Ngày nay, mô hình trồng rau thủy canh đang ngày càng phát triển và đã phần nào thay thế được mô hình trồng rau thổ canh truyền thống. Vậy trồng rau thủy canh là gì? Có những mô hình trồng rau thủy canh cơ bản nào? Cùng tìm hiểu nhé!
Trồng rau thủy canh là gì?
Trồng rau thủy canh được hiểu một cách đơn giản đó là canh tác với nước. Ở đó, các loại cây được trồng hoàn toàn bằng nước. Trong nước sẽ có chứa các ion khoáng và chất dinh dưỡng để giúp cây phát triển tốt hơn.
Nguyên lý chính của mô hình trồng rau thủy canh là sử dụng nước làm dung môi cung cấp chất dinh dưỡng và khoáng chất giúp cây sinh trưởng và phát triển. Tuy nhiên, nó vẫn sẽ đảm bảo cung cấp cho cây đủ ánh sáng cần thiết để quá trình hô hấp và quang hợp được thực hiện một cách tối ưu.
Trong mô hình thủy canh, đất chỉ đóng vai trò là nơi chứa chất dinh dưỡng của cây. Nó thường được kết hợp với giá thể để giữ cây ở vị trí và giúp rễ phát triển. Đồng thời, với mô hình thủy canh, tất cả các chất dinh dưỡng cung cấp cho cây đều được chuyển hóa thành dạng lỏng giúp cây hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng hơn.
>>> Đọc thêm: Những điều cần biết về rau sạch
Trồng rau thủy canh khác gì với trồng rau thổ canh?
Sau đây là những sự khác biệt lớn nhất giữa mô hình trồng rau thủy canh và mô hình trồng rau thổ canh:
Thủy canh:
-
Điều kiện sinh trưởng trong nước, nước này là dung dịch dinh dưỡng để cho cây hấp thụ
-
Bổ sung chất dinh dưỡng trực tiếp cho cây dưới dạng dung dịch lỏng.
-
Tận dụng tối đa không gian trồng trọt của người nông dân.
-
Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với thuốc bảo vệ thực vật, an toàn cho sức khỏe con người.
-
Chi phí để xây dựng mô hình trồng rau thủy canh sẽ cao hơn.
Thổ canh:
-
Điều kiện trồng trong đất, đất cũng là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng chính cho cây.
-
Bón phân thường xuyên vào từng giai đoạn sinh trưởng cho đất để cây có thể hấp thụ chất dinh dưỡng.
-
Diện tích trồng chỉ giới hạn ở trong một khu đất.
-
Cây và lá có thể bị phun thuốc trừ sâu, gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe con người.
-
Tốn ít chi phí hơn các mô hình trồng rau khác.
Một số mô hình trồng rau thủy canh cơ bản
1 – Mô hình thủy canh dạng bấc (Wick system)
Mô hình thủy canh dạng Bấc là một mô hình thủy canh thụ động. Nó hoạt động mà không cần bất kỳ động cơ, máy bơm hoặc các bộ phận chuyển động.
Với hệ thống bấc, chậu được đặt ngay phía trên bể chứa một khoảng cách ngắn và một bấc được đặt ở giữa để kết nối dung dịch và rễ. Bấc sẽ làm nhiệm vụ hút dung dịch có chứa chất dinh dưỡng từ bể chứa và đổ vào giá thể để cung cấp cho rễ cây.
Ưu điểm:
-
Mô hình thủy canh dạng bấc sử dụng ít nước và chất dinh dưỡng hơn các hệ thống khác.
-
Hệ thống trồng rau thủy canh dạng bấc thực sự đơn giản và phù hợp cho những ai mới bắt đầu với phương pháp trồng rau thủy canh.
-
Bạn không phải mất nhiều thời gian để bảo trì hệ thống, chỉ cần nạp đầy bình chứa dinh dưỡng khi cần thiết và tẩy rửa hệ thống thường xuyên.
-
Với mô hình thủy canh dạng bấc, bạn không cần bất kỳ thiết bị đặc biệt hay chuyên dụng nào. Bất cứ vật liệu thấm hút nào cũng hoạt động tốt như: dây thừng, dây, dây bông, hoặc thậm chí là những dải quần áo cũ.
