này để có được nhiều thức ăn hơn.
Sau đó, các nhà khoa học đã điều chỉnh cần gạt chỉ phân phát thức ăn trong một giờ cố định. Sau nhiều ngày lũ cá nắm được quy luật. Thay vì liên tục đẩy cần, chúng chỉ trở lại thực hiện hành động đó vào đúng giờ có thức ăn.
Nghiên cứu thứ hai sử dụng âm thanh để huấn luyện những con cá. Cứ mỗi khi cho cá ăn, họ lại phát một âm thanh qua loa phóng thanh. Sau một thời gian, lũ cá quen dần với âm thanh đó. Cứ mỗi khi nghe thấy nó, chúng lại nổi lên mặt nước chờ thức ăn. Sau một tháng sống trong môi trường nuôi nhốt, cá được thả xuống một lồng lớn dưới biển. Trong 5 tháng tiếp theo, chúng không được nghe âm thanh báo hiệu thức ăn nữa và chúng bước vào giai đoạn trưởng thành. Nhưng khi nhóm nghiên cứu phát lại âm thanh báo hiệu đến bữa ăn, chúng vẫn nổi lên mặt nước và chờ đợi.
Nếu bộ nhớ cá vàng chỉ tồn tại trong ba giây ngắn ngủi thì chúng sẽ không thể nhớ phải đẩy chiếc cần mới có thức ăn hoặc nhận biết âm thanh báo hiệu giờ ăn đã sẵn sàng.
Phát hiện này có ý nghĩa to lớn đối với các ngành ngư nghiệp. Người ta có thể huấn luyện cá con nổi lên mặt nước khi có âm thanh, sau đó thả chúng xuống sông, biển để chúng sống trong thiên nhiên. Khi cá lớn, người ta có thể dùng âm thanh để bắt chúng. Với phương pháp này, chi phí nuôi nhốt, thức ăn và nhân công của các trại nuôi cá sẽ giảm đáng kể. Tình trạng ô nhiễm môi trường do các trại cá gây nên cũng được cải thiện.
Nhiều nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng cá vàng có khả năng ghi nhớ và học hỏi. Thậm chí chúng còn thông minh hơn cá hồi. Các nhà khoa học tại Đại học St Andrews (Scotland) phát hiện cá chép có trí thông minh ngang ngửa với chuột.
Tiến sĩ Mike Webster, trưởng nhóm nghiên cứu của Học viện Kỹ thuật Technion, phát biểu: “Nhiều người luôn nghĩ cá chỉ lưu giữ thông tin trong thời gian ngắn ngủi. Đó là một suy nghĩ sai lầm. Nhiều bằng chứng cho thấy cá chép, cá gai và một vài loài cá khác thông minh chẳng kém chim và động vật có vú. Chúng có thể học cách thoát khỏi mê cung, nhận ra thành viên trong đàn. Cá cũng biết cách tìm ra những con có nhiều ưu điểm để làm thủ lĩnh của chúng”.
Xem thêm:
1. 9 bí ẩn khoa học lớn nhất thế kỷ 21
2. Phát hiện: Vi khuẩn 3,5 triệu năm tuổi có khả năng cải thiện tuổi thọ con người
3. Con người đã vô tình phát tán virus máy tính độc hại vào vũ trụ?
4. 10 thành tựu vĩ đại nhất của trí tuệ con người