TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP LÀ GÌ?

Tư vấn hướng nghiệp là một hoạt động quan trọng trong xã hội hiện nay. Nhận được sự tư vấn kịp thời và đúng đắn sẽ tạo cơ hội cho bạn trong việc lựa chọn được ngành nghề phù hợp với mong ước và năng lực của bản thân.

Triết gia nổi tiếng Aristolte đã từng nói: “Mục đích chính đáng nhất của con người trong đời là nhận thức bản thân mình một cách toàn diện, phát triển các tiềm năng của mình đến độ viên mãn, và từ đó hoàn thiện mình. Cuộc sống tốt đẹp là kết quả của sự phát triển toàn mãn năng lực, tư chất và nhân cách của con người. Một cá nhân không thực hiện được điều này sẽ luôn dằn vặt, tự bất mãn với chính mình. Sự suy sụp tinh thần ấy bộc lộ qua các biểu hiện buồn chán, đau khổ, những dấu hiệu của một cuộc sống bất hạnh. Còn người nào nhận thức và phát huy được bản chất cũng như năng lực tiềm ẩn của mình sẽ có được cuộc sống thỏa nguyện”. Từ quan điểm trên, chúng ta có thể thấy: được sống trọn vẹn với hết tiềm năng của mình là mục tiêu lớn nhất của đời người để tạo nên một cuộc sống viên mãn.

Hoạt động tư vấn hướng nghiệp là gì?

Công việc và sự nghiệp đóng vai trò quan trọng và thiết yếu, bởi hầu hết chúng ta đều sẽ dành ít nhất một phần ba cuộc đời để làm việc. Sự phát triển nghề nghiệp không chỉ dừng lại ở lựa chọn một chuyên ngành để theo đuổi, lựa chọn một công việc phù hợp sau khi ra trường, mà phát triển sự nghiệp thực sự là một quá trình liên tục và kéo dài suốt cuộc đời. Điều này đòi hỏi chúng ta phải bỏ ra nhiều công sức, thời gian, tâm huyết và sự kiên trì để có thể tìm được một công việc phù hợp đem lại cho bản thân cảm giác hạnh phúc thực sự. Có rất nhiều các yếu tố khác nhau ảnh hưởng tới sự phát triển nghề nghiệp của mỗi người, trong đó bao gồm: sở thích, khả năng, tính cách, giá trị, hoàn cảnh cá nhân và môi trường xã hội. Những yếu tố này lại thay đổi theo thời gian cùng với sự trưởng thành và trải nghiệm, do đó vào bất cứ giai đoạn nào của cuộc đời, chúng ta cũng cần tự nhìn nhận, đánh giá lại để tiếp tục định hướng tương lai cho mình.

Vậy tư vấn hướng nghiệp là gì? Tư vấn hướng nghiệp là hoạt động giúp bạn có thể nhận biết và thấu hiểu bản thân cũng như thế giới nghề nghiệp trong hoàn cảnh xã hội nhất định, từ đó đưa ra các lựa chọn nghề nghiệp, con đường phát triển bản thân và sự nghiệp phù hợp. Hoạt động tư vấn hướng nghiệp bao gồm hai mục đích: ngắn hạn và dài hạn. Về ngắn hạn, tư vấn hướng nghiệp sẽ giúp bạn tìm ra hướng đi phù hợp khi bạn đến thời điểm cần thiết phải đưa ra quyết định nghề nghiệp. Còn về lâu dài, hoạt động tư vấn hướng nghiệp sẽ hỗ trợ bạn vượt qua những khó khăn trong quá trình tìm việc, làm việc và xây dựng sự nghiệp, cung cấp các kiến thức, kỹ năng cần thiết để bạn tự định hướng và đưa ra những quyết định nghề nghiệp hợp lý.

Lựa chọn nghề nghiệp có thể là một thử thách thực sự khiến chúng ta phải đau đầu suy nghĩ. Đã bao giờ bạn băn khoăn trăn trở về tương lai và có một hay nhiều dấu hiệu sau đây:

• Thường xuyên tự hỏi bản thân: “Tôi là ai? Ý nghĩa cuộc sống này là gì? Tôi sinh ra để làm gì?”

• Cảm thấy mơ hồ về nghề nghiệp tương lai, biết mình nên làm gì đó nhưng không biết phải làm gì, không biết phải bắt đầu từ đâu.

• Không biết mình thích gì, muốn gì, không biết đam mê của mình là gì. Hoặc ngược lại có quá nhiều sở thích nhưng không biết nên theo đuổi cái nào.

• Không biết loại công việc nào phù hợp với bản thân mình.

• Không rõ ngành học của mình ra trường làm nghề gì, hoặc nghề nghiệp mình thích sẽ làm những công việc cụ thể như thế nào.

• Không rõ ngành của mình có cơ hội phát triển nghề nghiệp trong tương lai như thế nào.

