Trà Atiso là gì?

Trà atiso là loại trà được làm từ được làm từ lá và nụ hoa của cây atiso. Cây atiso là loài cây thuộc họ hoa Hướng Dương và có tên khoa học là Cynara scolymus. Nụ hoa trước khi nở thành bông là bộ phận ăn được của cây astio. Thế nên nụ hoa atiso xuất hiện trong rất nhiều nền văn hoá ẩm thực khác nhau. Ở Việt Nam thì nụ hoa atiso thường được chế biến thành trà atiso không chỉ nổi tiếng ở trong nước mà còn ở nước ngoài.

Trà atiso là loại thức uống có thể xem là cực kỳ tốt cho sức khoẻ. Vì trong số tất cả những loại rau củ được nghiên cứu thì cây atiso có hoạt động chống oxy hoá cao nhất. Lý do là cây atiso có chứa những thành phần flavonoid rất tốt cho sức khoẻ như apigenin và luteolin.

Trong phần dưới của bài viết thì chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về những lợi ích cho sức khoẻ tuyệt vời của trà atiso.

Lịch sử của Atiso

Cái tên của atiso được cho là bắt nguồn từ một từ tiếng Ý có tên là articiocco. Từ này có nghĩa là đơn giản là gốc cây trong tiếng Ý. Theo nhiều tài liệu thì loại cây này du nhập vào Việt Nam vào khoảng đầu thế kỷ 20 bởi người Pháp. Mà người Pháp lại gọi loài cây này là artichaut. Và từ này có phát âm gần giống với từ atiso hay ác-ti-sô mà chúng ta đang sử dụng hiện nay.

Atiso lần đầu tiên được nhắc đến trong lịch sử bởi một nhà triết học và thực vật học người Hy Lạp sống vào khoảng thế kỷ thứ 4 trước Công Nguyên. Trong ghi chép của ông thì cây atiso được trồng ở nước Ý. Trong suốt chiều dài của chế độ La Mã thì cây atiso cũng được nhắc đến trong một số tài liệu khác nhau. Hiện nay, cây atiso có rất nhiều trong các món ăn của những quốc gia thuộc vùng Địa Trung Hải. Chế độ ăn Địa Trung Hải (Mediterranean Diet) có thể được xem là một trong những chế độ ăn chuẩn mực nhất thế giới. Vì chế độ ăn này nhấn mạnh vào trái cây và rau củ, trong đó cây atiso.

Vào thế kỷ thứ 9, cây atiso bắt đầu được trồng ở nhiều nơi. Nhiều nhất là ở Tây Ban Nha và một số nước Ả Rập. Đến thế kỷ thứ 16 thì loài cây này bắt đầu được du nhập vào nước Anh bởi các nhà buôn người Hà Lan. Vào thế kỷ thứ 19 thì những người nhập cư người Pháp mang cây atiso đến với nước Mỹ. Khoảng đầu thế kỷ 20 thì loài cây này xuất hiện ở Việt Nam. Ban đầu được trồng chủ yếu ở Sapa và hiện nay là Đà Lạt.

Nhìn chung thì lịch sử của atiso không có nhiều điểm đặc biệt. Thế nhưng thành phần dinh dưỡng của loại cây này mới là thứ đáng lưu tâm nhất.

Lưu ý: trà atiso không phải là thuốc và không có tác dụng chữa bệnh. Bạn cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ khi gặp bất kỳ vấn đề nào về sức khoẻ. Những thông tin bên dưới chỉ mang tính chất tham khảo. Không phải là hướng dẫn điều trị bệnh.

Tác dụng của trà Atiso

Trà atiso có chứa nhiều chất chống oxy hoá cũng như các thành phần vitamin và khoáng chất. Thế nên loại trà này có rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ đã được nhiều nghiên cứu chứng. Sau đây là những lợi ích đấy:

Giảm các vấn đề về đường ruột

Ở nhiều nơi thì atiso được xem là một loại cây thuốc tốt cho các vấn đề về đường ruột. Một nghiên cứu từ vương quốc Anh cho thấy, chiết xuất từ cây atiso có thể làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Hội chứng ruột kích thích đường ruột bao gồm các triệu chứng như đau bụng, rối loạn nhu động ruột mà không phải do tổn thương ruột gây ra. Các triệu chứng này thường kéo dài, thậm chí là nhiều năm. Những người bị hội chứng này thường gặp các rối loạn như trầm cảm, lo âu, và hội chứng mệt mỏi mạn.

Ngừa ung thư

Các loại thực phẩm giàu thành phần chống oxy hoá thường được ví là ‘siêu thực phẩm’. Và atiso là một trong số đó. Theo một nghiên cứu vào năm 2012 cho thấy, cây atiso có chứa một số thành phần chống oxy hoá giúp ngừa ung thư vú. Các thành phần chống oxy hoá có trong atiso bao gồm rutin, quercetin và gallic acid. Các nhà khoa học nhận thấy các thành phần này giúp làm chậm tế bào ung thư phát triển.