-
Bạn cũng không cần nhiều kiến thức chuyên môn để có thể xây dựng hệ thống thủy canh bằng bấc.
Nhược điểm:
-
Mô hình thủy canh dạng bấc sở hữu một nhược điểm khá lớn – bạn có rất ít lựa chọn về những loại cây có thể trồng vì việc phân phối chất dinh dưỡng qua hệ thống này rất chậm. Hoa hoặc những thực vật cần nhiều dinh dưỡng không thích hợp với mô hình trồng trọt này.
-
Một điểm yếu khác của mô hình trồng rau thủy canh dạng bấc là giá thể có xu hướng tích lũy các chất dinh dưỡng độc hại trong cây theo thời gian. Tuy nhiên, nếu bạn rửa chúng bằng nước sạch mỗi một tuần hoặc hai tuần, đây là một vấn đề có thể dễ dàng tránh được.
>>> Xem ngay: Các loại rau thủy canh tốt cho sức khỏe
2 – Mô hình thủy canh tĩnh (Deep water culture system)
Hệ thống thủy canh tĩnh đã trở thành mô hình trồng rau sạch phù hợp nhất tại nhiều gia đình Việt sau nhiều năm phát triển. Dinh dưỡng được pha vào trong nước và rễ được ngâm trong chất dinh dưỡng với hệ thống thông sục oxy giúp cho rễ được thông thoáng.
Ưu điểm
-
Tiết kiệm chi phí và thời gian khi trồng rau.
-
Rau sạch, chất lượng cao, năng suất cao.
-
Dễ trồng được các loại rau trái vụ, tạo sự đa dạng cho ngôi vườn.
-
Hầu như không có sâu bệnh.
-
Không chiếm diện tích quá lớn, bạn có thể tận dụng sân thượng của ngôi nhà hoặc các phòng nhỏ để trồng rau.
Nhược điểm
-
Mô hình trồng rau thủy canh tĩnh yêu cầu thùng xốp, khay nhựa hoặc thùng chứa đặc biệt cho dung dịch thủy canh và những vật dụng này thường rất nặng, khó di chuyển.
-
Vì môi trường trồng rau thủy canh là dung dịch dinh dưỡng nên chúng luôn đứng yên. Kết quả là không có sự trao đổi khí, đặc biệt là khí oxy, từ đó dễ dẫn đến thối rễ, chết cây.
3 – Mô hình thủy canh hồi lưu (Active system)
Mô hình thủy canh hồi lưu cải tiến hơn rất nhiều so với mô hình thủy canh tĩnh. Thay vì cho rễ ngập trong chất dinh dưỡng thì chúng ta sẽ cho rễ chạm vào chất dinh dưỡng theo chu kỳ ngập xả. Từ đó giúp rễ cây giàu oxy và phát triển nhanh hơn đến 30% so với phương pháp thủy canh tĩnh.
>>> Tham khảo: Những kiến thức cần thiết về rau hữu cơ trước khi xây dựng vườn rau cho riêng mình.
Ưu điểm
-
Nhờ sự vận chuyển liên tục của dòng nước giúp cây hấp thụ dinh dưỡng dễ dàng hơn và trao đổi chất tốt hơn.
-
Hệ thống trồng rau thủy canh này hoạt động theo cơ chế tự động nên tiết kiệm được nhiều thời gian hơn cho người nông dân.
-
Các loại rau trồng theo mô hình này luôn cho năng suất cao, tươi ngon và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
Nhược điểm
-
Xây dựng hệ thống và mua dụng cụ gieo trồng tốn chi phí khá lớn.
-
Chỉ phù hợp với các loại rau cải, rau ngắn ngày, không thể trồng các loại cây ăn quả lâu năm.
4 – Mô hình thủy canh nhỏ giọt (Drip system)
Đây là một phương pháp trồng rau thủy canh khá phổ biến. Người nông dân sẽ tưới dung dịch dinh dưỡng cho cây bằng cách nhỏ từng giọt lên thân cây sử dụng hệ thống tưới cây tự động.
Ưu điểm:
-
Không làm xói mòn giá thể như các mô hình trồng rau thông thường
-
Tiết kiệm đến mức tối ưu chất dinh dưỡng trong mỗi lần tưới.
-
Tiết kiệm được nhiều công sức và thời gian vì tất cả đều được vận hành tự động.
