Tại Việt Nam, tuy không được phép lưu hành nhưng nhiều hiệu thuốc, những người bán lẻ trên mạng vẫn rao bán các loại thuốc làm từ vi và sụn cá mập.
Ngăn… bệnh ung thư (?)
Ghé vào cửa hàng Thiên tổ yến (quận 6, TP.HCM) hỏi mua vi cá mập, phóng viên được người bán cho biết vi ở phần đuôi tốt hơn vi ở phần chẹn (hai bên mình) do đuôi luôn hoạt động. Tùy vào chất lượng mà vi cá mập có giá mỗi kilogam từ 4 triệu đồng đến hơn 10 triệu đồng. Ông Duy (chủ cửa hàng) còn khẳng định vi cá mập có khả năng chống… ung thư. “Trong cơ thể người có chất gây bệnh ung thư. Tuy nhiên, trong vi cá mập chứa một chất có khả năng chống lại chất này nên ngăn ngừa được bệnh ung thư” – ông Duy nói.
Một loại thuốc tên Shark Cartilage được chế xuất từ sụn cá mập có khả năng… chống ung thư được quảng cáo ra rả trên mạng. Từ thông tin quảng cáo này, phóng viên liên lạc với người tên Nghĩa. Ông Nghĩa quả quyết thuốc Shark Cartilage ngăn ngừa sự ung thư rất hiệu quả. “Mỗi hộp thuốc giá trên 2 triệu đồng, được tiêu thụ khá nhiều ở TP.HCM” – ông Nghĩa cho biết.
Vi cá mập được bán ở cửa hàng Thiên tổ yến. Ảnh: TRẦN NGỌC
Phóng viên liên lạc với ông Bình, tự xưng là dược sĩ đang làm việc ở Mỹ, mới về Việt Nam để làm… luận án TS. Ông Bình khẳng định: “Tôi có người quen bị ung thư đường ruột, BV bảo chỉ sống được 2-3 tháng nên cho về. Sau khi dùng thuốc Shark Cartilage suốt bảy năm thì người quen của tôi đã hết bệnh, đi làm bình thường” Ông Bình khoe thuốc Shark Cartilage do Mỹ sản xuất và đã được phân phối đến các hiệu thuốc ở Việt Nam. Nhưng khi phóng viên hỏi thuốc Shark Cartilage được phép lưu hành ở Việt Nam chưa thì ông Bình trả lời do là hàng xách tay nên không được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép.
Cũng theo ông Bình, thuốc Shark Cartilage có giá mỗi hộp từ 300.000 đến 750.000 đồng. Uống càng nhiều thì tác dụng càng cao. Ông Bình còn lập trang web quảng cáo tác dụng không tưởng của thuốc Shark Cartilage.
Quảng cáo sai sự thật
TS Bùi Tùng Hiệp, Trưởng khoa Dược BV Cấp cứu Trưng Vương (TP.HCM), cho biết chưa có bất kỳ nghiên cứu nào chứng minh vi và sụn cá mập có khả năng phòng trị ung thư. “Một khi chưa được Bộ Y tế thẩm định và cấp phép thì thuốc làm từ sụn cá mập không được lưu hành trên thị trường Việt Nam” – ông Hiệp nhấn mạnh.
Theo BS Phạm Xuân Dũng, Phó Giám đốc BV Ung bướu TP.HCM, bệnh ung thư có nhiều nguyên nhân, không thể kết luận người có gien ung thư sẽ bị ung thư. Nhiều người nghĩ cá mập không bị ung thư nên vi và sụn có khả năng phòng trị ung thư. Nhưng thực tế cho thấy ung thư cũng đã xuất hiện ở cá mập.
TS Nguyễn Tuần, nguyên Trưởng phòng Sinh học thực nghiệm thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 2, cho biết tình trạng nước biển đang bị ô nhiễm thủy ngân. Các sinh vật sống dưới biển rất dễ bị nhiễm kim loại này. “Thủy ngân là kim loại bền, tích lũy dần vào cơ thể và không bị phân hủy. Cá mập lại là động vật ăn thịt cao cấp, nằm ở vị trí trên cùng trong chuỗi thức ăn. Do thủy ngân đã tích lũy trong nhiều loài cá nên khi cá mập ăn các loài cá khác thì thủy ngân tiếp tục tích lũy trong cơ thể cá mập, kể cả ở vi” – ông Tuần nói rõ.
Ông Tuần còn cho biết một khi vi cá mập bị nhiễm thủy ngân thì không thể phân hủy. Nếu con người ăn vi cá mập vô tình chất thủy ngân sẽ tích lũy dần trong cơ thể, đến một hàm lượng nhất định có nguy cơ gây bệnh. TS Nguyễn Hữu Đức, giảng viên Trường ĐH Y Dược TP.HCM, cho biết thêm: “Thủy ngân sẽ làm giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung, tay chân run, mờ mắt và gây ra các bệnh liên quan đến thận. Thủy ngân còn ảnh hưởng không tốt đến khả năng sinh sản của phụ nữ, nam giới và cả thai nhi”.
Mỹ sẽ cấm sở hữu vi cá mập
Theo một nghiên cứu thuộc ĐH Tổng hợp Johns Hopkins, giữa số bệnh nhân dùng thuốc từ sụn cá mập và nhóm không dùng tỉ lệ thuyên giảm ung thư không chênh lệch nhau bao nhiêu. Thậm chí Công ty Lane Labs đã bị Cơ quan Quản lý thực – dược phẩm Mỹ (FDA) phạt vì sản xuất thuốc từ sụn cá mập ghi chỉ định dùng trị bệnh ung thư.
Tạp chí Livescience dẫn lời các chuyên gia của Trung tâm Thông tin thực phẩm và dinh dưỡng Mỹ cho biết vi cá mập không có nhiều tác dụng kỳ diệu như người ta vẫn tưởng vì thành phần chính của vi cá mập là sụn, thứ hầu như không chứa vitamin.
Ngoài ra, một báo cáo được công bố năm 2001 của tổ chức Wild Aid cho thấy nồng độ thủy ngân trong nhiều vi cá mập tiêu thụ tại Hong Kong cao gấp 42 lần so với mức mà cơ thể con người có thể chịu đựng. Hong Kong là nước nhập khẩu vi cá mập từ khắp nơi trên thế giới.
Cơ quan lập pháp bang California của Mỹ sẽ bỏ phiếu về dự thảo luật cấm hành vi sở hữu và bán vi cá mập. Mục đích chính của luật là ngăn chặn sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất vi cá mập.
(Theo VnExpress, SGGPTB)
TRẦN NGỌC