Trong một nghiên khác đến từ Đại học Illinois, các nhà nghiên cứu còn nhận thấy tiềm năng trị ung thư tuyến tuỵ từ một số loại cây. Họ nhận thấy là ray cần tây, atiso và rau kinh giới đều có chứa rất nhiều apigenin và luteolin. Đây đều là những flavonoid có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư đến từ ung thư tuyến tuỵ.

Thải độc

Gần đây thì chúng ta hay nghe về cụm từ ‘detox’ hay thải độc. Có rất nhiều công thức làm thức uống giải độc. Và đôi khi những công thức này được ‘thần thánh hoá’ lên. Khiến chúng ta có cảm giác như cơ thể chúng ta toàn chất độc. Uống những thứ nước detox ấy sẽ đẩy hết chất độc khỏi cơ thể.

Về cơ bản thì detox đơn giản là những loại nước tốt cho gan và thận. Bạn không cần phải uống một loại nước thần dược detox nào cả. Chỉ cần cố gắng chăm lo cho gan và thận của bạn hoạt động tốt là được. Và atiso là một loại cây cũng rất tốt cho gan. Trong trà atiso có chứa nhiều các thành phần cynarin và silymarin. Hai hợp chất này giúp tăng cường chức năng gan. Mà một khi gan khoẻ mạnh thì bạn sẽ không phải quá lo lắng về khả năng thải độc của cơ thể.

Đẹp da

Một trong những biện pháp chống lão hoá tốt nhất; đó là ăn những loại thực phẩm giàu thành phần chống oxy hoá. Vì những thành phần này giúp chống lại các gốc tự do. Mà gốc tự do lại là một trong những nguyên nhân chính thúc đẩy quá trình lão hoá. Trong atiso có rất nhiều thành phần chống oxy hoá. Thế nên việc uống trà atiso thường xuyên có thể hỗ trợ cho việc ngừa lão hoá ở da.

Trà atiso có thể rất tốt cho các bệnh về da như mụn. Vì atiso cũng rất tốt cho gan như cây cà gai leo. Một loại cây thuốc bổ gan được dùng rất phổ biến. Việc giải độc gan có thể hỗ trợ tốt cho việc điều trị mụn.

Một nghiên cứu vào năm 2018 cho thấy chiết xuất atiso cũng rất tốt cho da. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc dùng kem có chứa chiết xuất atiso; giúp giảm độ thô ráp của da lên đến 20%. Và tăng độ đàn hồi cho da lên đến 12%.

Trong atiso cũng có chứa rất nhiều vitamin C. Loại vitamin này không chỉ giúp cơ thể tăng sức đề kháng. Mà còn giúp làm mờ vết thâm mụn cũng như vết cháy nắng.

Ngừa bệnh về đường tim mạch

Trong một nghiên cứu từ nước Ý; thì atiso cho thấy có khả năng làm giảm chỉ số chất béo và đường huyết. Qua đó làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường tim mạch.

Đối với những người bị huyết áp cao. Thì trà atiso có thể được xem là một loại thức uống thích hợp. Vì một nghiên cứu vào năm 2009 cho thấy; atiso có thể giúp điều hoà huyết áp ở những người bị chứng tăng huyết áp ở mức độ vừa phải.

Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Cho đến năm 2018, thì Việt Nam có khoảng 3.5 triệu người bị bệnh tiểu đường. Và con số này được dự báo là sẽ tăng lên 6.1 triệu vào năm 2040. Bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra mù lòa, suy thận, gây cụt chi chỉ sau tai nạn giao thông, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bất lực, rối loạn nhận thức, giảm tuổi thọ và chất lượng cuộc sống.

Bệnh tiểu đường xuất hiện do cơ thể bị thiếu hụt hoặc đề kháng với insulin. Theo một nghiên cứu đến từ Hàn Quốc vào năm 2012; thì các nhà khoa học nhận thấy atiso có thể kích thích sự bài tiết insulin ở chuột thí nghiệm bị tiểu đường.

Giảm cân

Không có nhiều bằng chứng cho thấy việc uống trà atiso sẽ giúp giảm cân. Tuy nhiên, việc sử dụng các bộ phận của atiso trong nấu ăn có thể giúp giảm cân. Vì trong atiso có chứa rất nhiều chất xơ.

Chất xơ giúp làm chậm việc cơ thể hấp thụ tinh bột cũng như chất béo. Đồng thời giúp bạn cảm thấy lâu đói bụng hơn. Ngoài ra atiso còn có chứa rất nhiều niacin, vitamin B6, thiamin, và pantothenic acid. Đây đều là những thành phần giúp tăng cường quá trình chuyển hoá năng lượng.