Tập làm thơ 5 chữ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (672.14 KB, 15 trang )

Câu hỏi :Em hãy đọc thuộc khổ thơ đầu trích trong bài “Đêm nay
Bác không ngủ” ( Minh Huệ)? Bài thơ này được viết theo thể thơ
gì?
Trả lời : – Đọc đúng đoạn thơ( chú ý đọc đúng nhịp)
– Thuộc thể thơ năm chữ.
KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ

ĐOẠN 1:
ĐOẠN 1:
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Rồi Bác đi dém chăn

Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộn
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng…
( Minh Huệ )

ĐOẠN 2:
ĐOẠN 2:
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua.
Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài:
“Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay”.
Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu…
( Vũ Đình Liên)

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:

THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ

ĐOẠN 3:
ĐOẠN 3:
Em đi như chiều đi
Gọi chim vườn bay hết
Em về tựa mai về
Rừng non xanh lộc biếc
Em ở trời trưa ở
Nắng sáng màu xanh che.
( Chế Lan Viên)

ĐOẠN 4:
ĐOẠN 4:
Mặt trời chỉ có một
Mọc lên để làm ngày
Người có hai bàn tay
Sinh ra mà làm việc
Một sau và hai trước
Kìa, ba bánh xích lô
Giấc ngủ và giấc mơ
Bốn chân giường người đỡ…
( Vương Trọng)

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
Từ các đoạn thơ
trên, em có nhận xét
gì về số chữ ở mỗi
dòng, cách gieo
vần, ngắt nhịp, khổ
thơ,số câu?
Vậy để nắm chắc
thể thơ năm chữ,
em cần chú ý
những đặc điểm
nào?
– Số chữ: có năm chữ mỗi dòng.
– Số chữ: có năm chữ mỗi dòng.
–

Gieo vần: Vần chân, vần lưng, vần
Gieo vần: Vần chân, vần lưng, vần

liền, vần cách.
liền, vần cách.
–

Ngắt nhịp: 2/3 hoặc 3/2 ( linh hoạt )
Ngắt nhịp: 2/3 hoặc 3/2 ( linh hoạt )
–

Khổ thơ: thường mỗi khổ có 4 câu,
Khổ thơ: thường mỗi khổ có 4 câu,
hoặc 2 câu, hoặc không chia khổ.
hoặc 2 câu, hoặc không chia khổ.
–

Số câu : không hạn định.
Số câu : không hạn định.
–

Nguồn gốc: từ thể thơ năm tiếng
Nguồn gốc: từ thể thơ năm tiếng
trong thơ ca dân gian như: vè kể
trong thơ ca dân gian như: vè kể
chuyện, tục ngữ, hay hát dặm Nghệ –
chuyện, tục ngữ, hay hát dặm Nghệ –
Tĩnh.
Tĩnh.

Em biết bài thơ nào thuộc
thể thơ năm chữ?
Nhận xét đặc điểm của
bài thơ đó?
* GHI NHỚ: SGK/105.
* GHI NHỚ: SGK/105.

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
GHI NHỚ:
GHI NHỚ:
Thơ năm chữ là thể thơ mỗi dòng
năm chữ, còn gọi là thơ ngũ ngôn,
có nhịp 3/2 hoặc 2/3.Vần thơ thay
đổi không nhất thiết là vần liên tiếp,
số câu không hạn định.Bài thơ
thường chia khổ, mỗi khổ thường
bốn câu, có khi hai câu hoặc không
chia khổ.

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
Em có nhận xét gì
về đặc điểm
thơ năm chữ với thơ
bốn chữ?
Thơ năm chữ khác với thơ
ngũ ngôn đời Đường
( Trung Quốc) ở chỗ: Thơ 5
chữ hiện đại vần, nhịp thay
đổi theo cảm xúc. Đặc biệt
cách ngắt nhịp linh hoạt.
Còn thơ ngũ ngôn cổ
điển có niêm luật chặt chẽ.
Thơ 4 chữ
Thơ 5 chữ
Đều có nguồn gốc từ thơ ca dân gian.
Đều có nguồn gốc từ thơ ca dân gian.
-Số chữ: có 5 chữ
-Gieo vần: vần chân
vần lưng, vần liền,
vần cách.

– Ngắt nhịp: 2/3,3/2
-Khổ thơ:có 4câu/khổ,
2 câu/khổ, hoặc không
chia khổ.
– Có 4 chữ
– Gieo vần: cũng
có cách gieo vần
như thơ năm
chữ.
– Ngắt nhịp: 2/2
– khổ thơ: có 4
câu/khổ, 2 câu/
khổ.

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
II/
II/
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:

Em hãy xác
định vần và
nhịp của đoạn
thơ trên?
Mặt trời càng lên tỏ
Bông lúa chín thêm vàng
Sương treo đầu ngọn cỏ
Sương lại càng long lanh
Bay vút tận trời xanh
Chiền chiện cao tiếng hót.
(Trần Hữu Thung)
Mô phỏng đoạn
thơ trên và làm
một đoạn thơ 5
chữ có vần,nhịp
tương tự?

