Làm thế nào để giảm thiểu những tác hại của ngủ muộn đến sức khỏe?
Ngủ muộn, thức khuya thường xuyên không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư mà còn khiến cho tuổi thọ bị suy giảm. Những tác hại của việc ngủ muộn không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người lớn mà còn tác động tiêu cực đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ nhỏ.
14 tác hại của việc ngủ muộn
Theo đồng hồ sinh học của cơ thể, khoảng thời gian từ 21 giờ tối đến 5 giờ sáng là lúc toàn bộ cơ quan trong cơ thể nghỉ ngơi, tái tạo và sửa chữa những tổn thương. Chính vì vậy, giấc ngủ ban đêm rất quan trọng với sức khỏe. Việc bạn thức khuya, ngủ muộn thường xuyên có thể gây rối loạn nhịp sinh học tự nhiên và dẫn đến nhiều tác hại như:
1. Mệt mỏi, uể oải khi thức dậy
Khi bạn thức quá khuya, các cơ quan trong cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, các cơ bắp cũng không được thư giãn khiến cho máu kém lưu thông. Điều này sẽ không tránh khỏi tình trạng mệt mỏi, uể oải, tay chân rệu rã lúc thức dậy.
Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn không có thời gian để ngủ bù vào ngày hôm sau. Ngủ không đủ giấc khiến bạn kém tập trung và làm việc không hiệu quả.
VTV2 giới thiệu bài thuốc ĐẶC TRỊ mất ngủ từ gốc cho giấc ngủ ngon và sâu tự nhiên
VTV2 Vì sức khỏe người Việt đưa tin đã có bài thuốc đặc trị mất ngủ từ gốc, ngăn tái phát bệnh hiệu quả. Hàng triệu người bệnh tìm được liệu pháp ngủ ngon an toàn [Xem ngay]
2. Thần kinh dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, stress, trầm cảm
Đây cũng là một tác hại của việc ngủ muộn đã được khoa học chứng minh. Theo kết quả của một cuộc nghiên cứu từng được đăng tải trên tạp chí Nature vào năm 2012 đã chỉ ra, việc tiếp xúc lâu với ánh sáng vào ban đêm có thể ảnh hưởng đến phản ứng trong não người. Nó khiến cơ thể sản sinh nhiều cortisol – một loại hormone gây căng thẳng, lo âu và khiến não bộ xuất hiện những suy nghĩ tiêu cực.
Lý do này đã giải thích vì sao những người thường xuyên thức khuya thường hay rơi vào trạng thái căng thẳng khi công việc hay cuộc sống không được thuận lợi. Họ cũng rất dễ bị kích động và nghiêm trọng hơn có thể bị trầm cảm.
3. Tăng cân mất kiểm soát, béo phì
Nhiều người cho rằng ngủ muộn nhiều sẽ dễ giảm cân và giúp cơ thể thon gọn hơn. Tuy nhiên, đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm bởi thực tế thì hoàn toàn ngược lại. Thức khuya nhiều có thể khiến cân nặng của bạn tăng ngoài mức kiểm soát và gây nguy cơ béo phì cao.
Một số nghiên cứu cho thấy, thức khuya có ảnh nghiệm nghiêm trọng đến khả năng chuyển hóa chất béo của cơ thể. Nó khiến chức năng này bị xáo trộn gây tích trữ nhiều mỡ thừa trong cơ thể, đặc biệt là ở bụng, mông, đùi hay cánh tay. Điều này không chỉ làm thay đổi vóc dáng mà còn khiến nhan sắc của bạn bị xuống dốc nghiêm trọng.
Ngoài ra, ngủ muộn còn khiến bạn có cảm giác thèm ăn và tiếp tục dung nạp các món ăn vặt, thức ăn nhanh, bánh kẹo hay sữa vào cơ thể. Tăng cân là một hậu quả tất yếu.
4. Lão hóa da, chóng già
Tác hại ngủ muộn này được nhìn thấy rất rõ ràng. Theo đồng hồ sinh lý của cơ thể, khoảng thời gian từ 23h – 4h sáng là lúc các tế bào da có tốc độ tái tạo nhanh gấp 2 lần so với các thời điểm khác. Đây cũng là thời điểm mà cơ thể sản xuất nhiều collagen giúp sửa chữa những tổn thương ở tế bào, cải thiện cấu trúc da, giúp làn da có khả năng đàn hồi tốt hơn.