-
Giúp cây trồng được phát triển trong một môi trường an toàn, sạch sẽ.
Nhược điểm:
-
Hệ thống tưới tiêu tự động có giá thành cao..
-
Cần bảo trì hệ thống tưới tiêu tự động thường xuyên, vì hệ thống dễ bị tắc nghẽn.
-
Vì hệ thống chỉ tưới lên rễ nên không thể làm mát toàn bộ cây trồng, nhất là vào những ngày có nắng gắt.
5 – Mô hình màng dinh dưỡng NTF (Nutrient Film Technique)
Màng dinh dưỡng được phát triển mạnh trong vài năm trở lại đây bởi tính đa năng và hiệu quả khổng lồ mà mô hình trồng rau thủy canh này mang lại. Cây chỉ cần một lượng chất dinh dưỡng tối thiểu, lượng nước tiêu thụ rất ít, tiết kiệm đến 80% so với các phương pháp canh tác thông thường
Máng trồng sử dụng vật liệu chính là nhựa, giá thành rẻ mà mang lại hiệu quả cực cao. Hiện tại hệ thống trồng rau sử dụng màng dinh dưỡng NFT đang được coi là cứu tinh của những quốc gia thiếu hụt nguồn lương thực trên thế giới. Mô hình này sở hữu những ưu điểm như: năng suất cây trồng cao cao, gối vụ nhanh, quản lý một cách dễ dàng, tiêu thụ ít nước và ít có sâu bệnh. Tham khảo những điều người tiêu dùng cần biết khi mua rau thủy canh để mua sắm một cách thông minh hơn.
6 – Mô hình Khí canh (Aeroponics)
Khí canh là mô hình trồng rau được cải tiến của phương pháp trồng rau thủy canh. Cây trồng được trồng thẳng đứng sau đó hệ thống sẽ giữ ẩm cho bộ rễ của cây ở độ ẩm 100% hoặc cao hơn. Cây sẽ hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết thông qua nước được phun áp lực sử dụng béc tưới.
Mô hình trồng rau khí canh còn có thể dễ dàng cải tiến theo không gian nên có khả năng ứng dụng trong các đô thị. Vấn đề về chi phí cho mô hình trồng rau khí canh vẫn còn đang vấp phải nhiều tranh cãi nhưng không thể phủ nhận lợi ích mà mô hình trồng rau này mang lại.
>>> Tìm hiểu thêm: Những kinh nghiệm trồng rau thủy canh
Những lợi ích trồng rau thủy canh
-
Cho sản lượng lớn cùng với chất lượng cao: Với phương pháp trồng này bạn sẽ có một lượng lớn rau sạch mà không tốn thời gian và không gian như phương pháp truyền thống. Trồng theo mô hình khép kín, được kiểm soát kỹ lưỡng nên chất lượng sản phẩm vô cùng tốt.
-
Lợi nhuận cao: Do sản lượng dồi dào, chất lượng cao nên giá bán cũng cao hơn từ đó lợi nhuận thu được cũng cao hơn. Tiết kiệm nhiều nhân công và chi phí bảo trì vì tất cả đều theo mô hình công nghệ khép kín.
-
Tiết kiệm tài nguyên: Trồng rau thủy canh sử dụng ít nước hơn nhiều so với nông nghiệp thổ canh vì nước được tái chế theo chu kỳ trong hệ thống thủy canh.
-
Thời gian thu hoạch nhanh: Rau trồng thường được thu hoạch sau 20 – 30 ngày. Việc luân phiên mùa vụ cũng sẽ giúp các sản phẩm của bạn được đa dạng hơn.
Lâm Hải Farm – Đơn vị ứng dụng mô hình thủy canh vào sản xuất rau sạch
Lâm Hải Farm là một đơn vị chuyên cung cấp các loại rau, củ, quả sạch, được sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGap và VietGap. Ngoài ra, các loại thực phẩm tại đây đều được trồng theo mô hình trồng rau thủy canh, nên các bạn có thể hoàn toàn yên tâm về độ an toàn và chất lượng của sản phẩm. Đến với Lâm Hải Farm ngay hôm nay để sở hữu những loại thực phẩm tươi, ngon và an toàn cho bữa ăn gia đình.