Có chú bé loắt choắt
Mang cái xắc xinh xinh
Cái chân đi thoăn thoắt
Với cái đầu nghênh nghênh
Mũ ca lô đội lệch
Mồm chú huýt sáo vang
Chú như con chim chích
Nhảy nhót trên đường
vàng.

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
Mặt trời càng lên tỏ
Bông lúa chín thêm vàng
Sương treo đầu ngọn cỏ
Sương lại càng long lanh
Bay vút tận trời xanh
Chiền chiện cao tiếng hót.
(Trần Hữu Thung)
II/
II/
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ

ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
II/
II/
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:
Cô đưa ra một
đoạn thơ còn
thiếu các từ vần
chân.Hãy điền từ
thích hợp sao
cho hợp vần?
Trung thu đón trăng sáng
Trời bỗng mù mịt…
Em thở dài ngao ngán
Trăng ướt nhòe, buồn… !
(Phan Trung Hiếu)
mưa
chưa

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ

ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
II/
II/
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:
2/ Thi làm thơ năm chữ theo chủ đề:
Mỗi nhóm thảo luận
đưa ra bài thơ hay nhất
(đã chuẩn bị ở nhà).
Đại diện nhóm bình bài
thơ đó(Theo chủ đề,
vần, nhịp, số chữ) ?
Ánh trăng càng sáng tỏ
Những đám mây nhẹ qua
Như những bông hoa nhỏ
Nở giữa bầu trời xa
Làng quê em đẹp quá!
Yêu biết mấy, tự hào.
( Sáng tác)

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/
I/

ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
II/
II/
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:
2/ Thi làm thơ năm chữ theo chủ đề:
Như vây, muốn làm
thơ 5 chữ phải chú ý
điều gì?
•
Muốn làm thơ năm chữ phải có cảm
xúc chân thành, trong sáng. Xác
định rõ chủ đề và các đặc điểm đặc
trưng của thơ năm chữ.

dắt

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
Hôm
qua
em
đến
trường

Mẹ
tay
từng
bước
Hãy sắp xếp
lại từng câu
sao cho phù
hợp?
nay
lên
nương
Một mình
lớp
Hôm qua em đến trường
Mẹ dắt tay từng bước
Hôm nay mẹ lên nương
Một mình em đến lớp…
( Nguyễn Văn Tý)

Hướng dẫn về nhà
* Học bài .
* Chuẩn bị bài mới : “Cây tre Việt Nam”

TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC!
CHÚC QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM CÓ NHỮNG PHÚT
GIẢI LAO VUI VẺ VÀ THOẢI MÁI!