Chính vì vậy, việc bỏ lỡ “thời điểm vàng” này có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức sống của làn da. Da kém được tái tạo nên nhợt nhạt và nhanh chóng bị lão hóa, chảy sệ, nhăn nheo, sạm đen.
5. Ngủ muộn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ
Nghiên cứu được thực hiện bởi giáo sư Francesco Cappuccio ( trường ĐH Warwick ) cho thấy những người thường xuyên thức quá khuya hoặc thời gian ngủ mỗi đêm ít hơn 6 tiếng đồng hồ có thể tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch lên tới 48% và nguy cơ tử vong do đột quỵ lên đến 15%.
Lý giải cho tác hại của ngủ muộn này, giáo sư Francesco Cappuccio cho rằng, ban đêm các mạch máu cũng như nhịp tim đều hoạt động chậm lại để cơ thể được nghỉ ngơi, tái tạo. Việc cố gắng thức khuya triền miên sẽ khiến tim mạch phải gắng sức hoạt động và dần trở nên suy yếu. Từ đó gây nguy cơ mắc bệnh tim mạch rất cao.
6. Da nổi mụn trứng cá do ngủ muộn
Khi ngủ muộn triền miên, nội tiết tố có thể thay đổi khiến cho tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn. Chúng làm tăng tiết dầu nhờn và các chất cặn bã trên da gây bít tắc lỗ chân lông, từ đó khiến da bị nổi mụn trứng cá.
Bạn càng thức khuya nhiều thì da càng nhanh bị lão hóa và bị mụn tấn công nhiều hơn. Nếu vẫn tiếp tục duy trì thói quen này thì dù có sử dụng các sản phẩm trị mụn đắt đỏ cũng không thể cứu nguy được cho làn da của bạn.
7. Ngủ muộn dễ bị tiểu đường
Nhiều người bị tiểu đường do tác hại của việc ngủ muộn. Nguyên nhân cũng bởi thức khuya gây rối loạn nội tiết tố, từ đó khiến cơ thể không dung nạp glucose, đồng thời ức chế quá trình sản xuất insulin. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến bạn có nguy cơ cao phải đối mặt với bệnh đái tháo đường.
8. Đau đầu, suy giảm trí nhớ
Sau một đêm thức khuya, nhiều người cảm thấy đầu óc chuếnh choáng và đau nhức âm ỉ khi thức dậy vào buổi sáng. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến các tế bào trong não bộ bị tổn thương gây đau đầu mãn tính, suy giảm trí nhớ và nhiều vấn đề nguy hiểm liên quan đến não bộ.
9. Giảm khả năng phản xạ tự nhiên
Những người ngủ muộn thường xuyên sẽ có phản xạ kém hơn những người ngủ đúng giờ và đủ giấc do hệ thần kinh trung ương bị tổn thương, suy yếu.
10. Ngủ muộn làm tăng nguy cơ mắc ung thư
Bệnh ung thư chính là một trong những tác hại nguy hiểm của việc ngủ muộn. Nếu thói quen thức khuya triền miên được duy trì trong thời gian dài sẽ khiến khả năng miễn dịch của cơ thể bị suy yếu. Điều này sẽ làm giảm sức chống đỡ của các tế bào bạch cầu đối với tác nhân gây ung thư xâm nhập vào cơ thể.
Nghiên cứu cho thấy, nguy cơ bị ung thư vú tăng lên gấp 3 lần ở những người phụ nữ thường xuyên ngủ muộn, làm việc dưới ánh đèn. Lúc này, cơ thể sản xuất ít melatonin – một loại hormone được não bộ sản xuất vốn đảm nhận chức năng chống oxy hóa, giảm thiểu tác hại của gốc tự do gây ung thư đến các tế bào khỏe mạnh ở vú.
11. Suy giảm tuổi thọ
Ngủ muộn thường xuyên sẽ khiến sức khỏe của toàn bộ các cơ quan trong cơ thể bị suy giảm. Tất cả cộng hưởng lại tất yếu sẽ rút ngắn tuổi thọ của bạn.