• Cảm thấy áp lực, quá tải, chán nản với công việc hiện tại và muốn thay đổi nhưng không biết làm thế nào.

• Chán nản với việc học, muốn bỏ học giữa chừng hoặc chuyển sang học ngành khác.

• Không thích công việc mình làm và muốn quay trở lại trường học.

• Không biết làm thế nào để thăng tiến và phát triển trong sự nghiệp.

Nếu bạn nhìn thấy hình ảnh bản thân mình qua những dấu hiệu trên, thì có nghĩa là bạn đang trải qua giai đoạn khủng hoảng tuổi đôi mươi. Và không chỉ riêng bạn, học sinh trung học phổ thông, sinh viên đại học, thậm chí những người trưởng thành đang đi làm hay có nguyện vọng thay đổi nghề nghiệp đều phải đối mặt với hàng tá những vấn đề khó khăn như thế này. Khi chúng ta hoang mang, mất định hướng và chưa thể tìm ra câu trả lời thì đây là lúc mà hoạt động tư vấn hướng nghiệp trở nên rất hữu ích trong việc hỗ trợ giải đáp những thắc mắc trên.

Bởi vì hướng nghiệp là một hoạt động sẽ theo chúng ta cả đời, nên đối tượng của tư vấn hướng nghiệp cũng rất đa dạng về lứa tuổi, trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, trải nghiệm và hoàn cảnh xã hội. Những người cần được tư vấn hướng nghiệp có thể là học sinh các cấp, sinh viên đại học, người trưởng thành đang tìm kiếm việc làm hoặc đã có kinh nghiệm đi làm nhiều năm, thậm chí cả những người đã đạt được những thành công nhất định trong sự nghiệp.

Nhà tư vấn hướng nghiệp là chuyên gia có thể hỗ trợ thân chủ của mình thiết lập kế hoạch cụ thể cho việc phát triển sự nghiệp và đạt được các mục tiêu nghề nghiệp nhất định. Họ là những người giàu kinh nghiệm và am hiểu về các lĩnh vực giáo dục, tâm lý, nhân sự, khoa học công nghệ, kinh tế thị trường… Vì vậy họ có thể làm việc với đa dạng các đối tượng, từ các độ tuổi, địa vị, hoàn cảnh xã hội khác nhau, đến trình độ học vấn và trải nghiệm sống khác nhau. Những chuyên gia này có thể đưa ra định hướng phù hợp để hỗ trợ thân chủ, từ học sinh cấp 3 cho tới những người đã ra trường đi làm nhiều năm, thậm chí là những người vị trí cấp cao trong công việc. Nếu bạn là một người đang trong quá trình tìm việc hoặc gặp khó khăn trong việc định hướng sự nghiệp, nhà tư vấn hướng nghiệp có thể giúp bạn đạt được hiệu quả tối đa trong việc lên kế hoạch và trong quá trình đưa ra quyết định để từ đó bạn có thể tìm được con đường nghề nghiệp phù hợp với nhu cầu của mình.

• Giúp bạn tìm ra bạn là ai, bạn mong muốn điều gì thông qua những kiến thức và trải nghiệm mình đã có được, thông qua sự nghiệp và cuộc đời mình.

• Là người mà bạn có thể chia sẻ những suy nghĩ, ý tưởng, cảm xúc và mối quan tâm của mình về sự nghiệp và các lựa chọn về học vấn; người sẽ giúp bạn phân loại, tổ chức và hợp lý hóa các suy nghĩ và cảm xúc của mình.

• Giúp bạn nhận diện các yếu tố có ảnh hưởng tới sự phát triển nghề nghiệp và đánh giá những sở thích, năng lực, giá trị của bản thân phù hợp với công việc mong muốn.

• Giúp bạn tìm được những nguồn thông tin đáng tin cậy về nghề nghiệp (thông tin tuyển dụng, mô tả công việc…)

• Giúp bạn quyết định những bước đi tiếp theo và lên kế hoạch để đạt được mục tiêu đã đề ra.

• Hỗ trợ bạn về các kỹ năng cần thiết cho việc ứng tuyển như: kỹ năng viết CV, kỹ năng phỏng vấn xin việc, kỹ năng tìm kiếm nguồn thông tin việc làm, kỹ năng tạo thương hiệu cá nhân, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng tổ chức, sắp xếp, lên kế hoạch, ra quyết định.

• Ra quyết định thay bạn hay nói cho bạn biết bạn phải làm gì

• Khuyên bảo bạn phải học ngành nào, hay phải theo đuổi nghề nghiệp nào.

Có thể nói, làm việc với một nhà tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp là quá trình giúp bạn thấu hiểu bản thân mình, nhận biết được mình phù hợp nhất với nghề nghiệp như thế nào dựa trên những đặc điểm cá nhân và xây dựng một sự nghiệp như bạn mong muốn.

MVN