Từng người từng người mộtSợ cháu mình giật thộtBác nhón chân nhẹ nhàngAnh đội viên mơ màngNhư nằm trong giấc mộnBóng Bác cao lồng lộngẤm hơn ngọn lửa hồng…( Minh Huệ )ĐOẠN 2:ĐOẠN 2:Mỗi năm hoa đào nởLại thấy ông đồ giàBày mực tàu giấy đỏBên phố đông người qua.Bao nhiêu người thuê viếtTấm tắc ngợi khen tài:“Hoa tay thảo những nétNhư phượng múa rồng bay”.Nhưng mỗi năm mỗi vắngNgười thuê viết nay đâu?Giấy đỏ buồn không thắmMực đọng trong nghiên sầu…( Vũ Đình Liên)HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐOẠN 3:ĐOẠN 3:Em đi như chiều điGọi chim vườn bay hếtEm về tựa mai vềRừng non xanh lộc biếcEm ở trời trưa ởNắng sáng màu xanh che.( Chế Lan Viên)ĐOẠN 4:ĐOẠN 4:Mặt trời chỉ có mộtMọc lên để làm ngàyNgười có hai bàn taySinh ra mà làm việcMột sau và hai trướcKìa, ba bánh xích lôGiấc ngủ và giấc mơBốn chân giường người đỡ…( Vương Trọng)HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮTừ các đoạn thơtrên, em có nhận xétgì về số chữ ở mỗidòng, cách gieovần, ngắt nhịp, khổthơ,số câu?Vậy để nắm chắcthể thơ năm chữ,em cần chú ýnhững đặc điểmnào?- Số chữ: có năm chữ mỗi dòng.- Số chữ: có năm chữ mỗi dòng.Gieo vần: Vần chân, vần lưng, vầnGieo vần: Vần chân, vần lưng, vầnliền, vần cách.liền, vần cách.Ngắt nhịp: 2/3 hoặc 3/2 ( linh hoạt )Ngắt nhịp: 2/3 hoặc 3/2 ( linh hoạt )Khổ thơ: thường mỗi khổ có 4 câu,Khổ thơ: thường mỗi khổ có 4 câu,hoặc 2 câu, hoặc không chia khổ.hoặc 2 câu, hoặc không chia khổ.Số câu : không hạn định.Số câu : không hạn định.Nguồn gốc: từ thể thơ năm tiếngNguồn gốc: từ thể thơ năm tiếngtrong thơ ca dân gian như: vè kểtrong thơ ca dân gian như: vè kểchuyện, tục ngữ, hay hát dặm Nghệ -chuyện, tục ngữ, hay hát dặm Nghệ -Tĩnh.Tĩnh.Em biết bài thơ nào thuộcthể thơ năm chữ?Nhận xét đặc điểm củabài thơ đó?* GHI NHỚ: SGK/105.* GHI NHỚ: SGK/105.HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮGHI NHỚ:GHI NHỚ:Thơ năm chữ là thể thơ mỗi dòngnăm chữ, còn gọi là thơ ngũ ngôn,có nhịp 3/2 hoặc 2/3.Vần thơ thayđổi không nhất thiết là vần liên tiếp,số câu không hạn định.Bài thơthường chia khổ, mỗi khổ thườngbốn câu, có khi hai câu hoặc khôngchia khổ.HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮEm có nhận xét gìvề đặc điểmthơ năm chữ với thơbốn chữ?Thơ năm chữ khác với thơngũ ngôn đời Đường( Trung Quốc) ở chỗ: Thơ 5chữ hiện đại vần, nhịp thayđổi theo cảm xúc. Đặc biệtcách ngắt nhịp linh hoạt.Còn thơ ngũ ngôn cổđiển có niêm luật chặt chẽ.Thơ 4 chữThơ 5 chữĐều có nguồn gốc từ thơ ca dân gian.Đều có nguồn gốc từ thơ ca dân gian.-Số chữ: có 5 chữ-Gieo vần: vần chânvần lưng, vần liền,vần cách.- Ngắt nhịp: 2/3,3/2-Khổ thơ:có 4câu/khổ,2 câu/khổ, hoặc khôngchia khổ.- Có 4 chữ- Gieo vần: cũngcó cách gieo vầnnhư thơ nămchữ.- Ngắt nhịp: 2/2- khổ thơ: có 4câu/khổ, 2 câu/khổ.HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮII/II/THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:Em hãy xácđịnh vần vànhịp của đoạnthơ trên?Mặt trời càng lên tỏBông lúa chín thêm vàngSương treo đầu ngọn cỏSương lại càng long lanhBay vút tận trời xanhChiền chiện cao tiếng hót.(Trần Hữu Thung)Mô phỏng đoạnthơ trên và làmmột đoạn thơ 5chữ có vần,nhịptương tự?Có chú bé loắt choắtMang cái xắc xinh xinhCái chân đi thoăn thoắtVới cái đầu nghênh nghênhMũ ca lô đội lệchMồm chú huýt sáo vangChú như con chim chíchNhảy nhót trên đườngvàng.HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮMặt trời càng lên tỏBông lúa chín thêm vàngSương treo đầu ngọn cỏSương lại càng long lanhBay vút tận trời xanhChiền chiện cao tiếng hót.(Trần Hữu Thung)II/II/THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮII/II/THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:Cô đưa ra mộtđoạn thơ cònthiếu các từ vầnchân.Hãy điền từthích hợp saocho hợp vần?Trung thu đón trăng sángTrời bỗng mù mịt…Em thở dài ngao ngánTrăng ướt nhòe, buồn… !(Phan Trung Hiếu)mưachưaHOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮII/II/THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:2/ Thi làm thơ năm chữ theo chủ đề:Mỗi nhóm thảo luậnđưa ra bài thơ hay nhất(đã chuẩn bị ở nhà).Đại diện nhóm bình bàithơ đó(Theo chủ đề,vần, nhịp, số chữ) ?Ánh trăng càng sáng tỏNhững đám mây nhẹ quaNhư những bông hoa nhỏNở giữa bầu trời xaLàng quê em đẹp quá!Yêu biết mấy, tự hào.( Sáng tác)HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮI/I/ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮII/II/THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮ1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:2/ Thi làm thơ năm chữ theo chủ đề:Như vây, muốn làmthơ 5 chữ phải chú ýđiều gì?Muốn làm thơ năm chữ phải có cảmxúc chân thành, trong sáng. Xácđịnh rõ chủ đề và các đặc điểm đặctrưng của thơ năm chữ.dắtHOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮTHI LÀM THƠ NĂM CHỮHômquaemđếntrườngMẹtaytừngbướcHãy sắp xếplại từng câusao cho phùhợp?naylênnươngMột mìnhlớpHôm qua em đến trườngMẹ dắt tay từng bướcHôm nay mẹ lên nươngMột mình em đến lớp…( Nguyễn Văn Tý)Hướng dẫn về nhà* Học bài .* Chuẩn bị bài mới : “Cây tre Việt Nam”TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC!CHÚC QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM CÓ NHỮNG PHÚTGIẢI LAO VUI VẺ VÀ THOẢI MÁI!