1. Tính từ
* Tính từ là gì?
– Tính từ là những từ chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái.
* Nhiệm vụ
– Tính từ có thể làm vị ngữ, chủ ngữ trong câu. Tuy vậy, khả năng làm vị ngữ của tính từ hạn chế hơn động từ.
– Tính từ có thể kết hợp với các từ đã, sẽ, đang, cũng, vẫn,… để tạo thành cụm tính từ. Khả năng kết hợp với các từ hãy, chớ, đừng của tính từ rất hạn chế.
* Phân loại
Trong đó:
– Tính từ tự thân là những tính từ có chức năng biểu thị phẩm chất, màu sắc, kích thước, hình dáng, âm thanh, hương vị, mức độ, dung lượng,… của sự vật và hiện tượng.
Ví dụ:
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc”
(Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải)
=> Xanh, tím biếc là những tính từ chỉ màu sắc.
– Tính từ không tự thân là những từ vốn không phải là tính từ mà thuộc những nhóm từ loại khác (danh từ, động từ) nhưng được sử dụng như tính từ.
Ví dụ:
“Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc không gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại…”
(Phong cách Hồ Chí Minh – Lê Anh Trà)
=> Việt Nam, phương Đông là những danh từ nhưng khi đứng sau từ rất thì được sử dụng như một tính từ.
2. Cụm tính từ
* Cụm tính từ là gì?
Cụm tính từ là loại tổ hợp từ do tính từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
* Cấu tạo
Phụ trước + Tính từ trung tâm + Phụ sau
* Nhiệm vụ
– Các phụ ngữ đứng trước có nhiệm vụ biểu thị quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự; mức độ của đặc điểm, tính chất; sự khẳng định hay phủ định;… cho tính từ trung tâm.
– Các phụ ngữ ở phần sau có nhiệm vụ biểu thị vị trí; sự so sánh; mức độ, phạm vi hay nguyên nhân của đặc điểm, tính chất;… cho tính từ trung tâm.
Làm chủ kiến thức Ngữ văn 9 – Luyện thi vào 10 (Phần 2)
Tác giả: Phạm Trung Tình