Hiện hầu hết gốc cây xanh trên vỉa hè ở các tuyến đường đều được quét vôi trắng. Việc quét vôi gốc cây có phải đơn thuần chỉ để trang trí cho đô thị hay còn có tác dụng khác?
Ở Hà Nội, cây xanh hai bên đường luôn được quét lên thân cây một lớp vôi trắng ngay từ khi cây còn nhỏ. Trên một tờ báo khoa học đã có bài viết giải thích về thói quen quét vôi trắng lên các gốc cây ở Hà Nội. Theo đó, cái lệ này nảy ra vào thời chiến. Thời ấy, khi đêm đến, đèn đường thường không được bật lên, xe cộ chạy trên các con đường cũng không bật đèn để đảm bảo an toàn phòng không. Trong hoàn cảnh đó, sáng kiến quét vôi trắng các gốc cây để làm mốc các lề đường đã tỏ hiệu nghiệm.
Chiến tranh đã qua đi nhiều thập kỷ nhưng các gốc cây ở Hà Nội vẫn được quét vôi trắng xóa, như thể chúng chưa được phép sống trong thời yên bình.
Ở thời xưa việc quét vôi lên cây xanh như đèn tín hiệu, còn bây giờ việc quét vôi lên thân cây là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ cây trồng trước sự tấn công của nhiều loài côn trùng, nấm mốc và một số loại bệnh gây hại đến sức khỏe của cây. Trong ngành trồng trọt, biện pháp này được áp dụng khá phổ biến với cây thân gỗ lâu năm như các loại cây ăn quả và cây công nghiệp.
Nên quét vôi vào thân cây từ ở độ cao từ 1m trở xuống để phòng các loại nấm bệnh và hạn chế việc đẻ trứng, sinh sôi nảy nở của các loại xén tóc (sâu đục thân, đục gốc) vì các lí do sau:
Thứ nhất là sâu đục thân ban đêm thường tìm đến đẻ trứng vào những kẽ nứt, những chỗ gồ ghề ở thân cây cách mặt đất từ 0,3 đến 1m.
Thứ hai là sâu đục gốc thường ăn rễ non trước khi đẻ trứng. Trước khi đẻ, chúng khoét vào gốc cây rồi đẻ trứng vào đó. Sau đó, sâu non di chuyển xuống phía dưới gốc, phá hại phần gốc, rễ cây tiếp giáp với thân.
Chắc chắn, Hà Nội không phải là nơi duy nhất trên thế giới có “tục lệ” quét vôi trắng cho các gốc cây. Trên diễn đàn Otofun, một thành viên đang sinh sống ở nước ngoài có Nick Congnongtau cho hay: “Công dụng chính của việc quét vôi là để trừ sâu bọ vào mỗi mùa xuân khi cây cối lên chồi non cũng là mùa sâu bọ sinh sôi. Bên em, hàng năm khoảng cuối tháng tư, đầu tháng năm là người ta quét vôi trắng hết tất cả cây cối, kể cả cột điện, dải phân cách, viền vỉa hè. Đường phố như được mang một bộ mặt mới sau một mùa đông ảm đạm”.
Quan điểm cho rằng việc sơn trắng các gốc gây làm mất mỹ quan đô thị cũng nhận được nhiều phản hồi khác nhau. Nhiều ý kiến cho rằng điều này làm đường phố trở nên quy củ hơn, đồng thời cũng là một phong cách riêng của Hà Nội.
Thành viên SeineRiver, diễn đàn Linkhay, bày tỏ: “Đúng là rất Hà Nội. Hồi bé xíu mỗi sáng đi qua phố Nguyễn Đình Chiểu, cứ nhớ mãi ngày nào cũng hỏi mẹ tại sao người ta lại bôi vôi gốc cây trên đường và trong công viên”.