Trẻ em là đối tượng dễ bị thiếu chất sắt nhất (khoảng 20% trẻ < 5 tuổi). Ngoài bổ sung sắt từ thực phẩm, sử dụng thuốc sắt cho bé cũng được bác sĩ khuyên dùng khi cần thiết. Tuy nhiên, mẹ đã biết chọn loại nào phù hợp trong số các thuốc bổ sung sắt cho bé hiện có trên thị trường?
Bài viết được sự tư vấn chuyên môn của TS.BS Đào Thị Yến Phi – Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch; Cố vấn chuyên môn, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động – Xét nghiệm Nutrihome.
Với các ba mẹ có con nhỏ, đặc biệt là các bé còi cọc, xanh xao, sẽ rất quan tâm đến vấn đề bổ sung dưỡng chất cho trẻ, trong đó có chất sắt. Vì sao trẻ cần bổ sung sắt, các sản phẩm bổ sung sắt cho bé bao gồm những dạng gì: thuốc sắt cho trẻ nhỏ, thuốc sắt dạng nước cho bé, siro sắt cho trẻ, viên sắt cho bé…
Bổ sung thuốc sắt cho bé đúng cách và phù hợp giúp trẻ phát triển tối ưu về thể chất và trí não.
Vì sao sắt lại quan trọng đối sự phát triển của trẻ?
Cùng với vitamin A, i-ốt, sắt là một trong 3 vi chất dinh dưỡng quan trọng đối với cơ thể. Sắt tham gia vào quá trình tạo máu (huyết sắc tố hemoglobin) của cơ thể, vận chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan. Do đó, nếu thiếu sắt sẽ dẫn đến:
-
Thiếu máu dinh dưỡng khiến trẻ chậm phát triển thể chất và tinh thần, còi cọc, chậm lớn…
-
Làm giảm khả năng vận chuyển oxy đến tim khiến tim đập nhanh hơn, thậm chí có thể dẫn đến suy tim.
-
Thiếu máu não do thiếu oxy não khiến trẻ mất tập trung trong giờ học, hay ngủ gật, mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt… dẫn đến kết quả học tập sa sút. Đồng thời, thiếu sắt còn ảnh hưởng đến hệ thần kinh, có thể gây ra chứng rối loạn dẫn truyền thần kinh ở trẻ.
-
Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa khiến trẻ biếng ăn, kém hấp thu, khó nuốt, viêm teo gai lưỡi…
-
Trẻ hay bị bệnh vặt do hệ thống miễn dịch suy giảm, bởi sắt tham gia và giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.
-
Cơ thể trẻ luôn trong tình trạng mệt mỏi, uể oải, cơ bắp yếu ớt, lười vận động…
Đáng nói, hiện nay tình trạng thiếu sắt ở trẻ em, đặc biệt trẻ dưới 5 tuổi khá lớn, chiếm khoảng 20% do chế độ ăn uống hàng ngày không đáp ứng được. TS.BS Đào Thị Yến Phi cảnh báo, việc trẻ nhỏ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng quan trọng này trong các giai đoạn phát triển gây ảnh hưởng rất lớn đến quá trình tăng trưởng, chất lượng cuộc sống của trẻ sau này.
Tinh thần luôn uể oải, mệt mỏi… có thể là những dấu hiệu thiếu sắt ở trẻ nhỏ.
TS.BS Đào Thị Yến Phi nhấn mạnh, việc bổ sung sắt cho trẻ bằng các loại thực phẩm giàu sắt như các loại gan động vật (bò, heo, gà…), lòng đỏ trứng (gà, vịt), tim heo, rau dền, nấm… cũng như sử dụng các sản phẩm bổ sung sắt cho bé, thuốc sắt cho bé (có thể là thuốc sắt dạng nước cho bé, siro sắt cho trẻ, viên sắt cho bé…) cần được bố mẹ cân nhắc và cho trẻ dùng, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia.
Các dạng thuốc sắt cho bé trên thị trường hiện nay
Nhằm giúp bố mẹ hiểu hơn về các sản phẩm bổ sung sắt cho bé, các loại thuốc bổ sung sắt cho trẻ em cũng như có sự chọn lựa phù hợp theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe cho trẻ dùng, dưới đây là một số thông tin tham khảo:
Thuốc sắt cho bé dạng viên
Loại này được sản xuất dưới dạng viên nang hoặc viên nén, chứa hàm lượng sắt nguyên tố cao, dễ uống, không gây nôn ói. Tuy nhiên, sử dụng viên sắt cho bé khó hấp thu hơn dạng lỏng, đồng thời có thể gây nóng trong người, gây táo bón.
Thuốc bổ sung sắt cho bé dạng lỏng (siro sắt cho trẻ)
Hàm lượng sắt nguyên tố trong thuốc bổ sung sắt cho bé dạng lỏng không nhiều bằng dạng viên, mùi vị hơi khó uống (có thể gây nôn khi uống) do mùi tanh “đặc trưng” của sắt. Tuy nhiên, siro sắt cho trẻ dễ hấp thu, ít gây nóng trong người, ít gây táo bón.
Top các loại thuốc bổ sung sắt cho trẻ nhỏ chuyên gia khuyên dùng
Theo chuyên gia, nhu cầu sắt ở trẻ nhỏ rất cao, do đó ngoài chế độ ăn hàng ngày việc sử dụng thuốc, các sản phẩm bổ sung sắt cho bé là cần thiết. Trẻ được chẩn đoán là thiếu máu do thiếu sắt nếu lượng huyết sắc tố (Hb) dưới 11gHb trong 100ml máu. Tùy chỉ định của bác sĩ và mức độ thiếu sắt hoặc độ tuổi của trẻ mà bố mẹ có thể chọn các loại sắt dạng nước cho bé, siro sắt cho trẻ hay viên sắt cho bé… để bổ sung cho con như:
- FERRIC IP (4×5, H/20 ống x 5ml):
Bổ sung sắt cho cơ thể trẻ, hỗ trợ tạo hồng cầu để tạo máu, hạn chế tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, giảm những hiện tượng như hoa mắt, chóng mặt, đau đầu do thiếu máu lên não.