12. Rối loạn giấc ngủ
Việc tiếp xúc nhiều với ánh sáng của đèn và ánh sáng phát ra từ các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ sẽ khiến não bộ bị nhầm lẫn với ban ngày và ít tiết ra hormone melatonin gây buồn ngủ. Do vậy mà những người ngủ muộn mặc dù rất mệt mỏi nhưng đôi khi đầu óc vẫn còn rất tỉnh táo, khó ngủ, ngủ không sâu giấc, thậm chí nhiều trường hợp còn bị bệnh mất ngủ.
13. Suy giảm thị lực vì ngủ muộn
Cũng như tất cả các bộ phận khác trên cơ thể, giấc ngủ ban đêm chính là thời điểm lý tưởng để đôi mắt được nghỉ ngơi sau một ngày làm việc mệt mỏi. Nếu ngủ muộn cũng đồng nghĩa với việc thời gian nghỉ của mắt bị cắt giảm và mắt bạn phải cố gắng gượng ép tiếp tục làm việc trong điều kiện thiếu ánh sáng tự nhiên. Tình trạng này sẽ gây ra nhiều vấn đề về mắt như mỏi mắt, đau nhức mắt, bọng mắt sưng và thâm quầng, cận thị…
14. Tác hại của việc ngủ muộn với trẻ em
Trẻ thức khuya thường xuyên sẽ phải đối mặt với nhiều tác hại khủng khiếp cả về sức khỏe lẫn sự phát triển thể chất. Những tác hại của ngủ muộn với trẻ em bao gồm:
- Chậm phát triển chiều cao:
Trong giấc ngủ vào ban đêm, đặc biệt là các khung giờ từ 10h tối – 1h sáng và 5h – 7h sáng, tuyến yên nằm trong não bộ của trẻ sẽ sản xuất ra một lượng lớn hormone tăng trưởng. Đây là loại hormone chịu trách nhiệm chính đối với sự tăng trưởng chiều cao của trẻ.
Chính vì vậy những bé được cha mẹ cho đi ngủ muộn, ngủ sau 10 giờ tối thường có khuynh hướng chậm phát triển chiều cao và thấp hơn các bạn cùng trang lứa dù chế độ dinh dưỡng vẫn đầy đủ.
- Trẻ ngủ muộn dễ bị bệnh vặt
Khi bé ngủ sớm và sâu giấc, cơ thể sẽ sản xuất ra nhiều cytokine. Loại protein này đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tật và nhiễm trùng. Việc thức khuya nhiều sẽ khiến lượng cytokine bị sụt giảm làm ảnh hưởng đáng kể đến hệ miễn dịch cũng như sức đề kháng của bé. Đây chính là lý so vì sao trẻ ngủ muộn thì dễ mắc bệnh vặt, đặc biệt là các căn bệnh như cảm cúm, cảm lạnh.
- Ảnh hưởng đến trí não và nhận thức
Khi thực hiện nghiên cứu về giờ giấc ngủ của hơn 10.000 trẻ 7 tuổi, Giáo sư Amanda Sarker thuộc trường Đại học London ( Anh ) nhận thấy, những bé có thói quen đi ngủ sau 9 giờ tối có khả năng đọc, tính toán cũng như phản ứng với các tình huống kém hơn. Như vậy, không chỉ ở người lớn mà ngủ muộn cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với sự phát triển trí não và nhận thức của trẻ.
-
Ảnh hưởng đến sự hình thành tính cách của trẻ
Trẻ hay thức khuya có khuynh hướng nóng nảy, thiếu sự kiên nhẫn và hay cáu gắt vô cớ hơn so với những bé được ngủ sớm.
Làm thế nào để giảm thiểu những tác hại của ngủ muộn đến sức khỏe?
Thói quen ngủ muộn có thể được hình thành vì nhiều lý do như phải giải quyết công việc, mải chơi điện thoại, lướt web hoặc thức khuya nhiều nên quen… Dù bắt nguồn từ nguyên nhân nào thì bạn cũng nên có những biện pháp để giảm thiểu tác hại của việc ngủ muộn, bảo vệ sức khỏe của mình.
Một số lời khuyên dưới đây có thể hữu ích cho bạn:
Đảm bảo ngủ đủ giấc:
Mỗi ngày, chúng ta cần ngủ khoảng 8 tiếng một ngày. Nếu phải thức quá khuya, bạn hãy dành thêm một chút thời gian vào buổi sáng để ngủ bù và thức dậy muộn một chút. Trường hợp bắt buộc phải dậy sớm, bạn nên cố gắng ngủ trưa khoảng 30 phút. Điều quan trọng là chúng ta cần có một giấc ngủ sâu và ngon để cơ thể được phục hồi và giữ cho đầu óc luôn tỉnh táo.
Đừng ngần ngại ngáp thường xuyên khi bạn buồn ngủ
Khi ngáp, toàn bộ các cơ da mặt hoạt động tối đa. Điều này sẽ giúp tăng cường lưu thông tuần hoàn máu đến nuôi dưỡng tế bào da, hạn chế sự xuất hiện của mụn và nếp nhăn.
Nghiên cứu khoa học cũng cho thấy, ngáp ngủ có tác dụng kích thích tinh thần, mang lại cho bạn cảm giác thoải mái, vui vẻ.
Bổ sung đủ nước cho cơ thể
Khi bạn ngủ muộn, cơ thể sẽ bị mất nước rất nhanh. Bạn nên uống nước đều đặn để làn da đỡ thô ráp giúp cơ thể bớt mệt mỏi.
Đừng ăn vặt quá nhiều vào đêm khuya
Ngủ muộn sẽ khiến bạn có cảm giác đói. Tuy nhiên đừng nạp quá nhiều thức ăn vào lúc này khiến hệ tiêu hóa chịu nhiều áp lực và phải hoạt động suốt đêm. Tốt nhất, bạn hãy chuẩn bị sẵn một ly sữa ấm và uống để nạp năng lượng, chống lại cảm giác đói và thèm ăn vào ban đêm. Như vậy sẽ hạn chế được tình trạng tăng cân quá mức.
Tạo thói quen đi ngủ sớm
Những cách trên chỉ có thể giảm bớt được phần nào tác hại của việc ngủ muộn. Điều quan trọng là bạn cần rèn cho mình thói quen đi ngủ sớm hơn để luôn duy trì được sức khỏe ở trạng thái tốt nhất. Một số giải pháp đơn giản dưới đây có thể giúp bạn đi ngủ sớm và nhanh chóng chìm vào giấc ngủ sâu:
- Có kế hoạch làm việc hợp lý để không phải mang công việc về nhà làm đến tối khuya
- Giữ cho không gian phòng ngủ luôn sạch sẽ, thơm tho và yên tĩnh
- Tắt hết đèn và các thiết bị điện tử như tivi, điện thoại, máy tính trước khi đi ngủ
- Không vận động mạnh, tập thể dục trước giờ đi ngủ khiến thần kinh bị hưng phấn, khó ngủ
- Đi ngủ vào một thời gian cố định trong ngày
- Không uống bia rượu, cà phê vào buổi tối. Thay vì vậy, bạn có thể dùng các loại trà thảo mộc như trà cam thảo, trà cây lạc tin hay trà tim sen sẽ giúp dễ ngủ, ngủ ngon giấc hơn.
- Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ nên rèn cho con thói quen đi ngủ vào thời gian từ 9 – 10 giờ. Hạn chế cho bé ra ngoài chơi hoặc nô đùa trước giờ đi ngủ.
Chữa mất ngủ ngay bằng thảo dược nếu bạn bị mất ngủ, khó ngủ
Mất ngủ, khó ngủ là khi muốn ngủ nhưng không ngủ được, cơ thể mệt mỏi, tinh thần căng thẳng. Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến người bệnh ngủ muộn, thậm chí mất ngủ trắng đêm, thiếu ngủ trầm trọng và chất lượng giấc ngủ không đảm bảo.
Khi bị mất ngủ, các phương pháp giúp cải thiện giấc ngủ thông thường sẽ ít hoặc không mang lại hiệu quả. Tác dụng phụ của thuốc ngủ khiến người bệnh có xu hướng chuyển sang sử dụng các bài thuốc . thảo dược vừa hiệu quả lại an toàn. Trong đó, bài thuốc Định tâm An thần thang của Trung tâm Thuốc dân tộc được đánh giá là bài thuốc hoàn chỉnh nhất hiện nay.
Bạn có thể tìm hiểu thêm