- BRAUER KIDS LIQUID MULTIVITAMIN WITH IRON (H/1 chai 200ml):
Cung cấp chất dinh dưỡng hỗ trợ trẻ tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh. Sản phẩm t
huốc bổ sung sắt cho bé
trên 3 tuổi.
- FEROGLOBIN LIQUID (H/1 chai 200ml):
Bổ sung sắt, acid folic và các vitamin, hỗ trợ khả năng tạo máu, tăng cường sức khỏe, nâng cao khả năng đề kháng hệ miễn dịch cho trẻ.
- WELLBABY MULTI-VITAMIN LIQUID (H/1 chai 150ml):
Bổ sung các vitamin & khoáng chất cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng của trẻ em, giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng.
- SPECIAL KID APPETIT+ (H/1chai 125ml):
Loại
thuốc sắt cho trẻ
này bổ sung các vitamin và khoáng chất, hỗ trợ tiêu hóa tốt, giúp trẻ ăn ngon miệng.
- SPECIAL KID MULTIVITAMINES (H/1chai 125ml):
Bổ sung các vitamin & khoáng chất cần thiết cho cơ thể, hỗ trợ nâng cao sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho trẻ nhỏ.
- SIDERAL GOCCE (H/1 chai 30ml + 1 gói bột 1.9g, + 1 ống nhỏ giọt chia vạch):
Bổ sung sắt cho trẻ trong trường hợp cơ thể bị thiếu hụt hoặc tăng nhu cầu về sắt trong các giai đoạn phát triển.
Lưu ý: Trong quá trình sử dụng các sản phẩm bổ sung sắt cho bé hay các loại thuốc bổ sung sắt cho trẻ em có thể xảy ra những “tác dụng phụ” như: làm răng trẻ sậm màu, trẻ đi tiêu phân đen, táo bón, nôn mửa… Bố mẹ không nên quá lo lắng vì chúng không nguy hiểm và sẽ biến mất khi trẻ ngưng sử dụng thuốc.
Những lưu ý khi dùng thuốc bổ sung sắt cho bé
Để việc dùng các loại thuốc bổ sung sắt cho trẻ em an toàn và hiệu quả (dạng viên hoặc dạng lỏng), bố mẹ cần ghi nhớ những nguyên tắc sau:
Nên dùng thuốc bổ sung sắt cho trẻ theo chỉ định của bác sĩ hoặc tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
-
Cần bổ sung sắt cho trẻ theo liều lượng chỉ định của bác sĩ hoặc tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất, tránh cho trẻ dùng quá liều, bởi việc thừa hay thiếu sắt trong cơ thể trẻ đều dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
-
Thời điểm dùng
thuốc sắt cho bé
tốt nhất là sau khi ăn 1 – 2 tiếng và nên dùng kèm với các loại nước/thực phẩm giàu vitamin C như nước cam, chanh để tăng hấp thu sắt cho cơ thể. Tránh dùng chung với sữa hoặc các thực phẩm giàu canxi vì nó giảm khả năng hấp thu sắt.
-
Để tránh tác dụng phụ táo bón khi dùng
thuốc bổ sung sắt cho trẻ
cần cho trẻ uống nhiều nước (tốt nhất là nước sôi để nguội), tăng cường ăn các thực phẩm giàu chất xơ.
-
Không dùng
thuốc sắt cho trẻ nhỏ
khi trẻ đang bị nhiễm trùng vì có thể khiến tình trạng tồi tệ hơn.
-
Cất/bảo quản thuốc xa tầm với của trẻ vì nếu dùng thuốc quá liều có thể dẫn tới ngộ độc sắt ở trẻ. Biểu hiện cấp tính của ngộ độc sắt có thể là nôn ói dữ dội, tiêu chảy, có máu trong phân… Trường hợp trẻ bị co giật, thở gấp, rơi vào trạng thái tinh thần lơ mơ… cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Mặc dù hàm lượng sắt có trong cơ thể rất nhỏ nhưng sắt rất quan trọng đối với sự sống, sự phát triển của trẻ nhỏ. Thiếu sắt có thể dẫn đến nhiều hệ lụy sức khỏe nguy hiểm như thiếu máu dinh dưỡng; hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch yếu kém… Do đó, khi thấy trẻ có các dấu hiệu thiếu máu do thiếu sắt như da xanh, niêm mạc nhợt nhạt, biếng ăn, chậm lớn, táo bón…, bố mẹ hãy nghĩ ngay đến việc trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt và đưa trẻ đi khám dinh dưỡng để được chẩn đoán sớm tình trạng và điều trị kịp thời.
Nutrihome là hệ thống Phòng khám dinh dưỡng, y học vận động, xét nghiệm đầu tiên tại Việt Nam trang bị hệ thống máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC có độ nhạy, độ đặc hiệu cao, khả năng định lượng nồng độ vi chất ở mức nanogram/ml với độ chính xác cao, giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu/thừa vi chất ở trẻ em. Ngoài ra, trẻ còn được xét nghiệm sinh hoá, huyết học chuyên sâu.
Trên cơ sở đó, các chuyên gia giàu kinh nghiệm của Nutrihome sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp (nếu có) hoặc hướng dẫn bố mẹ cách bổ sung sắt cho trẻ hiệu quả từ thực phẩm hoặc thuốc sắt cho bé, thuốc bổ sung sắt cho bé an toàn, hiệu quả nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện.